Bản án 355/2024/HS-PT về tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản

TÒA ÁN NHÂN DÂN THÀNH PHỐ HÀ NỘI

BẢN ÁN 355/2024/HS-PT NGÀY 17/04/2024 VỀ TỘI LẠM DỤNG TÍN NHIỆM CHIẾM ĐOẠT TÀI SẢN

Ngày 17 tháng 4 năm 2024, tại trụ sở Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội mở phiên tòa xét xử phúc thẩm vụ án hình sự thụ lý số 955/2023/TLPT-HS ngày 27 tháng 11 năm 2023 đối với bị cáo Nguyễn Văn B do có kháng cáo của bị cáo Nguyễn Văn B đối với Bản án hình sự sơ thẩm số 200/2023/HS-ST ngày 18/8/2023 của Tòa án nhân dân quận Hà Đông, thành phố Hà Nội.

Bị cáo có kháng cáo:

Nguyễn Văn B, sinh năm 1981.

ĐKHKTT và nơi cư trú: Thôn H, xã Đ, huyện C, thành phố Hà Nội; nghề nghiệp: Lao động tự do; trình độ văn hóa: Lớp 9/12; dân tộc: Kinh; tôn giáo: Không; giới tính: Nam; quốc tịch: Việt Nam; con ông Nguyễn Văn L (đã chết) và bà Nguyễn Thị L1; có vợ Nguyễn Thị Quỳnh A và 01 con sinh năm 2007; tiền án, tiền sự: Không; nhân thân: Không;

Danh chỉ bản số 000000279 lập ngày 27/3/2023 tại Công an quận Hà Đông, thành phố Hà Nội.

Bị bắt, tạm giữ, tạm giam: Không; hiện đang được áp dụng biện pháp ngăn chặn Cấm đi khỏi nơi cư trú; có mặt tại phiên tòa.

Bị hại: Công ty cổ phần B, địa chỉ: Số 78, phố T, phường P, quận B, thành phố Hà Nội; đại diện theo ủy quyền: Bà Nguyễn Thị Kiều T, sinh năm 1988 (theo giấy ủy quyền số 009/2022/UQ-BNA ngày 10/9/2022); vắng mặt tại phiên tòa.

NỘI DUNG VỤ ÁN

Theo các tài liệu có trong hồ sơ vụ án và diễn biến tại phiên tòa, nội dung vụ án được tóm tắt như sau:

Từ ngày 12/12/2020, Nguyễn Văn B sinh năm 1981, trú tại: thôn H, xã Đ, huyện C, thành phố Hà Nội kinh doanh thực phẩm tại căn hộ SH22 Tầng 1 tòa K Park, Khu đô thị mới Văn Phú, phường Phú La, quận Hà Đông, thành phố Hà Nội (Cửa hàng thực phẩm sạch VylinkFood).

Ngày 26/7/2022, Nguyễn Văn B thỏa thuận, thống nhất ký Hợp đồng đại lý số 24/2022/BNA-NVB với Công ty cổ phần B, địa chỉ: số 78, phố T, phường P, quận B, thành phố Hà Nội, nội dung: Nguyễn Văn B làm đại lý cho Công ty cổ phần B bán các sản phẩm hàng hóa của Công ty cung cấp và được Công ty hỗ trợ cho mượn 02 tủ đông để bảo quản hàng hóa trong thời hạn hợp đồng, trường hợp chấm dứt, đình chỉ hợp đồng B phải thanh toán ngay toàn bộ công nợ, trả lại 02 tủ đông trên. Ngày 27/7/2022, tại cửa hàng thực phẩm VylinkFood, Công ty cổ phần B đã bàn giao 02 tủ đông nằm 500l Model: VH-888KA (S/N: 81844220600II08 và S/N: 8184222040P0U47) và số hàng hóa trị giá 25.782.990 đồng cho Nguyễn Văn B. Quá trình giao nhận Nguyễn Văn B đã kiểm tra đặc điểm tủ đông, hàng hóa và ký Biên bản bàn giao tài sản (gồm 02 tủ đông có đặc điểm nêu trên) và phiếu giao hàng (thể hiện giá trị hàng hóa là 25.782.990 đồng có hóa đơn bán hàng kèm theo). Sau khi nhận 02 tủ đông nằm và số hàng hóa trên, ngày 22/8/2022 do làm ăn kinh doanh thua lỗ, cần tiền chi tiêu Nguyễn Văn B nảy sinh ý định chiếm đoạt 02 tủ đông trên thông qua việc thanh lý cửa hàng. Đến ngày 22/8/2022, Nguyễn Văn B gọi điện cho Chu Văn H sinh năm: 1995, trú tại: xã Cẩm Lĩnh, huyện Ba Vì, thành phố Hà Nội đến cửa hàng VylinkFood của B để bán thanh lý 02 tủ đông trên và các kệ hàng với giá là 75.000.000 đồng (trong đó 02 tủ đông nằm nhãn hiệu SANAKY giá 10.000.000 đồng/chiếc), B bảo anh H chuyển tiền đến số tài khoản của Nguyễn Thị V sinh năm: 1977, trú tại: tổ dân phố Thắng Lợi, phường Dương Nội, quận Hà Đông, là nhân viên của B (để trả nợ số tiền B vay của chị V trước đó). Anh H đồng ý và chuyển khoản số tiền 75.000.000 đồng từ tài khoản số 451100xx440269, Ngân hàng BIDV của Chu Văn H đến số tài khoản 1903469xxxxx9, Ngân hàng Techcombank, chủ tài khoản Nguyễn Thị V. Sau đó, H chuyển các tài sản vừa mua được từ cửa hàng VylinkFood của B vào xe tải đã thuê chở về cửa hàng mua bán đồ cũ của H tại phường Thịnh Liệt, quận Hoàng Mai, thành phố Hà Nội. Việc thanh lý cửa hàng (bán hàng hóa và 02 tủ đông), Nguyễn Văn B không thông báo cho Công ty B mà B bỏ trốn để tránh chủ nợ đòi tiền hàng và tiền nợ.

Đối với Công ty B, sau khi ký hợp đồng, bàn giao 02 tủ đông và số hàng hóa trị 25.782.990 đồng, B đã trả trước 4.000.000 đồng tiền hàng. Đến hạn thanh toán Công ty đã nhiều lần liên hệ nhắc trả nợ nhưng B chưa trả. Ngày 26/8/2022 Công ty cổ phần B đến cửa hàng thực phẩm VylinkFood của B thì thấy cửa hàng đã đóng cửa, mọi đồ đạc trong cửa hàng đã chuyển đi nơi khác, Công ty không liên lạc được với B, không biết B ở đâu, làm gì. Nên ngày 20/9/2022, chị Nguyễn Thị Kiều T (sinh năm 1988, trú tại: Đồng Nhân, quận Hai Bà Trưng, thành phố Hà Nội), Đại diện Công ty cổ phần B (theo giấy ủy quyền số 45 ngày 10/9/2022) đã gửi đơn tố giác Nguyễn Văn B đến Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an quận Hà Đông.

Đối với Chu Văn H, sau khi mua được tài sản do Nguyễn Văn B bán, H đăng thông tin trên mạng xã hội Facebook để bán lại toàn bộ đồ đạc tài sản nêu trên. Đến trưa ngày 29/8/2022 thì nhân viên Công ty B đến xem và hỏi mua lại 02 tủ đông nằm trên, H đã bán với giá 12.000.000 đồng/chiếc và tự nguyện giao nộp 02 tủ đông trên.

Ngày 28/9/2022, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an quận Hà Đông có Yêu cầu định giá tài sản số 219 định giá đối với 02 tủ đông trên. Kết quả ngày 29/9/2022 Hội đồng định giá trong tố tụng hình sự quận Hà Đông định giá tài sản số 195 kết luận:

+ Giá trị tài sản của 01 (một) tủ đông nằm nhãn hiệu SANAKY loại 500l, Model: VH - 888KA số máy: 8184222040P0U47. Toàn bộ mặt trước, mặt bên phải, bên trái có dán đề can thể hiện logo của Công ty B hình con tôm cách điệu và chữ “BNA” trắng trên nền đen, mặt sau màu trắng đục là 15.200.000 đồng.

+ Giá trị tài sản của 01 (một) tủ đông nằm nhãn hiệu SANAKY loại 500l, Model: VH - 888KA số máy: 81844220600II08. Toàn bộ mặt trước, mặt bên phải, bên trái có dán đề can thể hiện logo của Công ty B hình con tôm cách điệu và chữ “BNA” trắng trên nền đen, mặt sau màu trắng đục là 15.200.000 đồng.

Ngày 27/3/2023, Cơ quan Cảnh sát điều tra có Quyết định xử lý vật chứng số 34 đối với 02 tủ đông trên bằng hình thức trả lại cho Công ty B.

Về nguồn gốc tài sản trong cửa hàng B khai số hàng hóa và tủ đông trong cửa hàng VylinkFood là của B. Ngoài lời khai của B không có tài liệu khác chứng minh việc H biết nguồn gốc các tài sản trên nên không có căn cứ xử lý hành vi mua bán của H.

Về trách nhiệm dân sự: Nguyễn Văn B đã thanh toán toàn bộ 30.400.000 đồng tiền 02 tủ đông cho Công ty cổ phần B, Công ty đã nhận đủ và không còn yêu cầu gì về phần dân sự. Đối với tiền hàng còn thiếu, Công ty đồng ý cho B trả nợ dần theo thoả thuận, không có yêu cầu gì.

Tại Cơ quan điều tra, Nguyễn Văn B đã khai nhận hành vi phạm tội của mình. Lời khai nhận của bị cáo phù hợp với lời khai của người làm chứng, vật chứng đã thu giữ và các tài liệu, chứng cứ khác được Cơ quan điều tra thu thập hợp pháp hiện có trong hồ sơ vụ án.

Tại bản Cáo trạng số 114/CT-VKS-HĐ ngày 23/5/2023 của Viện kiểm sát nhân dân quận Hà Đông, thành phố Hà Nội truy tố Nguyễn Văn B về tội “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản” theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều 175 Bộ luật Hình sự.

Bản án hình sự sơ thẩm số 200/2023/HS-ST ngày 18/8/2023 của Tòa án nhân dân quận Hà Đông, thành phố Hà Nội:

Tuyên bố bị cáo Nguyễn Văn B phạm tội “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản” Căn cứ điểm a khoản 1 Điều 175; các điểm b, i, s khoản 1 Điều 51; Điều 38 Bộ luật Hình sự Xử phạt bị cáo Nguyễn Văn B 15 tháng tù, thời hạn tù tính từ ngày bắt thi hành án.

Ngoài ra, bản án sơ thẩm còn tuyên về trách nhiệm dân sự, án phí và quyền kháng cáo theo quy định của pháp luật.

Ngày 29/8/2023, bị cáo Nguyễn Văn B kháng cáo với nội dung xin được giảm nhẹ hình phạt.

Tại phiên toà phúc thẩm, bị cáo Nguyễn Văn B thành khẩn khai nhận hành vi phạm tội của mình, tỏ ra ăn năn hối cải, đề nghị Hội đồng xét xử xem xét cho bị cáo được giảm nhẹ hình phạt và cho bị cáo được cải tạo ngoài xã hội.

- Đại diện Viện kiểm sát nhân dân thành phố Hà Nội nhận định:

Về hình thức kháng cáo: Đơn kháng cáo của bị cáo Nguyễn Văn B trong thời hạn luật định, đúng về chủ thể, đề nghị Hội đồng xét xử chấp nhận.

Về nội dung kháng cáo:

Căn cứ vào các tài liệu có trong hồ sơ vụ án và lời khai của bị cáo Nguyễn Văn B tại phiên tòa, có đủ cơ sở xác định: Tòa án cấp sơ thẩm xét xử bị cáo Nguyễn Văn B về tội “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản” theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều 175 Bộ luật Hình sự là có căn cứ, đúng pháp luật.

Tòa án cấp sơ thẩm xử phạt bị cáo Nguyễn Văn B 15 tháng tù về tội “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản” là phù hợp. Tuy nhiên xem xét nhân thân bị cáo chưa có tiền án, tiền sự, xem xét hậu quả xảy ra, xem xét bị cáo có nhiều tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự và có nơi cư trú rõ ràng, đề nghị Hội đồng xét xử căn cứ điểm b khoản 1 Điều 355, điểm e khoản 1 Điều 357 Bộ luật Tố tụng hình sự, chấp nhận kháng cáo của bị cáo Nguyễn Văn B và sửa quyết định của bản án sơ thẩm. Cụ thể, áp dụng điểm a khoản 1 Điều 175; các điểm b, i, s khoản 1, khoản 2 Điều 51; Điều 65 Bộ luật Hình sự xử phạt bị cáo Nguyễn Văn B 15 tháng tù về tội “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản” nhưng cho hưởng án treo, thời gian thử thách 30 tháng tính từ ngày tuyên án phúc thẩm.

Các quyết định khác của bản án sơ thẩm không có kháng cáo, không bị kháng cáo, kháng nghị có hiệu lực pháp luật kể từ ngày hết thời hạn kháng cáo, kháng nghị.

NHẬN ĐỊNH CỦA TÒA ÁN

Trên cơ sở nội dung vụ án, căn cứ vào các tài liệu trong hồ sơ vụ án đã được tranh tụng tại phiên tòa, Hội đồng xét xử nhận thấy như sau:

[1]Đơn kháng cáo của bị cáo Nguyễn Văn B trong thời hạn luật định, đúng về chủ thể, được Hội đồng xét xử chấp nhận để xem xét theo trình tự phúc thẩm.

[2]Căn cứ vào lời khai của bị cáo Nguyễn Văn B, vật chứng thu được, căn cứ vào các chứng cứ, tài liệu khác có trong hồ sơ vụ án, Hội đồng xét xử phúc thẩm có đủ cơ sở kết luận:

Sau khi ký kết hợp đồng nhận làm đại lý bán hàng cho Công ty cổ phần B, do kinh doanh thua lỗ, thiếu tiền chi tiêu nên ngày 22/8/2022, Nguyễn Văn B (chủ cửa hàng thực phẩm sạch VylinkFood, địa chỉ: căn hộ SH22 tầng 1 tòa K Park, Khu đô thị mới Văn Phú, phường Phú La, quận Hà Đông, thành phố Hà Nội) có hành vi chiếm đoạt 02 tủ đông tổng trị giá 30.400.000 đồng của Công ty cổ phần B.

Hành vi của bị cáo Nguyễn Văn B đã cấu thành tội “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản” với tình tiết “Vay, mượn, thuê tài sản của người khác hoặc nhận được tài sản của người khác bằng hình thức hợp đồng rồi dùng thủ đoạn gian dối hoặc bỏ trốn để chiếm đoạt tài sản đó hoặc đến thời hạn trả lại tài sản mặc dù có điều kiện, khả năng nhưng cố tình không trả”. Tội danh và hình phạt được quy định tại điểm a khoản 1 Điều 175 Bộ luật Hình sự. Tòa án cấp sơ thẩm xét xử bị cáo Nguyễn Văn B về tội “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản” theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều 175 Bộ luật Hình sự là có căn cứ, đúng pháp luật.

[3]Xét nội dung kháng cáo của bị cáo Nguyễn Văn B, Hội đồng xét xử phúc thẩm thấy rằng:

Hành vi phạm tội của bị cáo là nguy hiểm cho xã hội; xâm phạm đến quyền sở hữu tài sản của tổ chức, cá nhân được pháp luật bảo vệ, gây mất trật tự trị an và an toàn xã hội. Bản thân bị cáo nhận thức rõ hành vi của mình là vi phạm pháp luật nhưng vẫn cố ý phạm tội. Do đó, cần phải xử lý nghiêm bị cáo theo quy định của pháp luật để răn đe và phòng ngừa chung.

Tòa án cấp sơ thẩm đã xem xét bị cáo Nguyễn Văn B có nhân thân tốt, phạm tội lần đầu và thuộc trường hợp ít nghiêm trọng; sau khi phạm tội đã tích cực bồi thường cho bị hại; quá trình điều tra và tại phiên tòa, bị cáo thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải để cho bị cáo được hưởng các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự theo quy định tại các điểm b, i, s khoản 1 Điều 51 Bộ luật Hình sự là có căn cứ, đúng pháp luật.

Tuy nhiên, Công ty cổ phần B có đơn xin miễn truy cứu trách nhiệm hình sự đối với bị cáo (Bút lục 190) nhưng Tòa án cấp sơ thẩm chưa xem xét. Do đó, Hội đồng xét xử áp dụng thêm tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự cho bị cáo theo quy định tại khoản 2 Điều 51 Bộ luật Hình sự.

Tại cấp phúc thẩm, bị cáo Nguyễn Văn B không xuất trình tài liệu, chứng cứ mới. Tuy nhiên, xem xét bị cáo nhân thân chưa có tiền án tiền sự, phạm tội lần đầu và thuộc trường hợp ít nghiêm trọng, bị cáo có nhiều tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự và có nơi cư trú rõ ràng, do đó không cần thiết phải cách ly bị cáo ra khỏi xã hội một thời gian. Hội đồng xét xử chấp nhận kháng cáo của bị cáo Nguyễn Văn B và sửa quyết định của bản án sơ thẩm, áp dụng Điều 65 Bộ luật Hình sự, cho bị cáo được hưởng án treo cũng đủ tác dụng giáo dục, răn đe đối với bị cáo và phòng ngừa chung, đồng thời thể hiện sự khoan hồng của pháp luật đối với người phạm tội biết ăn năn, hối cải.

[4]Hội đồng xét xử sửa quyết định của bản án sơ thẩm nên bị cáo Nguyễn Văn B không phải nộp án phí hình sự phúc thẩm.

[5]Các quyết định khác của bản án sơ thẩm không có kháng cáo, không bị kháng cáo, kháng nghị có hiệu lực pháp luật kể từ ngày hết thời hạn kháng cáo, kháng nghị.

Vì các lẽ trên, 

QUYẾT ĐỊNH

Căn cứ điểm b khoản 1 Điều 355, điểm e khoản 1 Điều 357 của Bộ luật Tố tụng hình sự:

1. Chấp nhận kháng cáo của bị cáo Nguyễn Văn B và sửa Quyết định của bản án sơ thẩm:

Áp dụng điểm a khoản 1 Điều 175; các điểm b, i, s khoản 1, khoản 2 Điều 51; Điều 65 Bộ luật Hình sự Xử phạt bị cáo Nguyễn Văn B 15 (Mười lăm) tháng tù về tội “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản” nhưng cho hưởng án treo, thời gian thử thách 30 (Ba mươi) tháng tính từ ngày tuyên án phúc thẩm.

Giao bị cáo Nguyễn Văn B cho Ủy ban nhân dân xã Đ, huyện C, thành phố Hà Nội giám sát, giáo dục trong thời gian thử thách.

Trường hợp bị cáo Nguyễn Văn B thay đổi nơi cư trú thì thực hiện theo quy định tại khoản 3 Điều 92 của Luật Thi hành án hình sự.

Trong thời gian thử thách, nếu bị cáo Nguyễn Văn B cố ý vi phạm nghĩa vụ theo quy định của Luật Thi hành án hình sự 02 lần trở lên, thì Tòa án có thể quyết định buộc bị cáo phải chấp hành hình phạt tù của bản án đã cho hưởng án treo.

2. Về án phí: áp dụng Điều 136 của Bộ luật Tố tụng hình sự; Điều 23 Nghị quyết số 326/2016/UBTVQH14 ngày 30/12/2016 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định về mức thu, miễn, giảm, thu, nộp, quản lý và sử dụng án phí và lệ phí Tòa án, bị cáo Nguyễn Văn B không phải nộp án phí hình sự phúc thẩm.

3. Các quyết định khác của bản án sơ thẩm không có kháng cáo, không bị kháng cáo, kháng nghị có hiệu lực pháp luật kể từ ngày hết thời hạn kháng cáo, kháng nghị.

Bản án hình sự phúc thẩm có hiệu lực pháp luật kể từ ngày tuyên án 17/4/2024.