Bản án 63/2024/HS-PT về tội giết người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh

TÒA ÁN NHÂN DÂN CẤP CAO TẠI ĐÀ NẴNG

BẢN ÁN 63/2024/HS-PT NGÀY 28/02/2024 VỀ TỘI GIẾT NGƯỜI TRONG TRẠNG THÁI TINH THẦN BỊ KÍCH ĐỘNG MẠNH

Vào ngày 28 tháng 02 năm 2024, tại điểm cầu Trung tâm tại trụ sở Tòa án nhân dân cấp cao tại Đà Nẵng nối với điểm cầu Thành phần tại trụ sở Tòa án nhân dân tỉnh Quảng Nam. Tòa án nhân dân cấp cao tại Đà Nẵng xét xử phúc thẩm công khai bằng hình thức trực tuyến vụ án hình sự thụ lý số: 606/2023/TLPT-HS ngày 09 tháng 11 năm 2023 đối với bị cáo Văn Minh H về tội “Giết người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh”. Do có kháng cáo của bị cáo đối với Bản án hình sự sơ thẩm số 92/2023/HS-ST ngày 29/9/2023 của Tòa án nhân dân tỉnh Quảng Nam.

- Bị cáo có kháng cáo:

Văn Minh H, sinh ngày 24/01/1987, tại thị xã Đ, tỉnh Quảng Nam; Nơi đăng ký hộ khẩu thường trú và chỗ ở: khối phố T, phường Đ, thị xã Đ, tỉnh Quảng Nam; Quốc tịch: Việt Nam; dân tộc: Kinh; tôn giáo: không; Trình độ học vấn: 12/12; Nghề nghiệp: buôn bán; cha: không rõ và mẹ: bà Văn Thị T, sinh năm 1948; vợ Bùi Thị Cẩm L, sinh năm 1987; có 02 con: con lớn nhất sinh năm 2016, con nhỏ nhất sinh năm 2018; tiền án, tiền sự: không. Bị cáo bị áp dụng biện pháp ngăn chặn “Cấm đi khỏi nơi cư trú” (có mặt).

- Bị hại: anh Đinh Phú H1, sinh năm 1991; trú tại: B L, Khối H, phường Đ, thị xã Đ, tỉnh Quảng Nam (vắng mặt).

- Người bào chữa cho bị cáo Văn Minh H: Luật sư Phạm Văn T1 - Văn phòng Luật sư P và Liên D thuộc Đoàn Luật sư thành phố Đ. Địa chỉ: số A T, quận H, thành phố Đà Nẵng (có mặt).

Ngoài ra, trong vụ án còn có 07 người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan.

NỘI DUNG VỤ ÁN

Theo các tài liệu có trong hồ sơ vụ án và diễn biến tại phiên tòa, nội dung vụ án được tóm tắt như sau:

Năm 2003, bà Đinh Thị N được UBND thị xã Đ cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đối với Thửa đất số 5/2 tờ bản đồ số 04 tại khối phố T, phường Đ, thị xã Đ, tỉnh Quảng Nam. Năm 2011, bà Văn Thị T được UBND thị xã Đ cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đối với Thửa đất số 5/1 tờ bản đồ số 08 tại khối phố T, phường Đ, thị xã Đ, tỉnh Quảng Nam, gia đình bà T xây nhà ở trên thửa đất này. Trong quá trình sinh sống, Văn Minh H (con trai bà T) và vợ là Bùi Thị Cẩm L canh tác hoa màu và trồng cây ăn quả sang thửa đất của bà N (bên cạnh thửa đất của bà T). Bà N thấy vợ chồng H trồng cây trên đất của mình thì yêu cầu dọn dẹp nhưng vợ chồng H không đồng ý.

Vào chiều ngày 15/01/2022, bà N chuẩn bị 02 cái rựa và gọi cho cháu ruột là Đinh Phú H1 (sinh năm 1991) đến dọn dẹp thửa đất của N. Sau đó, H1 gọi thêm Nguyễn Văn M N1 (sinh năm 1996), Nguyễn Hữu P1 (sinh năm 1997) đi cùng. Đến khoảng 15 giờ 30 phút cùng ngày, N, H1, N1 và P1 đến thửa đất số 5/2 tờ bản đồ số 04 để dọn vệ sinh, chặt phá cây cối do vợ chồng H trồng tại đây. N dùng một cái rựa và đưa cho H1 một cái rựa để chặt cây, phá giàn đỡ dây leo; N1, P1 dùng tay nhổ cây cối, hoa màu. Lúc này, H đang ở trong nhà chạy ra can ngăn thì bị H1 dùng tay đấm vào người H 02 cái. H chạy vào nhà lấy điện thoại di động và một con dao (loại dao mác dài 51,5cm, cán bằng tre hình trụ tròn đường kính chỗ lớn nhất 3,7cm, dài 6,3cm, lưỡi dao bằng kim loại dài 47,8cm, bản dao chỗ rộng nhất là 5.5cm) rồi chạy ra lại, H dùng điện thoại di động quay lại sự việc N, H1, N1, P1 chặt phá cây cối, hoa màu của H và yêu cầu những người này dừng hành vi phá hoại tài sản của H. Bà N vẫn không dừng lại mà tiếp tục yêu cầu H1 chặt vào cây mãng cầu nhưng H1 không chặt. Bà N đi lại dùng cái rựa (dài khoảng 70cm, có cán bằng tre hình trụ tròn, lưỡi rựa làm bằng kim loại có mấu nhọn) chặt vào cây mãng cầu thì H dùng con dao chém trúng vào tay phải của N gây thương tích. Thấy vậy, H1 cầm cái rựa (dài 68cm, cán rựa bằng tre hình trụ tròn đường kính 3,3cm, dài 40,5cm lưỡi rựa bằng kim loại dài 27,5cm, bản chỗ rộng nhất là 04cm) từ phía sau chạy đến chém trúng vào cánh tay trái của H gây thương tích. Lúc này, do chân H1 đang bị đau nên H1 mất thăng bằng ngã chúi lao về phía sau H; H liền cầm dao chém mạnh một nhát vào vùng đầu của H1 gây thương tích rồi H bỏ chạy. Thấy H1 bị chém, P1 chạy lại ôm H giằng co nên H và P1 ngã nằm xuống đất. H1 đứng dậy đi lại giật lấy con dao trên tay H và phát hiện vùng đầu của mình bị chảy máu nên không đánh nhau nữa. Sau đó, H1, N, H được đưa đến bệnh viện để cấp cứu, điều trị thương tích.

* Kết quả giám định thương tích:

- Kết quả giám định thương tích của anh Đinh Phú H1: Tại Bản giám định thương tích số 62/GĐTT.22 ngày 18/2/2022 của Trung tâm Pháp y tỉnh Q kết luận tỉ lệ thương tích của anh Đinh Phú H1 là 15%, thương tích chi tiết như sau: Dấu sưng nề mô mềm vùng đỉnh trái đã lành; vùng đỉnh trái có vết rách da và cơ đã lành sẹo dài 6cm, rộng 0,2cm. Vết thương do vật sắc cạnh gây nên, lực tác động mạnh. Hướng chếch từ trước ra sau, từ trên xuống dưới, từ trái sang phải, vết thương đầu gây vỡ lún bản ngoài xương hộp sọ vùng đỉnh trái đã được điều trị nội khoa tạm ổn.

* Tại Công văn số 90 ngày 14/6/2022 của Trung tâm Pháp y tỉnh Q xác định mức độ nguy hiểm đối với thương tích của anh Đinh Phú H1 như sau: “Vùng đầu là vùng nguy hiểm (trọng yếu) liên quan tương ứng giải phẫu bên trong hộp sọ là tổ chức não. Trong trường hợp này vết thương vùng đỉnh trái gây sưng nề mô mềm và vỡ lún bản ngoài xương hộp sọ chưa tổn thương đến tổ chức não và màng não, nếu không cấp cứu kịp thời cũng không gây nguy hiểm đến tính mạng” (BL 33; 34-38).

- Kết quả giám định thương tích Đinh Thị N: Theo Bản giám định thương tích số 63/GĐTT 22 ngày 18/2/2022 của Trung tâm Pháp y tỉnh Q kết luận tỉ lệ thương tích của Đinh Thị N là 10%.

- Kết quả giám định thương tích của Văn Minh H: Theo Bản giám định thương tích số 64/GDTT 22 ngày 22/2 2022 của Trung tâm Pháp y tỉnh Q kết luận tỉ lệ thương tích của Văn Minh H 08% (BL: 41 - 42; 46 - 48).

- Theo Bản kết luận định giá tài sản số 33/HĐ.ĐG ngày 16/5/2022 của Hội đồng định giá tài sản trong tố tụng hình sự và căn cứ vào thiệt hại thực tế do cây cối bị chặt phá vào ngày 15/01/2022 gồm: 02 cây đu đủ; 02 cây mận có đường kính gốc 4cm, 3cm; 01 cây mãng cầu; 01 cây bơ có đường kính gốc 11cm; 01 cây vú sữa có đường kinh gốc 02cm; 03 cây mít có đường kính gốc lần lượt là 4,5cm, 4cm, 2cm; 02 hàng đậu tây có chiều dài mỗi hàng lần lượt là 3,2m và 2,0m gồm lưới và dây đậu có trái; 01 hàng cà chua có quả gồm 05 gốc, giàn đỡ dây leo làm bằng tre diện tích (5,6 x 8,4)m; 02 hàng khổ qua (10 gốc); có tổng giá trị tài sản bị thiệt hại là 1.935.000 đồng (Bút lục: 49 - 51).

Tại Bản án hình sự sơ thẩm số 92/2023/HS-ST ngày 29/9/2023, Tòa án nhân dân tỉnh Quảng Nam đã quyết định:

Tuyên bố bị cáo Văn Minh H phạm tội “Giết người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh”.

Áp dụng khoản 1 Điều 125; điểm b, i, s khoản 1, khoản 2 Điều 51; Điều 15 và khoản 3 Điều 57 của Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017). Xử phạt bị cáo Văn Minh H 06 (sáu) tháng tù, thời hạn chấp hành hình phạt tù tính từ ngày bắt đi thi hành án.

Ngoài ra, bản án sơ thẩm còn tuyên về phần xử lý vật chứng, án phí và quyền kháng cáo theo quy định pháp luật.

Ngày 03/10/2023, bị cáo Văn Minh H làm đơn kháng cáo với nội dung: xin giảm nhẹ hình phạt vì án sơ thẩm xử nặng.

Tại phiên tòa phúc thẩm, các bị cáo giữ nguyên kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt.

Luật sư bào chữa cho bị cáo cho rằng: người bị hại H1 dùng dao chém trúng vào tay trái của H, rồi sau đó H1 bị mất đà ngã lao về phía H. H bỏ chạy về phía trước đồng thời tay phải cầm dao vung tay chém về phía sau trúng đầu của H1 gây thương tích 15%. Với hành vi này của bị cáo H thì không đủ cơ sở quy kết bị cáo H phạm tội “Giết người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh” mà là phạm tội “Cố ý gây thương tích”. Đề nghị Hội đồng xét xử hủy án sơ thẩm để điều tra lại.

Kiểm sát viên tham gia phiên tòa phát biểu ý kiến: đề nghị Hội đồng xét xử căn cứ điểm a khoản 1 Điều 355, Điều 356 của Bộ luật Tố tụng hình sự, không chấp nhận kháng cáo của bị cáo, giữ nguyên bản án sơ thẩm.

Căn cứ vào hồ sơ vụ án, các chứng cứ tài liệu đã được thẩm tra tại phiên tòa, ý kiến phát biểu của Kiểm sát viên tham gia phiên tòa, lời khai của bị cáo và kết quả tranh tụng tại phiên tòa.

NHẬN ĐỊNH CỦA TÒA ÁN

[1]. Căn cứ vào các tài liệu có trong hồ sơ vụ án, lời khai nhận của bị cáo và kết quả tranh luận tại phiên tòa. Hội đồng xét xử xét thấy:

Về hành vi, quyết định tố tụng của Cơ quan điều tra Công an tỉnh Q quá trình điều tra, truy tố đã thực hiện đúng về thẩm quyền, trình tự, thủ tục quy định của Bộ luật tố tụng hình sự. Quá trình điều tra và tại phiên toà, bị cáo không có ý kiến hoặc khiếu nại về hành vi, quyết định của Cơ quan tiến hành tố tụng, người tiến hành tố tụng. Do đó, các hành vi, quyết định tố tụng của Cơ quan tiến hành tố tụng, người tiến hành tố tụng đã thực hiện đều hợp pháp.

Tại phiên tòa phúc thẩm mở ngày 29/12/2023, bị cáo Văn Minh H vắng mặt và có đơn xin xét xử vắng mặt, nên Hội đồng xét xử xét cấp phúc thẩm đã quyết định hoãn phiên tòa đảm bảo đúng luật định.

[2]. Về tội danh:

[2.1]. Về hành vi phạm tội: căn cứ lời khai của bị cáo, bị hại và những người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan phù hợp với biên bản thực nghiệm điều tra, đủ cơ sở xác định: khoảng 15 giờ 30 phút ngày 15/01/2022 tại Thửa đất số 5/2 tờ bản đồ số 04 tại khối phố T, phường Đ, thị xã Đ, tỉnh Quảng Nam, bà Đinh Thị N cùng các cháu của bà là Đinh Phú H1, Nguyễn Văn Minh N2, Nguyễn Hữu P1 đến dọn dẹp thửa đất thì xảy ra mẫu thuẫn với Văn Minh H. Do bực tức việc bà N cùng H1, N2, P1 chặt cây của mình và H1 dùng tay đấm H 02 cái nên H đã lấy con dao (loại dao mác dài 51,5cm, lưỡi dao bằng kim loại dài 47,8cm, bản dao chỗ rộng nhất là 5.5cm) chém bà N gây thương tích 10% ở tay.

Thấy vậy, H1 cầm rựa chém trúng vào cánh tay trái của H gây thương tích 8%, H1 mất thăng bằng ngã chúi lao về phía sau H thì bị H liền cầm dao chém mạnh về phía sau trúng một nhát vào vùng đầu của H1 gây thương tích 15% rồi H bỏ chạy.

[2.2]. Xét thấy, “Trạng thái tinh thần bị kích động mạnh” tại Điều 125 của Bộ luật Hình sự là trạng thái không hoàn toàn tự chủ, tự kiềm chế được hành vi dẫn đến hành động tức thời do hành vi trái pháp luật nghiêm trọng của nạn nhân. Tuy nhiên, hành vi của bị cáo Văn Minh H như đã phân tích tại phần

[2.1], khi anh H1 đấm 02 phát vào mặt thì H vẫn có khoảng thời gian để về nhà lấy điện thoại, dao và đến hiện trường quay video việc chặt cây, H lại là người ra tay chém bà N trước, sau đó H1 mới lao vào dùng rựa chém H nên H đưa tay đỡ. Như vậy, xét về quá trình và diễn biến hành vi thì trạng thái tinh thần của H chưa đến mức được xem là bị kích động mạnh.

[2.3]. Về hành vi giết người: khi H1 lao vào chém H mất đà, H1 bị té ngã sau lưng H thì H dùng tay phải vung dao chém ra phía sau trúng vào vùng đầu của H1 gây thương tích 15%. Tại Công văn số 90 ngày 14/6/2022 của Trung tâm Pháp y tỉnh Q xác định thương tích của anh Đinh Phú H1 như sau: “Vùng đầu là vùng nguy hiểm (trọng yếu) liên quan tương ứng giải phẫu bên trong hộp sọ là tổ chức não. Trong trường hợp này vết thương vùng đỉnh trái gây sưng nề mô mềm và vỡ lún bản ngoài xương hộp sọ chưa tổn thương đến tổ chức não và màng não, nếu không cấp cứu kịp thời cũng không gây nguy hiểm đến tính mạng” (BL: 33; 34 -38). Như vậy, mặc dù H đã có hành vi sử dụng hung khí tấn công vào vùng đầu là vùng nguy hiểm của bị hại nhưng xem xét vết thương chưa đến mức chí mạng, dù không cấp cứu kịp thời cũng không ảnh hưởng đến tính mạng; xét về ý thức chủ quan và tính chất hành vi thì bị cáo thực hiện hành vi không thực sự quyết liệt, hung hãn nhằm tước đi tính mạng của bị hại và sau khi tấn công anh H1, bị cáo cũng đã bỏ chạy nên không phải là hành vi giết người. Hội đồng xét xử cấp phúc thẩm xét thấy, bị cáo H đã sử dụng hung khí gây thương tích cho anh H1 với tỷ lệ thương tích 15% đã thỏa mãn yếu tố cấu thành tội “Cố ý gây thương tích” theo quy định tại Điều 134 của Bộ luật Hình sự. Việc Viện kiểm sát và Tòa án nhân dân tỉnh Quảng Nam đã truy tố và xét xử Văn Minh H phạm tội “Giết người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh” theo khoản 1 Điều 125 của Bộ luật Hình sự là không đúng tội danh nên cần phải hủy để điều tra lại.

[3]. Về hình phạt: vì hủy Bản án hình sự sơ thẩm số 92/2023/HS-ST ngày 29/9/2023 của Tòa án nhân dân tỉnh Quảng Nam để điều tra lại nên Hội đồng xét xử cấp phúc thẩm không xem xét về phần hình phạt đối với bị cáo Văn Minh H.

[4]. Về án phí: căn cứ điểm f khoản 2 Điều 23 Nghị quyết số 326/2016/NQ-UBTVQH14 ngày 30/12/2016 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, bị cáo không phải chịu án phí hình sự phúc thẩm.

Vì các lẽ trên;

QUYẾT ĐỊNH

Căn cứ vào điểm c khoản 1 của Điều 355; Điều 358 của Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015;

Chấp nhận một phần kháng cáo của bị cáo Văn Minh H, hủy toàn bộ Bản án hình sự sơ thẩm số 92/2023/HS-ST ngày 29/9/2023 của Tòa án nhân dân tỉnh Quảng Nam. Giao hồ sơ vụ án cho Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Quảng Nam để điều tra lại theo đúng quy định pháp luật.

Bản án phúc thẩm có hiệu lực pháp luật kể từ ngày tuyên án.