Bản án về tội giết người số 41/2021/HS-ST

TÒA ÁN NHÂN DÂN TỈNH LÀO CAI

BẢN ÁN 41/2021/HS-ST NGÀY 14/09/2021 VỀ TỘI GIẾT NGƯỜI

 Ngày 14/9/2021, tại trụ sở Tòa án nhân dân tỉnh Lào Cai mở phiên tòa công khai xét xử sơ thẩm vụ án hình sự thụ lý số: 32/2021/TLST-HS ngày 15 tháng 7 năm 2021 theo Quyết định đưa vụ án ra xét xử số: 40/2021/QĐXXST- HS ngày 27 tháng 8 năm 2021 đối với:

Bị cáo: Triệu Hữu Q (Tên gọi khác: Không). Giới tính: Nam;

Sinh ngày 17 tháng 3 năm 1987 tại huyện B, tỉnh Lào Cai; Nơi cư trú: Thôn D, xã T, huyện B, tỉnh Lào Cai;

Quốc tịch: Việt Nam. Dân tộc: Dao. Tôn giáo: Không;

Nghề nghiệp: Tự do. Trình độ học vấn: 12/12;

Tiền án, tiền sự: Không.

Con ông: Triệu Kim S (sinh năm 1961) và bà Đặng Thị M (sinh năm1963) cùng trú tại xã T, huyện B, tỉnh Lào Cai.

Có vợ là Đặng Thị N (sinh năm 1991) và có 02 con, con lớn sinh năm 2008, con nhỏ sinh năm 2010. Hiện trú tại xã T, huyện B, tỉnh Lào Cai.

Bị tạm giữ, tạm giam từ ngày 19/8/2020 đến ngày 29/4/2021. Từ ngày 30/4/2021 được áp dụng biện pháp ngăn chặn bảo lĩnh. Đến ngày 18/5/2021 được áp dụng biện pháp ngăn chặn cấm đi khỏi nơi cư trú. Ngày 02/6/2021, bị cáo bị bắt tạm giam. Hiện đang bị tạm giam tại Trại tạm giam Công an tỉnh Lào Cai. Có mặt.

- Người bào chữa cho bị cáo: Ông Nguyễn Xuân T1 – Trợ giúp viên pháp lý thuộc Trung tâm trợ giúp pháp lý Nhà nước tỉnh Lào Cai. Có mặt.

- Bị hại: Anh Đặng Tài P. Sinh năm 1978. Địa chỉ: Thôn D, xã T, huyện B, tỉnh Lào Cai. Có mặt.

- Người làm chứng :

+ Anh Triệu Văn N1. Có mặt.

+ Ông Triệu Tiến C. Có mặt.

+ Bà Bàn Thị M. Có mặt.

+ Chị Triệu Thị L. Vắng mặt.

+ Ông Phùng Xuân N2. Vắng mặt.

+ Bà Phùng Thị T. Vắng mặt.

Cùng địa chỉ: Thôn D, xã T, huyện B, tỉnh Lào Cai.

NỘI DUNG VỤ ÁN

Theo các tài liệu có trong hồ sơ vụ án và diễn biến tại phiên tòa, nội dung vụ án được tóm tắt như sau:

Ngày 19/8/2020, trong lúc ăn cơm trưa cùng con gái là Triệu Thu H và con trai là Triệu Văn A, Triệu Hữu Q một mình uống hết khoảng 500ml rượu, sau đó lên giường đi ngủ. Khoảng 15 giờ cùng ngày, Q ngủ dậy thì cảm thấy có ai đó chuẩn bị đánh Q và hai con nên Q đã xuống bếp lấy 01 con dao dài 40,5cm, loại dao mũi quắm, một lưỡi sắc, phần lưỡi dài 30cm, bản rộng N1 4,2cm, phần chuôi dao bằng kim loại gắn liền lưỡi dao dài 10,5cm, đường kính 3,5cm, cầm đi ra ngoài với ý nghĩ để bảo vệ hai con. Tuy nhiên, khi thấy Q cầm dao, H và A sợ nên đã chạy sang nhà anh Triêu Văn N1 (anh trai Q ở cùng thôn). Q đi theo hai con sang nhà anh N1, rồi lấy thêm 01 con dao dài 47cm, loại dao mũi bằng, một lưỡi sắc, phần lưỡi dài 29,5cm, bản rộng N1 06cm, phần chuôi dao bằng gỗ dài 17,5cm, đường kính 3,5cm. Q cầm 02 con dao đi ra ngoài đường liên thôn. Anh N1 thấy Q có biểu hiện say rượu không kiểm soát được hành vi nên chạy đi thông báo cho người dân Qh đó biết để người dân tránh tiếp xúc, va chạm với Q. Khi đi đến nhà chị Triệu Thị Lai (sinh năm 1988), anh N1 đã thông báo cho gia đình chị Lai cùng anh Đặng Tài P (Sinh năm 1978) đang làm thợ xây tại đó biết. Anh P thấy vậy đã đi về nhà ở gần đó thông báo cho gia đình biết rồi quay lại nhà chị Lai tiếp tục làm việc. Còn Q đã đi đến nhà anh Triệu Tiến C (sinh năm 1970) ở cùng thôn, dùng con dao quắm đang cầm ở tay phải chém liên tiếp nhiều phát vào cửa lối đi vào phòng tắm làm hư hỏng một phần khung và vỡ một số ô kính cửa. Sau đó, Q tiếp tục đi trên đường liên thôn, khi đến cách nhà chị Lai 22,9m thì Q nhìn thấy anh Đặng Tài P đang xây chuồng lợn cho nhà chị Lai, Q đi đến đứng cách anh P 0,85m hỏi “Ai đấy?”. Anh P quay người lại đứng đối diện với Q trả lời “Anh đây”. Ngay lúc này Q cầm con dao mũi bằng ở tay phải, vung dao qua đầu chém từ trên xuống dưới, từ sau ra trước trúng vào phần đỉnh đầu bên trái của anh P. Q tiếp tục giơ dao lên qua đầu chém xuống, theo phản xạ anh P nghiêng và cúi người quay sang phải rồi giơ tay trái lên đỡ, che vùng đầu thì bị Q chém phát thứ hai trúng cổ tay trái và đỉnh vai trái. Lúc này anh P cúi khom người xuống, Q tiếp tục giơ dao lên qua đầu chém xuống thì trúng vào bả vai trái của anh P, anh P đang chuẩn bị bỏ chạy thì Q tiếp tục giơ dao lên qua đầu chém hai nhát về phía anh P thì trúng vào vùng lưng bên phải và vùng ngang lưng của anh P. Lúc này anh P cố rướn người bỏ chạy còn Qg tiếp tục cầm dao đuổi theo khoảng 20 mét để chém nhưng không đuổi được nên Q dừng lại. Khi dùng dao chém anh P bằng tay phải thì tay trái Q vẫn cầm con dao quắm nhưng không sử dụng. Sau đó, anh P được đưa đến Bệnh viện đa khoa tỉnh Lào Cai điều trị. Đến 18 giờ cùng ngày, Triệu Hữu Q nhận thức được hành vi phạm tội của mình là vi phạm pháp luật nên đi đến Công an xã Tân Thượng, huyện B, tỉnh Lào Cai đầu thú và giao nộp vật chứng là 02 con dao.

Tại bản kết luận giám định pháp y về thương tích số 165 ngày 27/8/2020 của Trung tâm pháp y tỉnh Lào Cai đối với anh Đặng Tài P, kết luận: Vỡ xương sọ vùng đỉnh trái: Mức tổn hại sức khỏe là 09%. Đứt gân duỗi từ ngón I đến ngón V bàn tay trái đã khâu nối, mất vận động gấp - duỗi các ngón: Mức tổn hại sức khỏe là 11%. Vết thương vùng đỉnh đầu trái đã khâu kích thước (09x0,3)cm, hướng từ trước ra sau: Mức tổn hại sức khỏe là 02%. Vết thương đỉnh vai trái đã khâu kích thước (10x0,3)cm: Mức tổn hại sức khỏe là 02%. Vết thương bả vai trái đã khâu kích thước (8,5x0,3)cm: Mức tổn hại sức khỏe là 02%. Vết thương vùng lưng phải đã khâu kích thước (7,5x0,3)cm: Mức tổn hại sức khỏe là 02%. Vết thương nằm ngang vùng giữa lưng đã khâu kích thước (07x0,3)cm: Mức tổn hại sức khỏe là 02%. Vết thương ngang mu - cổ tay trái đã khâu kích thước (06x0,3)cm: Mức tổn hại sức khỏe là 02%. Tỷ lệ tổn thương cơ thể do thương tích gây là 28% (hai mươi tám phần trăm); Cơ chế chấn thương: Chấn thương trực tiếp; Vật gây thương tích: Vật cứng sắc.

Kết luận định giá tài sản số 25 ngày 19/10/2020 của Hội đồng định giá tài sản tố tụng huyện B, kết luận: 01 cửa có hai cánh, kích thước 1,97x1,1m được làm bằng khung nhôm kính màu trắng, huỳnh cửa làm bằng kính trơn màu đen dày 0,5cm của nhà anh Triệu Tiến C, giá trị sử dụng còn lại là 1.289.365 đồng. Giá trị thiệt hại phần cửa bị hư hỏng là 102.992 đồng.

Kết luận giám định pháp y tâm thần theo trưng cầu số 90/KLGĐ ngày 06/10/2020 của Trung tâm pháp y tâm thần khu vực miền núi phía bắc đối với Triệu Hữu Q, kết luận: (1) Triệu Hữu Q bị bệnh rối loạn loạn thần do rượu - F10.5 (Theo phân loại bệnh Quốc tế lần thứ 10 năm 1992 về các rối loạn tâm thần và hành vi). (2) Tại thời điểm thực hiện hành vi phạm tội ngày 19/8/2020, Triệu Hữu Q bị bệnh rối loạn loạn thần do rượu, mất khả năng nhận thức và mất khả năng điều khiển hành vi. (3) Hiện tại, Triệu Hữu Q bị bệnh rối loạn loạn thần do rượu giai đoạn khỏi bệnh, đủ khả năng nhận thức và đủ khả năng điều khiển hành vi.

Kết luận giám định pháp y tâm thần theo trưng cầu số 42/KLGĐ ngày 27/4/2021 của Trung tâm pháp y tâm thần khu vực miền núi phía bắc đối với Triệu Hữu Q theo Quyết định trưng cầu giám định lại lần thứ N1 số 02 ngày 07/4/2021 của Cơ Q Cảnh sát điều tra Công an huyện B, kết luận: (1) Triệu Hữu Q bị bệnh Rối loạn loạn thần do rượu - F10.5. (2)Tại thời điểm thực hiện hành vi phạm tội ngày 19/8/2020, Triệu Hữu Q bị bệnh rối loạn loạn thần do rượu (gây án do hoang tưởng và ảo giác chi phối hành vi), mất khả năng nhận thức và mất khả năng điều khiển hành vi. (3) Hiện tại, Triệu Hữu Q bị bệnh rối loạn loạn thần do rượu giai đoạn khỏi bệnh, đủ khả năng nhận thức và đủ khả năng điều khiển hành vi.

Kết luận giám định pháp y tâm thần theo trưng cầu số 53/KLGĐ ngày 17/5/2021 của Trung tâm pháp y tâm thần khu vực miền núi phía bắc đối với Triệu Hữu Q theo Quyết định trưng cầu giám định bổ sung số 01 ngày 06/5/2021 của Cơ Q Cảnh sát điều tra Công an huyện B, kết luận: Khoảng thời gian từ ngày 12/8/2020 đến sáng ngày 19/8/2020 (trước thời điểm phạm tội 07 ngày), Triệu Hữu Q bị bệnh Rối loạn loạn thần do rượu (nguyên nhân do quá trình uống rượu thường xuyên kéo dài). Khoảng thời gian từ ngày 12/8/2020 đến sáng ngày 19/8/2020 (trước thời điểm phạm tội 07 ngày) Triệu Hữu Q hạn chế khả năng nhận thức và hạn chế khả năng điều khiển hành vi.

Theo Biên bản làm việc ngày 19/5/2021 tại Trung tâm pháp y tâm thần khu vực miền núi phía Bắc: Triệu Hữu Q bị bệnh Rối loạn loạn thần do rượu không phải là bệnh nội sinh; Tại thời điểm Triệu Hữu Q thực hiện hành vi phạm tội, nếu trước đó không uống rượu thì không bị mất khả năng nhận thức và không bị mất khả năng điều khiển hành vi do rượu.

Bản cáo trạng số 32/CT-VKS-P2 ngày 12/7/2021 của Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Lào Cai đã truy tố bị cáo Triệu Hữu Q về tội “Giết người” theo điểm n khoản 1 Điều 123 Bộ luật hình sự.

Tại phiên tòa sơ thẩm:

Bị cáo Triệu Hữu Q đã khai nhận toàn bộ hành vi phạm tội và xin Hội đồng xét xử giảm nhẹ hình phạt.

Đại diện Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Lào Cai giữ quyền công tố tại phiên tòa trình bày ý kiến: Giữ nguyên Q điểm truy tố và đề nghị Hội đồng xét xử tuyên bố bị cáo Triệu Hữu Q phạm tội “Giết người”. Căn cứ vào điểm n khoản 1 Điều 123, điểm b, s khoản 1, khoản 2 Điều 51, Điều 13, Điều 15, Điều 54, Điều 57 của Bộ luật Hình sự: Xử phạt bị cáo Triệu Hữu Q từ 7 đến 9 năm tù.

Đề nghị xử lý vật chứng, tuyên án phí, quyền kháng cáo theo quy định. Người bào chữa cho bị cáo trình bày ý kiến: N1 trí với cáo trạng của Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Lào Cai về điều luật và tội danh đối với bị cáo. Đề nghị Hội đồng xét xử áp dụng điểm n khoản 1 Điều 123 Bộ luật hình sự; điểm b, s, q khoản 1, khoản 2 Điều 51 của Bộ luật Hình sự: Xử phạt bị cáo Triệu Hữu Q dưới 7 năm tù.

Bị hại anh Đặng Tài P trình bày ý kiến: Đề nghị HĐXX giảm nhẹ hình phạt cho bị cáo. Về trách nhiệm dân sự, bị cáo đã bồi thường đầy đủ cho anh P 35.000.000 đồng, trong đó: Tiền viện phí, điều trị 5.000.000 đồng; Tiền tổn hại sức khỏe 30.000.000 đồng nên anh P không có yêu cầu bồi thường thêm.

NHẬN ĐỊNH CỦA TÒA ÁN

Trên cơ sở nội dung vụ án, căn cứ vào các tài liệu trong hồ sơ vụ án đã được thẩm tra, xét hỏi, tranh tụng tại phiên tòa, Hội đồng xét xử nhận định như sau:

[1] Về hành vi, quyết định tố tụng của Cơ Q điều tra, Điều tra viên, Viện kiểm sát, Kiểm sát viên trong quá trình điều tra, truy tố đã thực hiện đúng về thẩm quyền, trình tự, thủ tục quy định của Bộ luật tố tụng hình sự. Quá trình điều tra và tại phiên tòa, các bị cáo và những người tham gia tố tụng không có ý kiến hoặc khiếu nại. Do đó, các hành vi, quyết định tố tụng của Cơ Q tiến hành tố tụng, người tiến hành tố tụng đã thực hiện đều hợp pháp.

[2] Về tội danh:

Tại phiên tòa bị cáo khai nhận toàn bộ hành vi phạm tội, lời khai nhận tội của bị cáo phù hợp với lời khai của bị cáo trong quá trình điều tra, lời khai của người làm chứng, kết luận giám định và các chứng cứ, tài liệu khác có trong hồ sơ vụ án. Vì vậy, có đủ cơ sở khẳng định:

Khoảng 15 giờ ngày 19/8/2020, sau khi uống rượu buổi trưa và ngủ dậy, Triệu Hữu Q cảm thấy có ai đó chuẩn bị đánh Q và hai con nên Q đã cầm hai con dao đi ra đường liên thôn với mục đích bảo vệ hai con. Khi gặp anh Triệu Tài P, Q đã dùng dao chém nhiều nhát liên tiếp vào vùng đầu, vai, lưng, tay của anh P. Trong đó, phát thứ N1 trúng vùng đầu làm vỡ xương sọ vùng đỉnh trái, những phát chém sau trúng vào vùng đỉnh vai, bả vai trái, lưng, ngang mu cổ tay trái và đứt gân duỗi từ ngón I đến ngón V bàn tay trái, gây tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể cho anh P là 28%.

Xét thấy, giữa bị cáo và bị hại Triệu Tài P không có mâu thuẫn, thù tức nhưng do uống rượu không làm chủ được hành vi nên bị cáo Triệu Hữu Q đã dùng tay phải cầm con dao dài 47cm, loại dao mũi bằng, một lưỡi sắc, phần lưỡi dài 29,5cm, bản rộng N1 06cm, phần chuôi dao bằng gỗ dài 17,5cm, đường kính 3,5cm là hung khí nguy hiểm chém liên tiếp vào các vị trí trọng yếu trên cơ thể của anh P. Hành vi của bị cáo thể hiện rõ tính chất côn đồ, hung hãn, coi thường tính mạng của người khác. Hậu quả anh P không chết là nằm ngoài ý muốn chủ Q của bị cáo. Vì vậy, hành vi nêu trên của bị cáo đã cấu thành tội “Giết người” với tình tiết định khung là “có tính chất côn đồ”. Bản cáo trạng số 32/CT-VKS-P2 ngày 12/7/2021 của Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Lào Cai đã truy tố bị cáo Triệu Hữu Q về tội “Giết người” theo điểm n khoản 1 Điều 123 Bộ luật hình sự là đúng người, đúng tội, có căn cứ pháp luật.

[3] Về năng lực chịu trách nhiệm hình sự Điều 13 Bộ luật Hình sự quy định: “Người phạm tội trong tình trạng mất khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi của mình do dùng rượu, bia hoặc chất kích thích mạnh khác, thì vẫn phải chịu trách nhiệm hình sự”.

Tại bản Kết luận giám định pháp y tâm thần theo trưng cầu số 42/KLGĐ ngày 27/4/2021 của Trung tâm pháp y tâm thần khu vực miền núi phía Bắc kết luận: Triệu Hữu Q bị bệnh Rối loạn loạn thần do rượu - F10.5. Tại thời điểm thực hiện hành vi phạm tội ngày 19/8/2020 Triệu Hữu Q bị bệnh rối loạn loạn thần do rượu (gây án do hoang tưởng và ảo giác chi phối hành vi), mất khả năng nhận thức và mất khả năng điều khiển hành vi.

Tại Biên bản làm việc ngày 19/5/2021 tại Trung tâm pháp y tâm thần khu vực miền núi phía Bắc thể hiện: Triệu Hữu Q bị bệnh Rối loạn loạn thần do rượu không phải là bệnh nội sinh; Tại thời điểm Triệu Hữu Q thực hiện hành vi phạm tội, nếu trước đó không uống rượu thì không bị mất khả năng nhận thức và không bị mất khả năng điều khiển hành vi.

Như vậy, bệnh rối loạn loạn thần do rượu không phải là bệnh nội sinh, bản thân bị cáo cũng không có bệnh nền hoặc bệnh lý nào khác dẫn đến việc mất khả năng nhận thức và mất khả năng điều khiển hành vi. Việc bị cáo hoang tưởng, ảo giác là do trước đó bị cáo đã uống rượu và tự đặt mình vào tình trạng say, tự tước bỏ khả năng nhận thức và khả năng điều khiển hành vi của mình. Do vậy, bị cáo Triệu Hữu Q phải chịu trách nhiệm hình sự đối với hành vi phạm tội của mình.

[4] Về hình phạt:

Hành vi phạm tội của bị cáo Triệu Hữu Q là đặc biệt nghiêm trọng, trực tiếp xâm phạm đến tính mạng, sức khỏe của con người là khách thể được pháp luật bảo vệ, gây mất trật tự trị an ở địa phương, gây hoang mang trong quần chúng nhân dân. Do đó phải xử lý bị cáo thật nghiêm khắc trước pháp luật và có hình phạt tương xứng với tính chất và mức độ phạm tội của bị cáo nhằm giáo dục, cải tạo đối với bị cáo và răn đe, phòng ngừa tội phạm chung.

Tuy nhiên, bị cáo có nhân thân tốt, chưa có tiền án, tiền sự và không phải chịu tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự. Trong quá trình điều tra và tại phiên tòa bị cáo đã thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải; bồi thường toàn bộ thiệt hại theo yêu cầu của bị hại và bị hại có đơn xin giảm nhẹ trách nhiệm hình sự cho bị cáo; sau khi phạm tội bị cáo đã ra đầu thú; bị cáo có ông nội là ông Phùng Thừa Lý được Nhà nước tặng thưởng Huân chương kháng chiến hạng ba. Do vậy cần áp dụng các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự quy định tại điểm b, s khoản 1, khoản 2 Điều 51 BLHS để giảm nhẹ một phần hình phạt cho bị cáo.

Ngoài ra, hành vi phạm tội của bị cáo thuộc trường hợp phạm tội chưa đạt (bị hại bị tổn hại 28% sức khỏe, hậu quả tử vong chưa xảy ra). Vì vậy cần áp dụng quy định về quyết định hình phạt trong trường hợp phạm tội chưa đạt để quyết định mức hình phạt đối với bị cáo.

[5 ] Về trách nhiệm dân sự:

Trong quá trình điều tra, bị hại anh Đặng Tài P yêu cầu bị cáo Triệu Hữu Q phải bồi thường tổng số tiền là 35.000.000 đồng, gồm: Tiền viện phí, điều trị 5.000.000 đồng; Tiền tổn hại sức khỏe 30.000.000 đồng. Bị cáo đã tác động gia đình bồi thường cho anh P toàn bộ số tiền trên. Tại phiên toà, anh P không yêu cầu bị cáo bồi thường gì thêm. Vì vậy, Hội đồng xét xử không xem xét giải quyết là phù hợp.

[6] Về vật chứng Đối với 02 con dao được niêm phong: đây là công cụ mà bị cáo đã sử dụng để thực hiện hành vi phạm tội, hiện không còn giá trị sử dụng cần tịch thu tiêu hủy.

[7] Về án phí: Do bị cáo Triệu Hữu Q bị kết án nên phải chịu án phí hình sự sơ thẩm theo quy định.

Vì các lẽ trên;

QUYẾT ĐỊNH

Tuyên bố bị cáo Triệu Hữu Q phạm tội “Giết người”.

Căn cứ vào điểm n khoản 1 Điều 123; điểm b, s khoản 1, khoản 2 Điều 51, Điều 13, Điều 15, Điều 57 của Bộ luật Hình sự:

Xử phạt bị cáo Triệu Hữu Q 8 (Tám) năm 06 (Sáu) tháng tù. Thời hạn chấp hành hình phạt tù tính từ ngày 02/6/2021. Bị cáo được khấu trừ đi thời gian đã bị tạm giữ, tạm giam từ ngày 19/8/2020 đến ngày 29/4/2021.

Về xử lý vật chứng: Căn cứ Điều 106 Bộ luật Tố tụng hình sự: Tịch thu tiêu hủy:

- 01 (Một) niêm phong, bên trong chứa con dao dài 47cm, loại dao mũi bằng, một lưỡi sắc, phần lưỡi dài 29,5 cm, bản rộng N1 06cm, phần chuôi dao bằng gỗ dài 17,5cm, đường kính 3,5cm.

- 01 (Một) niêm phong, bên trong chứa con dao dài 40,5cm, loại mũi dao quắm, một lưỡi sắc, phần lưỡi dài 30cm, bản rộng N1 4,2cm, phần chuôi dao bằng kim loại gắn liền lưỡi dao dài 10,5cm, đường kính 3,5cm (Theo biên bản giao nhận vật chứng số 52 ngày 13/7/2021 giữa Cơ Q cảnh sát điều tra Công an tỉnh Lào Cai với Cục thi hành án dân sự tỉnh Lào Cai).

Về án phí: Căn cứ khoản 2 Điều 136 Bộ luật Tố tụng Hình sự; Nghị quyết số 326/2016/UBTVQH14 ngày 30/12/2016: Buộc bị cáo Triệu Hữu Q phải chịu 200.000 đồng (Hai trăm nghìn đồng) tiền án phí hình sự sơ thẩm.

Bị cáo, bị hại được quyền kháng cáo bản án trong thời hạn 15 ngày kể từ ngày tuyên án.

“Trường hợp bản án được thi hành theo quy định tại Điều 2 Luật Thi hành án dân sự thì người được thi hành án dân sự, người phải thi hành án dân sự có quyền thoả thuận thi hành án, quyền yêu cầu thi hành án, tự nguyện thi hành án hoặc bị cưỡng chế thi hành án theo quy định tại các điều 6, 7, 7a và 9 Luật Thi hành án dân sự; thời hiệu thi hành án được thực hiện theo quy định tại điều 30 Luật Thi hành án dân sự”.