Bản án 50/2023/HS-PT về tội chế tạo, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng, mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt súng săn, vũ khí thô sơ, vũ khí thể thao hoặc công cụ hỗ trợ

TÒA ÁN NHÂN DÂN TỈNH GIA LAI

BẢN ÁN 50/2023/HS-PT NGÀY 27/11/2023 VỀ TỘI CHẾ TẠO, TÀNG TRỮ, VẬN CHUYỂN, SỬ DỤNG, MUA BÁN TRÁI PHÉP HOẶC CHIẾM ĐOẠT SÚNG SĂN, VŨ KHÍ THÔ SƠ, VŨ KHÍ THỂ THAO HOẶC CÔNG CỤ HỖ TRỢ

Ngày 27 tháng 11 năm 2023, tại trụ sở Tòa án nhân dân tỉnh Gia Lai, xét xử phúc thẩm công khai vụ án hình sự phúc thẩm thụ lý số 76/2023/TLPT-HS ngày 06 tháng 10 năm 2023 đối với bị cáo Ksor N do có kháng cáo của đại diện hợp pháp cho bị hại đối với bản án hình sự sơ thẩm số 26/2023/HSST ngày 16 tháng 8 năm 2023 của Tòa án nhân dân huyện KP, tỉnh Gia Lai.

* Bị cáo bị kháng cáo: Ksor N, sinh năm 1963, tại huyện KP, tỉnh Gia Lai. Nơi cư trú: buôn Th, xã Ph, huyện KP, tỉnh Gia Lai; nghề nghiệp: làm nông; trình độ học vấn: 05/12; dân tộc: Jrai; giới tính: Nam; tôn giáo: Tin lành; quốc tịch: Việt Nam; con ông Ksor Th1 và bà Ksor HY (đều đã chết), có vợ Nay H’L và 05 con lớn nhất sinh năm 1995, nhỏ nhất sinh năm 2011; tiền án; tiền sự: Không; bị cáo bị bắt tạm giữ từ ngày 09/10/2022 đến ngày 12/10/2022 được áp dụng biện pháp ngăn chặn Cấm đi khỏi nơi cư trú. Có mặt.

* Đại diện hợp pháp của bị hại: Ông Trương Văn V, sinh năm 1966 và bà Nguyễn Thị H, sinh năm 1974 Trú tại: Buôn Thắng L, xã Ph, huyện KP, tỉnh Gia Lai. Đều có mặt

* Người phiên dịch:

Ông Rơ Ô B, phiên dịch tiếng Jrai. Có mặt

NỘI DUNG VỤ ÁN

1.Theo các tài liệu có trong hồ sơ vụ án và diễn biến tại phiên tòa, nội dung vụ án được tóm tắt như sau:

Vào năm 2020, trên đường đi rẫy, tại Tiểu khu 1361, địa phận xã IM, Ksor N nhặt được một ống kim loại hình trụ dài khoảng 1,4 m, đường kính ống 2cm, đường kính lòng ống rộng 9mm. Đến năm 2021, Ksor N biết đoạn ống kim loại trên là nòng súng kíp nên lấy 01 thanh gỗ đục đẽo thành hình báng súng rồi lắp ráp và chế tạo thành một khẩu súng kiểu súng kíp. Ksor N đến chợ mua nhiều bao diêm về cạo lấy phần thuốc màu đỏ rồi đem pha trộn với một loại bột màu đen (Nô đốt từ cây rừng) tạo thành thuốc súng. Ksor N đến các tiệm sửa xe xin những viên bi kim loại trong ổ bi xe đạp về làm đầu đạn và mua hạt nổ của một người ở hụyện S, tỉnh Phú Yên (không rõ lai lịch). Sau nhiều lần thử nghiệm (nhồi thuốc súng tự chế, bi vào nòng súng) kích hoạt nổ bằng hạt nổ, Ksor N đã chế tạo được một khấu súng có thể gây sát thương ở cự ly dưới 20 mét và cất giấu khầu súng trên tại chòi rẫy thuộc Tiểu khu 1361, xã IM, huyện KP với mục đích để sǎn thú rùng. Vào đầu tháng 10/2022, Ksor N lấy khoảng 3 thìa nhựa (loại thìa cafe) thuốc súng tự chế cho vào nòng súng, dùng cây nén chặt bột thuốc súng và lấy 7 viên bi kim loại cho vào nòng súng sau đó lấy giấy vụn nhét, bịt nòng súng để các viên bi không lăn ra khỏi nòng súng. Ksor N tiếp tục cất khấu súng vào trong chòi rẫy.

Khoảng 5 giờ 50 phút ngày 09/10/2022, anh Trương Anh H1 đến khu vực gần rẫy của Ksor N thuộc Tiểu khu 1361, địa phận xã la Mlah để đặt bẫy gà rừng.

Đến khoảng 06 giờ cùng ngày, Ksor N đang ở trong chòi rẫy thì nghe tiếng gà rừng gáy. Ksor N vào chòi lấy khầu súng kíp đã nạp đạn sẵn trước đó và lấy một kíp đạn để vào vị trí kích nổ, kéo cò súng rồi đi về hướng gà gáy. Ksor N di chuyến theo đường mòn núp dưới bụi cỏ cao, cách anh Trương Anh H1 16 mét, lúc này anh Trương Anh H1 trong đám mì với tư thế củi thấp người đặt bẫy gà. Vì vậy, Ksor N quan sát về hướng H1 nơi có tiếng gà gáy. Lúc này, Ksor N nhìn thấy 01 vật màu đen, cho rằng là gà rùng nên Ksor N nâng súng lên ngắm và bắn, nhưng thực tế vật màu đen là mũ luỡi trai do anh Trương Anh H1 đang đội trên đầu. Sau khi súng nổ, Ksor N chạy đến thì thấy anh Trương Anh H1 bị thương do 07 vết đạn bắn trúng vào đầu. Ksor N sơ cứu và gọi người đưa anh Trương Anh H1 đi cấp cúu tại Trung tâm y tê huyện KP, sau đó đến Công an xã la Mlah để tự thú. Đến 10 giờ 00 cùng ngày, anh Trương Anh H1 tử vong.

Tại Bản kết luận giám định pháp y về tử thi số: 44/TT ngày 09/10/2022 cùa Trung tâm pháp y tỉnh Gia Lai xác định: Nguyên nhân chết của Trương Anh H1: Vùng chẩm bên trái bầm tím lan rộng từ dái tai lan đến đỉnh chầm trái, sờ nắn mềm, trên nền chẩm trái có nhiều lỗ xuyên thấu sọ não (07 vết), nhiều máu tươi lẫn dịch não đang chảy qua lỗ xuyên thủng. Nguyên nhân từ vong là vết thương thấu sọ, tổn thương não do đạn bắn.

Tại bản kết luận giám định số 1548/KL-KTHS ngày 18/11/2022 của Phân viện khoa học hình sự Bộ công an tại thành phố Đà Nẵng xác định: vật hình dạng khẩu súng gửi giám định là súng tự chế kiểu súng kíp, hiện tại sử dụng bắn được nên thuộc vũ khí có tính nǎng, tác dụng tương tự súng săn.

Tại bản kết luận giám định số 1641/KL-KTHS ngày 25/11/2022 của Phân viện khoa học hình sự Bộ công an tại thành phố Đà Nẵng xác định:

- 61 (sáu mươi mốt) hạt chất rắn màu xám trắng đính trên giấy màu cam gửi giám định có tác dụng tương tự hạt nổ, không phải là vật liệu nổ và hiện tại còn sử dụng được;

- Chất bột màu đen dùng trong 01(môt) chai nhựa gửi giám định là thuốc nổ, tổng khối lượng là 75gam; là vật liêu nổ và hiện còn sử dụng đuợc;

- 22 (hai mươi hai) viên kim loại dạng hình cầu đường kính từ (5-7) mm và 200 viên kim loại dạng hình cầu đường kính từ (2-7)mm đều là kim loại sắt (Fc), tổng khối lượng 66 gam và hiên tại còn sử dụng được.

2. Giải quyết của Tòa án cấp sơ thẩm:

Tại bản án hình sơ sơ thẩm số 26/2023/HSST ngày 16-8-2023 của Tòa án nhân dân huyện KP, tỉnh Gia Lai đã quyết định: Tuyên bố bị cáo Ksor N phạm tội “Chế tạo tàng trữ, sử dụng trái phép súng săn” Áp dụng điểm d khoản 2 Điều 306; điểm b, r, s khoản 1, khoản 2 Điều 51; Điều 65 của BLHS năm 2015:

Xử phạt bị cáo Ksor N 02(Hai) năm tù, nhưng được hưởng án treo, thời gian thử thách là 04 (bốn) năm tính từ ngày tuyên án sơ thẩm là ngày 16/8/2023.

Giao người được hưởng án treo Ksor N cho UBND xã Ph, huyện KP, tỉnh Gia Lai để giám sát và giáo dục trong thời gian thử thách. Trong trường hợp người được hưởng án treo thay đổi nơi cư trú thì thực hiện theo quy định tại Điều 92 của Luật thi hành án Hình sự.

Trong thời gian thử thách, người được hưởng án treo cố ý vi phạm nghĩa vụ 02 lần trở lên thì Tòa án có thể quyết định buộc người được hưởng án treo phải chấp hành hình phạt tù của bản án đã cho hưởng án treo.

Ngoài ra, Tòa án cấp sơ thẩm còn tuyên hình về bồi thường dân sự, xử lý vật chứng, nghĩa vụ chịu án phí và quyền kháng cáo của bị cáo, bị hại theo luật định.

3. Kháng cáo của đại diện hợp pháp của bị hại:

Ngày 24/8/2023 Đại diện hợp pháp cho bị hại kháng cáo về phần tội danh, hình phạt và mức bồi thường dân sự của bản án.

4. Diễn biến tại phiên tòa phúc thẩm:

Tại phiên tòa phúc thẩm đại diện hợp pháp của bị hại giữ nguyên nội dung kháng cáo cho rằng với khoảng cách gần, vị trí bị hại nằm lúc bị bắn có ít cây, không rậm rạp, nên việc bị cáo khai tưởng bị hại là Gà rừng là không đúng, bị cáo bắn chết bị hại là hành vi giết người, đề nghị Hội đồng xét xử đổi tội danh của bị cáo là giết người và đề nghị tăng hình phạt, không cho bị cáo được hưởng án treo và tăng bồi thường.

Kiểm sát viên đề nghị Hội đồng xét xử căn cứ điểm c khoản 1 Điều 355, điểm a khoản 1 Điều 358 Bộ luật Tố tụng Hình sự, hủy bản án sơ thẩm để điều tra lại.

NHẬN ĐỊNH CỦA TÒA ÁN

Trên cơ sở nội dung vụ án, căn cứ vào các tài liệu trong hồ sơ vụ án đã được tranh tụng tại phiên tòa, Hội đồng xét xử nhận định như sau:

[1] Về hành của bị cáo: Vào năm 2020 Ksor N chế tạo thành công khẩu súng và cất giấu với mục đích săn thú rừng, khoảng 06 giờ ngày 09/10/2022 anh Trương Anh H1 đi vào khu vực gần chòi rẫy của Ksor N để đặt bẫy gà rừng. Ksor N đang ở trong chòi thì nghe tiếng gà rừng gáy nên đã lấy súng đã nạp đạn sẵn trước đó, lấy kíp đạn để vào vị trí kích nổ, kéo cò súng rồi đi về phía gà gáy. Khi thấy vật màu đen và nghĩ là gà rừng nên bị cáo cầm súng ngắm bắn dẫn đến hậu quả anh Trương Anh H1 tử vong do 07 vết đạn trúng vào vùng đầu, vật màu đen mà bị cáo ngắm bắn là chiếc mũ lưỡi trai anh H1 đang đội trên đầu.

Kết luận giám định số 1548/KL-KTHS ngày 18/11/2022 của Phân viện khoa học hình sự Bộ công an tại thành phố Đà Nẵng xác định: “vật hình dạng khẩu súng gửi giám định là súng tự chế kiểu súng kíp, hiện tại sử dụng bắn được nên thuộc vũ khí có tính nǎng, tác dụng tương tự súng săn”.

Tại khoản 1 Điều 306 BLHS quy định “Tội chế tạo, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng, mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt súng săn, vũ khí thô sơ, vũ khí thể thao hoặc công cụ hỗ trợ” như sau:

“1. Người nào chế tạo, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng, mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt súng săn, vũ khí thô sơ, vũ khí thể thao, vũ khí khác có tính năng, tác dụng tương tự như súng săn, vũ khí thể thao hoặc công cụ hỗ trợ nhưng đã bị xử phạt vi phạm hành chính về một trong các hành vi quy định tại Điều này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm…” Như vậy, “đã bị xử phạt vi phạm hành chính về một trong các hành vi quy định tại Điều này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm” là cấu thành bắt buộc đối với “Tội chế tạo, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng, mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt súng săn, vũ khí thô sơ, vũ khí thể thao hoặc công cụ hỗ trợ”, cho nên người chưa bị xử lý về hành chính về một trong các hành vi quy định tại Điều này hoặc chưa bị kết án về tội này thì được coi là không có trách nhiệm hình sự ngay cả trong trường hợp hành vi mà họ đã thực hiện có các tình tiết định khung hình phạt cao hơn.

Xem xét tài liệu có tại hồ sơ vụ án thì bị cáo Ksor N có nhân thân tốt, chưa bị xử lý hành chính và cũng chưa bị kết án về tội này nên hành vi sử dụng súng săn của Ksor N chưa cấu thành “Tội chế tạo, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng, mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt súng săn, vũ khí thô sơ, vũ khí thể thao hoặc công cụ hỗ trợ”.

Bên cạnh đó, hành vi của Ksor N được mô tả là: nghe tiếng gà rừng gáy nên bị cáo đã lấy súng đã nạp đạn sẵn trước đó, lấy kíp đạn để vào vị trí kích nổ, kéo cò súng rồi đi về phía gà gáy. Khi thấy vật màu đen và nghĩ là gà rừng nên bị cáo cầm súng ngắm bắn dẫn đến hậu quả anh Trương Anh H1 tử vong do 07 vết đạn trúng vào vùng đầu. Như vậy, bị cáo đã có hành vi chế tạo, tàng trữ, sử dụng súng săn trái phép (hành vi sử dụng súng săn trái phép: lấy súng đã nạp đạn sẵn trước đó, lấy kíp đạn để vào vị trí kích nổ, kéo cò súng) nhưng các thao tác này không gây hậu quả thiệt hại tính mạng anh H1. Chỉ khi bị cáo mang súng đi săn bắn gà rừng và do nhầm chiếc mũ anh H1 đang đội trên đầu là gà rừng nên bị cáo đã ngắm bắn gây ra cái chết của anh H1, hành vi của bị cáo đã trực tiếp xâm phạm tính mạng anh H1. Do đó, cần điều tra, xét xử bị cáo với tội danh có khách thể trực tiếp bị xâm phạm là tính mạng con người mới đúng hành vi phạm tội của bị cáo. Đối với tội danh liên quan đến tính mạng con người là nặng hơn “Tội chế tạo, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng, mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt súng săn, vũ khí thô sơ, vũ khí thể thao hoặc công cụ hỗ trợ” nên không thuộc trường hợp Hội đồng xét xử phúc thẩm sửa bản án sơ thẩm.

Từ các phân tích trên thấy rằng, Bản án sơ thẩm có sai lầm nghiêm trọng trong việc áp dụng quy định của Bộ luật Hình sự về định tội danh đối với bị cáo nhưng không thuộc trường hợp Hội đồng xét xử phúc thẩm sửa bản án theo quy định tại Điều 357 của Bộ luật Tố tụng hình sự và có căn cứ để khởi tố, điều tra về tội nặng hơn tội đã tuyên trong bản án sơ thẩm. Do đó, căn cứ quy định tại điểm a khoản 1, điểm đ khoản 2 Điều 358 Bộ luật Tố tụng Hình sự hủy bản án sơ thẩm để điều tra lại, xét xử lại ở cấp sơ thẩm với thành phần Hội đồng xét xử mới.

Do Bản án sơ thẩm bị hủy nên không xem xét kháng cáo của đại diện hợp pháp cho bị hại về hình phạt và bồi thường, khi xét xử lại vụ án, Tòa án cấp sơ thẩm sẽ tiếp tục xem xét.

[2] Về án phí: Do bản án sơ thẩm bị hủy nên không ai phải chịu án phí hình sự phúc thẩm.

Vì các lẽ trên,

QUYẾT ĐỊNH

Căn cứ điểm c khoản 1 Điều 355; điểm a khoản 1, điểm đ khoản 2 Điều 358 Bộ luật Tố tụng Hình sự;

Hủy bản án Hình sự sơ thẩm số 26/2023/HSST, ngày 16-8-2023 của Tòa án nhân dân huyện KP, tỉnh Gia Lai. Chuyển hồ sơ vụ án để điều tra lại, xét xử lại ở cấp sơ thẩm với thành phần Hội đồng xét xử mới.

Bản án phúc thẩm có hiệu lực kể từ ngày tuyên án./.