Bản án 89/2023/HS-PT về tội bắt, giữ người trái pháp luật

TÒA ÁN NHÂN DÂN TỈNH QUẢNG NGÃI

BẢN ÁN 89/2023/HS-PT NGÀY 10/08/2023 VỀ TỘI BẮT, GIỮ NGƯỜI TRÁI PHÁP LUẬT

Ngày 10 tháng 8 năm 2023, tại trụ sở Tòa án nhân dân huyện Sơn Tịnh, tỉnh Quảng Ngãi, Tòa án nhân dân tỉnh Quảng Ngãi xét xử phúc thẩm công khai vụ án hình sự phúc thẩm thụ lý số 104/2023/TLPT-HS ngày 18 tháng 7 năm 2023 đối với các bị cáo Nguyễn Văn S, Trần Nguyễn Quốc T do có kháng cáo của các bị cáo đối với Bản án hình sự sơ thẩm số: 58/2023/HS-ST ngày 23 tháng 5 năm 2023 của Tòa án nhân dân thành phố Quảng Ngãi, tỉnh Quảng Ngãi.

- Bị cáo có kháng cáo:

1/ Họ và tên: Nguyễn Văn S; tên gọi khác: Út; sinh ngày 14 tháng 3 năm 1995 tại tỉnh Quảng Ngãi; nơi cư trú: Tổ dân phố L, Phường T, thành phố QN, tỉnh Quảng Ngãi; nghề nghiệp: Không; trình độ học vấn: 7/12; dân tộc: Kinh; giới tính: Nam; tôn giáo: Không; quốc tịch: Việt Nam; con ông Nguyễn Văn B (Chết) và bà Lê Thị L; vợ: Bùi Nguyễn Vân A, con: có 01 con sinh năm 2022; tiền án: Không.

Tiền sự: Ngày 04/8/2012 bị Công an huyện Sơn Tịnh, tỉnh Quảng Ngãi xử phạt vi phạm hành chính số tiền 750.000 đồng về hành vi “Trộm cắp tài sản”, bị cáo chưa nộp phạt.

Nhân thân: Ngày 16/4/2013 bị Tòa án nhân dân huyện Sơn Tịnh, tỉnh Quảng Ngãi xử phạt 05 năm 03 tháng tù về tội “Hiếp dâm”; 02 năm 03 tháng tù về tội “Cướp tài sản”; tổng hợp hình phạt 07 năm 06 tháng tù. Ngày 15/02/2019 chấp hành xong hình phạt.

Bị cáo bị bắt tạm giam từ ngày 26/9/2022 đến ngày 21/10/2022 thay đổi biện pháp ngăn chặn cho bảo lĩnh, bị cáo tại ngoại có mặt tại phiên tòa.

2/ Họ và tên: Trần Nguyễn Quốc T; sinh ngày 22 tháng 11 năm 2000 tại tỉnh Quảng Ngãi; nơi cư trú: Tổ 02, phường N, thành phố QN, tỉnh Quảng Ngãi; nghề nghiệp: Không; trình độ học vấn: 9/12; dân tộc: Kinh; giới tính: Nam; tôn giáo: Không; quốc tịch: Việt Nam; con ông Trần B và bà Nguyễn Thị K; vợ, con: Chưa có;

Nhân thân:

- Ngày 27/01/2022 bị Công an Phường Trương Quang Trọng, thành phố Quảng Ngãi tỉnh Quảng Ngãi xử phạt vi phạm hành chính số tiền 1.500.000 đồng về hành vi đánh bạc. Ngày 11/02/2022 nộp phạt xong.

- Ngày 02/8/2022 bị Tòa án nhân dân thành phố Quảng Ngãi xử phạt 30.000.000 đồng về tội “Đánh bạc”.

Bị cáo bị bắt tạm giam từ ngày 19/10/2022 đến ngày 13/01/2023 thay đổi biện biện pháp ngăn chặn cho bảo lĩnh, bị cáo tại ngoại có mặt tại phiên tòa.

- Người bào chữa cho các bị cáo: Ông Nguyễn Công T, luật sư Văn phòng luật sư Nguyễn Công T, thuộc Đoàn luật sư tỉnh Quảng Ngãi; có mặt.

Ngoài ra, trong vụ án này còn có các bị cáo Nguyễn Hữu C, Nguyễn Minh Y, Lê Kim L không có kháng cáo và không bị kháng cáo, kháng nghị.

NỘI DUNG VỤ ÁN

Theo các tài liệu có trong hồ sơ vụ án và diễn biến tại phiên tòa, nội dung vụ án được tóm tắt như sau:

Khoảng 21 giờ 00 phút ngày 20/8/2022, Nguyễn Hữu C điều khiển xe mô tô hiệu SH, biển kiểm soát 76B1-792.74 chở Nguyễn Văn S; Nguyễn Minh Y điều khiển xe mô tô hiệu SUZUKI, biển kiểm soát 59S2- 389.68 chở Lê Kim L, còn Trần Nguyễn Quốc T điều khiển xe mô tô hiệu SH Mode (không rõ biển kiểm soát) cùng nhau đến quán H ở địa chỉ số 26 đường HTK thuộc tổ 08, phường CL, thành phố QN, tỉnh Quảng Ngãi để nhậu. Tại đây, nhóm S dựng xe ở lề đường Nguyễn Thái Học rồi đi bộ vào quán H. Lúc này S thấy anh Nguyễn Văn V đang ngồi ăn nhậu cùng với Nguyễn Tấn Anh H, Nguyễn Anh D và 01 người phụ nữ tên Huyền (Không rõ lai lịch). Vì V mượn S số tiền 5.000.000 đồng nhưng chưa trả, nên S chỉ tay về phía V và nói với cả nhóm “Kêu nó ra đây anh nói chuyện”. Nghe vậy, Nguyễn Hữu C, Nguyễn Minh Y, Trần Nguyễn Quốc T và Lê Kim L đi đến vị trí bàn của Nguyễn Văn V nói với V “Ra ngoài nói chuyện” nhưng V không đồng ý. Nguyễn Hữu C dùng tay kẹp cổ anh V kéo ra đường Nguyễn Thái Học, tại đây S hỏi V “Tiền bạc bao giờ trả”, V trả lời “Đụ mẹ từ từ em trả chứ anh làm gì vậy”. Nghe vậy, Nguyễn Văn S dùng tay phải đánh vào mặt của anh V, còn Trần Nguyễn Quốc T, Lê Kim L, Nguyễn Hữu C và Nguyễn Minh Y cũng xông đến dùng tay đánh vào người V. Sau đó, Nguyễn Văn S dùng tay chỉ về phía xe Honda hiệu SH biển kiểm soát 76B1-792.74, nói “Bây giờ mày ra kia nói chuyện với tao”, Nguyễn Hữu C đứng ở phía sau anh V, tay trái kẹp cổ V nhấc Việt lên xe mô tô 76B1-792.74 S đang ngồi trên xe chờ sẵn; Nguyễn Văn V không đồng ý, dùng chân đạp nên C thả V xuống đường tay trái nắm áo phía sau của V, tay phải đánh vào mặt anh V, kẹp cổ V kéo qua vị trí xe mô tô hiệu SH Mode của Trần Nguyễn Quốc T đang ngồi trên xe điều khiển. Nguyễn Hữu C đứng phía sau kẹp cổ V, còn Lê Kim L ôm chân phải, S ôm chân trái của anh V nhấc V lên yên xe SH Mode, Nguyễn Minh Y đứng phía sau dùng tay đánh V nhưng V tiếp tục dùng chân đạp nên nhóm S dùng tay, chân đánh vào người V. Sau đó, C và S kéo anh V đến ngã tư đường Nguyễn Thái Học giao nhau với đường Phạm Tuân. Tại đây, Nguyễn Hữu C và Lê Kim L tiếp tục đánh anh V. Nguyễn Văn S nói “Chở nó đi đi” nên Lê Kim L và Nguyễn Hữu C ôm V đưa lên xe SH Mode mà Trần Nguyễn Quốc T điều khiển, L ngồi sau ôm giữ V đi trước; còn Nguyễn Hữu C điều khiển xe mô tô biển số 76B1- 792.74 chở Nguyễn Văn S; Nguyễn Minh Y điều khiển xe mô tô biển số 59S2 – 389.68 cùng nhau theo sau. Nhóm S chở anh V đi từ đường Nguyễn Thái Học đến đường Huỳnh Thúc Kháng; khi đến đoạn đường trước Trường Quốc tế IEC thuộc phường Nghĩa Lộ, thành phố Quảng Ngãi, Nguyễn Văn S nói “Dừng lại”, lúc này Trần Nguyễn Quốc T thả anh V xuống đường. Tại đây, S hỏi anh V “Khi nào trả tiền” V nói “Thứ sáu sẽ trả”. Nhóm S nói chuyện với anh V khoảng 05 phút, thấy anh V mệt, Nguyễn Văn S gọi xe taxi chở anh V về nhà tại thôn An Hòa Nam, xã Nghĩa Thắng, huyện Tư Nghĩa, tỉnh Quảng Ngãi. Nhận được tin báo, Công an phường Chánh Lộ, thành phố Quảng Ngãi lập biên bản sự việc. Còn Nguyễn Văn V đến Bệnh viện đa khoa tỉnh Quảng Ngãi khám rồi tự mua thuốc điều trị thương tích.

Tại bản án hình sự sơ thẩm số: 58/2023/HS-ST ngày 23/5/2023, Toà án nhân dân thành phố Quảng Ngãi, tỉnh Quảng Ngãi quyết định:

Tuyên bố các bị cáo Nguyễn Văn S, Trần Nguyễn Quốc T phạm tội “Bắt, giữ người trái pháp luật”.

1. Căn cứ khoản 1 Điều 157; điểm b, s khoản 1, khoản 2 Điều 51; Điều 17; Điều 58; Điều 38 Bộ luật hình sự.

Xử phạt: Bị cáo Nguyễn Văn S 15 (Mười lăm) tháng tù, thời hạn chấp hành hình phạt tù tính từ ngày đi thi hành án, được trừ thời gian tạm giam từ ngày 26/9/2022 đến ngày 21/10/2022.

2. Căn cứ khoản 1 Điều 157; điểm b, s khoản 1, khoản 2 Điều 51; điểm h khoản 1 Điều 52; Điều 17; Điều 58; Điều 38 Bộ luật hình sự.

Xử phạt: Bị cáo Trần Nguyễn Quốc T 15 (Mười lăm) tháng tù, thời hạn chấp hành hình phạt tù tính từ ngày đi thi hành án, được trừ thời gian tạm giam từ ngày 19/10/2022 đến ngày 13/01/2023.

Ngoài ra, Tòa án cấp sơ thẩm còn xử phạt các bị cáo Nguyễn Hữu C 15 tháng tù, Nguyễn Minh Y 09 tháng tù, Lê Kim L 12 tháng tù nhưng cho hưởng án treo cùng về tội “Bắt, giữ người trái pháp luật”; tuyên về án phí và quyền kháng cáo theo luật định.

Ngày 05/6/2023, các bị cáo Nguyễn Văn S, Trần Nguyễn Quốc T kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt và xin hưởng án treo.

Tại phiên tòa, đại diện Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Quảng Ngãi phát biểu quan điểm về việc giải quyết vụ án:

Tòa án cấp sơ thẩm xét xử các bị cáo Nguyễn Văn S, Trần Nguyễn Quốc T về tội “Bắt, giữ người trái pháp luật” theo khoản 1 Điều 157 Bộ luật hình sự là đúng người, đúng tội, đúng pháp luật. Các bị cáo kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt và xin hưởng án treo. Tại cấp phúc thẩm, bị cáo Nguyễn Văn S cung cấp tình tiết mới có bác ruột là Liệt sĩ. Tuy nhiên, các bị cáo có nhân thân xấu, bị cáo Nguyễn Văn S ngày 16/4/2013 bị Tòa án nhân dân huyện Sơn Tịnh, tỉnh Quảng Ngãi xử phạt 05 năm 03 tháng tù về tội “Hiếp dâm”; 02 năm 03 tháng tù về tội “Cướp tài sản”; tổng hợp hình phạt 07 năm 06 tháng tù; ngày 04/8/2012 bị Công an huyện Sơn Tịnh, tỉnh Quảng Ngãi xử phạt vi phạm hành chính số tiền 750.000 đồng về hành vi “Trộm cắp tài sản” nhưng chưa nộp phạt. Bị cáo Trần Nguyễn Quốc T ngày 27/01/2022 bị Công an Phường Trương Quang Trọng, thành phố Quảng Ngãi tỉnh Quảng Ngãi xử phạt hành chính số tiền 1.500.000 đồng về hành vi đánh bạc; ngày 02/8/2022 bị Tòa án nhân dân thành phố Quảng Ngãi xử phạt 30.000.000 đồng về tội “Đánh bạc”. Xét thấy Tòa án cấp sơ thẩm đã xem xét, đánh giá đúng tính chất, mức độ hành vi phạm tội và nhân thân của các bị cáo nên xử phạt mỗi bị cáo 15 tháng tù là phù hợp và tương xứng. Do đó, đề nghị Hội đồng xét xử áp dụng điểm a khoản 1 Điều 355, Điều 356 Bộ luật tố tụng hình sự, không chấp nhận kháng cáo của các bị cáo. Giữ nguyên bản án hình sự sơ thẩm số 58/2023/HS-ST ngày 23/5/2023 của Tòa án nhân dân thành phố Quảng Ngãi.

Ý kiến người bào chữa cho các bị cáo tại phiên tòa: Tòa án cấp sơ thẩm xét xử các bị cáo về tội “Bắt, giữ người trái pháp luật” theo khoản 1 Điều 157 Bộ luật hình sự là có căn cứ. Tuy nhiên, sau khi phạm tội, các bị cáo thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải; đã bồi thường cho bị hại và được bị hại xin giảm nhẹ hình phạt; các bị cáo phạm tội ít nghiêm trọng. Trong vụ án này, bị hại cũng có một phần lỗi khi thiếu nợ nhưng không chịu trả mà còn có lời lẽ thách thức, nên mới làm các bị cáo bức xúc dẫn đến phạm tội. Bị cáo Nguyễn Văn S có hoàn cảnh gia đình khó khăn, mẹ, vợ và con của bị cáo đều bị bệnh tim, bị cáo bị gãy xương mới phẫu thuật, cha bị cáo từng tham gia quân đội làm nhiệm vụ quốc tế tại chiến trường Campuchia; bị cáo có bác ruột Nguyễn Văn L là liệt sĩ. Bị cáo Trần Nguyễn Quốc T có cha mẹ ly hôn nên thiếu sự quan tâm của gia đình. Vì vậy, đề nghị Hội đồng xét xử chấp nhận kháng cáo của các bị cáo, xử phạt mỗi bị cáo từ 06 đến 09 tháng tù nhưng cho hưởng án treo.

NHẬN ĐỊNH CỦA TÒA ÁN

Trên cơ sở nội dung vụ án, căn cứ vào các tài liệu trong hồ sơ vụ án đã được tranh tụng tại phiên tòa, Hội đồng xét xử nhận định như sau:

[1] Xét hành vi của các bị cáo Nguyễn Văn S, Trần Nguyễn Quốc T thấy rằng:

Vào khoảng 21 giờ ngày 20/8/2022, tại quán H thuộc tổ 08, phường CL, thành phố QN, tỉnh Quảng Ngãi. Khi nhìn thấy anh Nguyễn Văn V đang ngồi nhậu trong quán, bị cáo Nguyễn Văn S yêu cầu các bị cáo Nguyễn Hữu C, Nguyễn Minh Y, Trần Nguyễn Quốc T, Lê Kim L gọi anh V ra để hỏi về số tiền 5.000.000 đồng anh V nợ bị cáo Nguyễn Văn S, nhưng anh V không đồng ý, nên các bị cáo kẹp cổ kéo anh V ra ngoài, rồi dùng tay đánh vào người anh V. Sau đó, các bị cáo tiếp tục dùng tay, chân đánh anh V, kẹp cổ, ôm chân đưa anh V lên xe mô tô chở đến khu vực trước Trường Quốc tế IEC thuộc phường Nghĩa Lộ, thành phố Quảng Ngãi để hỏi về khoản tiền anh V nợ, khi anh V hẹn thời gian trả nợ xong thì các bị cáo đón taxi cho anh V về nhà.

Do đó, Tòa án cấp sơ thẩm xét xử các bị cáo Nguyễn Văn S, Trần Nguyễn Quốc T, Nguyễn Hữu C, Nguyễn Minh Y, Lê Kim L về tội “Bắt, giữ người trái pháp luật” theo quy định tại khoản 1 Điều 157 Bộ luật hình sự là đúng người, đúng tội, đúng pháp luật.

[2] Xét kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt và xin hưởng án treo của các bị cáo:

[2.1] Đối với bị cáo Nguyễn Văn S: Vụ việc xuất phát từ bị cáo, bị cáo là người yêu cầu các bị cáo khác bắt, giữ anh Nguyễn Văn V để hỏi về khoản tiền anh V nợ bị cáo. Bị cáo dùng tay đánh anh V, ôm chân bắt anh V lên xe để chở đi. Trong vụ án này bị cáo là người khởi xướng và thực hành tích cực. Trong quá trình giải quyết vụ án, bị cáo thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải, đã bồi thường cho người bị hại và được người bị hại xin giảm nhẹ hình phạt. Tuy nhiên, bị cáo có nhân thân xấu, ngày 04/8/2012 bị cáo bị Công an huyện Sơn Tịnh, tỉnh Quảng Ngãi xử phạt vi phạm hành chính số tiền 750.000 đồng về hành vi “Trộm cắp tài sản”, bị cáo chưa nộp phạt nên tính đến lần phạm tội này bị cáo vẫn còn tiền sự; ngoài ra ngày 16/4/2013 bị cáo bị Tòa án nhân dân huyện Sơn Tịnh, tỉnh Quảng Ngãi xử phạt 05 năm 03 tháng tù về tội “Hiếp dâm”; 02 năm 03 tháng tù về tội “Cướp tài sản”; tổng hợp hình phạt 07 năm 06 tháng tù.

Tại cấp phúc thẩm bị cáo cung cấp tình tiết mới gia đình có công cách mạng; hoàn cảnh gia đình bị cáo khó khăn, có vợ, con gái bị bệnh, bản thân bị cáo cũng mới phẫu thuật gãy xương. Đây là các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự quy định tại khoản 2 Điều 51 Bộ luật hình sự được áp dụng thêm cho bị cáo. Vì vậy, Hội đồng xét xử chấp nhận một phần kháng cáo của bị cáo, giảm nhẹ hình phạt cho bị cáo.

[2.2] Đối với bị cáo Trần Nguyễn Quốc T: Khi được bị cáo Nguyễn Văn S yêu cầu bắt giữ anh V, bị cáo dùng tay, chân đánh anh V để uy hiếp anh V phải đi theo các bị cáo, bị cáo là người điều khiển xe mô tô chở anh V đến đoạn đường trước Trường quốc tế IEC. Trong vụ án này, bị cáo là người thực hành và giúp sức.

Ngày 27/01/2022 bị cáo bị Công an Phường Trương Quang Trọng, thành phố Quảng Ngãi, tỉnh Quảng Ngãi xử phạt vi phạm hành chính số tiền 1.500.000 đồng về hành vi đánh bạc. Đến ngày 09/02/2022 bị cáo tiếp tục thực hiện hành vi đánh bạc, mặc dù số tiền dùng vào việc đánh bạc lần này chưa đủ định lượng nhưng vì bị cáo có 01 tiền sự về hành vi đánh bạc nên ngày 02/8/2022 Tòa án nhân dân thành phố Quảng Ngãi đã xử phạt bị cáo 30.000.000 đồng về tội “Đánh bạc”. Như vậy, hành vi đánh bạc bị xử phạt vi phạm hành chính vào ngày 27/01/2022 đã được áp dụng để làm căn cứ xử lý trách nhiệm hình sự đối với bị cáo tại Bản án số 70/2022/HSST ngày 02/8/2022 của Tòa án nhân dân thành phố Quảng Ngãi, nên không được áp dụng để tiếp tục xem là tiền sự trong lần phạm tội này.

Ngày 02/8/2022, bị cáo bị Tòa án nhân dân thành phố Quảng Ngãi xét xử và xử phạt 30.000.000 đồng về tội “Đánh bạc”. Đến ngày 20/8/2022 bị cáo cùng các đồng phạm thực hiện hành vi bắt, giữ anh Nguyễn Văn V. Như vậy, tại thời điểm bị cáo phạm tội “Bắt, giữ người trái pháp luật”, Bản án số 70/2022/HSST ngày 02/8/2022 của Tòa án nhân dân thành phố Quảng Ngãi chưa có hiệu lực pháp luật. Do đó, cũng không được xem là tiền án trong lần phạm tội này.

Từ những phân tích nêu trên, xét thấy Tòa án cấp sơ thẩm áp dụng tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự “Tái phạm” quy định tại điểm h khoản 1 Điều 52 Bộ luật hình sự đối với bị cáo là chưa chính xác và xử phạt bị cáo 15 tháng tù là có phần nghiêm khắc. Do đó, Hội đồng xét xử giảm nhẹ một phần hình phạt cho bị cáo.

 [3] Đề nghị của đại diện Viện kiểm sát được Hội đồng xét xử chấp nhận một phần.

 [4] Đề nghị của người bào chữa được Hội đồng xét xử chấp nhận một phần.

[5] Về án phí: Các bị cáo Nguyễn Văn S, Trần Nguyễn Quốc T không phải chịu án phí hình sự phúc thẩm.

[6] Các quyết định khác của bản án sơ thẩm không có kháng cáo, kháng nghị đã có hiệu lực pháp luật, kể từ ngày hết thời hạn kháng cáo, kháng nghị.

Vì các lẽ trên,

QUYẾT ĐỊNH

Căn cứ vào điểm b khoản 1 Điều 355; điểm c khoản 1 Điều 357 Bộ luật Tố tụng hình sự; Điều 23 Nghị quyết 326/2016/UBTVQH14 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định về mức thu, miễn, giảm, thu, nộp, quản lý và sử dụng án phí và lệ phí Tòa án.

1. Chấp nhận một phần kháng cáo của các bị cáo Nguyễn Văn S, Trần Nguyễn Quốc T. Sửa bản án hình sự sơ thẩm số 58/2023/HS-ST ngày 23/5/2023 của Toà án nhân dân thành phố Quảng Ngãi, tỉnh Quảng Ngãi.

- Áp dụng: khoản 1 Điều 157; điểm b, s khoản 1, khoản 2 Điều 51; Điều 17; Điều 58; Điều 38 Bộ luật hình sự.

Xử phạt: Bị cáo Nguyễn Văn S 12 (Mười hai) tháng tù về tội “Bắt, giữ người trái pháp luật”, thời hạn chấp hành hình phạt tù tính từ ngày bị bắt đi thi hành án, được trừ thời gian tạm giam từ ngày 26/9/2022 đến ngày 21/10/2022.

Xử phạt: Bị cáo Trần Nguyễn Quốc T 09 (Chín) tháng tù về tội “Bắt, giữ người trái pháp luật”, thời hạn chấp hành hình phạt tù tính từ ngày bị bắt đi thi hành án, được trừ thời gian tạm giam từ ngày 19/10/2022 đến ngày 13/01/2023.

2. Về án phí: Các bị cáo Nguyễn Văn S, Trần Nguyễn Quốc T không phải chịu án phí hình sự phúc thẩm 3. Các quyết định khác của bản án sơ thẩm không có kháng cáo, kháng nghị đã có hiệu lực pháp luật, kể từ ngày hết thời hạn kháng cáo, kháng nghị.

4. Bản án phúc thẩm có hiệu lực pháp luật kể từ ngày tuyên án.