Bản án về khiếu kiện quyết định hành chính trong lĩnh vực quản lý nhà nước đất đai số 131/2022/HC-PT

TÒA ÁN NHÂN DÂN CẤP CAO TẠI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

BẢN ÁN 131/2022/HC-PT NGÀY 24/02/2022 VỀ KHIẾU KIỆN QUYẾT ĐỊNH HÀNH CHÍNH TRONG LĨNH VỰC QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐẤT ĐAI

Ngày 24 tháng 02 năm 2022, tại phòng xét xử số 5 trụ sở Tòa án nhân dân cấp cao tại Thành phố Hồ Chí Minh xét xử phúc thẩm công khai vụ án hành chính thụ lý số: 554/2021/TLPT-HC ngày 22 tháng 11 năm 2021; về việc “khiếu kiện quyết định hành chính trong lĩnh vực quản lý nhà nước về đất đai”. Do bản án hành chính sơ thẩm số 17/2021/HC-ST ngày (theo Quyết định sửa chữa, bổ sung Bản án sơ thẩm số 01/2021/QĐ-TA, ngày 04/6/2021 của Tòa án nhân dân thành phố Cần Thơ) ngày 12 tháng 5 năm 2021 của Tòa án nhân dân thành phố Cần Thơ bị kháng cáo.

Theo Quyết định đưa vụ án ra xét xử phúc thẩm số: 2800/2021/QĐPT-HC ngày 28 tháng 12năm 2022,giữa các đương sự:

- Người khởi kiện: Ông Trương Văn Ph, sinh năm 1961;

Địa chỉ: Số 232, ấp TQ 1, xã TH, huyện CĐ, thành phố Cần Thơ, (có mặt).

Người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của ông Trương Văn Ph: Luật sư Cao Văn B, Văn phòng luật sư Tạ Đ, Đoàn luật sư Thành phố Hà Nội, (có mặt).

- Người bị kiện:

1. Ủy ban nhân dân huyện CĐ.

2. Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện CĐ.

Người đại diện theo ủy quyền của người bị kiện: Ông Bùi Văn K - Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện CĐ, thành phố Cần Thơ (Văn bản ủy quyền số 1534/QĐ-UBND ngày 20/4/2021m (xin xét xử vắng mặt).

- Người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người bị kiện: Ông Phan Trung H, sinh năm 1975; Địa chỉ: Ấp QL 5, xã TQ, huyện VT, thành phố Cần Thơ (xin xét xử vắng mặt).

- Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan:

1. Bà Nguyễn Thị Đ, sinh năm 1967, (có mặt);

2. Ông Trương Minh Đ1, sinh năm 1984, (vắng mặt);

3. Bà Đinh Thị Kiều A, sinh năm 1985 (vắng mặt);

Cùng địa chỉ: Số 232, ấp TQ 1, xã TH, huyện CĐ, thành phố Cần Thơ.

Người đại diện hợp pháp của ông Đ, bà Á: Ông Trương Văn Ph (là người khởi kiện, theo các văn bản ủy quyền cùng ngày 11/3/2021, (có mặt).

4. Ủy ban nhân dân xã TH, huyện CĐ (xin xét xử vắng mặt).

- Người kháng cáo: Ông Trương Văn Ph là người khởi kiện.

NỘI DUNG VỤ ÁN

- Người khởi kiện ông Trương Văn Ph, trình bày:

Ngày 30/10/2015 Ủy ban nhân dân huyện CĐ ban hành Quyết định 3385/QĐ-UBND giao đất có thu tiền sử dụng đất đối với hộ ông Trương Văn Ph, diện tích 27,17m2, số tiền phải nộp là 40.755.000 đồng. Trong khi đó, phần đất này gia đình ông Ph đã mua từ năm 1992 và ở ổn định từ đó cho đến nay.

Ngày 05/7/2016 Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện CĐ ban hành Quyết định 2223/QĐ-KPHQ đối với ông Trương Văn Ph, về việc áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả trường hợp không ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính. Theo đó, buộc ông Ph phải tháo dỡ vật kiến trúc trên phần đất có diện tích 35m2 mà không bồi thường thiệt hại. Ông Ph đã khiếu nại đến Ủy ban nhân dân huyện CĐ nhưng chưa được giải quyết. Ngày 04/10/2016 Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện CĐ ban hành Quyết định 2954/QĐ-CC cưỡng chế thi hành Quyết định 2223/QĐ-KPHQ nêu trên.

Ngày 14/10/2016 ông Ph có đơn khởi kiện yêu cầu Tòa án hủy toàn bộ các Quyết định 2223/QĐ-KPHQ, ngày 05/7/2016 và Quyết định 2954/QĐ-CC, ngày 04/10/2016 của Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện CĐ do ban hành không đúng quy định pháp luật.

Ngày 07/3/2017 ông Ph có đơn khởi kiện bổ sung, yêu cầu hủy Quyết định 3385/QĐ-UBND ngày 30/10/2015 của Ủy ban nhân dân huyện CĐ về việc giao đất có thu tiền sử dụng đất cho hộ bà Nguyễn Thị Đ (vợ ông Ph).

- Người bị kiện Ủy ban nhân dân huyện CĐ và Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện CĐ trình bày:

+ Đối với yêu cầu hủy Quyết định 3385/QĐ-UBND ngày 30/10/2015 của Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện CĐ về việc giao đất có thu tiền sử dụng đất đối với hộ Nguyễn Thị Đ. Ủy ban nhân dân huyện xét thấy: Nếu gia đình bà Đ không đồng ý với quyết định này thì Ủy ban nhân dân huyện sẽ thu hồi lại. Còn việc giao đất có thu tiền sử dụng đất là xuất phát từ nhu cầu sử dụng chỗ ở của các hộ dân, đề xuất Ủy ban nhân dân huyện và được Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố chấp thuận. Do đó, Quyết định 3385 được ban hành đúng quy định pháp luật.

+ Đối với Quyết định 2223/QĐ-KPHQ ngày 05/7/2016 và Quyết định 2954/QĐ-CC ngày 04/10/2016 của Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện CĐ được ban hành đúng trình tự, thủ tục và đúng thẩm quyền. Về nội dung các quyết định bị kiện được ban hành đúng quy định pháp luật. Do đó, người bị kiện vẫn giữ nguyên các quyết định bị kiện.

- Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan Nguyễn Thị Đ, trình bày:

Ngày 11/01/2017 bà Đ có đơn khởi kiện yêu cầu hủy Quyết định 3385/QĐ-UBND ngày 30/10/2015 của Ủy ban nhân dân huyện CĐ về việc giao đất có thu tiền sử dụng đất cho hộ của bà Đ.

Vụ án đã được Tòa án nhân dân thành phố Cần Thơ thụ lý và đưa ra xét xử sơ thẩm ngày 23/6/2017. Tại Bản án hành chính sơ thẩm số 09/2017/HC-ST ngày 23/6/2017 của Tòa án nhân dân thành phố Cần Thơ, quyết định bác toàn bộ yêu cầu khởi kiện của ông Trương Văn Ph về việc yêu cầu hủy toàn bộ Quyết định số 2223/QĐ-KPHQ ngày 05/7/2016 và Quyết định số 2954/QĐ-CC ngày 04/10/2016 của Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện CĐ; Đình chỉ yêu cầu độc lập của bà Đ đối với yêu cầu hủy Quyết định số 3385/QĐ-UBND ngày 30/10/2015 của Ủy ban nhân dân huyện CĐ. Ngoài ra bản án còn tuyên xử lý đối với việc áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời, án phí và quyền kháng cáo theo luật định.

Do không thống nhất với bản án sơ thẩm nên ông Ph kháng cáo.

Tại Bản án hành chính phúc thẩm số 226/2018/HC-PT ngày 27/6/2018 của Tòa án nhân dân cấp cao tại Thành phố Hồ Chí Minh, quyết định: Sửa án sơ thẩm, chấp nhận yêu cầu khởi kiện của ông Trương Văn Ph, hủy toàn bộ Quyết định số 2223/QĐ-KPHQ ngày 05/7/2016 và Quyết định số 2954/QĐ-CC ngày 04/10/2016 của Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện CĐ; hủy một phần Quyết định số 3385/QĐ-UBND ngày 30/10/2015 của Ủy ban nhân dân huyện CĐ. Ngài ra bản án còn tuyên hủy bỏ biện pháp khẩn cấp tạm thời, án phí và hiệu lực của bản án phúc thẩm.

Ngày 01/11/2018, Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện CĐ có đơn đề nghị xem xét theo thủ tục giám đốc thẩm đối với bản án phúc thẩm.

Tại Quyết định giám đốc thẩm số 21/2020/HC-GĐT ngày 20/8/2020 của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao, quyết định: Hủy Bản án hành chính phúc thẩm số 226/2018/HC-PT ngày 27/6/2018 của Tòa án nhân dân cấp cao tại Thành phố Hồ Chí Minh và Bản án hành chính sơ thẩm số 09/2017/HC- ST ngày 23/6/2017 của Tòa án nhân dân thành phố Cần Thơ. Giao hồ sơ cho Tòa án nhân dân thành phố Cần Thơ xét xử sơ thẩm lại theo đúng quy định của pháp luật.

Tại bản án hành chính sơ thẩm số 17/2021/HC-ST ngày 12 tháng 5 năm 2021 của Tòa án nhân dân thành phố Cần Thơ đã quyết định:

Căn cứ vào khoản 1 Điều 30, khoản 4 Điều 32, điểm a khoản 2 Điều 116, điểm g khoản 1 Điều 143, Điều 157, Điều 158, điểm b khoản 2 Điều 193 của Luật tố tụng hành chính.

Các Điều 38, 65, 66 và 87 của Luật Xử lý vi phạm hành chính năm 2012. Khoản 2 Điều 32 Nghị quyết số 326/2016/UBTVQH14 ngày 30/12/2016 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định về mức thu, miễn, giảm, thu, nộp, quản lý và sử dụng án phí và lệ phí Tòa án. Tuyên xử:

1/ Chấp nhận một phần yêu cầu khởi kiện của ông Trương Văn Ph:

- Hủy toàn bộ Quyết định số 2223/QĐ-KPHQ ngày 05/7/2016 của Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện CĐ về việc áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả trong lĩnh vực đất đai trong trường hợp không ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với ông Trương Văn Ph và hủy toàn bộ Quyết định số 2954/QĐ- CC ngày 04/10/2016 của Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện CĐ về việc cưỡng chế buộc thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả.

2/ Đình chỉ đối với yêu cầu của ông Trương Văn Ph, bà Nguyễn Thị Đ về việc đề nghị hủy một phần Quyết định số 3385/QĐ-UBND ngày 30/10/2015 của Ủy ban nhân dân huyện CĐ về việc giao đất có thu tiền sử dụng đất cho hộ bà Nguyễn Thị Đ.

Ngoài ra án sơ thẩm còn quyết định về án phí hành chính sơ thẩm và quyền kháng cáo theo luật định.

Ngày 17/5/2021 ông Trương Văn Ph có đơn kháng cáo một phần bản án sơ thẩm, cụ thể:

Ông Ph kháng cáo phần án sơ thẩm về việc: Đình chỉ đối với yêu cầu của ông Trương Văn Ph, bà Nguyễn Thị Đ về yêu cầu hủy một phần Quyết định số 3385/QĐ-UBND ngày 30/10/2015 của Ủy ban nhân dân huyện CĐ về việc giao đất có thu tiền sử dụng đất cho hộ bà Nguyễn Thị Đ.

Lý do kháng cáo: Việc đình chỉ yêu cầu khởi kiện của ông Ph, bà Đ đối với yêu cầu hủy Quyết định số 3385/QĐ-UBND nêu trên là chưa thấu tình, đạt lý và chưa phù hợp với quy định của Luật tố tụng hành chính. Trong trường hợp này Hội đồng xét xử phải vận dụng Điều 5, 6, 8 Luật tố tụng hành chính và theo Mục 5 Phần V giải đáp số 01/2017/GĐ-TANDTC ngày 07/4/2017 của Tòa án nhân dân tối cao giải đáp một số vấn đề nghiệp vụ thì: “Hội đồng xét xử có thẩm quyền xem xét tính hợp pháp đối với tất cả các quyết định hành chính khác có liên quan đến quyết định hành chính bị khởi kiện mà không phụ thuộc vào quyết định này còn hay hết thời hiệu khởi kiện”. Như vậy, việc đình chỉ yêu cầu khởi kiện bổ sung đối với Quyết định 3385/QĐ-UBND của ông Ph là xâm phạm quyền và lợi ích hợp pháp của ông.

Vì thế, ông Ph kháng cáo yêu cầu Tòa án cấp phúc thẩm xem xét chấp nhận kháng cáo của ông Ph, sửa án sơ thẩm. Chấp nhận yêu cầu khởi kiện của ông Ph, bà Đ hủy một phần Quyết định số 3385/QĐ-UBND ngày 30/10/2015 của Ủy ban nhân dân huyện CĐ.

Tại phiên tòa phúc thẩm hôm nay:

Ông Trương Văn Ph, trình bày: Vẫn giữ nguyên lý do và yêu cầu kháng cáo như đơn kháng cáo ngày 17/5/2021.

Bà Đ đồng ý với lý do và yêu cầu kháng cáo của ông Ph nêu trên.

Luật sư B, trình bày: Các lý do và yêu cầu kháng cáo như đơn kháng cáo của ông Ph nêu trên là có căn cứ, đúng pháp luật nên đề nghị Hội đồng xét xử chấp nhận kháng cáo của ông Ph, sửa án sơ thẩm chấp nhận toàn bộ yêu cầu khởi kiện của ông Ph.

Đại diện Viện kiểm sát nhân dân cấp cao tại Thành phố Hồ Chí Minh, phát biểu quan điểm giải quyết vụ án:

Thông qua kiểm sát việc giải quyết vụ án, từ khi thụ lý đến thời điểm hiện nay thấy rằng Thẩm phán; Hội đồng xét xử và những người tham gia tố tụng đã chấp hành đúng quy định của Luật tố tụng hành chính, không có vi phạm.

Về nội dung: Kháng cáo của ông Ph là không có căn cứ, bởi: Khi xét xử Tòa sơ thẩm đã xem xét đánh giá toàn bộ chứng cứ; quyết định của Tòa cấp sơ thẩm là có căn cứ, đúng pháp luật nên đề nghị Hội đồng xét xử bác kháng cáo của ông Ph, giữ nguyên án sơ thẩm.

NHẬN ĐỊNH CỦA TÒA ÁN

[1] Tòa sơ thẩm xét xử và tuyên án ngày 12 tháng 5 năm 2021 đến ngày 17 tháng 5 năm 2021 ông Ph có đơn kháng cáo nên kháng cáo của ông Ph là hợp lệ được xem xét tại cấp phúc thẩm theo quy định tại Điều 206 Luật tố tụng hành chính năm 2015.

[2] Về thời hiệu khởi kiện:

[2.1] Đối với yêu cầu của ông Trương Văn Ph, về việc hủy Quyết định số 2223/QĐ-KPHQ ngày 05/7/2016 và Quyết định số 2954/QĐ-CC ngày 04/10/2016 của Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện CĐ, xét: Sau khi Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện CĐ ban hành Quyết định 2223/QĐ-KPHQ và Quyết định số 2954/QĐ-CC nêu trên, do không đồng ý nên ngày 14/10/2016 ông Trương Văn Ph có đơn khởi kiện vụ án hành chính đối với 02 Quyết định 2223/QĐ-KPHQ và Quyết định số 2954/QĐ-CC và Tòa sơ thẩm xác định còn thời hiệu khởi kiện là đúng quy định tại điểm a khoản 2 Điều 116 Luật tố tụng hành chính năm 2015.

[2.2] Đối với kháng cáo của ông Trương Văn Ph. Xét:

Ngày 30/10/2015 Ủy ban nhân dân huyện CĐ ban hành Quyết định số 3385/QĐ-UBND về việc giao đất có thu tiền sử dụng đất cho hộ bà Nguyễn Thị Đ (là vợ của ông Trương Văn Ph) diện tích 27,17m2 đất tại thửa 112311, tờ bản đồ số 02, đất tọa lạc tại xã TH, huyện CĐ. Ngày 10/11/2015, bà Đ nhận được Quyết định số 3385/QĐ-UBND. Tuy nhiên, bà Đ và ông Ph không khiếu nại đối với Quyết định số 3385/QĐ-UBND. Đến ngày 11/01/2017 bà Đ có đơn khởi kiện và đến ngày 07/3/2017 ông Ph mới có đơn khởi kiện bổ sung yêu cầu hủy Quyết định 3385/QĐ-UBND nên căn cứ khoản 2 Điều 116 Luật tố tụng hành chính năm 2015 Tòa sơ thẩm xác định việc khởi kiện của bà Đ và ông Ph đối với Quyết định số 3385/QĐ-UBND là hết thời hiệu; mặt khác, Quyết định số 3385/QĐ-UBND là quyết định hành chính, nhưng không phải là quyết định hành chính có liên quan đến Quyết định số 2223/QĐ-KPHQ và Quyết định số 2954/QĐ-CC bị khởi kiện, do Quyết định số 2223/QĐ-KPHQ và Quyết định số 2954/QĐ-CC là quyết định giải quyết đối với phần đất 35m2 mà Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện CĐ cho là ông Ph lấn chiếm, còn Quyết định số 3385/QĐ- UBND là quyết định giao đất có thu tiền sử dụng đất cho hộ bà Đ đối với diện tích 27,17m2 đang sử dụng không nằm trong phần đất 35m2 của Quyết định số 2223//QĐ-KPHQ và Quyết định số 2954/QĐ-CC điều chỉnh nên cũng không thuộc trường hợp Hội đồng xét xử có thẩm quyền xem xét như Mục 5 Phần V giải đáp số 01/2017/GĐ-TANDTC ngày 07/4/2017 của TANDTC giải đáp về một số vấn đề nghiệp vụ mà ông Ph viện dẫn tại đơn kháng cáo. Do đó, Tòa cấp sơ thẩm đình chỉ yêu cầu của ông Ph, bà Đ đối với yêu cầu hủy Quyết định số 3385/QĐ-UBND là có căn cứ, đúng quy định của Luật tố tụng hành chính, tại cấp phúc thẩm không có căn cứ nào mới, nên Hội đồngg xét xử chấp nhận đề nghị của Viện kiểm sát, không chấp nhận đề nghị của luật sư B; bác kháng cáo của ông Trương Văn Phương, giữ nguyên án sơ thẩm.

[3] Về án phí hành chính phúc thẩm: Ông Ph là người cao tuổi có đơn xin miễn án phí nên căn cứ điểm đ khoản 1 Điều 12 Nghị quyết số 326/2016/UBTVQH14 ngày 30/12/2016 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Hội đồng xét xử miễn án phí phúc thẩm cho ông Ph.

[4] Quyết định khác của án sơ thẩm về hủy Quyết định số 2223/QĐ- KPHQ và Quyết định số 2954/QĐ-CC, về án phí sơ thẩm không có kháng cáo, kháng nghị có hiệu lực thi hành kể từ ngày hết thời hạn kháng cáo, kháng nghị.

Vì các lẽ trên;

QUYẾT ĐỊNH

Căn cứ vào khoản 1 Điều 241; khoản 1 Điều 30, khoản 4 Điều 32, điểm a khoản 2 Điều 116, điểm g khoản 1 Điều 143, Điều 157, Điều 158, điểm b khoản 2 Điều 193 của Luật tố tụng hành chính.

Các Điều 38, 65, 66 và 87 của Luật Xử lý vi phạm hành chính năm 2012. Điểm đ khoản 1 Điều 12, khoản 2 Điều 32 Nghị quyết số 326/2016/UBTVQH14 ngày 30/12/2016 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định về mức thu, miễn, giảm, thu, nộp, quản lý và sử dụng án phí và lệ phí Tòa án. Tuyên xử:

Bác kháng cáo của người khởi kiện ông Trương Văn Ph, giữ nguyên bản án sơ thẩm.

1. Đình chỉ đối với yêu cầu khởi kiện của ông Trương Văn Ph, yêu cầu độc lập của bà Nguyễn Thị Đ về việc yêu cầu hủy một phần Quyết định số 3385/QĐ-UBND ngày 30/10/2015 của Ủy ban nhân dân huyện CĐ về việc giao đất có thu tiền sử dụng đất cho hộ bà Nguyễn Thị Đ.

2. Về án phí hành chính phúc thẩm: Miễn án phí hành chính phúc thẩm cho ông Trương Văn Ph.

3. Quyết định khác của án sơ thẩm về hủy Quyết định số 2223/QĐ-KPHQ ngày 05/7/2016 và Quyết định số 2954/QĐ-CC, ngày 04/10/2016 của Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện CĐ; về án phí sơ thẩm không có kháng cáo, kháng nghị có hiệu lực thi hành kể từ ngày hết thời hạn kháng cáo, kháng nghị.

4. Bản án phúc thẩm có hiệu lực pháp luật kể từ ngày tuyên án.