Bản án 849/2023/HC-PT về khiếu kiện quyết định hành chính trong lĩnh vực người có công

TÒA ÁN NHÂN DÂN CẤP CAO TẠI HÀ NỘI

BẢN ÁN 849/2023/HC-PT NGÀY 28/11/2023 VỀ KHIẾU KIỆN QUYẾT ĐỊNH HÀNH CHÍNH TRONG LĨNH VỰC NGƯỜI CÓ CÔNG

Ngày 28 tháng 11 năm 2023, tại trụ sở Tòa án nhân dân cấp cao tại Hà Nội xét xử công khai vụ án hành chính thụ lý số 695/2023/TLPT-HC ngày 27 tháng 9 năm 2023 về việc “khiếu kiện quyết định hành chính trong lĩnh vực người có công”, do có kháng cáo của người khởi kiện đối với Bản án hành chính sơ thẩm số 04/2023/HC-ST ngày 26 tháng 7 năm 2023 của Tòa án nhân dân tỉnh Hưng Yên.

Theo Quyết định đưa vụ án ra xét xử số 12849/2023/QĐ-PT ngày 09 tháng 11 năm 2023, giữa các đương sự sau:

- Người khởi kiện: Ông Đinh Quang S, sinh năm 1947; địa chỉ: Thôn H, xã H, huyện T, tỉnh Hưng Yên; có mặt.

Người bảo vệ quyền và lợi ích pháp cho ông Đinh Quang S: Luật sư Lê Thanh T, Trợ giúp viên pháp lý thuộc Trung tâm trợ giúp pháp lý Nhà nước tỉnh H; vắng mặt.

- Người bị kiện: Giám đốc Sở Lao động - Thương binh và Xã hội tỉnh H: ông Đặng Văn D; có đơn xin xét xử vắng mặt.

- Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan: Ông Đinh Văn D1, sinh năm 1958; địa chỉ: Thôn H, xã H, huyện T, tỉnh Hưng Yên; có đơn xin xét xử vắng mặt.

NỘI DUNG VỤ ÁN:

Cụ Phan Thị P, sinh năm 1912 ở xã H, huyện T, tỉnh Hưng Yên mất tháng 11/2003. Cụ P được truy tặng danh hiệu vinh dự Nhà nước “Bà mẹ Việt Nam anh hùng” theo Quyết định số 2596/QĐ-CTN ngày 24/11/2015 của Chủ tịch nước C.

Cụ P và chồng là cụ Đinh Văn M (mất năm 1988) sinh được 08 người con chung gồm: Liệt sỹ Đinh Văn D2, bà Đinh Thị S1, ông Đinh Văn T1 (đã mất năm 2000), bà Đinh Thị L, Liệt sỹ Đinh Xuân T2, ông Đinh Quang S, ông Đinh Văn X, bà Đinh Thị D3. Những người hiện còn sống gồm bà S1, bà L, ông S, ông X và bà D3; ông Đinh Văn D1 là con đẻ của Liệt sỹ Đinh Văn D2 và là cháu nội của cụ P. Ông D1 được ủy quyền thờ cúng “Bà mẹ Việt Nam anh hùng” Phan Thị P.

- Người khởi kiện trình bày: Ông phụng dưỡng chăm sóc cụ P cho đến khi cụ qua đời. Ông cũng là người lo mọi chi phí tổ chức tang lễ, xây dựng nhà thờ, mồ mả và thờ cúng bố mẹ cho đến nay. Năm 2013, ông được UBND xã mời lên để kê khai việc truy tặng danh hiệu Bà mẹ Việt Nam anh hùng cho cụ P. Do yêu cầu cung cấp hồ sơ liên quan nên ông và bà S1, bà L, ông X, bà D3 đã ủy quyền cho cháu là ông Đinh Văn D1 hoàn thiện việc này. Năm 2017, ông D1 lĩnh tiền tiêu chuẩn của người có công, ông S đã yêu cầu ông D1 đưa lại ông số tiền này để ông chi phí bốc mộ, xây lăng cho cụ P, nhưng ông D1 không đồng ý và quản lý toàn bộ số tiền đã lĩnh cho đến nay. Nay ông khởi kiện đề nghị Tòa án giải quyết các nội dung sau:

1. Hủy Quyết định số 37/QĐ-LĐTBXH ngày 06/01/2016 và Công văn số 1541/SLĐTBXH-NCC ngày 12/5/2022 của Sở Lao động - Thương binh và Xã hội tỉnh H; thu hồi tiền trợ cấp, tiền thưởng chu cấp đúng thân nhân hoặc người thờ cúng cụ P.

2. Xử lý tội kích động chiếm phá tài sản ưu đãi của người có công với cách mạng, đập phá bằng Bà mẹ Việt Nam anh hùng; bồi thường thanh danh, danh dự của Bà mẹ Việt Nam anh hùng theo quy định của pháp luật.

- Người đại diện của người bị kiện có quan điểm:

Thứ nhất: Sở Lao động - Thương binh và Xã hội tỉnh H đã ban hành Quyết định số 37/QĐ-LĐTBXH ngày 06/01/2016 đảm bảo đúng quy định hiện hành của pháp luật.

Thứ hai: Những yêu cầu Tòa án xử lý tội kích động chiếm phá tài sản ưu đãi của người có công với cách mạng, đập phá Bằng Bà mẹ Việt Nam anh hùng;

bồi thường về thanh danh, danh dự của Bà mẹ Việt Nam anh hùng không thuộc phạm vi trách nhiệm của Sở L.

Thứ ba: Ông S cho rằng từ năm 2003 đến nay, ông là người thờ cúng “Bà mẹ Việt Nam anh hùng” Phan Thị P, nhưng ông không được nhận quyền lợi, chế độ đãi ngộ đối với thân nhân của người thờ cúng “Bà mẹ Việt Nam anh hùng”. Vấn đề này, Sở L và Xã hội xác định hiện nay không có quy định về việc đãi ngộ nêu trên.

- Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan ông Đinh Văn D1 trình bày: Khi làm hồ sơ đề nghị phong tặng danh hiệu “Bà mẹ Việt Nam anh hùng” cho cụ P, tất cả các con của cụ P đã nhất trí ủy quyền cho ông thực hiện các thủ tục kê khai và các thủ tục hành chính liên quan đến việc nhận trợ cấp một lần đối với đại diện thân nhân của cụ P. Sau khi nhận tiền, gia đình tổ chức họp bàn có mặt bà S1, bà L, ông S, bà Phạm Thị G (vợ ông X), vợ chồng ông Đinh Văn S2 (con liệt sỹ Thao), ông Đinh Văn H (con ông T1) và ông Đinh Văn D1. Mọi người đã thống nhất sử dụng số tiền trên vào việc xây mộ cụ P (đã xây từ trước nhưng chưa thanh quyết toán số tiền khoảng 37 triệu đồng), số tiền hơn 07 triệu đồng còn lại, ông giữ với mục đích dùng nâng cấp mộ cụ Đinh Văn M (chồng cụ P) nhưng ông S không đồng ý.

Bản án hành chính sơ thẩm số 04/2023/HC-ST ngày 26 tháng 7 năm 2023 của Tòa án nhân dân tỉnh Hưng Yên đã căn cứ Khoản 1, khoản 2, khoản 8, khoản 9 và khoản 10 Điều 3, khoản 1 Điều 30, khoản 3 Điều 32, Điều 60, Điều 115, Điều 116, điểm a khoản 2 Điều 193, Điều 206, Điều 348 của Luật tố tụng hành chính năm 2015; căn cứ Nghị định số 31/2013/NĐ-CP ngày 09/4/2013 của Chính phủ quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành một số điều của Pháp lệnh ưu đãi người có công với cách mạng; căn cứ Nghị định số 20/2015/NĐ-CP ngày 14/02/2015 của Chính phủ quy định mức trợ cấp, phụ cấp ưu đãi đối với người có công với cách mạng; căn cứ Thông tư số 05/2013/TT-BLĐTBXH ngày 15/5/2013 của Bộ L1 hướng dẫn về thủ tục lập hồ sơ, quản lý hồ sơ, thực hiện chế độ ưu đãi người có công với cách mạng và thân nhân quy định về thủ tục giải quyết chế độ ưu đãi đối với trường hợp được truy tặng danh hiệu vinh dự Nhà nước “Bà mẹ Việt Nam anh hùng”; căn cứ Thông tư liên tịch số 03/2014/TTLT-BNV-BQP-BLĐTBXH ngày 10/10/2014 của Bộ N, Bộ Q, Bộ L1 hướng dẫn thực hiện một số điều của Nghị định số 56/2013/NĐ-CP ngày 22/5/2013 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Pháp lệnh quy định danh hiệu vinh dự Nhà nước “Bà mẹ Việt Nam anh hùng”; căn cứ Điều 32 Nghị quyết số 326/2016/UBTVQH14 ngày 30/12/2016 của Ủy ban thường vụ Quốc hội về án phí, lệ phí Tòa án; Tuyên xử: Bác yêu cầu khởi kiện của ông Đinh Quang S về việc yêu cầu Tòa án hủy Quyết định số 37/QĐ-LĐTBXH ngày 06/01/2016 và Công văn số 1541/SLĐTBXH-NCC ngày 12/5/2022 của Sở Lao động - Thương binh và Xã hội tỉnh H.

Ngoài ra bản án sơ thẩm còn quyết định về án phí, thông báo quyền kháng cáo theo luật định.

Sau khi xét xử sơ thẩm, ngày 31/7/2023 ông Đinh Quang S có đơn kháng cáo đề nghị chấp nhận đơn khởi kiện của ông.

Tại phiên tòa:

- Người khởi kiện cho rằng đã có công chăm sóc cụ P cho đến khi cụ qua đời. Sau đó ông là người lo mọi chi phí tổ chức tang lễ, xây dựng nhà thờ, mồ mả và thờ cúng bố mẹ cho đến nay. Ông chỉ ủy quyền cho ông Đinh Văn D1 hoàn thiện việc kê khai làm thủ tục hồ sơ truy tặng danh hiệu Bà mẹ Việt Nam anh hùng cho cụ P, không ủy quyền cho ông D1 lĩnh tiền tiêu chuẩn của người có công, ông S đã yêu cầu ông D1 đưa lại ông số tiền này để ông chi trả chi phí bốc mộ, xây lăng cho cụ P, nhưng ông D1 không đồng ý và quản lý toàn bộ số tiền đã lĩnh cho đến nay vì vậy ông đề nghị chấp nhận kháng cáo với nội dung đề nghị Tòa án hủy Quyết định số 37/QĐ-LĐTBXH ngày 06/01/2016 và Công văn số 1541/SLĐTBXH-NCC ngày 12/5/2022 của Sở Lao động - Thương binh và Xã hội tỉnh H.

- Quan điểm của đại diện Viện kiểm sát nhân dân cấp cao tại Hà Nội:

Về tố tụng: Việc chấp hành và tuân theo pháp luật của Hội đồng xét xử, thư ký phiên tòa và các đương sự kể từ khi thụ lý vụ án và tại phiên tòa phúc thẩm đều thực hiện đúng các quy định của Luật tố tụng hành chính.

Về nội dung vụ án: Căn cứ vào các tài liệu có trong hồ sơ và kết quả tranh tụng tại phiên tòa thấy Tòa án cấp sơ thẩm không chấp nhận đơn khởi kiện của ông S là có căn cứ. Tại phiên tòa phúc thẩm hôm nay không có tình tiết gì mới để xem xét, đề nghị Hội đồng xét xử bác yêu cầu kháng cáo của ông Đinh Quang S.

NHẬN ĐỊNH CỦA TÒA ÁN

Sau khi nghiên cứu các tài liệu có trong hồ sơ vụ án được thẩm tra tại phiên tòa và căn cứ kết quả tranh tụng tại phiên tòa, Hội đồng xét xử nhận định:

[1]. Về tố tụng:

[1.1]. Về đối tượng khởi kiện và quan hệ pháp luật: Căn cứ vào đơn của người khởi kiện và xác định Sở Lao động - Thương binh và Xã hội tỉnh H là người bị kiện do vậy thẩm quyền giải quyết vụ kiện là Tòa án nhân dân tỉnh Hưng Yên theo quy định tại khoản 1, khoản 2 Điều 3, khoản 1 Điều 30 Luật Tố tụng hành chính là đúng.

[1.2]. Về thời hiệu khởi kiện: Việc khởi kiện của ông S vẫn còn thời hiệu khởi kiện theo quy định tại điểm a khoản 2 Điều 116 Luật Tố tụng hành chính.

[1.3]. Đơn kháng cáo của người khởi kiện đúng thời hạn, hình thức, nội dung phù hợp với quy định tại các Điều 204, 205, 206 Luật Tố tụng hành chính nên được xem xét theo thủ tục phúc thẩm.

[1.4]. Luật sư Lê Thanh T là người bảo vệ quyền và lợi ích pháp cho ông Đinh Quang S vắng mặt nhưng ông S cũng không có ý kiến gì.

[1.5]. Về việc vắng mặt của các đương sự: Tại phiên tòa phúc thẩm hôm nay người bị kiện và người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan vắng mặt nhưng đã có đơn xin xét xử vắng mặt. Hội đồng xét xử căn cứ Điều 225 Luật Tố tụng hành chính, tiến hành xét xử theo quy định chung.

[2]. Xét kháng cáo của ông Đinh Quang S:

[2.1]. Về nội dung yêu cầu hủy Quyết định số 37/QĐ-LĐTBXH ngày 06/01/2016 và Công văn số 1541/SLĐTBXH-NCC ngày 12/5/2022 của Sở Lao động - Thương binh và Xã hội tỉnh H; thu hồi tiền trợ cấp, tiền thưởng chu cấp đúng thân nhân hoặc người thờ cúng của người khởi kiện, Hội đồng xét xử nhận định:

Căn cứ Điều 23 Nghị định số 31/2013/NĐ-CP ngày 09/4/2013 của Chính phủ hướng dẫn thi hành một số điều của “Pháp lệnh ưu đãi người có công với cách mạng” và quy định chế độ ưu đãi đối với “Bà mẹ Việt Nam anh hùng”; Căn cứ các văn bản dưới luật có liên quan, ngày 06/01/2016, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội tỉnh H ban hành Quyết định số 37/QĐ-LĐTBXH về việc trợ cấp một lần đối với thân nhân hoặc người thờ cúng “Bà mẹ Việt Nam anh hùng”. Hội đồng xét xử nhận thấy, hình thức, nội dung Quyết định số 37/QĐ- LĐTBXH ngày 06/01/2016 của Sở Lao động - Thương binh và Xã hội tỉnh H ban hành đã tuân thủ đúng, đầy đủ các quy định của pháp luật về việc thực hiện chế độ ưu đãi đối với thân nhân hoặc người thờ cúng “Bà mẹ Việt Nam anh hùng”. Đối với Công văn số 1541/SLĐTBXH-NCC ngày 12/5/2022 của Sở Lao động - Thương binh và Xã hội tỉnh H trả lời ông Đinh Quang S về giải quyết chế độ ưu đãi đối với “Bà mẹ Việt Nam anh hùng” Phan Thị P. Cũng như đã phân tích, Công văn số 1541/SLĐTBXH - NCC ngày 12/5/2022 là Quyết định hành chính có liên quan đến việc khởi kiện của ông S yêu cầu Tòa án hủy Quyết định số 37/QĐ-LĐTBXH ngày 06/01/2016 của Sở Lao động - Thương binh và Xã hội tỉnh H được ban hành đúng pháp luật.

Trong trường hợp này đúng ra người được hưởng trợ cấp là một trong năm người con của cụ Phan Thị P. Tuy nhiên quá trình xây dựng hồ sơ để truy tặng danh hiệu Bà mẹ Việt Nam anh hùng đối với cụ Phan Thị P năm người con của cụ P đã lập biên bản ủy quyền ngày 28/12/2015 tại nhà ông Đinh Quang S, có nội dung bên ủy quyền gồm các ông bà Đinh Quang S, Đinh Văn X, Đinh Thị S1, Đinh Thị L, Đinh Thị D3. Bên được ủy quyền là ông Đinh Văn D1 sinh ngày 27/3/1958. Nội dung ủy quyền thờ cúng bà mẹ Việt Nam anh hùng Phan Thị P. Văn bản ủy quyền này là một trong các giấy tờ bắt buộc phải có trong hồ sơ đề nghị truy tặng danh hiệu. Vì vậy Quyết định số 37/QĐ-LĐTBXH ngày 06/01/2016 và Công văn số 1541/SLĐTBXH-NCC ngày 12/5/2022 của Sở Lao động - Thương binh và Xã hội tỉnh H có nội dung anh Đinh Văn D1 là người được nhận trợ cấp 1 lần là đúng quy định pháp luật. Căn cứ vào Biên bản ủy quyền trên thì bản thân ông S là người trực tiếp cùng các đồng thừa kế của cụ P ủy quyền cho ông D1 thực hiện các thủ tục kê khai và nhận chế độ trợ cấp của Nhà nước. Vì vậy, Hội đồng xét xử cấp sơ thẩm bác yêu cầu khởi kiện này của ông S là đúng.

[2.2]. Về nội dung khởi kiện việc xử lý tội kích động chiếm phá tài sản ưu đãi người có công với cách mạng, đập phá Bằng bà mẹ Việt Nam anh hùng; bồi thường về thanh danh, danh dự của “Bà mẹ Việt Nam anh hùng”: Hội đồng xét xử cấp sơ thẩm cho rằng đây là các quan hệ không thuộc chức năng, nhiệm vụ và thẩm quyền giải quyết của Sở L nên không xem xét giải quyết yêu cầu trên của ông S trong vụ án hành chính này là đúng quy định pháp luật.

[3]. Từ những căn cứ nêu trên thấy bản án sơ thẩm không chấp nhận yêu cầu khởi kiện của ông Đinh Quang S là đúng pháp luật.

Trong quá trình thụ lý giải quyết vụ án theo trình tự phúc thẩm ông Đinh Quang S cũng không cung cấp được các tài liệu, chứng cứ để chứng minh. Đại diện Viện kiểm sát nhân dân cấp cao tại Hà Nội tham gia phiên tòa đề nghị không chấp nhận đơn kháng cáo của ông S là có căn cứ.

[4]. Về án phí sơ thẩm: Do ông S là người cao tuổi và có đơn xin miễn án phí nên sẽ miễn án phí hành chính phúc thẩm cho ông S.

Vì các lẽ trên, 

QUYẾT ĐỊNH

Căn cứ vào khoản 1 Điều 241 Luật Tố tụng hành chính; Nghị quyết số 326/2016/UBTVQH14 ngày 30/12/2016 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định về án phí, lệ phí Tòa án, Tuyên xử:

1. Bác kháng cáo của ông Đinh Quang S, giữ nguyên các quyết định tại Bản án hành chính sơ thẩm số 04/2023/HC-ST ngày 26 tháng 7 năm 2023 của Tòa án nhân dân tỉnh Hưng Yên.

2. Về án phí phúc thẩm: Miễn án phí hành chính phúc thẩm cho ông Đinh Quang S.

Bản án phúc thẩm có hiệu lực pháp luật kể từ ngày tuyên án.