Bản án về khiếu kiện quyết định hành chính cưỡng chế buộc thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả số 09/2024/HC-PT

TÒA ÁN NHÂN DÂN THÀNH PHỐ H

BẢN ÁN 09/2024/HC-PT NGÀY 26/03/2024 VỀ KHIẾU KIỆN QUYẾT ĐỊNH HÀNH CHÍNH CƯỠNG CHẾ BUỘC THỰC HIỆN BIỆN PHÁP KHẮC PHỤC HẬU QUẢ

Vào ngày 20/3/2024 và ngày 26/3/2024, tại phòng xử án của Tòa án nhân dân Thành phố H xét xử công khai vụ án hành chính phúc thẩm thụ lý số 03/2024/HCPT ngày 10/01/2024 về việc “Khiếu kiện quyết định hành chính về cưỡng chế buộc thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả”.

Do Bản án hành chính sơ thẩm số 08/2023/HC-ST ngày 21 tháng 9 năm 2023 của Tòa án nhân dân huyện C, Thành phố H có kháng nghị của Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân Thành phố H theo Quyết định kháng nghị phúc thẩm số 8223/QĐ-VKS-HC ngày 20/10/2023.

Theo Quyết định đưa vụ án ra xét xử phúc thẩm số 885/2024/QĐPT-HC ngày 23 tháng 02 năm 2024, giữa các đương sự:

Người khởi kiện: Bà Võ Thị Mỹ T, sinh năm 1978

Địa chỉ: Số 1095, Tỉnh lộ 15, tổ 7, ấp Chợ Cũ 2, xã A, huyện C, Thành phố H (có mặt, vắng mặt ngày 26/03/2024)

Người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người khởi kiện: Ông Nguyễn Văn H, Luật sư Công ty Luật TNHH MTV T.

Địa chỉ: Số 133, đường Lê Lợi, phường Hòa Phú, thành phố T, tỉnh B (có mặt ngày 20/3/2024, vắng mặt ngày 26/3/2024)

Người bị kiện: Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã A, huyện C, Thành phố H Địa chỉ: Tỉnh lộ 15, ấp Xóm Thuốc, xã A, huyện C, Thành phố H.

Người đại diện theo ủy quyền: Ông Bùi Tiến Đ – Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã A, huyện Củ Chi Thành phố H (Văn bản ủy quyền ngày 07/8/2023) (có mặt)

Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan: Bà Lâm Thị M, sinh năm 1958

Địa chỉ: Số 1095, Tỉnh lộ 15, tổ 7, ấp Chợ Cũ 2, xã A, huyện C, Thành phố H.

Người là người đại diện theo ủy quyền bà: Võ Thị Mỹ Tiên, địa chỉ: Số 1095, Tỉnh lộ 15, tổ 7, ấp Chợ Cũ 2, xã A, huyện C, Thành phố H (Văn bản ủy quyền ngày 04/3/2020) (có mặt ngày 20/3/2024, vắng mặt ngày 26/3/2024)

NỘI DUNG VỤ ÁN

Theo nội dung bản án sơ thẩm:

Theo đơn khởi kiện ngày 14/12/2019, người khởi kiện Bà T trình bày:

Ngày 05/01/2018, cán bộ địa chính xã A lập biên bản vi phạm hành chính số 01/BB-VPHC xác định bà có hành vi thi công xây dựng công trình không có giấy phép xây dựng mà theo quy định phải có giấy phép xây dựng trên các thửa đất số 653, 654, 655, 31 tờ bản đồ số 42 tại ấp X, xã A, huyện C.

Hai thửa đất số 654 và 655 tờ bản đồ số 42 xã A, huyện C do bà Lâm Thị M (là mẹ của bà) đứng tên Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất do Ủy ban nhân dân huyện C cấp cùng ngày 12/7/2011. Hai thửa đất số 653 và 31 tờ bản đồ số 42 xã A, huyện C do bà đứng tên Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất do Ủy ban nhân dân huyện C cấp ngày 18/01/2011 và ngày 13/5/2011.

Ngày 11/01/2018, Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã A ban hành Quyết định xử phạt vi phạm hành chính số 20/QĐ-XPHC (sau đây gọi là Quyết định số 20), xử phạt Bà T 2.000.000 đồng và áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả buộc bà phải tháo dỡ công trình xây dựng vi phạm.

Ngày 08/8/2018, Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã A ban hành Quyết định số 275/QĐ-CCXP (sau đây gọi là Quyết định số 275) cưỡng chế buộc thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả 13 hạng mục công trình theo Quyết định số 20.

Không đồng ý với Quyết định số 20 và Quyết định số 275, bà tiếp tục khiếu nại. Quyết định giải quyết khiếu nại số 313/QĐ-UBND ngày 14/9/2018 của Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã A và Quyết định giải quyết khiếu nại số 10632/QĐ-UBND ngày 22/11/2019 của Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện C đều không chấp nhận khiếu nại của bà.

Bà khởi kiện yêu cầu hủy Quyết định số 275.

Người bị kiện trình bày: Không chấp nhận yêu cầu khởi kiện của Bà Võ Thị Mỹ T về việc hủy Quyết định số 275. Căn cứ Điều 67 Nghị định 121/2013 thì thẩm quyền của Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã A, huyện C ban hành quyết định cưỡng chế là đúng.

Tại Bản án hành chính sơ thẩm số 08/2023/HC-ST ngày 21 tháng 9 năm 2023 của Tòa án nhân dân huyện C Thành phố H tuyên xử:

Chấp nhận yêu cầu khởi kiện của Bà Võ Thị Mỹ T: Hủy Quyết định số 275/QĐ-CCXP ngày 08/8/2018 cưỡng chế buộc thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả của Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã A, huyện C.

Ngoài ra bản án sơ thẩm còn tuyên về án phí và quyền kháng cáo của các đương sự.

Sau khi xét xử sơ thẩm.

Ngày 21/10/2023, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân Thành phố H đã kháng nghị toàn bộ bản án sơ thẩm nêu trên theo hướng hủy bản án sơ thẩm do vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng.

Tại phiên toà phúc thẩm:

Bà Võ Thị Mỹ T trình bày: Bà T vẫn giữ nguyên yêu cầu khởi kiện, đề nghị giữ nguyên bản án sơ thẩm, không có ý kiến gì đối với kháng nghị của Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân Thành phố H Người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người khởi kiện trình bày:

Yêu cầu Hội đồng xét xử giữ nguyên bản án sơ thẩm.

Người đại diện theo ủy quyền của người bị kiện trình bày: Quyết định hành chính bị kiện là đúng quy định của pháp luật nên việc Tòa án cấp sơ thẩm hủy Quyết định số 275 cưỡng chế buộc thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả của Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã A, huyện C là không đúng quy định pháp luật. Do bản án sơ thẩm có kháng nghị của Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân Thành phố H theo hướng hủy án sơ thẩm nên phía người bị kiện không kháng cáo bản án sơ thẩm.

Đại diện Viện kiểm sát nhân dân Thành phố H phát biểu ý kiến:

Về hình thức: Tòa án cấp phúc thẩm đã thực hiện đúng các quy định pháp luật tố tụng hành chính từ khi thụ lý đến khi xét xử. Tại phiên tòa phúc thẩm cho đến trước khi nghị án, Hội đồng xét xử phúc thẩm đã tiến hành phiên tòa đúng trình tự, thủ tục theo quy định của Luật Tố tụng hành chính; các đương sự trong vụ án đã chấp hành đúng quy định pháp luật về quyền và nghĩa vụ của mình.

Về nội dung: Tòa án ấp sơ thẩm vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng như: Không xem xét các quyết định hành chính liên quan đến quyết định hành chính bị kiện và các quyết định giải quyết khiếu nại có liên quan, từ đó xác định người tham gia tố tụng chưa đầy đủ và giải quyết không đúng thẩm quyền.

Đề nghị Hội đồng xét xử phúc thẩm căn cứ khoản 3 Điều 241 Luật Tố tụng hành chính năm 2015, chấp nhận kháng nghị của Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân Thành phố H, hủy Bản án hành chính sơ thẩm số 08/2023/HC-ST ngày 21/9/2023 của Tòa án nhân dân huyện C và chuyển hồ sơ cho Tòa án nhân dân Thành phố H xét xử lại vụ án theo thủ tục sơ thẩm.

NHẬN ĐỊNH CỦA TÒA ÁN

Căn cứ vào tài liệu, chứng cứ đã được kiểm tra, xem xét tại phiên tòa, kết quả tranh tụng tại phiên tòa, ý kiến của Kiểm sát viên, các quy định của pháp luật, Hội đồng xét xử nhận định:

[1] Về hình thức: Xét kháng nghị của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân Thành phố H trong thời hạn luật định nên chấp nhận.

[2] Về việc xét xử vắng mặt: Người khởi kiện có đơn đề nghị tuyên án vắng mặt, căn cứ Điều 225 Luật Tố tụng hành chính năm 2015, Hội đồng xét xử tiến hành xét xử vắng mặt người khởi kiện.

[3] Về kháng nghị:

[3.1] Theo đơn khởi kiện thì Bà T chỉ yêu cầu hủy Quyết định số 275/QĐ-CCXP ngày 08/8/2018 của Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã A huyện C về việc cưỡng chế buộc thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả, ngoài ra không có yêu cầu nào khác.

[3.2] Trước khi ban hành Quyết định số 275, Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã A, huyện C đã ban hành Quyết định số 20. Đồng thời, tại phần căn cứ để ban hành Quyết định số 275 cũng ghi rõ “để bảo đảm thi hành Quyết định xử phạt vi phạm hành chính số 20/QĐ-XPVPHC ngày 11/01/2018 của Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã A...”.

Không đồng ý Quyết định số 20 và Quyết định số 275 , Bà T đã thực hiện quyền khiếu nại đến cơ quan nhà nước có thẩm quyền; Ngày 14/9/2018 Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã A huyện C đã giải quyết bằng Quyết định giải quyết khiếu nại số 313/QĐ-UBND (sau đây gọi tắt là Quyết định số 313); Ngày 22/11/2019 Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện C giải quyết khiếu nại bằng Quyết định số 10632/QĐ-UBND (sau đây gọi tắt là Quyết định số 10632) các quyết định trên đều có nội dung không chấp nhận khiếu nại của Bà T. Tuy nhiên Bà T không khởi kiện các quyết định giải quyết khiếu nại này cũng như Quyết định số 20.

Theo bản án sơ thẩm Hội đồng xét xử nhận định … “Do Quyết định xử phạt vi phạm hành chính số 20/QĐ-XPHC của Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã A vi phạm về trình tự thủ tục và thiếu chủ thể vi phạm hành chính là bà Lâm Thị M nên Quyết định số 275/QĐ-CCXP ngày 08/8/2018 của Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã A cũng thiếu chủ thể là bà Lâm Thị M” từ đó chấp nhận yêu cầu của Bà T, tuyên hủy Quyết định số 275 cưỡng chế buộc thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả của Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã A.

[3.3] Theo đó thấy được Hội đồng xét xử cấp sơ thẩm đã nhận định do Quyết định xử phạt vi phạm hành chính số 20 vi phạm về trình tự thủ tục và thiếu chủ thể vi phạm hành chính là bà Lâm Thị M nên dẫn đến Quyết định số 275 cũng thiếu chủ thể là bà Lâm Thị M từ đó mới hủy Quyết định số 275 nhưng lại không tuyên hủy luôn quyết định xử phạt vi phạm hành chính số 20 của Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã A là quyết định hành chính trái pháp luật có liên quan, đồng thời cũng không xem xét đến tính hợp pháp và tính có căn cứ của 02 quyết định giải quyết khiếu nại có liên quan gồm Quyết định giải quyết khiếu nại số 313 của Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã A và Quyết định giải quyết khiếu nại số 10632 của Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện C là vi phạm quy định tại khoản 1 Điều 6, điểm đ khoản 3 Điều 191 và khoản 1, điểm b khoản 2 Điều 193 Luật Tố tụng Hành chính 2015 được hướng dẫn cụ thể tại khoản 2 và khoản 4 Mục III Thông báo kết quả giải đáp số 64/TANDTC-PC ngày 03/4/2019 của Tòa án nhân dân tối cao.

Điều này dẫn đến dù Hội đồng xét xử đã hủy Quyết định số 275 nhưng vẫn còn tồn tại các quyết định trái pháp luật (nếu có) gồm: Quyết định xử phạt vi phạm hành chính số 20 trong đó có nội dung về việc áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả buộc phá dỡ công trình xây dựng, bộ phận công trình xây dựng của Bà T và 02 quyết định giải quyết khiếu nại có nội dung không chấp nhận khiếu nại của Bà T, làm cho việc giải quyết vụ kiện không toàn diện, triệt để.

Do không xem xét quyết định hành chính trái pháp luật (nếu có) và các quyết định giải quyết khiếu nại có liên quan nên Tòa án cấp sơ thẩm vi phạm trong việc xác định thiếu người tham gia tố tụng và không chuyển hồ sơ vụ án để giải quyết theo thẩm quyền quy định tại khoản 1 Điều 31, khoản 4 Điều 32 Luật Tố tụng Hành chính 2015 .

Những vi phạm về tố tụng trên không thể khắc phục được tại cấp phúc thẩm được, do đó, hủy án sơ thẩm giao hồ sơ lại cho Tòa án cấp sơ thẩm có thẩm quyền để giải quyết lại vụ kiện trên.

Xét đề nghị của đại diện Viện kiểm sát nhân dân Thành phố H cho rằng Tòa án cấp sơ thẩm đã vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng là phù hợp với nhận định của Hội đồng xét xử nên được chấp nhận.

[4] Về nội dung vụ án: Do Tòa án cấp sơ thẩm vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng nên về nội dung Hội đồng xét xử phúc thẩm không xem xét.

Từ những nhận định trên, Hội đồng xét xử phúc thẩm chấp nhận kháng nghị của Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân Thành phố H, hủy Bản án hành chính sơ thẩm số 08/2023/HC-ST ngày 21 tháng 9 năm 2023 của Tòa án nhân dân huyện C, Thành phố H.

[5] Về án phí:

[5.1] Về án phí hành chính sơ thẩm: Do bản án hành chính sơ thẩm bị hủy để xét xử lại nên số tiền tạm ứng án phí hành chính sơ thẩm sẽ được xác định lại khi Tòa án nhân dân Thành phố H giải quyết lại vụ án.

[5.2] Về án phí hành chính phúc thẩm: Do bản án hành chính sơ thẩm bị hủy nên không ai phải chịu án phí hành chính phúc thẩm.

Vì các lẽ trên, 

QUYẾT ĐỊNH

Căn cứ Điều 220, Điều 225, khoản 3 Điều 241, Điều 242 Luật Tố tụng hành chính năm 2015;

Căn cứ khoản 3 Điều 34 Nghị quyết 326/2016/UBTVQH14 ngày 30/12/2016 của Ủy ban thường vụ Quốc hội quy định về mức thu, miễn, giảm, thu, nộp, quản lý và sử dụng án phí và lệ phí Tòa án;

Chấp nhận kháng nghị của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân Thành phố H.

Tuyên xử:

1/ Hủy Bản án hành chính sơ thẩm số 08/2023/HC-ST ngày 21 tháng 9 năm 2023 của Tòa án nhân dân huyện C, Thành phố H xét xử vụ án khiếu kiện quyết định hành chính về cưỡng chế buộc thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả giữa người khởi kiện Bà Võ Thị Mỹ T và người bị kiện Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã A, huyện C, Thành phố H; Chuyển hồ sơ vụ án trên cho Tòa án nhân dân Thành phố H xét xử lại vụ án theo thủ tục sơ thẩm.

2/ Về án phí:

- Án phí hành chính sơ thẩm sẽ được xác định lại khi Tòa án nhân dân Thành phố H giải quyết sơ thẩm lại vụ án.

- Về án phí hành chính phúc thẩm: Không ai phải chịu án phí hành chính phúc thẩm.

3/ Bản án phúc thẩm có hiệu lực pháp luật kể từ ngày tuyên án.