Bản án 62/2022/HSST về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản

TÒA ÁN NHÂN DÂN THỊ XÃ ĐIỆN BÀN, TỈNH QUẢNG NAM

BẢN ÁN 62/2022/HSST NGÀY 16/06/2022 VỀ TỘI LỪA ĐẢO CHIẾM ĐOẠT TÀI SẢN

Ngày 16 tháng 6 năm 2022, tại Toà án nhân dân thị xã Điện Bàn, tỉnh Quảng Nam xét xử sơ thẩm công khai vụ án hình sự sơ thẩm thụ lý số 49/2022/TLST-HS ngày 18 tháng 5 năm 2022 theo Quyết định đưa vụ án ra xét xử số 41/2022/QĐXXST- HS ngày 27 tháng 5 năm 2022 đối với bị cáo:

- Họ và tên: Lê Văn M - Sinh ngày: 05/4/1989 + HKTT: Thôn Y N 2, xã H T, huyện H V, Tp. Đ N.

+ Nơi ở hiện tại: số 187 đường Ng Th K, phường A H Đ, quận S Tr, Tp. Đ N.

Quốc tịch: Việt Nam; Dân tộc: Kinh; Tôn giáo: không; Trình độ học vấn:

6/12; Nghề nghiệp: lao động tự do; Họ tên cha: (không rõ); Họ tên mẹ: Lê Thị Th (còn sống); Bị cáo chưa kết hôn.

Tiền án, tiền sự: không.

Nhân thân: ngày 24/4/2020, bị Công an quận Ngũ Hành Sơn, Tp. Đà Nẵng xử phạt vi phạm hành chính 2.500.000 đồng về hành vi xâm hại sức khỏe người khác.

Bị cáo bị tạm giữ từ ngày 02/3/2022 chuyển tạm giam 11/3/2022. Hiện bị cáo đang bị tạm giam tại Nhà tạm giữ Công an thị xã Điện Bàn, (có mặt).

+ Người bị hại: Ông Nguyễn Khắc Q– Sinh năm: 1972 (chết) - Địa chỉ: Tổ 91, Phường H C B, quận H Ch, TP. Đ N.

+ Người đại diện hợp pháp bị hại:

- Bà Lê Thị Bích Th, sinh năm 1974.

+ Địa chỉ: Tổ 91, Phường H C B, quận H Ch, thành phố Đ N. (Là vợ bị hại Nguyễn Khắc Q).

- Chị Nguyễn Lê Minh Ph – Sinh năm: 2003 + Địa chỉ: Tổ 91, Phường H C B, quận HCh, thành phố Đ N. (Là con bị hại Nguyễn Khắc Q).

(Chị Nguyễn Lê Minh Ph ủy quyền cho bà Lê Thị Bích Th tham gia tố tụng theo văn bản ủy quyền ngày 20/4/2022).

Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan:

Ông Đào Ngọc L, sinh năm 1971.

+ Địa chỉ: Tổ 35, phường A H T, quận S Tr, thành phố Đ N.

Người làm chứng:

- Bà Nguyễn Thị Tài Ng, sinh năm 1996.

+ Địa chỉ: Thôn L B, xã D Ch, huyện D X, tỉnh Q N.

- Bà Trần Thị Nh, sinh năm 1995.

+ Địa chỉ: Khối H M Đ B, phường Đ D, thị xã Đ B, tỉnh Q N.

NỘI DUNG VỤ ÁN

Theo các tài liệu có trong hồ sơ vụ án và diễn biến tại phiên tòa, nội dung vụ án được tóm tắt như sau: Sáng ngày 27/02/2022, Lê Văn M điều khiển xe mô tô BKS 43K2-0660 (xe mượn của anh Đào Ngọc Lâm, sinh năm 1971, trú Tổ 35 An Hải Tây, quận Sơn Trà, Tp. Đà Nẵng) từ Đà Nẵng vào Điện Bàn thăm người thân đến gần 19 giờ cùng ngày thì điều khiển xe theo đường QL1A về lại Đà Nẵng. Khi đi đến km 942+650 QL1A thuộc địa phận xã Điện Thắng Bắc, thị xã Điện Bàn, Minh gặp vụ tai nạn giao thông nên dừng lại thì thấy một người đàn ông nằm trên đường (anh Nguyễn Khắc Quân, sinh năm 1972, trú phường Hòa Cường Bắc, quận Hải Châu, Tp. Đà Nẵng). Lúc này xe cấp cứu vừa đến đưa anh Quân đi cấp cứu. Thấy vậy Minh nảy sinh ý định tìm cách chiếm đoạt tài sản của anh Quân nên Minh điều khiển xe đi theo vào khoa cấp cứu Bệnh viện Đa khoa Vĩnh Đức (thuộc khối phố Quảng Hậu, phường Điện Nam Trung, thị xã Điện Bàn), chị Nguyễn Thị Tài Ngân (y tá trực cấp cứu - sinh năm 1996, trú thôn Lệ Bắc, xã Duy Châu, huyện Duy Xuyên - người đang tạm thời quản lý tài sản của anh Quân) thấy Minh tỏ vẻ lo lắng và đi theo hỏi Minh có quan hệ như thế nào với anh Nguyễn Khắc Quân, Minh liền trả lời "là người nhà của anh Quân", chị Ngân hỏi tiếp "người nhà là như thế nào", Minh trả lời "em trai anh Quân". Tưởng thật nên chị Ngân đưa cho Minh 01 ví tiền màu đen (đã cũ) bên trong có 1.150.000 đồng và một số giấy tờ tùy thân, 01 điện thoại di động hiệu Oppo Reno 4 Pro màu trắng của anh Quân và yêu cầu Minh khai thông tin người bệnh, ký biên bản nhận tài sản, đóng tiền viện phí, đi test covid-19. Sợ bị phát hiện nên Minh buộc phải lấy trong ví anh Quân 1.000.000 đồng để đóng viện phí, 100.000 đồng để trả phí test covid-19 cho mình. Do tình trạng chuyển tiến xấu nên anh Quân được đưa lên cán ra xe cấp cứu chuyển Bệnh viện Đa khoa Đà Nẵng, lúc này Minh thấy trên cổ và tay anh Quân có dây chuyền, nhẫn vàng nên tiếp tục nảy sinh ý định chiếm đoạt, Minh lên xe cứu thương nói với chị Trần Thị Nha (điều dưỡng - sinh năm 1995, trú Hà My Đông B, phường Điện Dương, thị xã Điện Bàn - người đang tạm thời quản lý tài sản trên người của anh Quân) cho Minh tháo dây chuyền và nhẫn trên người anh Quân ra. Chị Nha hỏi Minh "là gì của bệnh nhân" thì Minh trả lời Minh "là em trai, em tháo dây chuyền, nhẫn gửi cho vợ ảnh". Tưởng thật nên chị Nha đồng ý để Minh tháo dây chuyền, nhẫn. Sau khi Minh tháo xong các tài sản trên, chị Nha hỏi Minh có đi theo xe cứu thương ra Đà Nẵng không thì Minh nói sẽ sử dụng xe máy đi theo sau rồi Minh xuống xe nhưng khi xe cứu thương chở anh Quân đi thì Minh điều khiển xe về phòng trọ tại Đà Nẵng, trên đường đi Minh lấy 50.000 đồng còn lại trong ví anh Quân để đổ xăng. Về phòng, Minh kiểm tra không có sợi dây chuyền nên điều khiển xe đi tìm nhưng không thấy, sau đó Minh nhờ shipper (không rõ lai lịch) mang ví tiền bên trong có giấy tờ tùy thân đến Bệnh viện Đa khoa Đà Nẵng gửi cho anh Quân. Sáng hôm sau, Minh đem điện thoại Oppo Reno 4 Pro đã chiếm đoạt của anh Quân chạy lại chương trình, tháo sim rồi đem về phòng cất sử dụng cá nhân. Sau khi nhận được đơn báo cáo của chị Lê Thị Bích Thúy (sinh năm 1974, trú phường Hòa Cường Bắc, Hải Châu, Đà Nẵng) - vợ anh Nguyễn Khắc Quân, cơ quan CSĐT Công an thị xã Điện Bàn xác minh, làm việc với Lê Văn M. Tại cơ quan Công an, Lê Văn M thừa nhận hành vi của mình. Về phần anh Nguyễn Khắc Quân, do vết thương nặng nên đến ngày 02/3/2022 thì anh Quân tử vong.

Căn cứ Kết luận định giá tài sản số 11/HĐ.ĐG ngày 08/3/2022 của Hội đồng định giá trong tố tụng hình sự thị xã Điện Bàn: 01 điện thoại Oppo Reno 4 Pro thời điểm bị mất có giá trị 6.100.000 đồng.

Căn cứ Kết luận định giá tài sản số 26/HĐ.ĐG ngày 27/4/2022 của Hội đồng định giá trong tố tụng hình sự thị xã Điện Bàn:

- 01 sợi dây chuyền vàng tây, trọng lượng 05 chỉ có giá trị 16.500.000 đồng.

- 01 nhẫn kim loại vàng trị giá 00 đồng.

Tổng cộng 22.600.000 đồng (hai mươi hai triệu sáu trăm ngàn đồng).

Tổng giá trị tài sản bị chiếm đoạt: 22.750.000 đồng (hai mươi hai triệu bảy trăm năm mươi ngàn đồng).

Tại bản Cáo trạng số 45/CT-VKS ngày 17 tháng 5 năm 2022 Viện kiểm sát nhân dân thị xã Điện Bàn, tỉnh Quảng Nam đã truy tố bị cáo Lê Văn M để xét xử về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” theo quy định tại khoản 1 Điều 174 Bộ luật hình sự. Tại phiên toà, trong phần tranh tụng, luận tội, Kiểm sát viên giữ nguyên quyết định truy tố và đề nghị Hội đồng xét xử áp dụng khoản 1 Điều 174; điểm b, i khoản 1, khoản 2 Điều 51 Bộ luật hình sự xử phạt bị cáo Lê Văn M từ 15 (mười lăm) đến 18 (mười tám) tháng tù.

+ Về vật chứng: Đề nghị Điều 106 Bộ Luật tố tụng hình sự: Tiếp tục tạm giữ của Lê Văn M 01 điện thoại di động Oppo Reno6Z để đảm bảo công tác thi hành án.

Tuyên trả 01 đôi dép lê xỏ ngón màu trắng, 01 mũ bảo hiểm bằng xốp màu xám trắng loại mũ thể thao dành cho xe đạp cho Lê Văn M.

Đối với bị cáo: Tại phiên tòa, bị cáo khai nhận toàn bộ hành vi đã thực hiện như quyết định truy tố của Viện kiểm sát. Bị cáo không có ý kiến gì về kết luận điều tra, quyết định truy tố và luận tội của đại diện Viện kiểm sát. Bị cáo nhận thức được hành vi phạm tội của mình là sai trái và mong Hội đồng xét xử xem xét giảm nhẹ hình phạt.

NHẬN ĐỊNH CỦA TÒA ÁN

Trên cơ sở nội dung vụ án, căn cứ vào các tài liệu trong hồ sơ vụ án đã được tranh tụng tại phiên tòa, Hội đồng xét xử nhận định như sau:

[1] Phân tích tính hợp pháp của các hành vi, quyết định tố tụng: Về hành vi, quyết định tố tụng của Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an thị xã Điện Bàn, Điều tra viên, Viện kiểm sát nhân dân thị xã Điện Bàn, Kiểm sát viên ở giai đoạn điều tra, truy tố đã thực hiện đúng về thẩm quyền, trình tự, thủ tục quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự. Bị cáo không có ý kiến hoặc khiếu nại về hành vi, quyết định của Cơ quan tiến hành tố tụng, người tiến hành tố tụng. Do đó, các hành vi, quyết định của Cơ quan tiến hành tố tụng, người tiến hành tố tụng đã được thực hiện là hợp pháp.

[2] Về chứng cứ và tội danh đối với hành vi của bị cáo: Tại phiên tòa cũng như tại Cơ quan điều tra bị cáo đã khai nhận toàn bộ hành vi phạm tội của mình. Lời khai của bị cáo được thẩm tra tại phiên tòa phù hợp với lời khai của người liên quan, những người làm chứng, phù hợp với chứng cứ khác có trong hồ sơ vụ án nên Hội đồng xét xử có đủ cơ sở khẳng định: Khoảng 19 giờ 30 phút ngày 27/02/2022, tại Khoa cấp cứu Bệnh viện Đa khoa Vĩnh Đức thuộc khối phố Quảng Hậu, phường Điện Nam Trung, thị xã Điện Bàn, lợi dụng anh Nguyễn Khắc Quân bị hôn mê nhưng không có người nhà, Lê Văn M đã dùng thủ đoạn gian dối - giả danh người nhà của anh Nguyễn Khắc Quân để chiếm đoạt tài sản của anh Quân do nhân viên y tế bệnh viện đa khoa Vĩnh Đức quản lý gồm:

150.000 đồng tiền mặt, 01 điện thoại di động hiệu Oppo Reno 4 Pro trị giá 6.100.000 đồng, 01 dây chuyền vàng tây trọng lượng 05 chỉ trị giá 16.500.000 và 01 nhẫn kim loại màu vàng giá trị 00 đồng, tổng giá trị tài sản bị chiếm đoạt là 22.750.000 đồng (hai mươi hai triệu bảy trăm năm mươi ngàn đồng). Do đó, Hành vi của Lê Văn M đã đủ yếu tố cấu thành tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” theo khoản 1 Điều 174 Bộ luật Hình sự.

[3] Đánh giá, tính chất mức độ nghiêm trọng của hành vi phạm tội: Bị cáo Lê Văn M là người có đầy đủ năng lực nhận thức, có sức khỏe để lao động nuôi sống bản thân. Nhưng với bản tính tham lam, muốn hưởng thụ bằng tài sản của người khác mà không phải bỏ sức lao động, lợi dụng anh Nguyễn Khắc Quân bị tai nạn giao thông bấc tỉnh và được đưa đi cấp cứu tại bệnh viện đa khoa Vĩnh Đức không có thân nhân đi cùng nên bị cáo đã liều lĩnh tự nhận mình là người thân nhằm mục đích chiếm đoạt tài sản của nạn nhân. Với thủ đoạn đó, bị cáo đã qua mặt được các nhân viên y tế tại bệnh viện Vĩnh Đức, chiếm đoạt của anh Nguyễn Khắc Quân tổng giá trị tài sản là 22.750.000 đồng (hai mươi hai triệu bảy trăm năm mươi ngàn đồng). Lẽ ra, khi thấy người bị tai nạn đang ở trong tình trạng nguy hiểm đến tính mạng, bị cáo phải thực hiện ngay các biện pháp để cứu giúp, nhưng bị cáo đi ngược lại với đạo lý đó vì lòng tham của bản thân. Hành vi của bị cáo thể hiện sự vô tâm, vô cảm trước sự sống chết của nạn nhân, không những đã trực tiếp xâm phạm đến quyền sở hữu tài sản hợp pháp của công dân, vi phạm đạo đức làm người, gây bất an, lo lắng trong quần chúng nhân dân trên địa bàn, mà còn làm ảnh hưởng đến tình hình an ninh, chính trị và trật tự an toàn xã hội tại địa phương. Do đó, HĐXX nghĩ cần phải xử phạt bị cáo một mức án nghiêm khắc với hành vi phạm tội, cần cách ly bị cáo ra khỏi đời sống xã hội một thời gian đủ để cải tạo, giáo dục đối với bị cáo và ren đe, phòng ngừa chung cho các đối tượng khác.

[4] Về nhân thân và các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự của bị cáo:

Bị cáo không có tiền án, tiền sự, phạm tội lần đầu và thuộc trường hợp ít nghiêm trọng. Đã bồi thường một phần thiệt hại cho người bị hại. Quá trình điều tra, truy tố, xét xử bị cáo thành khẩn khai báo, thể hiện sự ăn năn hối cải. Do đó, HĐXX áp dụng điểm i, s khoản 1 Điều 51 Bộ luật Hình sự giảm nhẹ một phần hình phạt cho bị cáo.

[5] Đối với đề nghị của Viện kiểm sát về tội danh, điều luật áp dung, các tình tiết giảm nhẹ và mức hình phạt áp dụng cho bị cáo là phù hợp nên Hội đồng xét xử chấp nhận.

[6] Về dân sự: Chị Lê Thị Bích Thúy yêu cầu Lê Văn M bồi thường giá trị dây chuyền vàng tây trọng lượng 05 chỉ được định giá là 16.500.000 đồng đã chiếm đoạt. Bị cáo đã khắc phục hậu quả 10.000.000 đồng. Tại phiên tòa bị cáo đồng ý tiếp tục bồi thường số tiền còn lại là 6.500.000 cho người đại diện hợp pháp cho người bị hại.

[7] Những vấn đề liên quan đến vụ án:

Anh Đào Ngọc Lâm cho Lê Văn M mượn xe mô tô BKS 43K2-0660 nhưng không biết Minh sử dụng xe này thực hiện hành vi lừa đảo nên không xem xét xử lý.

[8] Về xử lý vật chứng: Quá trình điều tra, cơ quan điều tra đã tiến hành tạm giữ của Lê Văn M các tài sản:

- 01 điện thoại di động hiệu Oppo Reno 4 Pro màu trắng, 01 nhẫn kim loại màu vàng, đây là các tài sản Lê Văn M chiếm đoạt của anh Nguyễn Khắc Quân, Cơ quan điều tra đã trao trả cho chị Lê Thị Bích Thúy (đại diện hợp pháp) của anh Quân là phù hợp.

- 01 xe mô tô BKS 43K2-0660 kèm giấy đăng ký xe, qua điều tra xác định xe này Minh mượn của anh Đào Ngọc Lâm, hiện xe này đã trao trả cho chủ sở hữu hợp pháp là anh Đào Ngọc Lâm là thỏa đáng.

- 01 điện thoại di động Oppo Reno6Z thu giữ của bị cáo tiếp tục tạm gữ để đảm bảo thi hành án.

- 01 đôi dép lê xỏ ngón màu trắng, 01 mũ bảo hiểm bằng xốp màu xám trắng loại mũ thể thao dành cho xe đạp thu giữ của Lê Văn M không liên quan đến hành vi phạm tội và giá trị không lớn nên HĐXX tuyên trả lại cho bị cáo.

[9] Về án phí: Bị cáo phải chịu án phí HSST và DSST theo quy định của pháp luật.

Vì các lẽ trên, 

QUYẾT ĐỊNH

- Tuyên bố bị cáo Lê Văn M phạm tội: “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”.

+ Áp dụng khoản 1 Điều 174; điểm b, i, s khoản 1 Điều 51 BLHS.

+ Xử phạt: Bị cáo Lê Văn M 01 (một) năm 06 (sáu) tháng tù. Thời gian chấp hành hình phạt tính từ ngày tạm giữ 02/3/2022.

- Về dân sự: Áp dụng Điều 48 BLHS và Điều 106 BLTTHS.

Buộc bị cáo Lê Văn M phải có nghĩa vụ tiếp tục bồi thường cho chị Lê Thị Bích Thúy (người đại diện hợp pháp cho anh Nguyễn Khắc Quân) số tiền là 6.500.000 đồng (sáu triệu, năm trăm ngàn đồng).

- Về vật chứng: Áp dụng Điều 47 Bộ luật Hình sự và Điều 106 BLTTHS.

+ Tiếp tục tạm giữ 01 điện thoại di động Oppo Reno6Z của Lê Văn M để đảm bảo công tác thi hành án.

+ Tuyên trả cho Lê Văn M 01 đôi dép lê xỏ ngón màu trắng, 01 mũ bảo hiểm bằng xốp màu xám trắng loại mũ thể thao dành cho xe đạp.

(Vật chứng đang được tạm giữ tại Chi cục Thi hành án dân sự thị xã Điện Bàn theo Quyết định chuyển vật chứng số 24/QĐ-VKS ngày 17/5/2022, Biên bản giao nhận vật chứng ngày 17/5/2022).

- Về án phí: Áp dụng Điều 136 của BLTTHS và Điều 23 Nghị quyết số 326/2016/UBTVQH14 ngày 30/12/2016 quy định về mức thu, miễn, giảm, thu nộp, quản lý và sử dụng án phí và lệ phí Tòa án.

Buộc bị cáo Lê Văn M phải chịu 200.000 đồng án phí HSST và 325.000 đồng án phí DSST. Tổng cộng bị cáo Lê Văn M phải chịu 525.000 đồng (Năm trăm hai mươi lăm ngàn đồng) án phí.

Trường hợp bản án được thi hành theo qui định tại điều 2 Luật thi hành án dân sự thì người được thi hành án dân sự người phải thi hành án dân sự có quyền thoả thuận thi hành án, quyền yêu cầu thi hành án, tự nguyện thi hành án hoặc bị cưỡng chế thi hành án theo quy định tại các điều 6,7 và điều 9 luật thi hành án dân sự Thời hiệu thi hành án dân sự được thực hiện theo quy định tại điều 30 Luật thi hành án dân sự.

Trong thời hạn 15 ngày kể từ ngày tuyên án sơ thẩm bị cáo có quyền kháng cáo để yêu cầu xét xử phúc thẩm. Người vắng mặt có quyền kháng cáo trong thời hạn 15 ngày kể từ ngày nhận được bản án mà Tòa án gởi đến hoặc bản án được niêm yết công khai.