Bản án 60/2021/HS-ST ngày 18/06/2021 về tội vi phạm quy định bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm

TOÀ ÁN NHÂN DÂN THỊ XÃ SƠN TÂY, THÀNH PHỐ HÀ NỘI

BẢN ÁN 60/2021/HS-ST NGÀY 18/06/2021 VỀ TỘI VI PHẠM QUY ĐỊNH BẢO VỆ ĐỘNG VẬT NGUY CẤP, QUÝ, HIẾM

Ngày 18 tháng 6 năm 2021, tại trụ sở Tòa án nhân dân thị xã Sơn Tây, Thành phố Hà Nội, xét xử sơ thẩm công khai vụ án hình sự sơ thẩm thụ lý số 55/2021/TLST-HS ngày 06 tháng 5 năm 2021, theo Quyết định đưa vụ án ra xét xử số 51/2021/QĐXXST - HS ngày 01 tháng 6 năm 2021, đối với bị cáo:

Nguyễn Hồng Đ, sinh năm 1980 tại huyện Thanh Ba, tỉnh Phú Thọ; nơi đăng ký thường trú và sinh sống: Số 198 Nguyễn Tất Thành, phường Thanh Miếu, thành phố Việt Trì, tỉnh Phúc Thọ; nghề nghiệp: Tự do; trình độ văn hóa: Lớp 4/12; dân tộc: Kinh; giới tính: Nữ; tôn giáo: Không; quốc tịch: Việt Nam; con ông Nguyễn Khắc Tảo và bà Nguyễn Thị Nhiệm; có chồng đã ly hôn và có 01 con sinh năm 2016; danh bản, chỉ bản số 54 lập ngày 14/01/2021 tại Công an thị xã Sơn Tây, Thành phố Hà Nội; tiền sự: Không; tiền án: Không; tạm giam: Không; tạm giữ từ ngày 06/01/2021 đến ngày 12/01/2021 được tại ngoại; bị cáo bị áp dụng biện pháp cấm đi khỏi nơi cư trú; có mặt.

NỘI DUNG VỤ ÁN

Theo các tài liệu có trong hồ sơ vụ án và diễn biến tại phiên tòa, nội dung vụ án được tóm tắt như sau:

Khoảng 10 giờ ngày 06/01/2021, tại phố Ngô Quyền, phường Ngô Quyền, thị xã Sơn Tây, Thành phố Hà Nội, tổ công tác Đội Cảnh sát kinh tế, Công an thị xã Sơn Tây phối hợp với Đội Cảnh sát giao thông cùng Công an phường Ngô Quyền bắt quả tang Nguyễn Hồng Đ đang có hành vi buôn bán cá thể rắn nghi là Rắn Hổ mang chúa.

Tang vật thu giữ gồm: Hai bình thủy tinh đựng rượu ngâm sâm, 01 Bình thủy tinh đựng rượu ngâm 1 con rắn hổ mang chúa; 01 Bình thủy tinh đựng 01 con hổ mang chúa và 02 con cạp nong cạp nia; 02 thùng bìa catton đựng các bình rượu nêu trên; 01 điện thoại di động OPPO Reno4 pro và 01 xe ô tô nhãn hiệu Kia Cerato màu trắng BKS: 19A-179.55.

Ngày 06/01/2021, Công an thị xã Sơn Tây đã ra quyết định trưng cầu giám định số 44 đối với 04 cá thể động vật đã chết đã thu giữ được, cùng ngày Viện sinh thái và tài nguyên sinh vật – Viện Hàn lâm và khoa học công nghệ Việt Nam có Kết luận giám định số 14/STTNSV NGÀY 07/1/2021 về các cá thể động vật trên như sau: 01 cá thể động vật (còn còn nguyên vẹn đã chết ngâm trong bình thủy tinh) là loài Rắn Hổ chúa có tên khoa học Ophiphagus Hannah. Loài rắn chúa có tên trên thuộc Phụ lục I Danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ (Ban hành kèm theo Nghị định số 64/2019/NĐ-CP ngày 16/7/2019 của Chính Phủ) và đồng thời có tên trong nhóm IB, Danh mục thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm (Ban hành kèm theo Nghị định 06/ 2019/NĐ-CP ngày 22/01/2019 của Chính Phủ); 01 cá thể động vật (còn còn nguyên vẹn đã chết ngâm trong bình thủy tinh)là loài Rắn Hổ mang một mắt kính có tên khoa học Naja kaouthia. Loài rắn hổ mang một mắt kính có tên trong nhóm IIB, Danh mục thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm (Ban hành kèm theo Nghị định 06/ 2019/NĐ-CP ngày 22/01/2019 của Chính Phủ); 01 cá thể động vật (còn còn nguyên vẹn đã chết ngâm trong bình thủy tinh)là loài Rắn ráo trâu có tên khoa học Ptyas mucosus. Loài Rắn ráo trâu có tên trong nhóm IIB, Danh mục thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm (Ban hành kèm theo Nghị định 06/ 2019/NĐ-CP ngày 22/01/2019 của Chính Phủ); 01 cá thể động vật (còn còn nguyên vẹn đã chết ngâm trong bình thủy tinh)là loài Rắn cạp nong có tên khoa học Bungarus fasciatus. Loài Rắn cạp nong là loài động vật hoang dã thông thường không có tên trong các Nghị định của Chính Phủ.

Tại Cơ quan điều tra, Nguyễn Hồng Đ khai nhận: Đ sử dụng tài khoản Zalo có tên “Nguyễn Hồng Đ”, đăng nhập bằng số điện thoại 0965220699 và số điện thoại 0962366660 để liên lạc với bạn bè, theo dõi thông tin và mua, bán đồ ngâm rượu trên mạng xã hội để kiếm lời. Khoảng thời gian tháng 12/2020, có người đàn ông Đ không biết thông tin, địa chỉ liên hệ, đặt mua của Đ 02 bình Rắn Hổ chúa ngâm rượu. Sau khi có người đặt mua, Đ đã lên mạng xã hội tìm mua được Rắn Hổ chúa ngâm rượu của người đàn ông tên Duẩn ở Hà Nội để bán lại cho người đàn ông trên. Đ với Duẩn đã cho nhau số điện thoại, lưu số điện thoại Duẩn tại mục danh bạ của Đ tên “Em Duẩn Rắn” và kết bạn trên ứng dụng Zalo để nhắn tin, liên lạc với Duẩn. Quá trình trao đổi, thống nhất Duẩn đã đồng ý bán cho Đ 02 bình Rắn Hổ chúa ngâm rượu với giá tiền là 3.500.000 đồng/bình và gửi theo đường gửi xe khách. Sau đó, Đ đã liên hệ với người đàn ông trước đó đã đặt mua rắn nhưng người này không mua Rắn Hổ chúa ngâm rượu nữa. Vì vậy, Đ đã xóa hết thông tin giao dịch, không liên lạc gì với người đàn ông này.

Đến ngày 04/01/2021, có một nam thanh niên sử dụng tài khoản Zalo tên “Cutý” liên hệ, đặt vấn đề mua Rắn Hổ chúa ngâm rượu của Đ. Qua trao đổi, Đ đồng ý bán cho nam thanh niên tên “Cutý” 02 bình chứa Rắn Hổ chúa ngâm rượu (loại bình thể tích 20 lít) với giá 4.000.000 đồng/bình; 01 bình Đinh Lăng ngâm rượu (loại bình thể tích 7,6 lít) với giá 3.000.000 đồng và khuyến mại thêm 01 bình Đinh Lăng ngâm rượu (loại bình thể tích 02 lít). Đ yêu cầu nam thanh niên trên chuyển khoản, đặt cọc số tiền 1.000.000 đồng vào tài khoản của Đ để Đ vận chuyển hàng giao theo yêu cầu.

Sáng ngày 06/01/2021 thì “Cu tý” chuyển số tiền 1 triệu đồng vào TK của Đ mở tại ngân hàng Techcombank nên Đ đặt 02 bình Rắn Hổ chúa ngâm rượu và 02 bình Đinh Lăng ngâm rượu vào 02 thùng bia catton rồi dán kín để đem đi giao bán cho khách hàng và thuê xe của anh Hoàng Tùng Lâm chở Đ và hai thùng catton trên đi giao cho khách hẹn ở phố Ngô Quyền – TX Sơn Tây thì bị bắt quả tang khi đang đợi khách nhận hàng.

Tại Cơ quan điều tra, Nguyễn Hồng Đ khai nhận do tin tưởng Duẩn nên Đ nghĩ trong 02 bình Rắn ngâm rượu mà Đ đem giao bán cho người sử dụng tài khoản Zalo tên “Cutý” ngày 06/01/2021 có 01 bình ngâm 01 cá thể Rắn Hổ chúa;

01 bình ngâm 01 cá thể Rắn Hổ chúa cùng 02 cá thể rắn khác. Đến khi Cơ quan CSĐT - Công an TX Sơn Tây bắt quả tang và trưng cầu giám định đối với 04 cá thể động vật trên thì Đ mới được biết chỉ có 01 cá thể Rắn Hổ chúa.

Tại bản cáo trạng số 58/CT-VKS-ST ngày 25/5/2021 Viện Kiểm sát nhân dân thị xã Sơn Tây, Thành phố Hà Nội truy tố bị cáo Nguyễn Hồng Đ về tội “Vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm” theo điểm a khoản 1 Điều 244 của Bộ luật Hình sự.

Tại phiên tòa bị cáo Đ đã thành khẩn khai nhận hành vi phạm tội, bị cáo khai do nhận thức pháp luật hạn chế nên không biết Rắn hổ chúa là động vật quý, hiếm nên đã mua về để bán, rất ân hận về hành vi phạm tội, đề nghị Hội đồng xét xử xem xét, xử cho bị cáo được hưởng mức án nhẹ nhất.

Đại diện Viện Kiểm sát nhân dân thị xã Sơn Tây thực hành quyền công tố tại phiên tòa, giữ nguyên quan điểm truy tố hành vi của bị cáo Nguyễn Hồng Đ về tội “Vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm”, đề nghị Hội đồng xét xử áp dụng điểm a khoản 1 Điều 244; điểm s khoản 1 Điều 51; Điều 65, Điều 47 Bộ luật Hình sự, Điều 106 Bộ luật Tố tụng hình sự, xử phạt bị cáo Nguyễn Hồng Đ từ 15 tháng đến 18 tháng tù nhưng cho hưởng án treo, thời gian thử thách từ 30 đến 36 tháng. Không áp dụng hình phạt bổ sung đối với bị cáo. 01 cá thể Rắn hổ chúa hiện đang được bảo quản tại Bảo tàng thiên nhiên Việt Nam, nên tiếp tục để Bảo tàng quản lý, bảo quản; tịch thu sung vào Ngân sách nhà nước 01 điện thoại di động hiệu OPPO Reno4 của Đ dùng để liên hệ mua bán Rắn. Tịch thu tiêu hủy 01 thùng bìa cát tông có chữ SELAC, 01 thùng bìa cát tông có chữ MADE IN TAIWAN. Truy thu số tiền 1 triệu đồng là tiền bị cáo Đ thu lời bất chính mà có nộp sung vào NSNN.

Tại phiên tòa, bị cáo Đ đề nghị Hội đồng xét xử xem xét xử bị cáo mức hình phạt nhẹ nhất, cho bị cáo được lao động, cải tạo tại địa phương.

Căn cứ vào các chứng cứ và tài liệu đã được thẩm tra tại phiên toà, căn cứ vào kết quả tranh luận tại phiên toà, trên cơ sở xem xét đầy đủ, toàn diện chứng cứ, ý kiến của Kiểm sát viên, bị cáo và những người tham gia tố tụng khác.

NHẬN ĐỊNH CỦA TÒA ÁN

[1]. Về hành vi, quyết định tố tụng của Cơ quan điều tra Công an thị xã Sơn Tây, Điều tra viên, Viện Kiểm sát nhân dân thị xã Sơn Tây, Kiểm sát viên trong quá trình điều tra, truy tố đã thực hiện đúng về thẩm quyền, trình tự, thủ tục quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự. Quá trình điều tra và tại phiên tòa, bị cáo Đ không có ý kiến, không có khiếu nại về hành vi, quyết định của Cơ quan tiến hành tố tụng, người tiến hành tố tụng. Do đó, các hành vi, quyết định tố tụng của Cơ quan tiến hành tố tụng, người tiến hành tố tụng đã thực hiện đều hợp pháp.

[2]. Tại phiên tòa bị cáo Nguyễn Hồng Đ đã khai nhận hành vi phạm tội như nội dung bản Cáo trạng đã truy tố. Lời khai nhận của bị cáo tại phiên tòa phù hợp với lời khai tại cơ quan điều tra, phù hợp lời khai của người làm chứng là anh Hoàng Tùng Lâm và ông Nguyễn Quang Huy, phù hợp bản kết luận giám định động vật, cùng vật chứng thu giữ và các tài liệu, chứng cứ khác có trong hồ sơ vụ án, có đủ cơ sở khẳng định: Do hám lời, nên tháng 12/2020 Đ đã đăng thông tin rao mua 02 bình hổ chúa ngâm rượu trên ứng dụng Zalo của một người tên là Duẩn để bán cho người đàn ông Đ không biết tên tuổi địa chỉ liên hệ đặt mua của Đ trước đó, nhưng sau đó người đàn ông này không mua nữa nên ngày 04/01/2021 Đ lại bán 01 bình hổ chúa ngâm rượu đã mua của Duẩn cho một thanh niên có tên tài khoản Zalo là Cu tý với giá là 4.000.000 đồng, nam thanh niên đã chuyển khoản trước 1 triệu đồng vào tài khoản cá nhân của Đ. Ngày 06/01/2021 Đ thuê xe taxi của anh Hoàng Tùng Lâm đi giao hàng cho nam thành niên tên Cu tý hẹn giao nhận hàng ở phố Ngô Quyền, thị xã Sơn Tây, Hà Nội. Tại đây, trong lúc Đ đang đợi Cu tý thì bị Công an thị xã Sơn Tây bắt quả tang. Theo kết luận giám định của Viện Sinh thái và Tài nguyên sinh vật, Viện Hàn Lâm khoa học và Công nghệ Việt Nam, thì Rắn hổ chúa (Ophiophagus hannah). Thuộc Phụ lục I trong Danh mục thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm ban hành kèm theo Nghị định số 06/2019/NĐ-CP ngày 22/01/2019 của Chính phủ. Do vậy Đ đã phạm vào tội “Vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm”, với tình tiết định tội là Buôn bán trái phép động vật thuộc Danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ. Tội phạm và hình phạt được quy định tại điểm a khoản 1 Điều 244 của Bộ luật Hình sự. Viện Kiểm sát nhân dân thị xã Sơn Tây truy tố bị cáo theo tội danh và viện dẫn điều luật nêu trong cáo trạng và trong luận tội là có căn cứ, đúng pháp luật.

[3]. Hành vi của bị cáo là nguy hiểm cho xã hội, xâm phạm đến chế độ quản lý của Nhà nước về bảo vệ động vật hoang dã, quý, hiếm; vì vậy phải xử phạt bị cáo Đ mức hình phạt nghiêm, tương xứng với hành vi mà bị cáo đã thực hiện, tuy nhiên xét không cần ly bị cáo ra khỏi xã hội mà để cho bị cáo được hưởng án treo theo qui định tại Điều 65 của BLHS để giáo dục bị cáo thành người tốt, thể hiện sự khoan hồng của pháp luật, tạo điều kiện cho bị cáo có điều kiện nuôi con nhỏ.

[4]. Về tình tiết giảm nhẹ, tăng nặng trách nhiệm hình sự: Quá trình điều tra cũng như tại phiên tòa, bị cáo Đ thành khẩn khai báo, bị cáo phạm tội khi có con còn nhỏ điều kiện kinh tế khó khăn vì đã ly hôn, nhân thân tốt, là các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự được quy định tại điểm s khoản 1 và khoản 2 Điều 51 của Bộ luật Hình sự, để giảm nhẹ một phần hình phạt cho bị cáo. Bị cáo không có tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự.

Đ có hoàn cảnh gia đình khó khăn nên không áp dụng hình phạt bổ sung đối với bị cáo.

Quá trình điều tra Đ khai mua Rắn hổ chúa của người đàn ông tên Duẩn ở Hà Nội rồi mang về bán cho người đàn ông tên Cu tý ở Sơn Tây. Cơ quan điều tra Công an thị xã Sơn Tây đã xác minh nhưng không làm rõ được Duẩn và Cu tý là ai, nên tách ra khi nào có căn cứ sẽ xem xét xử lý sau.

Anh Hoàng Tùng Lâm là lái xe ta xi đưa Đ từ thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ đến thị xã Sơn Tây, Thành phố Hà Nội, nhưng anh Lâm không biết Đ vận chuyển Rắn hổ chúa vì vậy anh Lâm không bị xử lý là đúng quy định của pháp luật.

[6]. Về xử lý vật chứng của vụ án.

01 cá thể Rắn hổ chúa hiện đang được bảo quản tại Bảo tàng thiên nhiên Việt Nam, nên tiếp tục để Bảo tàng quản lý, bảo quản; 01 điện thoại di động hiệu OPPO của Đ dùng để liên hệ mua bán Rắn cần tịch thu sung vào Ngân sách nhà nước. 01 thùng bìa cát tông, màu trắng, trên vỏ thùng có chữ SELAC, 01 thùng bìa cát tông, màu trắng, trên vỏ thùng có chữ MADE IN TAIWAN không có giá trị nên tịch thu tiêu hủy. Số tiền 01 triệu đồng là tiền bị cáo Đ thu lời bất chính do bị cáo phạm tội mà có cần buộc bị cáo nộp sung vào ngân sách Nhà nước.

Đối với chiếc xe ô tô nhãn hiệu KIA CERATO BKS: 19A - 179.55, qua điều tra xác định là tài sản hợp pháp của anh Hoàng Tùng Lâm, ngày 06/01/2021, khi anh Lâm chở hàngcho Đ thì Đ không nói là chở hàng gì, Anh Lâm không biết trong số hàng hóa trên có chứa Rắn Hổ chúa. Nên ngày 01/02/2021, Cơ quan CSĐT – Công an TX Sơn Tây đã ra Quyết định xử lý vật chứng bằng hình thức trao trả xe cho anh Hoàng Tùng Lâm là đúng.

Đối với hành vi vận chuyển, buôn bán loài Rắn Hổ mang một mắt kính (có tên khoa khọc Naja kaouthia), Rắn ráo trâu (có tên khoa học Ptyas mucosus) ngâm rượu của Nguyễn Hồng Đ. Loài rắn này có tên trong nhóm IIB, Danh mục thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm hạn chế khai thác, sử dụng vào mục đích thương mại (Ban hành kèm theo Nghị định 06/2019/NĐ-CP, ngày 22/01/2019 của Chính phủ). Hành vi này của Nguyễn Hồng Đ vi phạm Nghị định 35/2019/NĐ-CP ngày 25/4/2019 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực lâm nghiệp. Tuy nhiên, do Nguyễn Hồng Đ đã bị khởi tố hình sự về hành vi buôn bán trái phép loài Rắn Hổ chúa nên không áp dụng biện pháp xử lý hành chính đối với Nguyễn Hồng Đ là phù hợp.

Đối với 01 bình rượu ngâm Đinh Lăng và 01 bình rượu ngâm 01 cá thể Rắn hổ mang một mắt kính; 01 cá thể Rắn ráo trâu; 01 cá thể Rắn cạp nong xác định là tài sản hợp pháp của Nguyễn Hồng Đ, không phải là vật chứng của vụ án. Ngày 07/5/2021, Cơ quan CSĐT, Công an TX Sơn Tây đã ra Quyết định xử lý vật chứng bằng hình thức trao trả cho Nguyễn Hồng Đ là đúng.

[7]. Về án phí: Bị cáo phải chịu án phí hình sự sơ thẩm theo quy định của pháp luật.

Vì các lẽ trên, 

QUYẾT ĐỊNH

1. Căn cứ điểm a khoản 1 Điều 244; điểm s khoản 1, khoản 2 Điều 51, Điều 65 của Bộ luật Hình sự:

Xử phạt bị cáo: Nguyễn Hồng Đ 15 (Mười lăm) tháng tù nhưng cho hưởng án treo, thời gian thử thách 30 tháng kể từ ngày tuyên án sơ thẩm về tội “Vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm”.

Giao bị cáo Đ cho Uỷ ban nhân dân phường Thanh Miếu, thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ giám sát, giáo dục trong thời gian thử thách.

Trong thời gian thử thách, người được hưởng án treo cố ý vi phạm nghĩa vụ 02 lần trở lên thì Tòa án có thể quyết định buộc người được hưởng án treo phải chấp hành hình phạt tù của bản án đã cho hưởng án treo.

Trong trường hợp người được hưởng án treo thay đổi nơi cư trú thì thực hiện theo qui định tại khoản 1 Điều 69 của pháp luật về thi hành án Hình sự.

2. Căn cứ Điều 47 của Bộ luật Hình sự, Điều 106 của Bộ luật Tố tụng hình sự:

- Tịch thu sung vào Ngân sách Nhà nước 01 điện thoại di động hiệu OPPO Reno4, kiểu máy CPH2109, vỏ màu đen, Imei 1: 861728043663354, Imei 2: 861728043663347, trên máy sử dụng 01 thẻ sim Viettel trên sim ghi số: 8984048000042976087, số thuê bao 0962366660. Tịch thu tiêu hủy 01 thùng bìa cát tông, màu trắng, trên vỏ thùng có chữ SELAC, 01 thùng bìa cát tông, màu trắng, trên vỏ thùng có chữ MADE IN TAIWAN. (Theo biên bản giao nhận vật chứng giữa Chi cục Thi hành án dân sự thị xã Sơn Tây với Công an thị xã Sơn Tây, Thành phố Hà Nội lập ngày 27/5/2021).

- Bị cáo Đ phải nộp lại số tiền 1.000.000đồng (Một triệu đồng) sung vào Ngân sách Nhà nước do Đ thu lời bất chính mà có.

- Bảo tàng thiên nhiên Việt Nam tiếp tục quản lý, bảo quản 01 bình rượu ngâm 01 cá thể Rắn hổ chúa. (Theo biên bản giao nhận giữa Công an thị xã Sơn Tây với Bảo tàng thiên nhiên Việt Nam lập ngày 27/5/2021).

3. Căn cứ Điều 136 của Bộ luật Tố tụng hình sự; Điều 23 Nghị quyết số 326/2016/UBTVQH14 ngày 30/12/2016 của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội: Bị cáo Nguyễn Hồng Đ phải chịu 200.000 đồng (hai trăm ngàn) án phí hình sự sơ thẩm.

4. Căn cứ Điều 331, Điều 333 của Bộ luật Tố tụng hình sự: Bị cáo Nguyễn Hồng Đ có quyền kháng cáo bản án trong thời hạn 15 ngày, kể từ ngày tuyên án sơ thẩm.