Bản án 55/2024/HS-ST về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản

TÒA ÁN NHÂN DÂN QUẬN 8 – THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

BẢN ÁN 55/2024/HS-ST NGÀY 14/03/2024 VỀ TỘI LỪA ĐẢO CHIẾM ĐOẠT TÀI SẢN

Ngày 14 tháng 3 năm 2024, tại Phòng xử án Tòa án nhân dân Quận 8 xét xử sơ thẩm công khai vụ án hình sự thụ lý số 36/2024/TLST-HS ngày 02/02/2024, theo Quyết định đưa vụ án ra xét xử số 74/2024/QĐXXST-HS ngày 28/02/2024, đối với bị cáo:

Nguyễn Mạnh Q, sinh năm 1979, tại Thành phố Hồ Chí Minh; nơi đăng ký hộ khẩu thường trú: 98 Đường số X, Tổ dân phố X1, Khu phố X2, Phường X3, Quận 6, Thành phố Hồ Chí Minh; chỗ ở: Không có nơi cư trú ổn định; giới tính: Nam; quốc tịch: Việt Nam; dân tộc: Kinh; tôn giáo: Không; nghề nghiệp: Không; trình độ học vấn: 12/12; con ông Nguyễn Văn H3 và bà Trần Thị V; vợ, con: Chưa có; tiền án, tiền sự: Không.

Bị bắt, tạm giam từ ngày 18/10/2023 cho đến nay. Bị cáo có mặt tại phiên tòa.

- Bị hại:

1. Bà Lê Như Kim P, sinh năm 1988; địa chỉ: Tổ Y, Phường Y1, Thành phố Pleiku, tỉnh Gia Lai. (có mặt)

2. Ông Nguyễn Văn T, sinh năm 1986; địa chỉ: Tổ Z, ấp Z1, xã Z2, huyện Châu Thành, tỉnh Tiền Giang. (vắng mặt)

3. Bà Lê Thị H, sinh năm 1984; địa chỉ: 237/35 Đường F, Phường F1, Quận 8, Thành phố Hồ Chí Minh. (vắng mặt)

- Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến vụ án:

1. Ông Trần Thanh H1, sinh năm 1989, hộ khẩu thường trú: E2/32, Tổ I, Ấp I1, xã I2, huyện Bình Chánh, Thành phố Hồ Chí Minh. (vắng mặt)

2. Bà Đỗ Thị Kim H2, sinh năm: 1995, hộ khẩu thường trú: E8/26B, Khu phố G, thị trấn G1, huyện Bình Chánh, Thành phố Hồ Chí Minh. (vắng mặt)

NỘI DUNG VỤ ÁN

Theo các tài liệu có trong hồ sơ vụ án và diễn biến tại phiên tòa, nội dung vụ án được tóm tắt như sau:

Nguyễn Mạnh Q là đối tượng sống lang thang, không có nghề nghiệp, do cần tiền tiêu xài cá nhân nên Q nảy sinh ý định lừa đảo để chiếm đoạt tài sản của người khác. Thực hiện ý định trên, thông qua mạng xã hội Zalo, Q đã liên lạc với những người từng quen biết để thực hiện hành vi gian dối nhằm chiếm đoạt tài sản đem đi cầm cố hoặc bán lấy tiền tiêu xài cá nhân. Cụ thể, Q đã thực hiện 03 lần hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản, cụ thể như sau:

- Lần thứ nhất: Vào lúc 10 giờ, ngày 09/9/2023, Q sử dụng ứng dụng Zalo liên hệ hẹn bà Lê Như Kim P đến chung cư Diamond Riverside, địa chỉ số: 1646A Võ Văn Kiệt, Phường 16, Quận 8, Thành phố Hồ Chí Minh để massage cho mẹ của Q. Khoảng 10 giờ ngày 10/9/2023, bà P điều khiển xe máy hiệu Honda Vision màu xanh đen, biển số: 81B3-032.xx đến chung cư Diamond Riverside và được Q hướng dẫn chờ tại trước nhà thuốc Pharmacity (địa chỉ: C-S8, tháp CS, chung cư Diamond Riverside). Sau đó, Q đi bộ đến gặp bà P rồi giả vờ nói bà P giao xe máy và giấy tờ xe cho Q để Q đi làm thẻ cư dân, sau này sẽ thuận tiện hơn cho bà P lên căn hộ của Q. Tin vào lời nói của Q, bà P đồng ý giao xe cho Q (không có giấy tờ xe vì bà P không mang theo), sau khi nhận xe, Q điều khiển xe đến cửa hàng cầm đồ O - số 46A đường R, Khu phố G, thị trấn G1, huyện Bình Chánh, Thành phố Hồ Chí Minh để cầm cố xe nhưng bị từ chối do không có giấy tờ xe. Q điều khiển xe đi tìm người mua, khi đi đến khu vực chân cầu Chợ Đệm, thị trấn Tân Túc, huyện Bình Chánh, thì gặp một người đàn ông (không rõ lai lịch), Q đã bán xe cho người này với giá 4.000.000 đồng. Khi bán xe biển số: 81B3 - 032.xx cho người đàn ông trên, Q không nói nguồn gốc xe do phạm tội mà có.

- Lần thứ hai: Vào lúc 10 giờ 20 phút, ngày 23/9/2023, với thủ đoạn tương tự, Q hẹn gặp ông Nguyễn Văn T, giả vờ nói để giới thiệu người cần làm trang thờ gia tiên cho ông T. Ông T điều khiển xe gắn máy hiệu Honda Blade, biển số 63B3-648.xx chở Q đi từ cổng sau Đường số 1 Chung cư Diamond Riverside đến quán cà phê KEI COFFEE (địa chỉ: kế số C-S8, tháp CS, Chung cư Diamond Riverside) để uống cà phê và bàn công việc. Q yêu cầu ông T đưa giấy đăng ký xe và xe gắn máy trên để Q gửi xe ở tầng hầm tại chung cư Diamond Riverside và làm thẻ cư dân. Sau khi nhận được xe và giấy tờ xe từ ông T, Q mang xe cầm cố tại tiệm cầm đồ O (số 46A đường R, Khu phố G, thị trấn G1, huyện Bình Chánh) với giá 5.000.000 đồng.

Quá trình điểu tra, ông Trần Thanh H1, là chủ tiệm cầm đồ O trình bày: Do quen biết từ trước với Nguyễn Mạnh Q nên khi Q đem xe gắn máy hiệu Honda Blade mang biển số 63B3-648.xx đến tiệm cầm đồ nhờ cầm giúp cho một người thợ xây dựng tên Nguyễn Văn T, do thấy có giấy tờ xe nên ông H1 đồng ý nhận cầm với giá 5.000.000 đồng. Sau khi sự việc xảy ra, ông H1 tự nguyện giao nộp chiếc xe trên cho Cơ quan điều tra xử lý theo quy định. Khi nhận cầm xe, ông H1 không biết chiếc xe trên là do Q phạm tội mà có.

- Lần thứ ba: Vào khoảng 19 giờ, ngày 26/9/2023, với thủ đoạn tương tự, Q sử dụng ứng dụng Zalo hẹn bà Lê Thị H đến chung cư Diamond Riverside để hớt tóc và lấy rái tai cho mẹ của Q. Đến khoảng 09 giờ ngày 27/9/2023, bà H điều khiển xe gắn máy hiệu Espero, màu xanh, biển số 59NA-049.xx đến cổng sau chung cư Diamond Riverside, Q đi bộ đến gặp bà H và yêu cầu bà H giao xe máy và giấy tờ xe cho Q để Q đi làm thẻ cư dân lên căn hộ của Q. Tưởng Q nói thật, bà H tin tưởng và đồng ý giao xe cùng giấy tờ chiếc xe trên cho Q. Sau khi nhận được xe và giấy tờ chiếc xe trên, Q mang đi cầm cố xe tại cửa hàng cầm đồ D (địa chỉ: A12/9 Đường R, thị trấn E, huyện Bình Chánh) với giá 5.500.000 đồng.

Quá trình điều tra, bà Đỗ Thị Kim H2, là chủ tiệm cầm đồ D trình bày: Vào ngày 27/9/2023, Q mang xe gắn máy hiệu Espero, màu xanh, biển số 59NA-049.xx đến tiệm cầm đồ trên để cầm. Do Q có giấy tờ của xe nên bà H2 đồng ý nhận cầm với giá 5.500.000 đồng. Sau khi sự việc xảy ra, bà H2 tự nguyện giao nộp chiếc xe trên cho Cơ quan điều tra. Khi nhận cầm xe, bà H2 không biết chiếc xe trên là do Q phạm tội mà có.

Tại kết luận định giá số: 193/KL-HĐĐGTS ngày 12/10/2023, Hội đồng định giá tài sản trong tố tụng hình sự Quận 8 kết luận: 01 xe gắn máy hiệu Honda Vision, màu xanh đen, biển số: 81B3-032.xx có trị giá là 23.058.000 đồng.

Tại kết luận định giá số: 237/KL-HĐĐGTS ngày 21/12/2023, Hội đồng định giá tài sản trong tố tụng hình sự Quận 8 kết luận: 01 xe gắn máy hiệu Honda Blade, màu đỏ đen, biển số: 63B3-648.xx có giá là 5.500.000 đồng;

Tại kết luận định giá số: 238/KL-HĐĐGTS ngày 21/12/2023, Hội đồng định giá tài sản trong tố tụng hình sự Quận 8 kết luận: 01 xe gắn máy hiệu Espero, màu xanh, biển số: 59NA049.xx có giá là 13.000.000 đồng.

Tổng trị giá các tài sản bị chiếm đoạt là: 41.558.000 đồng.

Quá trình điều tra, bị cáo đã khai nhận toàn bộ hành vi phạm tội như đã nêu trên.

Ngày 12/12/2023, Phòng kỹ thuật hình sự - Công an Thành phố Hồ Chí Minh giám định đối với xe gắn máy biển số: 59NA-049.xx, số khung: RPEHCBNPEMA930484, số máy: VDEJQ139QMB-3-930484 và xe gắn máy biển số: 63B3-648.xx, số khung: RLHJA3600EY136910, số máy: JA36E-0311165, cùng kết luận: Số khung, số máy: không bị đục lại số.

Việc tạm giữ, xử lý vật chứng:

- 01 xe gắn máy hiệu Honda Blade biển số: 63B3-648.xx và 01 xe gắn máy hiệu Espero biển số: 59NA-049.xx. Ngày 27/12/2023, Cơ quan điều tra Công an Quận 8 đã ra Quyết định xử lý vật chứng trả xe gắn máy hiệu Honda Blade biển số: 63B3-648.xx cho ông Nguyễn Văn T và trả xe gắn máy hiệu Espero biển số: 59NA-049.xx cho bà Lê Thị H;

- 01 USB lưu giữ hình ảnh ghi nhận việc lừa đảo chiếm đoạt xe tại chung cư Diamond Riverside do bà Lâm Thị Thanh T1 giao nộp, được lưu trữ theo hồ sơ.

Về trách nhiệm dân sự: Bà Lê Như Kim P yêu cầu Q bồi thường số tiền 23.000.000 đồng; ông Nguyễn Văn T và bà Lê Thị H đã nhận lại tài sản bị chiếm đoạt nên không yêu cầu bồi thường thiệt hại. Ông Trần Thanh H1 và bà Đỗ Thị Kim H2 không yêu cầu bị cáo hoàn trả số tiền cầm cố xe.

Tại bản Cáo trạng số 59/CT-VKS-Q8 ngày 01/02/2024, Viện kiểm sát nhân dân Quận 8 đã truy tố bị cáo về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” theo Khoản 1 Điều 174 Bộ luật Hình sự năm 2015 được sửa đổi, bổ sung năm 2017.

Tại phiên tòa:

Bị cáo thừa nhận toàn bộ hành vi phạm tội của mình như cáo trạng đã truy tố; Trong phần tranh luận, đại diện Viện kiểm sát nhân dân Quận 8 vẫn giữ nguyên quan điểm truy tố, đồng thời đề nghị Hội đồng xét xử:

Áp dụng Khoản 1 Điều 174; Điểm s Khoản 1 Điều 51; Điểm g Khoản 1 Điều 52; Điều 38 Bộ luật Hình sự năm 2015 được sửa đổi, bổ sung năm 2017, xử phạt bị cáo từ 01 năm 06 tháng đến 02 năm 06 tháng tù.

* Xử lý vật chứng:

- 01 xe gắn máy hiệu Honda Blade biển số: 63B3-648.xx và 01 xe gắn máy hiệu Espero biển số: 59NA-049.xx là tài sản bị cáo chiếm đoạt của các bị hại đã thu hồi được. Ngày 27/12/2023, Cơ quan điều tra đã ra Quyết định xử lý vật chứng trả xe biển số: 63B3-648.xx cho ông Nguyễn Văn T và trả xe biển số: 59NA-049.xx cho bà Lê Thị H nên đề nghị không xét.

- 01 USB lưu giữ hình ảnh ghi nhận việc lừa đảo chiếm đoạt xe tại chung cư Diamond Riverside, số: 1646A Võ Văn Kiệt, Phường 16, Quận 8 do bà Lâm Thị Thanh T1 giao nộp, là chứng cứ vụ án, hiện được lưu dữ theo hồ sơ vụ án, đề nghị tiếp tục lưu giữ hồ sơ vụ án.

* Về trách nhiệm dân sự:

Đề nghị buộc bị cáo bồi thường cho bà P số tiền là 23.000.000 đồng.

Ông Nguyễn Văn T và bà Lê Thị H đã nhận lại tài sản, không yêu cầu bồi thường, vắng mặt tại phiên tòa, nên đề nghị không xét.

Ông Trần Thanh H1 và bà Đỗ Thị Kim H2 không yêu cầu bị cáo hoàn trả số tiền cầm cố xe và vắng mặt tại phiên tòa, nên đề nghị không xét.

Bị cáo khai báo về hành vi phạm tội của mình phù hợp với nội dung bản cáo trạng đã được tóm tắt như trên, không tự bào chữa, không tranh luận, đề nghị Hội đồng xét xử xem xét giảm nhẹ hình phạt.

NHẬN ĐỊNH CỦA TÒA ÁN

Trên cơ sở nội dung vụ án, căn cứ vào các tài liệu trong hồ sơ vụ án đã được tranh tụng tại phiên tòa, Hội đồng xét xử nhận định như sau:

[1] Về hành vi, quyết định tố tụng của Cơ quan điều tra Công an Quận 8, Điều tra viên, Viện kiểm sát nhân dân Quận 8, Kiểm sát viên trong quá trình điều tra, truy tố đã thực hiện đúng thẩm quyền, trình tự, thủ tục quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự. Quá trình điều tra và tại phiên tòa, bị cáo, các đương sự không có người nào có ý kiến hoặc khiếu nại về hành vi, quyết định của Cơ quan tiến hành tố tụng, người tiến hành tố tụng. Do đó, các hành vi, quyết định tố tụng của Cơ quan tiến hành tố tụng, người tiến hành tố tụng đã thực hiện đều hợp pháp.

[2] Căn cứ tài liệu chứng cứ có trong hồ sơ vụ án, Kết luận định giá số 193/KL- HĐĐGTS ngày 12/10/2023 và Kết luận định giá số 237/KL-HĐĐGTS và 238/KL- HĐĐGTS ngày 21/12/2023 của Hội đồng định giá tài sản trong tố tụng hình sự Quận 8, lời khai nhận tội của bị cáo tại phiên tòa, có đủ cơ sở để kết luận:

Do không có tiền tiêu xài, bị cáo Nguyễn Mạnh Q đã dùng thủ đoạn gian dối (đưa ra thông tin gian dối) để tiếp cận các bị hại, làm cho các bị hại tin tưởng, rồi giao tài sản cho Q để Q mang đi làm thủ tục gửi giữ xe trong hầm chung cư Diamond Riverside, số 1646A Võ Văn Kiệt, Phường 16, Quận 8, Thành phố Hồ Chí Minh. Nhưng sau khi có được tài sản thì Q lại mang đi cầm cố và bán, cụ thể:

Vào các ngày 10/9/2023; 23/9/2023; 26/9/2023, tại chung cư Diamond Riverside, số 1646A Võ Văn Kiệt, Phường 16, Quận 8, Thành phố Hồ Chí Minh, với thủ đoạn nêu trên, Q đã chiếm đoạt của bà Lê Như Kim P 01 xe gắn máy biển số: 81B3-032.xx trị giá 23.058.000 đồng; chiếm đoạt của ông Nguyễn Văn T 01 xe gắn máy biển số: 63B3-648.xx trị giá 5.500.000 đồng và chiếm đoạt của bà Lê Thị H 01 xe gắn máy biển số: 59NA-049.xx trị giá 13.000.000 đồng. Tổng trị giá tài sản mà Q chiếm đoạt là 41.558.000 (bốn mươi mốt triệu, năm trăm năm muôi tám nghìn) đồng.

Do vậy, hành vi của bị cáo đã phạm vào tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” theo Khoản 1 Điều 174 Bộ luật Hình sự năm 2015 được sửa đổi, bổ sung năm 2017.

[3] Bị cáo là người trưởng thành, có đủ năng lực trách nhiệm hình sự, thực hiện hành vi với lỗi cố ý. Hành vi phạm tội của bị cáo là nguy hiểm vì đã xâm phạm trực tiếp đến quyền sở hữu tài sản của công dân được pháp luật bảo vệ, ảnh hưởng xấu đến tình hình trật tự, trị an xã hội. Cần cách ly bị cáo ra khỏi xã hội một thời gian mới đủ sức giáo dục, răn đe phòng ngừa chung trong xã hội.

[4] Tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ trách nhiệm hình sự:

Tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự: Trong quá trình điều tra và tại phiên tòa, bị cáo đã thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải, bị cáo có nhân thân tốt, lần đầu phạm tội, tài sản chiếm đoạt đã thu hồi một phần trả lại cho các bị hại. Do vậy, Hội đồng xét xử xem xét áp dụng tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự quy định Điểm s Khoản 1, Khoản 2 Điều 51 Bộ luật Hình sự năm 2015 được sửa đổi, bổ sung năm 2017, để giảm nhẹ một phần hình phạt cho bị cáo.

Tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự: Bị cáo phạm tội thuộc trường hợp “Phạm tội 02 lần trở lên” là tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự quy định tại Điểm g Khoản 1 Điều 52 Bộ luật Hình sự năm 2015 được sửa đổi, bổ sung năm 2017.

[5] Về trách nhiệm dân sự:

Bị hại Lê Như Kim P yêu cầu bị cáo Q bồi thường số tiền 23.000.000 đồng, là trị giá chiếc xe gắn máy biển số: 81B3-032.xx bị chiếm đoạt không thu hồi được. Tại phiên tòa, bị cáo cũng đồng ý bồi thường cho bà P số tiền là 23.000.000 đồng nên Hội đồng xét xử ghi nhận.

Ông Nguyễn Văn T và bà Lê Thị H đã nhận lại tài sản, không yêu cầu bị cáo bồi thường thiệt hại, vắng mặt tại phiên tòa, nên không xét.

Ông Trần Thanh H1 và bà Đỗ Thị Kim H2 không yêu cầu bị cáo Q hoàn trả số tiền cầm cố xe, vắng mặt tại phiên tòa, nên không xét.

[6] Xử lý vật chứng:

- 01 xe gắn máy hiệu Honda Blade biển số: 63B3-648.xx và 01 xe gắn máy hiệu Espero biển số: 59NA-049.xx. Ngày 27/12/2023, Cơ quan điều tra ra Quyết định xử lý vật chứng, trả xe gắn máy hiệu Honda Blade biển số: 63B3-648.xx cho ông Nguyễn Văn T và trả xe gắn máy hiệu Espero biển số: 59NA-049.xx cho bà Lê Thị H là có căn cứ, nên không xét.

- 01 USB lưu giữ hình ảnh ghi nhận việc lừa đảo lấy xe tại chung cư Diamond Riverside, số: 1646A Võ Văn Kiệt, Phường 16, Quận 8 do bà Lâm Thị Thanh T1 giao nộp, là chứng cứ vụ án, hiện được lưu trữ theo hồ sơ vụ án, tiếp tục lưu giữ theo hồ sơ vụ án.

[7] Bị cáo phải nộp án phí hình sự, dân sự sơ thẩm theo quy định của pháp luật.

Vì các lẽ trên, 

QUYẾT ĐỊNH

1. Căn cứ Khoản 1 Điều 174; Điểm s Khoản 1, Khoản 2 Điều 51; Điểm g Khoản 1 Điều 52; Điều 38 Bộ luật Hình sự năm 2015 được sửa đổi, bổ sung năm 2017:

Xử phạt: Bị cáo Nguyễn Mạnh Q 01 (một) năm 06 (sáu) tháng tù, về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”.

Thời hạn tù tính từ ngày 18/10/2023.

2. Áp dụng Khoản 1 Điều 48 của Bộ luật hình sự năm 2015; Điều 357; Điều 468; Điều 584, Điều 585, Khoản 1 Điều 586, Điều 589 của Bộ luật dân sự năm 2015:

Buộc bị cáo phải bồi thường cho bà Lê Như Kim P số tiền 23.000.000 (hai mươi ba triệu) đồng.

3. Về án phí: Căn cứ vào các Điều 135, 136 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015; Luật phí và lệ phí; Nghị quyết số 326/2016/UBTVQH14 ngày 30/12/2016 của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội quy định về mức thu, miễn, giảm, thu, nộp, quản lý và sử dụng án phí và lệ phí Tòa án:

Bị cáo phải nộp án phí hình sự sơ thẩm là 200.000 (hai trăm ngàn) đồng.

Bị cáo phải nộp án phí dân sự sơ thẩm là 1.150.000 (một triệu, một trăm năm mươi ngàn) đồng.

4. Về quyền, nghĩa vụ thi hành án: Kể từ ngày bản án có hiệu lực pháp luật (đối với các trường hợp cơ quan thi hành án có quyền chủ động ra quyết định thi hành án) hoặc kể từ ngày có đơn yêu cầu thi hành án của người được thi hành cho đến khi thi hành án xong, bị cáo có nghĩa vụ thi hành còn phải chịu khoản tiền lãi của số tiền còn phải thi hành án theo mức lãi suất quy định tại Điều 357, Điều 468 của Bộ luật Dân sự năm 2015.

Trường hợp bản án, quyết định được thi hành theo quy định tại Điều 2 Luật thi hành án dân sự thì người được thi hành án dân sự, người phải thi hành án dân sự có quyền thỏa thuận thi hành án, quyền yêu cầu thi hành án, tự nguyện thi hành án hoặc cưỡng chế thi hành án theo quy định tại các Điều 6, 7, 7a và 9 Luật thi hành án dân sự; thời hiệu thi hành án được thực hiện theo quy định tại Điều 30 Luật thi hành án dân sự năm 2008 được sửa đổi, bổ sung năm 2014.

5. Về quyền kháng cáo: Trong thời hạn 15 (mười lăm) ngày kể từ ngày Tòa tuyên án, bị cáo, các đương sự có mặt tại phiên tòa được quyền kháng cáo bản án sơ thẩm đến Tòa án nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh. Các đương sự vắng mặt tại phiên tòa thì được quyền kháng cáo bản án sơ thẩm trong thời hạn 15 (mười lăm) ngày kể từ ngày nhận được bản án hoặc kể từ ngày Bản án được niêm yết theo quy định pháp luật.