Bản án 43/2023/HNGĐ-ST về tranh chấp thay đổi người trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn

TÒA ÁN NHÂN DÂN HUYỆN AN LÃO, TỈNH BÌNH ĐỊNH

BẢN ÁN 43/2023/HNGĐ-ST NGÀY 08/09/2023 VỀ TRANH CHẤP THAY ĐỔI NGƯỜI TRỰC TIẾP NUÔI CON SAU KHI LY HÔN

Ngày 08 tháng 9 năm 2023, tại trụ sở Tòa án nhân dân huyện An Lão, tỉnh Bình Định xét xử sơ thẩm công khai vụ án dân sự thụ lý số: 20/2023/TLST-HNGĐ ngày 09 tháng 6 năm 2023, về việc “Tranh chấp thay đổi người trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn” theo quyết định đưa vụ án ra xét xử số: 18/2023/QĐXXST-HNGĐ ngày 22 tháng 8 năm 2023, giữa các đương sự:

Nguyên đơn: Anh Nguyễn Thương T, sinh năm 1984. Nơi cư trú: Thôn X, xã A, huyện A, tỉnh Bình Định. (Có mặt).

Bị đơn: Chị Nguyễn Thị Thanh H, sinh năm 1994. Nơi cư trú: Thôn X, xã A, huyện A, tỉnh Bình Định. (Có mặt).

NỘI DUNG VỤ ÁN

Theo đơn khởi kiện, trong quá trình tố tụng tại Tòa án và tại phiên tòa nguyên đơn anh Nguyễn Thương T bày:

Theo quyết định công nhận thuận tình ly hôn và sự thỏa thuận của các đương sự số: 104/2022/QĐST-HNGĐ ngày 08/11/2022 của Tòa án nhân dân huyện An Lão, tỉnh Bình Định quyết định như sau:

Về hôn nhân: Anh và chị Nguyễn Thị Thanh H thuận tình ly hôn.

Về nuôi con chung: Anh Nguyễn Thương T, trực tiếp nuôi con chung tên Nguyễn Tuấn K, sinh ngày 15/11/2017. Chị Nguyễn Thị Thanh H được trực tiếp nuôi con chung tên Nguyễn Diễm Q, sinh ngày 30/10/2019, anh T và chị H thỏa thuận không cấp dưỡng tiền nuôi con.

Về tài sản chung: Không yêu cầu Tòa án giải quyết.

Hiện nay cháu K do anh T nuôi dưỡng đang phát triển tốt về mọi mặt, được chăm sóc, yêu thương và đảm bảo những điều kiện giáo dục, thể chất, tinh thần tốt nhất.

Riêng về phía cháu Nguyễn Diễm Q, sau khi ly hôn, chị H thường xuyên bỏ bê không làm tròn nghĩa vụ trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục đối với cháu. Cụ thể: Chị H thường xuyên vắng mặt tại nơi cư trú, ăn chơi trác tán, nợ nần nhiều và không có nhà ở nên đã lẫn trốn nhiều nơi để tránh sự đòi nợ… bỏ bê không thực hiện nghĩa vụ, trách nhiệm của mình trong việc chăm sóc, nuôi dưỡng đối với con. Cũng chính vì lối sống của chị H mà con Nguyễn Diễm Q không được bảo đảm sống trong môi trường an toàn, lành mạnh, rất dễ xảy ra hành vi xâm hại trẻ em. Vì thế sau khi ly hôn anh không giao cháu Q cho chị H trực tiếp nuôi mà anh là trực tiếp nuôi cháu Q. Đến ngày 22/5/2023, chị H về địa phương dẫn cháu Q đi, khi bị phát hiện thì chị H tuyên bố bắt cháu đi để bán và dẫn cháu vào Thành phố Hồ Chí Minh. Đến ngày 10/6/2023, anh vào Thành phố Hồ Chí Minh dẫn cháu Q về chăm sóc cho đến nay. Hiện nay cháu Q anh trực tiếp chăm sóc, phát triển tốt về mọi mặt, chị H không hỏi thăm, không quan tâm gì đến con nữa.

Điều kiện để thay đổi người trực tiếp nuôi con của anh là hiện nay anh có công việc và nhà cửa ổn định. Còn chị H sau khi ly hôn với anh thì chị H sống nay đây, mai đó không có công việc cũng như nhà cửa ổn định.

Vì tương lai và sự phát triển mọi mặt của cháu Nguyễn Diễm Q, anh T yêu cầu Tòa án giải quyết thay đổi người trực tiếp nuôi con, giao cháu Nguyễn Diễm Q, sinh ngày 30/10/2019 cho anh Nguyễn Thương T trực tiếp nuôi dưỡng cho đến khi cháu trưởng thành. Anh không yêu cầu chị H có nghĩa vụ cấp dưỡng tiền nuôi con.

Tại bản khai, lời khai trong quá trình tố tụng tại Tòa án và tại phiên tòa bị đơn chị Nguyễn Thị Thanh H trình bày:

Bị đơn đồng ý như lời trình bày của anh T về thời gian chung sống của vợ chồng và ly hôn giữa 02 người. Theo quyết định ly hôn thì chị trực tiếp nuôi con Nguyễn Diễm Q, sinh ngày 30/10/2019, anh T trực tiếp nuôi con Nguyễn Tuấn K, sinh ngày 15/11/2017. Sau khi ly hôn, chị là người trực tiếp nuôi con Nguyễn Diễm Q nhưng anh T không giao con cho chị nuôi và không cho chị gặp con, có hành động hăm dọa chị. Đầu năm 2023, chị vào Thành phố Hồ Chí Minh làm việc, chị gọi điện thoại gặp con thì anh T không cho gặp, đến ngày 24/5/2023, chị về và nhờ Công an xã A can thiệp để được gặp con, tại xã A thì chị bị anh T và bạn bè anh T hành hung, sau đó chị có dẫn con Nguyễn Diễm Q vào Thành phố Hồ Chí Minh sinh sống, nhưng ngày 11/6/2023 thì anh T có đến nơi ở của chị nói cho thăm con, tuy nhiên anh T lại dẫn con về nhà trong khi chưa được sự đồng ý của chị và anh T đã làm đơn khởi kiện thay đổi người trực tiếp nuôi con. Việc anh T khởi kiện thay đổi người trực tiếp nuôi con thì chị không đồng ý theo yêu cầu của anh T. Chị sẽ trực tiếp nuôi con Nguyễn Diễm Q chứ không giao con cho anh T nuôi dưỡng.

Đại diện Viện kiểm sát nhân dân huyện An Lão phát biểu ý kiến: Về việc tuân theo pháp luật của Thẩm phán, Hội đồng xét xử (HĐXX), Thư ký Tòa án và những người tham gia tố tụng trong quá trình giải quyết vụ án kể từ khi thụ lý đến trước thời điểm HĐXX nghị án và phát biểu ý kiến về việc giải quyết vụ án:

Thẩm phán: Chấp hành đúng quy định của Bộ luật tố tụng dân sự (BLTTDS) từ khi thụ lý vụ án, xác định quan hệ tranh chấp, xác định tư cách tham gia tố tụng đúng; thu thập tài liệu, chứng cứ của vụ án đầy đủ, xác minh tình trạng hôn nhân, con chung, mở phiên họp, kiểm tra việc giao nộp, tiếp cận, công khai chứng cứ và hòa giải, tống đạt các văn bản tố tụng đúng pháp luật. Ra Quyết định đưa vụ án ra xét xử, chuyển hồ sơ cho Viện Kiểm sát nghiên cứu đảm bảo thời hạn quy định, cấp phát các văn bản tố tụng đúng trình tự thủ tục luật định.

Hội đồng xét xử: Thành phần 01 Thẩm phán, 02 Hội thẩm đúng quy định tại Điều 63 BLTTDS, nguyên tắc xét xử độc lập, tuân thủ các quy định chung về phiên tòa. Thư ký: Phổ biến nội quy phiên tòa, báo cáo sự có mặt, vắng mặt của những người tham gia tố tụng, thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn đúng quy định tại Điều 51, 237 BLTTDS.

Nguyên đơn, bị đơn: Chấp hành đầy đủ quyền, nghĩa vụ đúng quy định Điều 70, 71, 72 BLTTDS.

Về nội dung: Chị H là người trực tiếp chăm sóc cháu Q nhưng đi làm tại Thành phố Hồ Chí Minh, không chăm sóc cháu Q, để con cho anh T chăm sóc nên chị H không đủ diều kiện trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con. Xét thấy việc giao con cho anh T nuôi là phù hợp nên căn cứ điểm b khoản 2 Điều 84 Luật hôn nhân gia đình chấp nhận yêu cầu của nguyên đơn.

- Về án phí sơ thẩm: Căn cứ khoản 4 Điều 147 Bộ luật tố tụng dân sự buộc anh T phải chịu theo quy định của pháp luật.

NHẬN ĐỊNH CỦA TÒA ÁN

Sau khi nghiên cứu các tài liệu có trong hồ sơ vụ án được thẩm tra tại phiên tòa và căn cứ vào kết quả tranh tụng tại phiên tòa, đề nghị của Đại diện Viện kiểm sát, Hội đồng xét xử nhận định:

[1] Về thẩm quyền: Đây là vụ án có quan hệ tranh chấp: “Thay đổi người trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn”, giữa nguyên đơn anh Nguyễn Thương T và bị đơn chị Nguyễn Thị Thanh H, cùng cư trú tại huyện A, tỉnh Bình Định. Các điều kiện thụ lý như: Chủ thể, thẩm quyền đảm bảo nên Tòa án nhân dân huyện An Lão thụ lý, giải quyết là đúng theo quy định tại Điều 28, 35, 39 BLTTDS.

[2] Về nội dung: Anh Nguyễn Thương T yêu cầu chị Nguyễn Thị Thanh H phải giao con chung tên Nguyễn Diễm Q, sinh ngày 30/10/2019 cho anh được trực tiếp nuôi dưỡng.

[2.1] Theo Quyết định công nhận thuận tình ly hôn và sự thỏa thuận của các đương sự số: 104/2023/QĐST-HNGĐ ngày 08/11/2022 của Tòa án nhân dân huyện An Lão thì anh Nguyễn Thương T trực tiếp nuôi con chung tên Nguyễn Tuấn K, sinh ngày 15/11/2017. Chị Nguyễn Thị Thanh H trực tiếp nuôi con chung tên Nguyễn Diễm Q, sinh ngày 30/10/2019, anh T và chị H thỏa thuận không cấp dưỡng tiền nuôi con.

Tuy nhiên, căn cứ biên bản xác minh ngày 20/7/2023 của Tòa án nhân dân huyện An Lão thì sau khi anh T và chị H ly hôn với nhau, anh T là người trực tiếp nuôi và chăm sóc con chung Nguyễn Diễm Q. Chị H không trực tiếp chăm sóc con chung sau khi có quyết định ly hôn của Tòa án cho đến nay, chị H đã bỏ địa phương đi nơi khác, cũng không thường xuyên có mặt tại địa phương và trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con, cấp dưỡng cho con.

[2.2] Xét lời khai của chị H thì thấy: Khi ly hôn, Theo quyết định của Tòa án chị là người trực tiếp nuôi con Nguyễn Diễm Q, sau khi có Quyết định anh T không giao con cho chị nuôi và không cho chị gặp con, có hành động hăm dọa chị, nên đầu năm 2023, chị H vào Thành phố Hồ Chí Minh làm việc. Từ lời khai của chị cho thấy, chị H chưa thực hiện việc yêu cầu cơ quan có thẩm quyền thi hành Quyết định của Tòa án để được quyền nuôi con của chị, chị đã bỏ mặc con để anh T trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con kể từ khi sau khi hai người ly hôn.

Đối với anh T hiện nay là người trực tiếp chăm sóc con chung và con chung có sự phát triển tốt về thể chất và tinh thần, đảm bảo đủ điều kiện phát toàn diện, nên cần chấp nhận yêu cầu của anh T về việc thay đổi người trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn; buộc chị Nguyễn Thị Thanh H giao con chung tên Nguyễn Diễm Q, sinh ngày 30/10/2019 cho anh Nguyễn Thương T được trực tiếp nuôi dưỡng là phù hợp, nên yêu cầu khởi kiện của anh Nguyễn Thương T được HĐXX chấp nhận.

[3] Về cấp dưỡng nuôi con: Do anh Nguyễn Thương T không yêu cầu chị H cấp dưỡng nuôi con chung nên không xem xét.

[4] Về án phí DSST: Anh Nguyễn Thương T chịu án phí theo quy định của pháp luật.

Vì các lẽ trên;

QUYẾT ĐỊNH

Căn cứ Điều 28, điểm a khoản 1 Điều 35, Điều 39, Điều 147 Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015; Căn cứ Điều 81, 82, 83, 84 Luật hôn nhân và gia đình năm 2014; Nghị quyết số 326/2016/UBTVQH14 ngày 30/12/2016 của Ủy ban thường vụ Quốc hội quy định về mức thu, miễn, giảm, thu, nộp, quản lý và sử dụng án phí, lệ phí của Tòa án.

Tuyên xử:

1. Chấp nhận yêu cầu khởi kiện của anh Nguyễn Thương T về việc thay đổi người trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn với chị Nguyễn Thị Thanh H.

1.1. Giao cháu Nguyễn Diễm Q, sinh ngày 30/10/2019 cho anh Nguyễn Thương T được trực tiếp chăm sóc, nuôi dưỡng và giáo dục đến khi thành niên.

1.2. Về cấp dưỡng: Anh Nguyễn Thương T không yêu cầu chị Nguyễn Thị Thanh H cấp dưỡng nuôi con chung nên không xem xét.

Chị Nguyễn Thị Thanh H có quyền thăm con, chăm sóc, giáo dục con mà không ai được cản trở. Trong trường hợp chị H không trực tiếp nuôi con lạm dụng việc thăm nom để cản trở hoặc gây ảnh hưởng xấu đến việc trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con thì anh T có quyền yêu cầu Tòa án hạn chế quyền thăm nom con của chị H.

Vì lợi ích của con, khi cần thiết anh Nguyễn Thương T và chị Nguyễn Thị Thanh H có thể yêu cầu thay đổi người trực tiếp nuôi con và yêu cầu cấp dưỡng nuôi con chung.

2. Về án phí dân sự sơ thẩm: Anh Nguyễn Thương T chịu 300.000 (Ba trăm ngàn) đồng nhưng được khấu trừ vào số tiền tạm ứng án phí, lệ phí Tòa án theo biên lai thu số 0001154 ngày 09/6/2023 của Chi cục Thi hành án dân sự huyện An Lão. Anh T đã nộp đủ.

3. Về quyền kháng cáo: Các đương sự có quyền kháng cáo bản án trong thời hạn 15 ngày kể từ ngày tuyên án (ngày 08/9/2023).

“Trường hợp bản, quyết định được thi hành theo quy định tại Điều 2 Luật thi hành án dân sự thì người được thi hành án dân sự người phải thi hành án dân sự có quyền thỏa thuận thi hành án, quyền yê cầu thi hành án, tự nguyện thi hành án, hoặc bị cưỡng chế thi hành án theo quy định tại các Điều 6, 7 và Điều 9 Luật thi hành án dân sự; thời hiệu thi hành án được thực hiện theo qui định tại Điều 30 Luật thi hành án dân sự”.