Bản án 43/2023/HC-PT về khiếu kiện quyết định hành chính trong lĩnh vực bảo hiểm xã hội

TÒA ÁN NHÂN DÂN CẤP CAO THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG

BẢN ÁN 43/2023/HC-PT NGÀY 14/02/2023 VỀ KHIẾU KIỆN QUYẾT ĐỊNH HÀNH CHÍNH TRONG LĨNH VỰC BẢO HIỂM XÃ HỘI

Ngày 14 tháng 02 năm 2023, tại trụ sở Tòa án nhân dân cấp cao tại Đà Nẵng, xét xử phúc thẩm công khai vụ án hành chính thụ lý số 250/2022/TLPT- HC ngày 28 tháng 10 năm 2022 về việc: ―Khiếu kiện quyết định hành chính trong lĩnh vực bảo hiểm xã hội‖.

Do Bản án hành chính sơ thẩm số 100/2022/HC-ST ngày 16/9/2022 của Tòa án nhân dân tỉnh Đắk Lắk bị kháng cáo.

Theo Quyết định đưa vụ án ra xét xử số 597/2023/QĐ-PT ngày 27 tháng 01 năm 2023; giữa các đương sự:

* Người khởi kiện: Bà Trần Thị H, sinh năm 1960; trú tạitỉnh Đắk Lắk. Có mặt.

* Người bị kiện: Bảo hiểm xã hội tỉnh Đắk Lắk; địa chỉ: tỉnh Đắk Lắk.

Đại diện theo ủy quyền: Ông Tạ Đức H, sinh năm 1974, chức vụ: Phó giám đốc Bảo hiểm xã hội tỉnh Đắk Lắk. Vắng (có đơn xin xét xử vắng mặt).

* Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan: Công ty TNHH MTV Cà phê E; địa chỉ: tỉnh Đắk Lắk.

Đại diện theo ủy quyền: Ông Nguyễn Văn N sinh năm 1975 – Phó trưởng phòng tổ chức hành chính Công ty TNHH MTV Cà phê E. Vắng (có đơn xin xét xử vắng mặt).

NỘI DUNG VỤ ÁN

* Theo đơn khởi kiện và quá trình giải quyết vụ án người khởi kiện trình bày:

Bà nguyên là công nhân chăm sóc cà phê thuộc Công ty cà phê E (địa chỉ: tỉnh Đắk Lắk) từ tháng 3/1985 đến tháng 12 năm 2006. Quá trình công tác, bà có tham gia đóng bảo hiểm xã hội theo sổ bảo hiểm xã hội số 409905xxxx với thời gian 21 năm 10 tháng. Từ tháng 3/1985 đến tháng 12/2006 là công nhân chăm sóc cà phê đội 6 công ty E.

Ngày 01/4/2007, Công ty cà phê E xác nhận quá trình tham gia bảo hiểm xã hội (theo Bản xác nhận quá trình tham gia BHXH, có xác nhận của Phòng chế độ chính sách BHXH) và ban hành Quyết định nghỉ việc hưởng chế độ hưu trí số 18/QĐ-CT đối với bà. Sau đó, bà có làm hồ sơ hưởng chế độ hưu trí và được Bảo hiểm xã hội tỉnh Đắk Lắk cấp Quyết định về việc hưởng chế độ hưu trí hàng tháng số 767/QĐ/BHXH-CĐCS ngày 12/5/2007 và cấp Phiếu chứng nhận lương hưu và trợ cấp số sổ BHXH: 409905xxxx ngày 12/5/2007.

Ngày 05/6/2009, Bảo hiểm xã hội tỉnh Đắk Lắk ban hành Phiếu điều chỉnh trợ cấp khu vực một lần đối với người hưởng lương hưu (Số sổ BHXH: 409905xxxx) đối với bà. Tại phiếu điều chỉnh này, cơ quan BHXH tỉnh Đắk Lắk vẫn xác định số tháng đóng BHXH của bà là từ tháng 3/1985 đến tháng 12/2006 (tức 21 năm 10 tháng). Từ khi bà được cơ quan BHXH cấp Quyết định cho hưởng lương hưu thì hàng tháng vẫn được cơ quan BHXH chi trả lương hưu bình thường. Tuy nhiên, ngày 16/7/2021, Bảo hiểm xã hội tỉnh Đắk Lắk ban hành Quyết định về việc chấm dứt hưởng chế độ hưu trí số 848/QĐ-BHXH đối với bà. Đồng thời, xác định tiền thu hồi lương hưu của bà với tổng số tiền là: 449.394.892 đồng (bốn trăm bốn mươi chín triệu ba trăm chín mươi bốn ngàn tám trăm chín mươi hai đồng).

Việc Bảo hiểm xã hội ban hành Quyết định về việc chấm dứt hưởng chế độ hưu trí số 848/QĐ-BHXH ngày 16/7/2021 và tiến hành truy thu tiền lương hưu là không đúng quy định, xâm phạm nghiêm trọng đến quyền và lợi ích hợp pháp của bà, bởi: Quá trình công tác từ tháng 3/1985 đến tháng 12/2006, bà có tham gia đóng bảo hiểm xã hội theo sổ bảo hiểm xã hội số 409905xxxx, có xác nhận của Công ty TNHH MTV Cà phê E và Cơ quan BHXH, số tiền bà đóng BHXH cho Công ty TNHH MTV Cà phê E là có thật (có photo Phiếu thu kèm theo, trong đó có Phiếu thu ngày 08/5/1999,...);

Ngoài Sổ bảo hiểm xã hội số 409905xxxx có xác nhận quá trình công tác và tham gia bảo hiếm xã hội của bà (có xác nhận của Cơ quan có thẩm quyền) thì Cơ quan BHXH còn có rất nhiều văn bản khác xác nhận điều này, cụ thể: Bản xác nhận quá trình tham gia BHXH ngày 12/5/2007; Quyết định về việc hưởng chế độ hưu trí hàng tháng số 767/QĐ/BHXH- CĐCS ngày 12/5/2007 của BHXH tỉnh Đắk Lắk; Phiếu chứng nhận lương hưu và trợ cấp số sổ BHXH: 409905xxxx ngày 12/5/2007 của BHXH tỉnh Đắk Lắk; Phiếu điều chỉnh hưởng trợ cấp khu vực một lần đối với người hưởng lương hưu số 767/BHXH ngày 05/6/2009 - Tại Biên bản làm việc ngày 28/12/2020, cơ quan BHXH xác định ―Bà H không được đơn bị lập danh sách và truy đóng BHXH trong thời gian từ tháng 01/1995 — 12/2003, bà H không đóng BHXH cho đơn vị, tuy nhiên Công ty TNHH MTV Cà phê E đã ký xác nhận có đóng BHXH từ tháng 01/1995 - 12/2003 vào sổ số BHXH 409905xxxx đổi với bà H là không đúng quy định‖ là không có cơ sở vì số tiền bà đóng và tham gia BHXH xuyên suốt là có thật (có Phiếu thu ngày 08/5/1999). Ngoài Công ty TNHH MTV Cà phê E đã ký xác nhận có đóng dấu BHXH từ tháng 01/1995-12/2003. Vì vậy, bà yêu cầu Tòa án giải quyết:

- Hủy Quyết định số 848/QĐ-BHXH ngày 16/7/2021 của Bảo hiểm xã hội tỉnh Đắk Lắk về việc chấm dứt hưởng chế độ hưu trí đối với bà.

- Buộc Bảo hiểm xã hội tỉnh Đắk Lắk tiếp tục thực hiện chi trả đầy đủ chế độ hưởng bảo hiểm đối với bà từ tháng 9/2021 đến nay và tiếp về sau.

* Người đại diện theo uỷ quyền của người bị kiện ông Tạ Đức Hậu trình bày:

Bà Trần Thị H, sinh ngày 10/9/1960, nguyên là công nhân Nông trường Cà phê E (sau đổi thành Công ty Cà phê E, Công ty Trách nhiệm hữu hạn Một thành viên Cà phê E), được BHXH tỉnh Đắk Lắk giải quyết hưởng chế độ hưu trí kể từ tháng 5/2007 theo Quyết định số 767/QĐ-BHXH-CĐCS ngày 12/5/2007 của BHXH Giám đốc BHXH tỉnh về việc hưởng chế độ hưu trí hàng tháng. Thời gian được tính hưởng BHXH như sau: Từ tháng 3/1985 đến tháng 12/2006 là công nhân chăm sóc cà phê, Đội 6, Công ty Cà phê E, tổng cộng 21 năm 10 tháng; tỷ lệ hưởng lương hưu bằng 63%, mức lương hưu hàng tháng tại thời điểm hưởng là 1.077.300 đồng.

Ngày 21/8/2020, BHXH tỉnh Đắk Lắk đã có Quyết định số 1524/QĐ- BHXH về việc kiểm tra chuyên đề truy thu, cộng nối thời gian tham gia BHXH tại Công ty Trách nhiệm hữu hạn Một thành viên (TNHH MTV) Cà phê E. Trong thời gian từ tháng 9/2020 đến tháng 12/2020, Đoàn kiểm tra theo Quyết định số 1524/QĐ-BHXH đã tiến hành kiểm tra, xác minh, làm việc với các tổ chức và cá nhân có liên quan trong việc thu nộp BHXH tại Công ty TNHH MTV Cà phê E. Kết quả kiểm tra, xác minh và làm việc với bà H đã xác định từ tháng 01/1997 đến tháng 12/2003 bà H không đóng BHXH (theo cơ chế khoán của đơn vị, người lao động nhận khoán phải đóng BHXH cho Công ty để đơn vị lập danh sách tham gia BHXH, đóng BHXH cho BHXH tỉnh Đắk Lắk) cho đơn vị, Công ty TNHH MTV Cà phê E cũng không lập danh sách tham gia BHXH trong thời gian này đối với bà H. Tuy nhiên, Công ty TNHH MTV Cà phê E và BHXH đã ký xác nhận thời gian này bà H có đóng BHXH để bà H được giải quyết hưởng chế độ hưu trí.

Từ kết quả kiểm tra, xác minh, BHXH tỉnh Đắk Lắk đã có Kết luận số 2915/KL-BHXH ngày 31/12/2020 về việc kiểm tra chuyên đề truy thu, cộng nối thời gian tham gia BHXH tại Công ty TNHH MTV Cà phê E và Kết luận số 787/KL-BHXH ngày 14/5/2021 về việc bổ sung nội dung Kết luận số 2915/KL- BHXH ngày 31/12/2020. Theo đó, điều chỉnh giảm thời gian tính hưởng BHXH từ tháng 01/1997 đến tháng 12/2003 đổi với bà Trần Thị H, thời gian tính hưởng BHXH còn lại là 14 năm 10 tháng, bà H không đủ điều kiện để được hưởng BHXH theo quy định. Căn cứ các Kết luận trên, ngày 16/7/2021, BHXH tỉnh Đắk Lắk đã ban hành Quyết định số 848/QĐ-BHXH về việc chấm dứt hưởng chế độ hưu trí đối với bà Trần Thị H, thu hồi số tiền mà bà H đã hưởng không đúng quy định là 449.394.900 đồng để nộp vào quỹ BHXH.

Như vậy, việc BHXH tỉnh Đắk Lắk ban ban hành Quyết định số 848/QĐ- BHXH về việc chấm dứt hưởng chế độ hưu trí đối với bà Trần Thị H là đúng theo quy định tại Điều 64 Luật BHXH số 58/2014/QH13 ngày 20/11/2014 của Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chú nghĩa Việt Nam.

* Đại diện theo ủy quyền của Công ty TNHH MTV cà phê E, ông Nguyễn Văn Nam trình bày:

Từ ngày 30/10/2020 đến nay ông là thành phần được tham gia làm việc với đoàn kiểm tra việc truy thu cộng nối thời gian tham gia Bảo hiểm xã hội của Bảo hiểm xã hội tỉnh Đắk Lắk với bà Trần Thị H. Bà Trần Thị H là công nhân chăm sóc cà phê tại đội 6 (Cũ) Nông trường cà phê E nay là Công ty TNHH MTV cà phê E.

Thời gian bà Trần Thị H tham gia BHXH từ tháng 3/1985 đến tháng 12/1996; từ tháng 01/1997 đến tháng 12/2003 trong thời gian này thường trong một gia đình có 02 công nhân nhận khoán trên diện tích lô và cùng tham gia đóng BHXH, do đó họ gặp khó khăn về kinh tế nên thường giảm bớt một người, sau này khi có điều kiện kinh tế họ mới đề nghị được đóng bổ sung tiền BHXH những năm ngưng đóng để nối lại thời gian tham gia BHXH; tuy nhiên trong thời gian từ 01/1997 đến tháng 12/2003 không thấy bà Trần Thị H đóng tiền BHXH cho Công ty và cho đến hết tháng 12/2006 cũng không thấy bà H nộp tiền BHXH cho thời gian từ 01/1997 đến tháng 12/2003.

Việc cán bộ Công ty ký xác nhận suốt thời gian tham gia vào sổ BHXH của bà Trần Thị H thì công ty không biết.

Tại bản án hành chính sơ thẩm số 100/2022/HC- ST ngày 16/9/2022 của Tòa án nhân dân tỉnh Đắk Lắk đã quyết định:

[1]. Căn cứ vào khoản 1 Điều 30; khoản 3, 4 Điều 32; khoản 1 Điều 157; khoản 1 Điều 158; điểm a khoản 2 Điều 193; Điều 194 và khoản 1 Điều 206 của Luật tố tụng hành chính; Điều 54, Điều 64 Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014;

Áp dụng Nghị quyết 326/2016/UBTVQH14 ngày 30/12/2016 của Ủy ban thường vụ quốc hội quy định về mức thu, miễn, giảm, thu, nộp, quản lý và sử dụng án phí và lệ phí Tòa án.

[2].Tuyên xử: Bác toàn bộ yêu cầu khởi kiện của Trần Thị H về việc:

- Hủy Quyết định số 848/QĐ-BHXH ngày 16/7/2021 của Bảo hiểm xã hội tỉnh Đắk Lắk về việc chấm dứt hưởng chế độ hưu trí.

- Buộc Bảo hiểm xã hội tỉnh Đắk Lắk tiếp tục thực hiện chi trả đầy đủ chế độ hưởng bảo hiểm đối với bà Trần Thị H từ tháng 9/2021 đến nay và tiếp về sau.

Ngoài ra bản án sơ thẩm còn quyết định về án phí và quyền kháng cáo của đương sự.

Ngày 29/9/2022, bà Trần Thị H kháng cáo bản án sơ thẩm, đề nghị cấp phúc thẩm sửa án theo hướng chấp nhận yêu cầu khởi kiện của bà.

Tại phiên tòa Đại diện Viện kiểm sát nhân dân cấp cao tại Đà Nẵng phát biểu quan điểm về giải quyết vụ án:

- Về việc chấp hành pháp luật: Thẩm phán, Hội đồng xét xử, Thư ký và người tham gia tố tụng đã thực hiện đúng các quy định của pháp luật tố tụng hành chính - Về nội dung: Đề nghị Hội đồng xét xử bác kháng cáo của bà Trần Thị H, giữ nguyên quyết định của bản án sơ thẩm.

NHẬN ĐỊNH CỦA TÒA ÁN

Sau khi nghiên cứu các tài liệu, chứng cứ có trong hồ sơ đã được xem xét tại phiên tòa và kết quả tranh luận; Xét thấy:

[1] Xét kháng cáo của bà Trần Thị H; nhận thấy:

[1.1]. Về việc hưởng chế độ hưu trí của bà Trần Thị H:

Căn cứ Bản xác nhận quá trình tham gia Bảo hiểm xã hội (BHXH) của bà Trần Thị H do Công ty cà phê E thuộc Tổng Công ty cà phê Việt Nam xác nhận ngày 01/4/2007, trong đó xác định thời gian đóng bảo hiểm xã hội của bà H tính đến ngày 31/12/2006 là 21 năm 10 tháng và được Phòng chế độ chính sách BHXH tỉnh Đắk Lắk phê duyệt ngày 12/5/2007. Ngày 12/5/2007, Bảo hiểm xã hội tỉnh Đắk Lắk có Quyết định số 767/QĐ/BHXH-CĐCS, về việc hưởng chế độ hưu trí hàng tháng đối với bà Trần Thị H với tổng lương hưu hàng tháng là 1.077.300 đồng; được hưởng từ ngày 01/5/2007.

[1.2]. Về quy trình chấm dứt hưởng chế độ hưu trí đối với bà Trần Thị H; nhận thấy:

- Ngày 21/8/2020, Giám đốc BHXH tỉnh Đắk Lắk ban hành Quyết định số 1524/QĐ-BHXH về việc kiểm tra chuyên đề truy thu, cộng nối thời gian tham gia BHXH tại Công ty Trách nhiệm hữu hạn Một thành viên (TNHH MTV) Cà phê E.

- Tại Bản kết luận số 2915/KL-BHXH ngày 31/12/2020 của BHXH tỉnh Đắk Lắk về việc kiểm tra chuyên đề truy thu, cộng nối thời gian tham gia BHXH tại Công ty TNHH MTV Cà phê E đã kết luận: ―Về phương thức đóng: Bà H đóng BHXH không đúng theo quy trình thu nộp BHXH của BHXH Việt Nam, số tiền đóng BHXH từ tháng 01/1995 - 12/2003 không được nộp vào quỹ BHXH. Như vậy thời gian từ tháng 01/1996 – 12/2003 không được tính BHXH, thời gian được tính BHXH còn lại của bà H từ tháng 03/1985 – 12/1994 và từ tháng 01/2004-12/2006 là 12 năm 10 tháng nên không đủ điều kiện để được hưởng chế độ hưu trí‖.

- Bà H không đồng ý với Kết luận trên nên khiếu nại và cung cấp bổ sung được tài liệu đã đóng BHXH trong 02 năm (1995, 1996). Tại Kết luận bổ sung số 787/KL-BHXH ngày 14/5/2021 của BHXH tỉnh Đăk Lăk kết luận: ―Xác minh tại Công ty TNHH MTV Cà phê E thể hiện: năm 1999, bà H đã đóng BHXH bổ sung năm 1995, 1996 cho ông Nguyễn Như Lâm, Đội trưởng Đội 6, sau đó ông Lâm lập danh sách chi tiết nộp các khoản Đội 6, trong đó có khoản đóng BHXH năm 1995,1996 của bà H ... Kiểm tra danh sách đóng BHXH năm 1999 do Công ty TNHH MTV Cà phê E lập, không có tên của bà H trong danh sách đóng và truy đóng BHXH‖.

- Quá trình giải quyết vụ án cũng như tại phiên tòa phúc thẩm, bà H xác định bà đã đóng BHXH đầy đủ và đã được Công ty TNHH MTV Cà phê E và Cơ quan BHXH tỉnh Đắk Lắk xác nhận. Ngoài Sổ bảo hiểm thì Cơ quan BHXH còn có rất nhiều văn bản khác xác nhận điều này, cụ thể: Bản xác nhận quá trình tham gia BHXH ngày 12/5/2007; Quyết định về việc hưởng chế độ hưu trí hàng tháng số 767/QĐ/BHXH- CĐCS ngày 12/5/2007 của BHXH tỉnh Đắk Lắk; Phiếu chứng nhận lương hưu và trợ cấp số sổ BHXH: 409905xxxx ngày 12/5/2007 của BHXH tỉnh Đắk Lắk; Phiếu điều chỉnh hưởng trợ cấp khu vực một lần đối với người hưởng lương hưu số 767/BHXH ngày 05/6/2009.

- Ngoài ra tại Biên bản làm việc với BHXH tỉnh Đắk Lắk ngày 28/12/2020, ông Nguyễn Văn Thành, Giám đốc Công ty TNHH MTV Cà phê E cũng xác định: ―Mặt khác, trong thời gian gần đây công tác tổ chức cán bộ có nhiều thay đổi, bộ khung quản lý hiện nay hoàn toàn mới, công tác bàn giao hồ sơ không đầy đủ, do đó việc quản lý hồ sơ của người lao động không đầy đủ, việc tìm kiếm hồ sơ gặp nhiều khó khăn, đề nghị đoàn xem xét, căn cứ các chứng cứ về quản lý công nhân, thu nộp, quyết toán sản phẩm cà phê, danh sách nhận khoán lô cà phê để xác định là công nhân của đơn vị để bảo đảm quyền lợi cho người lao động‖.

Như vậy có cơ sở xác định rõ ràng việc kiểm tra không thấy có tên bà H trong danh sách đóng và truy đóng BHXH là thuộc trách nhiệm của Công ty TNHH MTV Cà phê E và Cơ quan BHXH tỉnh Đắk Lắk, vì trước đó vào năm 2007 đã xác nhận đóng đầy đủ; điều đó thể hiện khi bà H cung cấp được tài liệu bổ sung thì BHXH tỉnh Đắk Lắk đã tính bổ sung thời gian đóng BHXH cho bà H; còn các tài liệu khác mà bà H đã đóng BHXH, bà H khai rằng do thời gian đã quá lâu nên thất lạc hiện nay không còn; bởi vì sau khi nhận Quyết định số 767/QĐ/BHXH-CĐCS, về việc hưởng chế độ hưu trí hàng tháng, bà H không có trách nhiệm và nghĩa vụ phải lưu giữ tài liệu đã đóng BHXH để chứng minh.

- Mặt khác theo quy định tại các Điều 36, 37 Điều lệ Bảo hiểm xã hội ban hành kèm theo Nghị định số 12/CP ngày 26/01/1995 của Chính Phủ, về việc ban hành Điều lệ Bảo hiểm xã hội quy định: ―Người sử dụng lao động đóng bằng 15% so với tổng quỹ lương của những người tham gia bảo hiểm xã hội trong đơn vị ... Người lao động đóng bằng 5% tiền lương để chi các chế độ hưu trí và tử tuất‖. ―Hàng tháng, người sử dụng lao động có trách nhiệm đóng bảo hiểm xã hội theo quy định tại khoản 1 Điều 36...‖.

Từ phân tích và nhận định trên, nhận thấy BHXH tỉnh Đắk Lắk ban hành Quyết định số 848/QĐ-BHXH ngày 16/7/2021, về việc chấm dứt hưởng chế độ hưu trí đối với bà Trần Thị H và thu hồi số tiền 449.394.900 đồng để nộp vào quỹ BHXH là xâm hại nghiêm trọng đến quyền và lợi ích hợp pháp của bà H. Do đó, có đủ căn cứ chấp nhận yêu cầu kháng cáo; sửa án sơ thẩm, chấp nhận yêu cầu khởi kiện của bà Trần Thị H.

[2]. Về án phí sơ thẩm: Bảo hiểm xã hội tỉnh Đắk Lắk phải chịu án phí hành chính sơ thẩm.

[3]. Về án phí phúc thẩm: Bà Trần Thị H không phải chịu án phí phúc thẩm. Vì các lẽ trên;

QUYẾT ĐỊNH

Căn cứ khoản 2 Điều 241 của Luật tố tụng hành chính.

1. Chấp nhận kháng cáo của bà Trần Thị H; sửa toàn bộ bản án sơ thẩm. Căn cứ điểm b khoản 2 Điều 193 Luật tố tụng hành chính; Điều 54 Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014; các Điều 36, 37 Điều lệ Bảo hiểm xã hội ban hành kèm theo Quyết định số 12/CP ngày 26/01/1995 của Chính Phủ, về việc ban hành Điều lệ Bảo hiểm xã hội; Nghị quyết 326/2016/UBTVQH14 ngày 30/12/2016 của Ủy ban thường vụ quốc hội quy định về mức thu, miễn, giảm, thu, nộp, quản lý và sử dụng án phí và lệ phí Tòa án; Tuyên xử: Chấp nhận toàn bộ yêu cầu khởi kiện của Trần Thị H:

- Hủy Quyết định số 848/QĐ-BHXH ngày 16/7/2021 của Bảo hiểm xã hội tỉnh Đắk Lắk về việc chấm dứt hưởng chế độ hưu trí.

- Buộc Bảo hiểm xã hội tỉnh Đắk Lắk tiếp tục thực hiện chi trả đầy đủ chế độ hưởng bảo hiểm đối với bà Trần Thị H theo quy định.

2. Bảo hiểm xã hội tỉnh Đắk Lắk phải chịu 300.000 đồng án phí hành chính sơ thẩm.

3. Về án phí phúc thẩm: Bà Trần Thị H không phải chịu án phí phúc thẩm. Bản án phúc thẩm có hiệu lực pháp luật kể từ ngày tuyên án.