Bản án 32/2022/HS-PT về tội giữ người trái pháp luật

TÒA ÁN NHÂN DÂN TỈNH LÀO CAI

BẢN ÁN 32/2022/HS-PT NGÀY 18/11/2022 VỀ TỘI GIỮ NGƯỜI TRÁI PHÁP LUẬT

Ngày 18/11/2022 tại trụ sở Tòa án nhân dân tỉnh Lào Cai xét xử công khai vụ án hình sự phúc thẩm thụ lý số: 44/2022/TLPT-HS ngày 17/10/2022 đối với bị cáo Vàng Seo S và đồng phạm, do có kháng cáo của các bị cáo Vàng Seo S, Ly Seo L và người đại diện hợp pháp của bị hại đối với Bản án hình sự sơ thẩm số 14/2022/HS-ST ngày 08/9/2022 của Tòa án nhân dân huyện BH, tỉnh Lào Cai.

- Các bị cáo có kháng cáo:

1. Vàng Seo S (Tên gọi khác: Không); Sinh ngày 08/9/1972 tại huyện BH, tỉnh Lào Cai.

Nơi cư trú: Thôn V, xã C, huyện BH, tỉnh Lào Cai. Nghề nghiệp: Tự do; Trình độ văn hóa: 0/12; Dân tộc: Mông; Giới tính: Nam; Tôn giáo: Không; Quốc tịch: Việt Nam. Con ông: Vàng Seo P1 và bà Sùng Thị Ph (đều đã chết). Vợ là Giàng Thị S1 và có 05 con, lớn nhất sinh năm 1991; nhỏ nhất sinh năm 2011.

Tiền án, tiền sự: Không; Nhân thân: Tốt.

Bị cáo bị áp dụng biện pháp ngăn chặn Cấm đi khỏi nơi cư trú. Có mặt.

2. Ly Seo L (Tên gọi khác: Không); Sinh ngày 01/01/1984 tại huyện SMC, tỉnh Lào Cai.

Nơi cư trú: Thôn V, xã C, huyện BH, tỉnh Lào Cai. Nghề nghiệp: Tự do; Trình độ học vấn: 5/12; Dân tộc: Mông; Giới tính: Nam; Tôn giáo: Không; Quốc tịch: Việt Nam. Con ông: Ly Seo Ph1 và bà Giàng Thị L (đều đã chết). Vợ là Giàng Thị C1 và có 05 con lớn nhất sinh năm 2004; nhỏ nhất sinh năm 2015.

Tiền án, tiền sự: Không; Nhân thân: Tốt.

Bị cáo bị áp dụng biện pháp ngăn chặn Cấm đi khỏi nơi cư trú. Có mặt.

- Người bào chữa cho các bị cáo Vàng Seo S, Ly Seo L: Bà Đỗ Thị N, Trợ giúp viên Trung tâm trợ giúp pháp lý Nhà nước tỉnh Lào Cai. Có mặt.

- Bị hại: Ông Ly Seo C2 (Đã chết).

Những người đại diện hợp pháp của bị hại: Anh Ly Seo P2, anh Ly Xóa T, anh Ly Seo S, anh Ly Seo Ch (là con của bị hại).

Người đại diện theo ủy quyền của những người đại diện hợp pháp của bị hại là anh Ly Seo Ch. Nơi cư trú: Thôn SPP, xã QHT, huyện SMC, tỉnh Lào Cai. Có đơn đề nghị xét xử vắng mặt.

- Người phiên dịch: Bà Giàng Thị P3. Địa chỉ: Số 007 phố TT, phường CL, thành phố LC, tỉnh Lào Cai. Có mặt.

Ngoài ra có bị cáo Thào A P không có kháng cáo và không bị kháng cáo, kháng nghị.

NỘI DUNG VỤ ÁN

Theo các tài liệu có trong hồ sơ vụ án và diễn biến tại phiên tòa, nội dung vụ án được tóm tắt như sau:

Khoảng 18 giờ ngày 26/12/2021, Ly Seo C2 đến chuồng gà của gia đình S trộm cắp gà bị anh Vàng Seo P4 là con trai của S phát hiện C2 đã trộm cắp được 01 con gà để trong bao tải. Anh P4 yêu cầu C2 đi ra và cầm tay C2 kéo vào nhà, đi được hai, ba bước thì C2 thả bao tải đựng gà xuống và đánh lại anh Phù thì bị anh Phù quật ngửa ra đằng sau. Anh P4 gọi S ra, hai bố con đưa C2 vào trong nhà, lúc này có Tẩn Seo L là hàng xóm đến chơi và hỗ trợ giữ C2, S bảo vợ là chị Giàng Thị S1 lấy dây thừng để trói C2 lại. S cùng anh P4 và L giữ C2 đứng thẳng dựa lưng vào cột nhà rồi dùng dây thừng quấn qua ngực và bụng C2 nhiều vòng, S lấy dây cao su trói 2 chân của C2 lại. Thấy C2 hung dữ nên S đã bảo Phù gọi điện cho chị Vàng Thị V là (em gái S) trú tại thôn SPP, xã QHT, huyện SMC bảo người nhà C2 đến giải quyết vụ việc. Người nhà C2 nói là say rượu để hôm sau mới xuống giải quyết. S bảo P4 gọi điện cho trưởng thôn là Ly Seo L, công an viên là Thào Seo P, thôn đội trưởng Tẩn Seo D (đều ở thôn V, xã C, huyện BH) đến giúp gia đình giải quyết vụ việc. Khoảng 19 giờ cùng ngày L đến nhà S hỏi C2, C2 thừa nhận đã lấy trộm gà nhà S sau đó S bảo L gọi điện cho Ly Seo Th là trưởng thôn SPP, xã QHT, huyện SMC nhờ thông báo cho người nhà C2 xuống giải quyết. Khoảng 10 phút sau thì P và Dền cũng đến, P hỏi C2 cũng thừa nhận đã lấy trộm gà của nhà S nên bị S trói. L yêu cầu P lập biên bản phạm pháp quả tang đối với Chính, lúc này C2 nói chân bị tê nên P cởi dây cao su buộc hai chân của C2 ra. Chờ không thấy người nhà C2 đến, L tiếp tục gọi điện cho Th thì được Thề thông báo là “Người nhà C2 say rượu, mai mới xuống được, cứ để C2 ở đó để mai xuống giải quyết”. S nói với L và P “Thế thì tiếp tục trói giữ C2, đợi người nhà xuống giải quyết, nếu thả C2 sẽ bỏ trốn hoặc có thể nửa đêm C2 quay lại cầm giao giết mình thì sợ lắm, mai người nhà xuống không có người để bàn giao và giải quyết” L và P đồng ý. Đến khoảng 22 giờ cùng ngày mọi người đi về, trước khi về L và P dặn S phải đốt lửa sưởi ấm cho C2 và mang chăn đắp cho C2, sau khi mọi người về S lấy chăn đắp cho C2 và đốt lửa cho C2 sưởi rồi đi ngủ.

Đến khoảng 08 giờ ngày 27/12/2021, Ly Xóa T là (con trai của C2) đến nhà S. T hỏi, C2 thừa nhận đã trộm cắp gà của nhà S, do bực tức bố mình trộm cắp gà nên T dùng tay tát nhiều lần vào mặt, dùng chân đá nhiều phát vào đùi của C2, T còn lấy thanh củi đang cháy vụt nhiều phát vào chân của C2 thì được mọi người can ngăn. S nói với T mấy hôm trước gia đình cũng bị mất trộm nhiều gà và đề nghị T cùng lên lều nương của C2 để xem thì thấy có 07 con gà, S xác nhận là gà của gia đình mình. Sau khi quay về nhà S, Tông lại tiếp tục dùng chân đá nhiều phát vào vùng mạng sườn và đạp lên đầu của C2, được mọi người căn ngăn Tông không đánh nữa và tự nguyện bồi thường cho S số tiền 4.000.000 đồng (Bốn triệu đồng) tiền gà. T nhờ P lập biên bản, hẹn hai tuần sau sẽ thanh toán. Đến khoảng 14 giờ cùng ngày T lái xe mô tô chở C2 về nhà, về đến nhà, T trói hai tay C2 ra trước ngực rồi để C2 nằm trên giường, đến khoảng 17 giờ cùng ngày thì Chính tử vong.

Tại bản kết luận giám định pháp y số 28/GĐP ngày 02/02/2022 của Phòng kỹ thuật hình sự Công an tỉnh Lào Cai kết luận: Ly Seo C2 tử vong do sốc đa chấn thương không hồi phục (chấn thương sọ não, chấn thương ngực kín...) trên cơ thể già yếu, suy kiệt.

Bản án hình sự sơ thẩm số 14/2022/HS-ST ngày 08/9/2022 của Tòa án nhân dân huyện BH, tỉnh Lào Cai đã quyết định:

Tuyên bố các bị cáo Vàng Seo S, Ly Seo L, Thào Seo P phạm tội “Giữ người trái pháp luật”.

Căn cứ vào điểm e khoản 2 Điều 157; điểm b, s khoản 1, khoản 2 Điều 51, Điều 17, Điều 58 của Bộ luật Hình sự, xử phạt bị cáo Vàng Seo S 02 (hai) năm tù.

Căn cứ vào điểm e khoản 2 Điều 157; điểm b, s khoản 1, khoản 2 Điều 51, Điều 17, Điều 58, khoản 1 Điều 54 của Bộ luật Hình sự, xử phạt bị cáo Ly Seo L 01 (một) năm 06 (sáu) tháng tù.

Căn cứ vào điểm e khoản 2 Điều 157; điểm b, s khoản 1, khoản 2 Điều 51, Điều 17, Điều 58, khoản 1 Điều 54, khoản 1, 2, 5 Điều 65 của Bộ luật Hình sự, xử phạt bị cáo Thào Seo P 01 (một) năm 03 (ba) tháng tù cho hưởng án treo. Thời gian thử thách là 02 (hai) năm 06 (sáu) tháng kể từ ngày 08/9/2022. Giao bị cáo cho UBND xã C, huyện BH, tỉnh Lào Cai giám sát, giáo dục trong thời gian thử thách.

Ngày 12/9/2022, bị cáo Ly Seo L kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt, xin hưởng án treo. Ngày 14/9/2022, bị cáo Vàng Seo S kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt, xin cải tạo không giam giữ. Ngày 20/9/2022, người đại diện hợp pháp của bị hại anh Ly Seo Cheng kháng cáo cho bị cáo Ly Seo L được hưởng án treo.

Tại phiên tòa phúc thẩm:

Các bị cáo Vàng Seo S, Ly Seo L giữ nguyên nội dung kháng cáo.

Người đại diện theo ủy quyền của những người đại diện hợp pháp của bị hại là anh Ly Seo Ch có đơn đề nghị xét xử vắng mặt và giữ nguyên nội dung kháng cáo.

Đại diện Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Lào Cai phát biểu quan điểm giải quyết vụ án và đề nghị Hội đồng xét xử:

1. Căn cứ điểm a khoản 1 Điều 355, Điều 356 Bộ luật tố tụng Hình sự: Không chấp nhận kháng cáo của bị cáo Vàng Seo S, giữ nguyên Bản án hình sự sơ thẩm số 14/2022/HS-ST ngày 08/9/2022 của Tòa án nhân dân huyện BH.

2. Căn cứ vào điểm b khoản 1 Điều 355, điểm e khoản 1 Điều 357 Bộ luật tố tụng Hình sự: Chấp nhận một phần kháng cáo của bị cáo Ly Seo L, chấp nhận kháng cáo của đại diện người bị hại anh Ly Seo Cheng, sửa Bản án hình sự sơ thẩm số 14/2022/HS-ST ngày 08/9/2022 của Tòa án nhân dân huyện BH.

Xử phạt bị cáo Ly Seo L 01 (một) năm 06 (sáu) tháng tù cho hưởng án treo về tội “Giữ người trái pháp luật”, thời gian thử thách là 03 (Ba) năm.

Người bào chữa cho các bị cáo phát biểu quan điểm bào chữa:

Đề nghị Hội đồng xét xử căn cứ vào điểm e khoản 2 Điều 157; điểm b, s khoản 1, khoản 2 Điều 51, Điều 17, Điều 58, Điều 36, khoản 1 Điều 54, Điều 65 Bộ luật Hình sự:

1. Xử phạt bị cáo Vàng Seo S 02 năm cải tạo không giam giữ.

2. Xử phạt bị cáo Ly Seo L 01 (một) năm 06 (sáu) tháng tù cho hưởng án treo về tội “Giữ người trái pháp luật”, thời gian thử thách là 03 (ba) năm.

NHẬN ĐỊNH CỦA TÒA ÁN

Trên cơ sở nội dung vụ án, căn cứ vào các tài liệu trong hồ sơ vụ án đã được tranh tụng tại phiên tòa, Hội đồng xét xử nhận định như sau:

[1] Về hành vi, quyết định tố tụng của Cơ quan điều tra, Điều tra viên, Viện kiểm sát, Kiểm sát viên, Thẩm phán, Thư ký trong quá trình điều tra, truy tố, xét xử tại cấp sơ thẩm đã thực hiện đúng về thẩm quyền, trình tự, thủ tục theo quy định của Bộ luật tố tụng hình sự. Các bị cáo, người bào chữa cho các bị cáo không có ý kiến hoặc khiếu nại. Do đó, xác định các hành vi, quyết định tố tụng của Cơ quan tiến hành tố tụng, người tiến hành tố tụng đã thực hiện đều hợp pháp.

[2] Về hành vi phạm tội của các bị cáo Tại phiên tòa, các bị cáo đã khai nhận toàn bộ hành vi phạm tội. Lời khai của các bị cáo tại phiên tòa phúc thẩm phù hợp với lời khai trong quá trình điều tra, tại phiên tòa sơ thẩm, phù hợp với lời khai của người làm chứng và các tài liệu chứng cứ khác có trong hồ sơ vụ án.

Như vậy có đủ cơ sở để kết luận: Khoảng 18 giờ ngày 26/12/2021, do thấy ông Ly Seo C2 có hành vi trộm cắp gà của gia đình mình nên bị cáo Vàng Seo S đã cùng với các bị cáo Ly Seo L, Thào Seo P có hành vi giữ người trái pháp luật đối với bị hại ông Ly Seo C2 trong nhiều giờ (từ 20 giờ ngày 26/12/2021 đến 14 giờ ngày 27/12/2021).

Kết luận giám định pháp y số 28/GĐP ngày 02/02/2022 của phòng kỹ thuật hình sự Công an tỉnh Lào Cai kết luận Ly Seo C2 tử vong do đa chấn thương không hồi phục (chấn thương sọ não, chấn thương ngực kín) trên cơ thể già yếu suy kiệt.

Theo công văn số 144/CV ngày 08/4/2022 của Phòng kỹ thuật hình sự Công an tỉnh Lào Cai (giải thích kết luận giám định) thì ông C2 sinh năm 1944, tại thời điểm tử vong là 77 tuổi; hiện trạng cơ thể là người gầy, da bọc xương, các tạng gan, lách xơ trong điều kiện thời tiết, đói, chấn thương là nguyên nhân gây tử vong do tình trạng sốc suy hô hấp, trụy tim mạch.

Từ kết luận giám định và công văn giải thích của Phòng kỹ thuật hình sự Công an tỉnh Lào Cai, xác định thể trạng của ông C2 trước khi tử vong 77 tuổi là “người già yếu”.

Vì vậy, Bản án hình sự sơ thẩm số 14/2022/HS-ST ngày 08/9/2022 của Tòa án nhân dân huyện BH, tỉnh Lào Cai xét xử các bị cáo về tội “Giữ người trái pháp luật” với tình tiết định khung “người già yếu” theo điểm e khoản 2 Điều 157 Bộ luật hình sự là đúng người, đúng tội, đúng pháp luật.

[3] Xét kháng cáo của các bị cáo Hành vi phạm tội của các bị cáo là nguy hiểm cho xã hội, đã xâm phạm đến quyền bất khả xâm phạm về thân thể, sức khỏe của người khác được pháp luật bảo vệ, gây hoang mang trong quần chúng nhân dân.

Các bị cáo Vàng Seo S, Ly Seo L có nhân thân tốt, chưa có tiền án tiền sự, các bị cáo không phải chịu tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự. Quá trình điều tra và tại phiên tòa, các bị cáo Vàng Seo S, Ly Seo L đều thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải, đã tự nguyện bồi thường thiệt hại, khắc phục hậu quả, đại diện hợp pháp của bị hại xin giảm nhẹ hình phạt cho các bị cáo nên được hưởng tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự quy định tại điểm b, s khoản 1, khoản 2 Điều 51 Bộ luật hình sự. Bị cáo Ly Seo L được UBND huyện BH và UBND xã C tặng giấy khen nên được hưởng thêm tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự quy định tại khoản 2 Điều 51 Bộ luật hình sự.

Xét thấy, Tòa án cấp sơ thẩm đã áp dụng đầy đủ các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự nói trên khi quyết định hình phạt đối với các bị cáo.

Đối với bị cáo Vàng Seo S: Quá trình xét xử phúc thẩm bị cáo S không cung cấp được tài liệu, chứng cứ mới để giảm nhẹ trách nhiệm hình sự. Xét thấy, mức hình phạt Tòa án cấp sơ thẩm tuyên đối với bị cáo Vàng Seo S là phù hợp, tương xứng với tính chất, mức độ nguy hiểm hành vi phạm tội, phù hợp với các đặc điểm về nhân thân của bị cáo. Hơn nữa, bị cáo giữ vai trò là người khởi xướng trong vụ án nên không có căn cứ chấp nhận kháng cáo của bị cáo về việc xin giảm nhẹ hình phạt và xin được cải tạo không giam giữ.

Đối với bị cáo Ly Seo L: Là đồng phạm với vai trò giúp sức, xét thấy, mức hình phạt Tòa án cấp sơ thẩm đã tuyên đối với bị cáo là phù hợp, tương xứng với tính chất, mức độ nguy hiểm hành vi phạm tội của bị cáo. Vì vậy, không có căn cứ để giảm nhẹ hình phạt cho bị cáo, tuy nhiên, bị cáo là người có nhân thân tốt, chưa có tiền án tiền sự, có nhiều tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự, có nơi cư trú ổn định rõ ràng, trong quá trình công tác được UBND huyện BH và UBND xã C tặng giấy khen, người đại diện theo ủy quyền của những người đại diện hợp pháp của bị hại kháng cáo xin cho hưởng án treo. Vì vậy, xét thấy không cần cách ly bị cáo ra khỏi đời sống xã hội mà cho bị cáo được hưởng án treo cũng có đủ điều kiện giáo dục bị cáo.

[4] Xét kháng cáo của người đại diện hợp pháp của bị hại anh Ly Seo Cheng Người đại diện hợp pháp của bị hại anh Ly Seo Ch kháng cáo xin cho bị cáo Ly Seo L được hưởng án treo. Như đã phân tích tại phần [3], bị cáo Ly Seo L đủ điều kiện được hưởng án treo theo quy định pháp luật. Kháng cáo của người đại diện hợp pháp của bị hại là có căn cứ, cần chấp nhận.

[5] Đối với quan điểm của đại diện Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Lào Cai và quan điểm người bào chữa cho bị cáo.

Như đã phân tích tại mục [3] [4], quan điểm của đại diện Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Lào Cai và ý kiến của người bào chữa đề nghị cho bị cáo Ly Seo L được hưởng án treo là phù hợp, cần được chấp nhận. Đối với ý kiến của người bào chữa đề nghị Hội đồng xét xử phạt bị cáo Vàng Seo S 02 năm cải tạo không giam giữ là không có căn cứ nên không được chấp nhận.

[6] Về án phí: Kháng cáo của bị cáo Ly Seo L và kháng cáo của đại diện hợp pháp của bị hại anh Ly Seo Cheng được chấp nhận nên không phải chịu án phí hình sự phúc thẩm. Kháng cáo của bị cáo Vàng Seo S không được chấp nhận nên bị cáo S phải chịu án phí hình sự phúc thẩm.

[7] Các quyết định khác của bản án sơ thẩm không có kháng cáo, kháng nghị đã có hiệu lực pháp luật kể từ ngày hết thời hạn kháng cáo, kháng nghị.

Vì các lẽ trên,

QUYẾT ĐỊNH

1. Căn cứ điểm a khoản 1 Điều 355, Điều 356 Bộ luật tố tụng Hình sự: Không chấp nhận kháng cáo của bị cáo Vàng Seo S, giữ nguyên Bản án hình sự sơ thẩm số 14/2022/HS-ST ngày 08/9/2022 của Tòa án nhân dân huyện BH, tỉnh Lào Cai về phần hình phạt đối với bị cáo Vàng Seo S như sau:

Căn cứ vào điểm e khoản 2 Điều 157; điểm b, s khoản 1, khoản 2 Điều 51, Điều 17, Điều 58 của Bộ luật Hình sự, xử phạt bị cáo Vàng Seo S 02 (hai) năm tù về tội “Giữ người trái pháp luật”. Thời hạn chấp hành hình phạt tù tính từ ngày bị cáo bị bắt đi thi hành án.

2. Căn cứ vào điểm b khoản 1 Điều 355, điểm e khoản 1 Điều 357 Bộ luật tố tụng Hình sự: Chấp nhận một phần kháng cáo của bị cáo Ly Seo L, chấp nhận kháng cáo của đại diện hợp pháp cho bị hại anh Ly Seo Ch, sửa Bản án hình sự sơ thẩm số 14/2022/HS-ST ngày 08/9/2022 của Tòa án nhân dân huyện BH, tỉnh Lào Cai về phần hình phạt đối với bị cáo Ly Seo L như sau:

Căn cứ vào điểm e khoản 2 Điều 157; điểm b, s khoản 1, khoản 2 Điều 51, Điều 17, Điều 58, khoản 1 Điều 54, Điều 65 Bộ luật Hình sự, xử phạt bị cáo Ly Seo L 01 (một) năm 06 (sáu) tháng tù cho hưởng án treo về tội “Giữ người trái pháp luật”, thời gian thử thách là 03 (ba) năm kể từ ngày tuyên án phúc thẩm.

Giao bị cáo Ly Seo L cho Ủy ban nhân dân xã C, huyện BH, tỉnh Lào Cai giám sát, giáo dục.

Trường hợp người được hưởng án treo thay đổi nơi cư trú thì thực hiện theo quy định của pháp luật về thi hành án hình sự. Trong thời gian thử thách, người được hưởng án treo cố ý vi phạm nghĩa vụ 02 lần trở lên thì Tòa án có thể quyết định buộc người được hưởng án treo phải chấp hành hình phạt tù của bản án đã cho hưởng án treo.

3. Về án phí: Căn cứ khoản 2 Điều 136 Bộ luật tố tụng hình sự; Nghị quyết số 326/2016/UBTVQH14 ngày 30/12/2016 của Uỷ ban thường vụ Quốc hội: Bị cáo Vàng Seo S phải chịu 200.000 (Hai trăm nghìn) đồng án phí hình sự phúc thẩm.

4 . Các quyết định khác của bản án sơ thẩm không có kháng cáo, kháng nghị đã có hiệu lực pháp luật kể từ ngày hết thời hạn kháng cáo, kháng nghị.

Bản án phúc thẩm có hiệu lực pháp luật kể từ ngày tuyên án.