Bản án 29/2019/HS-PT ngày 23/08/2019 về tội vi phạm quy định bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm

TÒA ÁN NHÂN DÂN TỈNH NINH BÌNH

BẢN ÁN 29/2019/HS-PT NGÀY 23/08/2019 VỀ TỘI VI PHẠM QUY ĐỊNH VỀ BẢO VỆ ĐỘNG VẬT NGUY CẤP, QUÝ, HIẾM

Ngày 23 tháng 8 năm 2019 tại Trụ sở Tòa án nhân dân tỉnh Ninh Bình xét xử phúc thẩm công khai vụ án hình sự phúc thẩm thụ lý số 43/2019/TLPT-HS ngày 26 tháng 7 năm 2019 đối với bị cáo Võ Sỹ H do có kháng cáo của bị cáo đối với Bản án hình sự sơ thẩm số: 22/2019/HS-ST ngày 24/06/2019 của Tòa án nhân dân huyện M, tỉnh Ninh Bình.

- Bị cáo có kháng cáo:

Võ Sỹ H, sinh năm 1976 tại Nghệ An, Nơi cư trú xóm N, xã Đô Th, huyện Y, tỉnh Nghệ An; nghề nghiệp phụ xe; trình độ học vấn 12/12; dân tộc: Kinh; giới tính: Nam; tôn giáo: Không; quốc tịch: Việt Nam; Là Đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam, bị đình chỉ sinh hoạt đảng từ ngày 25/12/2018 theo quyết định số 63-QĐ/UBKTHU ngày 24/12/2018 của Ủy ban kiểm tra huyện ủy Y, tỉnh Nghệ An; con ông Võ Sỹ Đ và bà Nguyễn Thị C; có vợ Đặng Thị D và 02 con; tiền án, tiền sự: không; bị bắt tạm giữ từ ngày 14/12/2018 đến ngày 20/12/2018 chuyển tạm giam tại Trại Tạm giam Công an tỉnh Ninh Bình đến nay (có mặt).

- Người bào chữa cho bị cáo Võ Sỹ H theo yêu cầu: Ông Phạm Văn Phúc

- Luật sư văn phòng Luật sư Dung Sự và cộng sự

 - Đoàn luật sư tỉnh Nghệ An. Địa chỉ: Số 68C đường N, phường H, thành phố V, tỉnh Nghệ An (Có mặt).

Ngoài ra còn có bị cáo Nguyễn Văn S không có kháng cáo và không bị kháng cáo, kháng nghị (Tòa án không triệu tập).

NỘI DUNG VỤ ÁN

Theo các tài liệu có trong hồ sơ vụ án và diễn biến tại phiên tòa, nội dung vụ án được tóm tắt như sau:

Nguyễn Văn S và Võ Sỹ H đều là phụ xe ô tô biển kiểm soát 37B-013.46 mang tên “Hoàng Anh” do anh Phan Thanh K, sinh năm 1972, trú tại xóm Đ, xã Đ1, huyện Y, tỉnh Nghệ An là chủ xe. Nhiệm vụ của S và H là đón trả khách và bốc, xếp hàng hóa, tiền công của mỗi chuyến được trả 250.000 đồng, việc thỏa thuận bằng miệng không có hợp đồng bằng văn bản. Thời gian S làm phụ xe được khoảng 6 tháng, còn H làm được 10 ngày.

Khoảng 21 giờ ngày 13/12/2018, xe ô tô biển kiểm soát 37B-013.46 do anh Lê Minh Kh, sinh năm 1985 trú tại phường Q, thành phố V, tỉnh Nghệ An là lái xe và Nguyễn Văn S là phụ xe xuất bến xe Vinh - Nghệ An đi bến xe Nước Ngầm, thành phố Hà Nội. Đến khoảng 22 giờ xe đi đến xã D, huyện D1, tỉnh Nghệ An đón anh Ngô Sỹ D, sinh năm 1978 cũng là lái xe 37B-013.46, xe đi tiếp khoảng 2km thì đón Võ Sỹ H. Lúc này anh Kh nhận được điện thoại từ số 0963466678 của anh Phan Văn T, sinh năm 1986 trú tại xóm Đ, xã Đ1, huyện Y, tỉnh Nghệ An cũng là phụ xe ô tô 37B-013.46 gọi đến số điện thoại 0962950950 của nhà xe với nội dung lái xe đến nhà T nhận hàng của ông hàng xóm gửi ra Ninh Bình, T đọc cho anh Kh số điện thoại của người nhận hàng là 03538773098. Anh Kh sử dụng điện thoại của nhà xe, lưu số điện thoại trên với tên “Hang”, sau đó anh Kh tiếp tục điều khiển xe đi về hướng huyện Y, tỉnh Nghệ An. Đến khoảng 22 giờ 30 phút cùng ngày khi đi đến xóm Đ, xã Đ1, huyện Y, tỉnh Nghệ An, anh Kh điều khiển xe ô tô dừng bên trái đường trước cổng nhà Phan Văn T. Do hàng chưa được mang đến nên anh Kh dừng xe chờ, xe ô tô vẫn nổ máy và bật chế độ đèn dừng. Khi thấy ô tô đến T đi từ trong nhà ra đứng ở đầu xe nói chuyện với một số hành khách quen. Khoảng 20 phút sau, có 01 xe taxi không rõ biển kiểm soát đi đến dừng ở bên phải xe ô tô khách, T nhìn thấy trong xe có lái xe và người ngồi bên ghế phụ là ông Nh. Người lái taxi xuống mở cốp thì có một bao tải xác rắn rơi từ cốp xuống đường, ngay lúc đó nghe tiếng con khóc nên T đi vào nhà. 06 bao tải xác rắn bên trong có hàng được chuyển xuống để ở vị trí bên phải cổng nhà T. Thấy hàng đến, anh Kh bảo S và H xuống bốc hàng, S xuống trước sau khoảng 2 phút thì H xuống. H thấy có người đàn ông đứng gần vị trí để các bao xắc rắn nhưng không biết là ai. Sau đó, S và H cùng khiêng từng bao tải hàng bỏ vào cốp chứa hàng, khi bốc được khoảng 05 bao S ngửi thấy mùi hôi nên hỏi “hàng chi đây” thì nghe người đàn ông nói “là tê tê”. S và H cùng nghe thấy nhưng không ai nói gì và cũng không mở các bao tải xác rắn ra kiểm tra mà tiếp tục chuyển hết 06 bao tải xác rắn đựng tê tê vào trong cốp xe. Chuyển hàng xong, S lên trước, H đóng cốp lên sau. Anh Kh điều khiển xe ô tô đi hướng từ Đô Thành theo Quốc lộ 1A đi Hà Nội. Khoảng 02 giờ 15 phút ngày 14/12/2018 khi đi đến km 272 + 300 Quốc lộ 1A thuộc địa phận xã M, huyện Y, tỉnh Ninh Bình thì bị tổ công tác Trạm cảnh sát giao thông Công an tỉnh Ninh Bình đang làm việc trên Quốc Lộ 1A yêu cầu dừng xe để kiểm tra. Tổ công tác phát hiện trong cốp xe có 06 bao xác rắn đựng các cá thể Tê tê, đã tiến hành lập biên bản phạm tội quả tang, tạm giữ 06 bao xác rắn đựng bên trong 41 cá thể Tê tê, 01 xe ô tô biển kiểm soát 37B-013.46 và toàn bộ giấy tờ xe.

Cơ quan điều tra Công an tỉnh Ninh Bình, tiến hành kiểm tra điện thoại của nhà xe có số thuê bao 0962950950, đăng ký tên ông Phan Thanh K, kết quả có 03 cuộc gọi đi và 01 cuộc gọi đến từ số điện thoại 0353873098 trong ngày 14/12/2018, danh bạ điện thoại có lưu số 0353873098 với tên “Hang” có 02 cuộc gọi đi và 05 cuộc gọi đến từ số điện thoại 0963466678 của Phan Văn T trong các ngày 13/12/2018 và ngày 14/12/2018.

Ngày 14/12/2018 cơ quan Cảnh sát điều tra công an tỉnh Ninh Bình đã trưng cầu Viện sinh thái và tài nguyên sinh vật thuộc Viện hàn lâm khoa học và công nghệ Việt Nam để giám định 41 cá thể động vật đã thu giữ. Tại kết luận giám định số 990/STTNSV ngày 18/12/2018 của Viện sinh thái và tài nguyên sinh vật kết luận: “41 cá thể động vật là loài tê tê java tên khoa học là Manis javanica;

Loài tê tê java Manis javanica thuộc Phụ lục I, danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ” (ban hành kèm theo Nghị định 160/2013/NĐ-CP ngày 12/11/2013 của Chính phủ).

Loài tê tê java Manis javanica thuộc Phụ lục I, Danh mục loài động vật, thực vật hoang dã quy định trong các Phụ lục của Công ước quốc tế về buôn bán các loài động vật, thực vật hoang dã nguy cấp (Ban hành kèm theo Thông tư số 04/2017/TT-BNNPTNT ngày 24/02/2017 của Bộ nông nghiệp và phát triển nông thôn)”.

Ngày 19/12/2018 cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Ninh Bình đã ra quyết định xử lý vật chứng số 01/PC03 tịch thu giao cho Chi cục Kiểm lâm tỉnh Ninh Bình xử lý theo quy định của pháp luật. Đến ngày 15/02/2019 Chi cục kiểm lâm Ninh Bình đã ra quyết định về việc thả động vật rừng trở lại nơi sinh sống tự nhiên với số tê tê 27 cá thể tê tê còn sống và quyết định tiêu hủy đối với 26 cá thể tê tê bị chết theo quy định của pháp luật.

Tại bản án hình sự sơ thẩm số 22/2019/HSST ngày 24/6/2019 Toà án nhân dân huyện Yên Mô, tỉnh Ninh Bình đã quyết định: Căn cứ điểm b khoản 3 Điều 244; điểm s, t khoản 1 Điều 51 (áp dụng thêm điểm v khoản 1 Điều 51 đối với bị cáo H); (áp dụng khoản 2 Điều 51 đối với bị cáo S); khoản 1 Điều 54 Bộ luật hình sự, Tuyên bố: Các bị cáo Nguyễn Văn S, Võ Sỹ H phạm tội “Vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm”; Xử phạt bị cáo Nguyễn Văn S, Võ Sỹ H mỗi bị cáo 06 (S) năm tù, thời gian phạt tù tính từ ngày tạm giữ ngày 14/12/2018.

Ngoài ra bản án còn tuyên về án phí hình sự sơ thẩm, quyền kháng cáo cho các bị cáo theo quy định của pháp luật.

Ngày 01/7/2019, bị cáo Võ Sỹ H có đơn kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt tù. Ngày 13/8/2019 Tòa án nhân dân tỉnh Ninh Bình nhận được đơn yêu cầu người bào chữa của chị Đặng Thị D, sinh năm 1975, Nơi cư trú: xóm N, xã Đ, huyện Y, tỉnh Nghệ An là vợ của bị cáo Võ Sỹ H yêu cầu ông Phạm Văn Phúc - Luật sư Văn phòng luật sư Dung Sự và cộng sự, Đoàn luật sư tỉnh Nghệ An là người bào chữa cho bị cáo Võ Sỹ H tại phiên tòa phúc thẩm. Bị cáo Võ Sỹ H cũng đồng ý để luật sư Phạm Văn Phúc là người bào chữa cho bị cáo tại phiên tòa phúc thẩm.

Tại phiên tòa phúc thẩm, bị cáo Võ Sỹ H giữ nguyên yêu cầu kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt và bổ sung thêm nội dung kháng cáo xin được hưởng án treo và thừa nhận hành vi phạm tội của mình đúng như nội dung bản án sơ thẩm đã nêu. Bị cáo xin giảm nhẹ hình phạt và xin hưởng án treo với lý do: quá trình điều tra, truy tố, xét xử đã thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải; bị cáo có 15 năm công tác trong quân đội nhân dân được Chủ tịch nước tặng Huân chương chiến sỹ vẻ vang hạng ba và Huy chương chiến sĩ vẻ vang hạng ba; bị cáo luôn chấp hành tốt chính sách pháp luật của nhà nước; có nhiều lần giúp cơ quan điều tra có thẩm quyền trong việc phát hiện tội phạm được Công an xã Đ, phòng Hình sự Công an tỉnh Nghệ An xác nhận; hoàn cảnh gia đình bị cáo hiện rất khó khăn, bị cáo là lao động chính trong gia đình.

Người bào chữa cho bị cáo tại phiên tòa trình bày: Quá trình điều tra, truy tố ở cấp sơ thẩm có nhiều sai phạm. Cáo trạng ghi một số mốc thời gian không chính xác. Các bản cung nội dung thể hiện chủ yếu buộc tội bị cáo H, bỏ qua cho anh T. Việc vận chuyển 41 cá thể Tê tê không phải do mình bị cáo, thực tế bị cáo chỉ là người bốc hàng lên xe. Quá trình giải quyết vụ án ở cấp sơ thẩm không khách quan, công tâm. Đề nghị Hội đồng xét xử phúc thẩm xem xét.

Đại diện Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Ninh Bình tại phiên tòa phúc thẩm sau khi đánh giá tính chất, hành vi phạm tội của bị cáo, nhân thân và các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự đã đề nghị Hội đồng xét xử: Căn cứ điểm b khoản 1 Điều 355, điểm c khoản 1 Điều 357 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015. Chấp nhận một phần kháng cáo của bị cáo Võ Sỹ H; sửa bản án Hình sự sơ thẩm số 22/2019/HSST ngày 24/6/2019 của Tòa án nhân dân huyện Yên Mô, tỉnh Ninh Bình theo hướng giảm nhẹ hình phạt cho bị cáo. Căn cứ điểm b khoản 3 Điều 244; điểm s, t, v khoản 1, khoản 2 Điều 51; khoản 1 Điều 54 Bộ luật hình sự xử phạt bị cáo Võ Sỹ H 05 (Năm) 06 (S) tháng tù, thời gian phạt tù tính từ ngày tạm giữ ngày 14/12/2018 về tội “Vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm”.

Các quyết định khác của bản án sơ thẩm không có kháng cáo, kháng nghị có hiệu lực pháp luật kể từ ngày hết thời hạn kháng cáo, kháng nghị.

Bị cáo không phải nộp án phí hình sự phúc thẩm.

NHẬN ĐỊNH CỦA TÒA ÁN

Trên cơ sở nội dung vụ án, căn cứ vào các tài liệu trong hồ sơ vụ án đã được tranh tụng tại phiên tòa, Hội đồng xét xử nhận định như sau:

[1] Về hình thức đơn kháng cáo của bị cáo Võ Sỹ H làm trong hạn luật định phù hợp với quy định của pháp luật nên được xem xét theo trình tự phúc thẩm. Tại phiên tòa phúc thẩm bị cáo H giữ nguyên yêu cầu kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt và bổ sung thêm yêu cầu kháng cáo xin được hưởng án treo. Căn cứ quy định tại khoản 1 Điều 342 Bộ luật tố tụng hình sự, yêu cầu bổ sung kháng cáo của bị cáo được chấp nhận xem xét.

[2] Tại phiên tòa phúc thẩm bị cáo Võ Sỹ H nhận tội và khai nhận toàn bộ hành vi phạm tội của mình phù hợp với nội dung bản án sơ thẩm, phù hợp với biên bản sự việc, biên bản bắt người phạm tội quả tang, bảng kê cá thể động vật sống, bảng kê các cá thể tê tê tạm giữ, bản kết luận giám định số 990/STTNSV ngày 18/12/2018 của Viện sinh thái và tài nguyên sinh vật, các tài liệu, chứng cứ khác có trong hồ sơ vụ án. Có đủ cơ sở để kết luận: khoảng 23 giờ ngày 13/12/2018, tại xóm Đ, xã Đ1, huyện Y, tỉnh Nghệ An, Nguyễn Văn S và Võ Sỹ H đã vận chuyển trái phép 06 bao xác rắn bên trong có 41 cá thể tê tê (tên khoa học là tê tê java Manis javanica) từ cổng nhà Phan Văn T lên xe khách biển kiểm soát 37B-013.46 để vận chuyển ra Ninh Bình. Đến khoảng 02 giờ 15 phút ngày 14/12/2018 khi đi đến km 272 + 300 Quốc lộ 1A thuộc địa phận xã M, huyện Y, tỉnh Ninh Bình thì bị tổ công tác Trạm cảnh sát giao thông Công an tỉnh Ninh Bình kiểm tra phát hiện bắt quả tang. Hành vi của các bị cáo bị Tòa án cấp sơ thẩm xét xử về tội “Vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm”, tội phạm và hình phạt quy định tại điểm b khoản 3 Điều 244 Bộ luật hình sự là hoàn toàn có căn cứ, đúng người, đúng tội, đúng pháp luật. Việc Luật sư đưa ra các lý do nêu trên và đề nghị Hội đồng xét xử phúc thẩm xem xét là không có căn cứ chấp nhận.

[3] Xét kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt và xin được hưởng án treo của bị cáo Võ Sỹ H, Hội đồng xét xử thấy: hành vi của bị cáo đã xâm phạm các quy định của Nhà nước trong việc bảo vệ hệ cân bằng sinh thái, đa dạng sinh học, sự bền vững và ổn định của môi trường, xâm phạm các loài động vật thuộc danh mục nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ. Bản án sơ thẩm đã áp dụng tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự đối bị cáo là thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải; có thành tích giúp cơ quan có trách nhiệm trong việc phát hiện tội phạm được cơ quan nhà nước khen thưởng, xác nhận; bị cáo có 15 năm công tác trong quân đội nhân dân được Chủ tịch nước tặng Huân chương chiến sỹ vẻ vang hạng ba năm 2001 và Huy chương chiến sĩ vẻ vang hạng ba năm 2008 vì đã có thành tích phục vụ trong quân đội nhân dân được quy định tại điểm s, t, v khoản 1 Điều 51 Bộ luật Hình sự. Do bị cáo H có nhiều tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự quy định tại khoản 1 Điều 51 Bộ luật hình sự do đó được áp dụng khoản 1 Điều 54 Bộ luật hình sự, xử phạt bị cáodưới mức thấp nhất của khung hình phạt. Tòa án cấp sơ thẩm đã xem xét đánh giá tính chất vụ án, mức độ nguy hiểm cho xã hội do hành vi phạm tội mà bị cáo gây ra, áp dụng các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự để xử phạt bị cáo H 06 năm tù về tội “Vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm” là không nặng, tương xứng với hành vi phạm tội của bị cáo.

Tuy nhiên quá trình chuẩn bị xét xử phúc thẩm gia đình bị cáo Võ Sỹ H xuất trình tài liệu thể hiện hoàn cảnh gia đình bị cáo hiện rất khó khăn, bị cáo là lao động chính trong gia đình có xác nhận của chính quyền địa phương; quá trình sinh sống tại địa phương bị cáo có nhiều lần giúp cơ quan điều tra có thẩm quyền trong việc phát hiện tội phạm được phòng Hình sự Công an tỉnh Nghệ An xác nhận. Đây là những tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự mới quy định tại khoản 2 Điều 51 Bộ luật hình sự nên cần chấp nhận một phần kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt của bị cáo và sửa bản án sơ thẩm số 22/2019/HS-ST ngày 24 tháng 6 năm 2019 của Tòa án nhân dân huyện Yên Mô, tỉnh Ninh Bình về phần hình phạt tù. Đối với yêu cầu kháng cáo xin được hưởng án treo, đối chiếu với quy định của pháp luật thì bị cáo không đủ điều kiện, do đó không có căn cứ để chấp nhận yêu cầu kháng cáo xin được hưởng án treo của bị cáo.

[4] Các quyết định khác của bản án sơ thẩm không có kháng cáo, kháng nghị có hiệu lực pháp luật kể từ ngày hết hạn kháng cáo, kháng nghị.

[5] Do yêu cầu kháng cáo được chấp nhận nên bị cáo Võ Sỹ H không phải chịu án phí hình sự phúc thẩm.

Vì các lẽ trên;

QUYẾT ĐỊNH

Căn cứ vào điểm b khoản 1 Điều 355, điểm c khoản 1 Điều 357 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015,

1. Chấp nhận một phần kháng cáo của bị cáo Võ Sỹ H; sửa bản án Hình sự sơ thẩm số 22/2019/HSST ngày 24/6/2019 của Toà án nhân dân huyện M, tỉnh Ninh Bình về phần hình phạt tù đối với bị cáo.

Căn cứ điểm b khoản 3 Điều 244; điểm s, t, v khoản 1, khoản 2 Điều 51; khoản 1 Điều 54 Bộ luật hình sự, xử phạt bị cáo Võ Sỹ H 05 (Năm) năm tù, thời hạn chấp hành hình phạt tù tính từ ngày tạm giữ 14/12/2018 về tội “Vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm”.

2. Về án phí: Căn cứ khoản 2 Điều 136 của Bộ luật Tố tụng hình sự; Nghị quyết số 326/2016/UBTVQH14 ngày 30/12/2016 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về án phí, lệ phí Tòa án: bị cáo Võ Sỹ H không phải nộp án phí hình sự phúc thẩm.

3. Các quyết định khác của Bản án sơ thẩm không có kháng cáo, kháng nghị có hiệu lực pháp luật kể từ ngày hết hạn kháng cáo, kháng nghị.

Bản án phúc thẩm có hiệu lực pháp luật kể từ ngày tuyên án 23/8/2019./.