Bản án 28/2023/HS-PT về tội vi phạm quy định bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm

TOÀ ÁN NHÂN DÂN TỈNH YÊN BÁI

BẢN ÁN 28/2023/HS-PT NGÀY 28/11/2023 VỀ TỘI VI PHẠM QUY ĐỊNH BẢO VỆ ĐỘNG VẬT NGUY CẤP, QUÝ, HIẾM

Ngày 28 tháng 11 năm 2023, tại trụ sở Tòa án nhân dân tỉnh Yên Bái, xét xử công khai phúc thẩm vụ án hình sự thụ lý số: 50/2023/TLPT-HS ngày 04 tháng 10 năm 2023 đối với bị cáo Hà Quang D, do có kháng cáo của bị cáo đối với Bản án hình sự sơ thẩm số: 34/2023/HS-ST ngày 23 tháng 8 năm 2023 của Tòa án nhân dân huyện VC, tỉnh Yên Bái.

Bị cáo: Hà Quang D sinh ngày 09 tháng 4 năm 1962, tại huyện VC, tỉnh Yên Bái; cư trú tại: Thôn VT, xã CT, huyện VC, tỉnh Yên Bái; nghề nghiệp: Lao động tự do; trình độ học vấn: Lớp 7/10; dân tộc: Tày; giới tính: Nam; tôn giáo: Không; quốc tịch: Việt Nam; con ông Hà Đình K và bà Hà Thị Đ (Đều đã chết); vợ là Hà Thị N sinh năm 1963 và có 03 con; là Đảng viên Đảng cộng sản Việt Nam (Đã bị khai trừ); tiền án, tiền sự: Không; hiện đang bị áp dụng biện pháp ngăn chặn cấm đi khỏi nơi cư trú; có mặt.

Trong vụ án còn có những người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan không kháng cáo nên Tòa án không triệu tập.

NỘI DUNG VỤ ÁN

Theo các tài liệu có trong hồ sơ vụ án và diễn biến tại phiên tòa, nội dung vụ án được tóm tắt như sau:

Khoảng đầu tháng 3/2023, Hà Quang D mua của người đàn ông dân tộc Mông, không biết tên, tuổi và địa chỉ 08 con Rùa hộp trán vàng miền Bắc về nuôi với giá 500.000 đồng/con. Ngày 09-3-2023, có một người nam giới gọi điện thoại cho D giới thiệu tên là Hồ A nhà ở tỉnh Tuyên Quang, qua thông tin trên mạng người này biết và hỏi mua 08 con Rùa mà D đang nuôi. D đã đồng ý bán với giá 600.000 đồng/con. Đến 09 giờ 30 phút ngày 17-3-2023, người nam giới tên Hồ A gọi điện thoại cho D hẹn khoảng 11 giờ trưa mang 08 con Rùa ra khu vực Ngã Ba, xã CT sẽ có người tên E đến lấy và trả tiền. D cho 08 con Rùa vào thùng xốp màu trắng, để vào cốp xe ô tô nhãn hiệu NISSAN SUNNY, biển kiểm soát 21A-X rồi lái đến điểm hẹn. Khi đến nơi thì thấy có một người nam giới đứng chờ sẵn ở đó, D dừng xe xuống lấy thùng xốp mở ra cho người này xem Rùa, đúng lúc này tổ công tác của Công an huyện VC đến kiểm tra, bắt quả tang D và thu giữ 08 cá thể Rùa còn sống, người nam giới lên xe ô tô chạy thoát.

Tại Kết luận giám định số 334/STTNSV ngày 20-3-2023 của Viện Sinh thái và Tài nguyên sinh vật thuộc Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam kết luận:

- Xác định tên loài động vật: “08 (tám) cá thể động vật còn sống là loài Rùa hộp trán vàng miền bắc có tên khoa học là Cuora galbinifrons, lớp Bò sát (Reptilia)”.

- Xác định tình trạng bảo tồn theo quy định của pháp luật:

“1. Loài Rùa hộp trán vàng miền Bắc có tên trong Phụ lục I, Danh mục các loài nguy cấp, quý, hiếm, được ưu tiên bảo vệ, ban hành kèm theo Nghị định số 64/2019/NĐ-CP, ngày 16/7/2019 của Chính phủ.

2. Loài Rùa hộp trán vàng miền Bắc cũng có tên trong Nhóm IB, Danh mục thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm, ban hành kèm theo Nghị định số 84/2021/NĐ-CP, ngày 22/9/2021 của Chính phủ.”.

Tại Bản án hình sự sơ thẩm số 34/2023/HS-ST ngày 23 tháng 8 năm 2023 của Tòa án nhân dân huyện VC, tỉnh Yên Bái đã quyết định:

- Về tội danh: Tuyên bố bị cáo Hà Quang D phạm tội “Vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm”.

- Về hình phạt: Căn cứ vào điểm a khoản 2, khoản 4 Điều 244; điểm s khoản 1 Điều 51 của Bộ luật hình sự, xử phạt bị cáo Hà Quang D 05 (năm) năm tù. Thời hạn chấp hành hình phạt tù tính từ ngày bị cáo tự nguyện hoặc bắt thi hành án. Phạt tiền 50.000.000 (Năm mươi triệu) đồng nộp vào ngân sách Nhà nước.

Ngoài ra, Bản án sơ thẩm còn quyết định về xử lý vật chứng, án phí sơ thẩm và quyền kháng cáo theo quy định của pháp luật.

Ngày 29-8-2023, bị cáo Hà Quang D kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt và được hưởng án treo.

Tại phiên tòa phúc thẩm:

Bị cáo Hà Quang D thành khẩn khai nhận toàn bộ hành vi phạm tội của mình như nội dung bản án sơ thẩm. Bị cáo đề nghị Hội đồng xét xử phúc thẩm xem xét bị cáo luôn thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải; quá trình sinh sống luôn chấp hành đúng quy định của pháp luật, tích cực tham gia các phong trào, hoạt động của địa phương để xem xét giảm hình phạt và cho bị cáo được hưởng án treo. Bị cáo xuất trình Giấy xác nhận của Công an xã AL, huyện VC về việc bị cáo đã cung cấp thông tin tố giác tội phạm.

Kiểm sát viên trình bày quan điểm về việc giải quyết phúc thẩm: Đề nghị Hội đồng xét xử căn cứ điểm b khoản 1 Điều 355; điểm e khoản 1 Điều 357 của Bộ luật Tố tụng hình sự, chấp nhận kháng cáo của bị cáo Hà Quang D, sửa Bản án hình sự sơ thẩm số 34/2023/HS-ST ngày 23 tháng 8 năm 2023 của Tòa án nhân dân huyện VC, tỉnh Yên Bái theo hướng giảm hình phạt và cho hưởng án treo đối với bị cáo Hà Quang D.

Bị cáo Hà Quang D nói lời sau cùng xin được giảm nhẹ hình phạt và xin được hưởng án treo.

NHẬN ĐỊNH CỦA TÒA ÁN

Trên cơ sở nội dung vụ án, căn cứ vào các tài liệu trong hồ sơ vụ án đã được tranh tụng tại phiên tòa, Hội đồng xét xử nhận định như sau:

[1] Về tố tụng: Trong quá trình điều tra, truy tố, xét xử sơ thẩm, các cơ quan tiến hành tố tụng và người tiến hành tố tụng đã thực hiện đúng về thẩm quyền, trình tự, thủ tục theo quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự.

Kháng cáo của bị cáo Hà Quang D đúng hình thức, trong hạn luật định, đủ điều kiện để giải quyết phúc thẩm.

[2] Lời khai tại phiên tòa phúc thẩm của bị cáo Hà Quang D phù hợp với các tài liệu, chứng cứ khác có trong hồ sơ vụ án, đủ căn cứ kết luận: Khoảng 11 giờ ngày 17-3-2023 tại khu vực thôn Ngã Ba, xã CT, huyện VC, bị cáo Hà Quang D đã thực hiện hành vi mua bán trái phép 08 cá thể Rùa hộp trán vàng miền Bắc còn sống. Các cá thể Rùa này có tên trong Phụ lục I, Danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ (Ban hành kèm theo Nghị định 64/2019/NĐ-CP ngày 16/7/2019 của Chính phủ) và có tên trong Nhóm IB, Danh mục thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm (Ban hành kèm theo Nghị định số 84/2021/NĐCP, ngày 22/9/2021 của Chính phủ). Do có hành vi nêu trên, Bản án sơ thẩm kết án bị cáo Hà Quang D về tội “Vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm”, theo quy định tại điểm a khoản 2 Điều 244 của Bộ luật Hình sự là có căn cứ, đúng pháp luật.

[3] Khi quyết định hình phạt, Tòa án cấp sơ thẩm đã xem xét, đánh giá tính chất, mức độ nguy hiểm của hành vi phạm tội mà bị cáo đã thực hiện, nhân thân của bị cáo; đã áp dụng đúng tình tiết giảm nhẹ quy định tại điểm s khoản 1 Điều 51 của Bộ luật Hình sự. Do đó, mức hình phạt mà bản án sơ thẩm xử phạt bị cáo là phù hợp. Tuy nhiên, tại giai đoạn xét xử phúc thẩm, bị cáo D đã cung cấp Giấy xác nhận của Công an xã AL, huyện VC về viêc Hà Quang D đã cung cấp thông tin tố giác tội phạm (Vụ án đã được khởi tố), đồng thời tự giác nộp 50.000.000 đồng tiền phạt và 200.000 đồng án phí hình sự sơ thẩm. Đây là các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự quy định tại điểm u khoản 1 và khoản 2 Điều 51 của Bộ luật Hình sự, được áp dụng thêm đối với bị cáo.

[4] Xét kháng cáo của bị cáo Hà Quang D, Hội đồng xét xử thấy: Bị cáo là người dân tộc thiểu số, cư trú nơi miền núi, trình độ học vấn 7/10 nên nhận thức về việc bảo vệ động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm không đầy đủ; các cá thể Rùa vẫn còn sống và đã được bàn giao cho Viện Sinh thái và Tài nguyên sinh vật thuộc Viện Hàn lâm khoa học và Công nghệ Việt Nam quản lý, nuôi dưỡng, nghiên cứu. Bị cáo có các tình tiết giảm nhẹ quy định tại điểm s, u khoản 1 Điều 51 của Bộ luật Hình sự, đủ điều kiện để áp dụng khoản 1 Điều 54 của Bộ luật Hình sự. Do đó, Hội đồng xét xử chấp nhận giảm hình phạt cho bị cáo dưới mức thấp nhất của khung hình phạt. Xét bị cáo D là người có nhân thân tốt, không có tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự, có nhiều tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự và có nơi cư trú cụ thể. Đồng thời, bị cáo đã tự nguyện nộp toàn bộ án phí và tiền phạt theo quyết định của bản án sơ thẩm, thể hiện thái độ thực sự ăn năn hối cải, tích cực cải tạo, sửa chữa sai lầm, đủ điều kiện được hưởng án treo theo hướng dẫn tại Nghị quyết số 02/2018/NQ-HĐTP ngày 15-5-2018 của Hội đồng thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao, hướng dẫn áp dụng Điều 65 của Bộ luật Hình sự về án treo.

[5] Từ nhận định trên, Hội đồng xét xử chấp nhận đề nghị của Kiểm sát viên về việc chấp nhận kháng cáo của bị cáo xin giảm hình phạt và được hưởng án treo, để thể hiện sự khoan hồng của pháp luật, đồng thời vẫn đảm bảo tính giáo dục, răn đe và phòng ngừa. Việc sửa án sơ thẩm là do có phát sinh tình tiết mới tại cấp phúc thẩm, nên cấp sơ thẩm không có lỗi.

[6] Về án phí hình sự phúc thẩm: Do kháng cáo được chấp nhận, nên người kháng cáo không phải chịu án phí hình sự phúc thẩm.

[7] Các quyết định khác của bản án sơ thẩm không có kháng cáo, kháng nghị nên Hội đồng xét xử không xem xét và có hiệu lực pháp luật kể từ ngày hết thời hạn kháng cáo, kháng nghị.

Vì các lẽ trên,

QUYẾT ĐỊNH

Căn cứ điểm b khoản 1 khoản 2 Điều 355; điểm e khoản 1 Điều 357 của Bộ luật Tố tụng hình sự,

1. Chấp nhận kháng cáo của bị cáo Hà Quang D. Sửa Bản án hình sự sơ thẩm số 34/2023/HS-ST ngày 23 tháng 8 năm 2023 của Tòa án nhân dân huyện VC, tỉnh Yên Bái như sau:

- Về tội danh: Tuyên bố bị cáo Hà Quang D phạm tội “Vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm”.

- Về hình phạt: Căn cứ vào điểm a khoản 2, khoản 4 Điều 244; điểm s, u khoản 1, khoản 2 Điều 51; khoản 1 Điều 54; Điều 65 của Bộ luật hình sự, xử phạt bị cáo Hà Quang D 03 (Ba) năm tù cho hưởng án treo; thời gian thử thách là 05 (Năm) năm tính từ ngày tuyên án phúc thẩm 28-11-2023. Phạt tiền 50.000.000đ (Năm mươi triệu đồng), xác nhận bị cáo đã nộp tại Biên lai thu tiền số 0000579 ngày 28-8-2023 của Chi cục Thi hành án dân sự huyện VC, tỉnh Yên Bái.

Giao bị cáo Hà Quang D cho Ủy ban nhân dân xã CT, huyện VC, tỉnh Yên Bái giám sát, giáo dục. Gia đình bị cáo có trách nhiệm phối hợp với chính quyền địa phương trong việc giám sát, giáo dục bị cáo. Trường hợp bị cáo thay đổi nơi cư trú thì được thực hiện theo quy định của pháp luật về thi hành án hình sự.

Trong thời gian thử thách, người được hưởng án treo cố ý vi phạm nghĩa vụ 02 lần trở lên thì Tòa án có thể quyết định buộc người được hưởng án treo phải chấp hành hình phạt tù của bản án đã cho hưởng án treo.

2. Về án phí phúc thẩm: Căn cứ điểm h khoản 2 Điều 23 Nghị quyết 326/2016/UBTVQH14 ngày 30-12-2016, của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội quy định về mức thu, miễn giảm thu, nộp, quản lý và sử dụng án phí và lệ phí Tòa án, Bị cáo Hà Quang D không phải chịu án phí hình sự phúc thẩm.

3. Các quyết định khác của bản án sơ thẩm không có kháng cáo, kháng nghị đã có hiệu lực pháp luật, kể từ ngày hết thời hạn kháng cáo, kháng nghị.

Bản án phúc thẩm có hiệu lực pháp luật kể từ ngày tuyên án.