Bản án 180/2022/HSST về tội vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm

TÒA ÁN NHÂN DÂN QUẬN HOÀN KIẾM, THÀNH PHỐ HÀ NỘI

BẢN ÁN 180/2022/HSST NGÀY 15/09/2022 VỀ TỘI VI PHẠM QUY ĐỊNH VỀ BẢO VỆ ĐỘNG VẬT NGUY CẤP, QUÝ, HIẾM

Trong ngày 15 tháng 9 năm 2022, tại trụ sở Tòa án nhân dân quận Hoàn Kiếm, Thành phố Hà Nội xét xử sơ thẩm vụ án hình sự thụ lý số 185/2022/ TLST - HS ngày 05 tháng 9 năm 2022 theo Quyết định đưa vụ án ra xét xử số 185/2022/QĐXXST - HS ngày 05 tháng 9 năm 2022 đối với các bị cáo:

1. Họ và tên: Tráng A S., Sinh năm: 1995; ĐKHK và nơi ở: Bản C., xã T., huyện Bảo Yên, tỉnh Lào Cai; Giới tính: Nam; Quốc tịch: Việt Nam; Dân tộc: Mông; Tôn giáo: Không; Nghề nghiệp: Không; Trình độ học vấn: 9/12; Con ông: Tráng A K., sinh năm 1969 và bà Thào Thị D., sinh năm 1966; Vợ là Ma Thị Ch., sinh năm 1997, có 03 con lớn sinh năm 2015, nhỏ sinh năm 2022; Tiền án, tiền sự: Chưa. Bị cáo bị tạm giữ từ ngày 12/5/2022 đến ngày 21/5/2022. Hiện đang thực hiện Lệnh cấm đi khỏi nơi cư trú. Bị cáo có mặt tại phiên tòa.

Người bào chữa: Bà Quách Thị Thu Huyền, Trợ giúp viên pháp lý thuộc Trung tâm trợ giúp pháp lý nhà nước Thành phố Hà Nội. (Có mặt).

2. Họ và tên: Thào A Q., Sinh năm: 1987; ĐKHK và nơi ở: Bản C., xã T., huyện Bảo Yên, tỉnh Lào Cai; Giới tính: Nam; Quốc tịch: Việt Nam; Dân tộc: Mông; Tôn giáo: Không; Nghề nghiệp: Không; Trình độ học vấn: Không biết chữ; Con ông: Thào A Tr. (đã chết) và bà Cư Thị S2. - sinh năm 1964; Vợ là Lý Thị D2., sinh năm 1997 có 04 con lớn sinh năm 2014, nhỏ sinh năm 2021; Tiền án, tiền sự: Chưa. Bị cáo bị tạm giữ từ ngày 12/5/2022 đến ngày 21/5/2022. Hiện đang thực hiện Lệnh cấm đi khỏi nơi cư trú. Bị cáo có mặt tại phiên tòa.

Người bào chữa: Bà Quách Thị Thu Huyền, Trợ giúp viên pháp lý thuộc Trung tâm trợ giúp pháp lý nhà nước Thành phố Hà Nội. (Có mặt)

NỘI DUNG VỤ ÁN

Theo các tài liệu có trong hồ sơ vụ án và diễn biến tại phiên tòa, nội dung vụ án được tóm tắt lại như sau:

Khoảng 10 giờ 30 phút ngày 12/5/2022, tổ công tác Đội cảnh sát điều tra tội phạm về kinh tế và chức vụ - Công an quận Hoàn Kiếm trong khi làm nhiệm vụ phát hiện Tráng A S. và Thào A Q. có biểu hiện nghi vấn nên đã tiến hành kiểm tra tại trước cửa số nhà 120 Trần Nhật Duật, phường Hàng Buồm, quận Hoàn Kiếm, Thành phố Hà Nội. Qua kiểm tra, tổ công tác phát hiện 01 cá thể động vật nghi là rắn hổ mang chúa nên đã đưa các đối tượng cùng tang vật về trụ sở Công an phường Hàng Buồm giải quyết.

Tang vật thu giữ của Thào A Q.: 01 bao tải dứa màu trắng bên trong có 01 cá thể động vật còn sống nghi là rắn hổ chúa màu đen, kích thước khoảng 2,5m, trọng lượng khoảng 03 kg.

Thu giữ của Tráng A S.: 01 điện thoại nhãn hiệu OPPO A3s, kiểu máy CPHI803, màu đen, đã qua sử dụng, không rõ chất lượng có số IMEI1:

861570045732690, số IMEI2: 861570045732682 kèm sim số 0822245643.

Tại Bản Kết luận giám định động vật số 600/STTNSV ngày 12/5/2022 của Viện sinh thái và tài nguyên sinh vật - Viện hàn lâm khoa học và công nghệ Việt Nam kết luận: 01 cá thể động vật còn sống là loài Rắn hổ chúa có tên khoa học tên là Ophiophagus hannah có tên trong Phụ lục I, Danh mục các loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ, ban hành kèm theo Nghị định 64/2019/NĐ-Cp, ngày 16/7/2019 của Chính phủ, có tên trong Nhóm IB, Danh mục thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm, ban hành kèm theo Nghị định số 84/2021/NĐ-CP, ngày 22/9/2021.

Ngày 12/5/2022, Cơ quan điều tra đã bàn giao 01 cá thể Rắn hổ chúa, trọng lượng 3,0 kg còn sống, tình trạng sức khỏe yếu cho Trung tâm Cứu hộ động vật hoan dã Hà Nội.

Tại Cơ quan điều tra, Tráng A S. khai nhận: S. và Q. là bạn bè quen biết nhau. Ngày 27/4/2022, S. và Q. lên rừng cách nhà khoảng 3 km để săn bắt động vật. Trong quá trình săn bắt, S. và Q. phát hiện 01 cá thể rắn hổ mang chúa màu đen, phần cổ mài vàng, trên thân có vạch ngang màu trắng, dài khoảng 2,5m, nặng khoảng 3 kg. Cả hai cùng nhau bắt cá thể rắng mang về cất giấu tại nhà S. và thống nhất sẽ đăng bán trên mạng xã hội để kiếm lời. Do Q. không biết chữ nên S. sẽ là người chụp ảnh, đăng lên mạng xã hội để bán. Thời điểm này, cả S. và Q. đều chưa rõ cá thể rắn thuộc loài hổ mang chúa, cấm mua bán, săn bắt, nuôi nhốt, giết mổ. S. sử dụng tài khoản Facebook “Quả Su Su” đăng bài lên mạng xã hội Facebook tìm khách mua. Sau khi S. đăng bài, có nhiều tài khoản Facebook đã để lại bình luận với nội dung cá thể rắn đó thuộc loài hổ mang chúa, nếu buôn bán sẽ vi phạm quy định của pháp luật. Tuy nhiên, vì hám lợi nên S. vẫn tiếp tục đăng bán. Lúc này, có tài khoản “Đặng Thanh T.” (sử dụng số thuê bao 0912225xxx.) liên hệ cho S. hỏi mua cá thể rắn trên với giá 6.000.000 đồng và cho thêm 1.000.000 đồng tiền công vận chuyển xuống Hà Nội. S. trao đổi lại với Q. về việc cá thể rắn trên bị cấm mua bán, săn bắt, nuôi nhốt, giết mổ tuy nhiên sau đó cả hai vẫn thống nhất sẽ cùng nhau mang xuống Hà Nội bán cho “Đặng Thanh T.”. Khoảng 07 giờ 00 phút ngày 12/5/2022, S. và Q. đi xe khách từ Bảo Hà - Lào Cai xuống Hà Nội, đang chuẩn bị giao cho khách thì bị lực lượng Công an kiểm tra, bắt giữ như đã nêu trên. Nếu bán trót lọt cá thể rắn hổ mang chúa trên thì mỗi người sẽ được hưởng lợi 3.000.000 đồng.

Thào A Q. khai nhận hành vi phù hợp với lời khai của Tráng A S. về việc cả hai cùng tham gia bắt cá thể rắn sau đó bàn bạc thống nhất bán lại cho người dùng tài khoản Facebook “Đặng Thanh T.” với giá 6.000.000 đồng.

Rút list danh sách các cuộc gọi từ số điện thoại 0822.245.xxx mà Tráng A S. sử dụng, số điện thoại 0912.225.067 của người dùng tài khoản Facebook “Đặng Thanh T.” mua rắn, xác định: Người đứng tên chủ thuê bao số 0822.245.xxx là Hoàng Quốc V. (sinh ngày 02/12/1993, HKTT: L., xã M., huyện Yên Bình, tỉnh Yên Bái) và số thuê bao 0912.225.067 mang tên Hà Văn Th2. (sinh ngày 02/8/1995, HKTT: thôn X, xã H., thành phố Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh). Tại cơ quan điều tra, anh Hoàng Quốc V. và anh Hà Văn Th2. khai chưa từng đăng ký và sử dụng số thuê bao trên, không biết ai là Tráng A S., Thào A Q., người dùng tài khoản Facebook “Đặng Thanh T.” và không tham gia buôn bán cá thể rắn hổ chúa, do vậy Cơ quan điều tra không có căn cứ để xử lý.

Về đối tượng sử dụng tài khoản Facebook “Đặng Thanh T.”, có số điện thoại 0912.225.067, do S. khai không rõ tên tuổi, địa chỉ, rút list số điện thoại không xác định được đối tượng, nên Cơ quan điều tra không có điều kiện xác minh làm rõ để xử lý.

Bản Cáo trạng số 179/CT-VKS ngày 26/8/2022 Viện Kiểm sát nhân dân quận Hoàn Kiếm truy tố Tráng A S. và Thào A Q. về tội “Vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm” theo điểm a khoản 1 Điều 244 Bộ luật hình sự.

Tại phiên tòa, Tráng A S. và Thào A Q. khai nhận hành vi phạm tội như cáo trạng đã truy tố.

Đại diện Viện Kiểm sát giữ quyền công tố luận tội: Qua xét hỏi, thẩm vấn tại phiên tòa, có đủ cơ sở kết luận bị cáo Tráng A S. và Thào A Q. phạm tội Vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm như nội dung bản cáo trạng truy tố, đề nghị Hội đồng xét xử áp dụng điểm a khoản 1 Điều 244; điểm s khoản 1, khoản 2 Điều 51, Điều 38 Bộ luật Hình sự 2015 xử phạt:

Bị cáo Tráng A S. từ 12 tháng tù đến 15 tháng tù nhưng cho hưởng án treo, hạn thử thách 24 tháng đến 30 tháng.

Bị cáo Thào A Q. từ 12 tháng tù đến 15 tháng tù nhưng cho hưởng án treo, hạn thử thách 24 tháng đến 30 tháng.

Không áp dụng hình phạt bổ sung là phạt tiền. Vật chứng:

Đối với 01 cá thể động vật còn sống là loài Rắn hổ chúa có tên khoa học tên là Ophiophagus hannah hiện đã giao cho Trung tâm cứu hộ động vật hoang dã Hà nội - Sở nông nghiệp và phát triển nông thôn Hà nội theo biên bản giao nhận A.12.5.2022/BB-GNĐVR ngày 12 tháng 5 năm 2022 thì Trung tâm cứu hộ động vật hoang dã Hà nội - Sở nông nghiệp và phát triển nông thôn Hà nội xử lý theo đúng qui định của Pháp luật Tịch thu tiêu hủy 01 sim điện thoại; Tịch thu sung vào ngân sách nhà nước 01 điện thoại nhãn hiệu OPPO A3s, kiểu máy CPHI803, màu đen, đã qua sử dụng, không rõ chất lượng có số IMEI1: 861570045732690, số IMEI2: 861570045732682 bị cáo S. dùng để liên lạc mua bán rắn.

Người bào chữa cho bị cáo trình bày bào chữa tại phiên tòa:

Về tội danh: Nhất về tội danh và điều khoản Viện kiểm sát nhân dân quận Hoàn Kiếm truy tố đối với các bị cáo Tráng A S. và Thào A Q.. Hành vi của các bị cáo đã phạm vào tội Vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm” theo điểm a khoản 1 Điều 244 Bộ luật hình sự.

Về hình phạt: Đề nghị HĐXX căn nhắc một số điểm sau: Các bị cáo thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải, không quanh co chối tội. Nhân thân của các bị cáo đều chưa có tiền án tiền sự, phạm tội lần đầu, là dân tộc Mông, địa bàn các bị cáo sinh sống thuộc thôn đặc biệt khó khăn, thuộc hộ nghèo của thôn. Các bị cáo là người dân tộc, sống ở vùng đặc biệt khó khăn nên các bị cáo nhận thức pháp luật còn hạn chế. Đề nghị Hội đồng xét xử xem xét xử các bị cáo mức hình phạt thấp nhất và cho các bị cáo được hưởng án treo, không buộc phải cách ly bị cáo ra khỏi đời sống xã hội.

Đề nghị miễn án phí hình sự cho các bị cáo.

Bị cáo nói lời sau cùng: Các bị cáo đề nghị Hội đồng xét xử xem xét giảm nhẹ hình phạt cho các bị cáo, cho các bị cáo được cải tạo ngoài xã hội.

NHẬN ĐỊNH CỦA HỘI ĐỒNG XÉT XỬ

Trên cơ sở nội dung vụ án, căn cứ vào các tài liệu trong hồ sơ vụ án đã được thẩm tra, xét hỏi, tranh luận tại phiên tòa, Hội đồng xét xử nhận thấy như sau:

[1] Về hành vi, quyết định tố tụng của Cơ quan điều tra Công an quận Hoàn Kiếm, Điều tra viên, Viện kiểm sát nhân dân quận Hoàn Kiếm, Kiểm sát viên trong quá trình điều tra, truy tố đã thực hiện đúng thẩm quyền, trình tự, thủ tục quy định của Bộ luật tố tụng hình sự. Bị cáo không có ý kiến hoặc khiếu nại về hành vi, quyết định của Cơ quan tiến hành tố tụng, người tiến hành tố tụng. Do đó, các hành vi, quyết định tố tụng của Cơ quan tiến hành tố tụng, người tiến hành tố tụng đã thực hiện đều hợp pháp.

[2] Về hành vi của bị cáo: Khoảng 10 giờ 30 phút ngày 12 tháng 5 năm 2022, tại khu vực trước số 120 Trần Nhật Duật, phường Hàng Buồm, quận Hoàn Kiếm, Thành phố Hà Nội, Tráng A S. và Thào A Q. đã có hành vi buôn bán trái phép 01 cá thể rắn hổ chúa có tên khoa học là Ophiophagus hannah có tên trong Phụ lục I, Danh mục các loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ, ban hành kèm theo Nghị định 64/2019/NĐ-CP, ngày 16/7/2019 của Chính phủ, có tên trong Nhóm IB, Danh mục thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm, ban hành kèm theo Nghị định số 84/2021/NĐ-CP, ngày 22/9/2021, thì bị phát hiện bắt giữ cùng tang vật. Như vậy, hành vi của các bị cáo Tráng A S. và Thào A Q. đã đủ yếu tố cấu thành tội “Vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm” theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều 244 Bộ luật hình sự.

Hành vi của các bị cáo là nguy hiểm cho xã hội, xâm phạm đến sự phát triển bền vững của môi trường. Các bị cáo nhận thức được hành vi của mình làm suy kiệt nguồn tài nguyên thiên nhiên, ảnh hưởng đến sự cân bằng sinh thái tự nhiên nhưng vì hám lợi mà các bị cáo đã cố ý thực hiện. Do đó cần phải có biện pháp xử lý nghiêm khắc để giáo dục cải tạo các bị cáo thành người có ích cho xã hội, đồng thời đảm bảo tính phòng ngừa chung.

Trong vụ án này các bị cáo cùng bàn bạc và thực hiện hành vi phạm tội nên mức hình phạt áp dụng là ngang nhau.

[3] Hội đồng xét xử xem xét các bị cáo không có tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự; Các bị cáo có tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự: thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải, phạm tội lần đầu, nhân thân chưa có tiền án, tiền sự, các bị cáo là người dân tộc, hiểu biết pháp luật hạn chế để giảm nhẹ một phần hình phạt. Các bị cáo có nơi cư trú rõ ràng và có đầy đủ các điều kiện nên Hội đồng xét xử xem xét cho các bị cáo được hưởng án treo, thể hiện tính nhân đạo và khoan hồng của pháp luật.

Về hình phạt bổ sung: Các bị cáo thu nhập không ổn định nên không áp dụng hình phạt bổ sung là phạt tiền.

[4] Biện pháp tư pháp:

Đối với 01 cá thể động vật còn sống là loài Rắn hổ chúa có tên khoa học tên là Ophiophagus hannah hiện đã giao cho Trung tâm cứu hộ động vật hoang dã Hà nội - Sở nông nghiệp và phát triển nông thôn Hà nội theo biên bản giao nhận A.12.5.2022/BB-GNĐVR ngày 12 tháng 5 năm 2022 thì Trung tâm cứu hộ động vật hoang dã Hà nội - Sở nông nghiệp và phát triển nông thôn Hà nội xử lý theo đúng qui định của Pháp luật Tịch thu sung vào ngân sách nhà nước 01 điện thoại nhãn hiệu OPPO A3s, kiểu máy CPHI803, màu đen, đã qua sử dụng, không rõ chất lượng có số IMEI1:

861570045732690, số IMEI2: 861570045732682 bị cáo S. dùng để liên lạc mua bán rắn. Tịch thu tiêu hủy 01 sim điện thoại.

[4] Các bị cáo là người dân tộc thiểu số, thuộc hộ nghèo, cận nghèo nên miễn án phí hình sự cho bị cáo theo quy định tại điểm đ khoản 1 Điều 12 Nghị quyết số 326/2016/UBTVQH14 ngày 30/12/2016 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội qui định về mức thu, miễn, giảm, thu, nộp, quản lý và sử dụng án phí và lệ phí Tòa án;

[5] Các bị cáo có quyền kháng cáo bản án theo luật định.

Vì các lẽ trên;

QUYẾT ĐỊNH

1. Tuyên bố bị cáo Tráng A S., Thào A Q. phạm tội “Vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm” 2. Áp dụng điểm a khoản 1 Điều 244; điểm s khoản 1, khoản 2 Điều 51; Điều 65 Bộ luật hình sự;

Nghị quyết 02/2018/NQ - HĐTP ngày 15/05/2018 của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân Tối cao hướng dẫn áp dụng điều 65 của Bộ luật hình sự về án treo.

Xử phạt: Bị cáo Tráng A S. 16 (mười sáu) tháng tù nhưng cho hưởng án treo. Thời gian thử thách 32 (ba mươi hai) tháng, kể từ ngày tuyên án.

Xử phạt: Bị cáo Thào A Q. 16 (mười sáu) tháng tù nhưng cho hưởng án treo. Thời gian thử thách 32 (ba mươi hai) tháng, kể từ ngày tuyên án.

Giao bị cáo Tráng A S. và bị cáo Thào A Q. cho UBND xã Tân Dương, huyện Bảo Yên, tỉnh Lào Cai giám sát, giáo dục trong thời gian thử thách.

Trường hợp bị cáo Tráng A S., Thào A Q. thay đổi nơi cư trú thì thực hiện theo quy định tại khoản 1 Điều 92 Luật Thi hành án hình sự Trong thời gian thử thách, bị cáo Tráng A S., Thào A Q. cố ý vi phạm nghĩa vụ 02 lần trở lên thì Tòa án có thể quyết định buộc bị cáo Tráng A S., Thào A Q.

phải chấp hành hình phạt tù của Bản án đã cho hưởng án treo.

3. Biện pháp tư pháp: Áp dụng Điều 46; Điều 47 Bộ luật hình sự; Điều 106 Bộ luật tố tụng hình sự.

Đối với 01 cá thể động vật còn sống là loài Rắn hổ chúa có tên khoa học tên là Ophiophagus hannah hiện đã giao cho Trung tâm cứu hộ động vật hoang dã Hà nội - Sở nông nghiệp và phát triển nông thôn Hà nội theo biên bản giao nhận A.12.5.2022/BB-GNĐVR ngày 12 tháng 5 năm 2022 thì Trung tâm cứu hộ động vật hoang dã Hà nội - Sở nông nghiệp và phát triển nông thôn Hà nội xử lý theo đúng qui định của Pháp luật.

Tịch thu tiêu hủy 01 sim điện thoại đã cũ, chất lượng hiện trạng không rõ.

Tịch thu sung vào ngân sách nhà nước 01 điện thoại nhãn hiệu OPPO A3s , màu đen, kiểu máy CPHI803 đã qua sử dụng, không rõ chất lượng có số IMEI1:

861570045732690, số IMEI2: 861570045732682, máy cũ, vỏ ngoài trày xước, tại thời điểm bàn giao máy không mở được để kiểm tra, đôi chiếu số Imei, chất lượng hiện trạng không rõ, không rõ nguồn gốc xuất xứ, màn hình trước bị nứt vỡ.

Vật chứng lưu giữ tại Chi cục Thi hành án dân sự quận Hoàn Kiếm theo biên bản giao nhận ngày 14/9/2022.

4. Án phí: Áp dụng điểm đ khoản 1 Điều 12 Nghị quyết số 326/2016/UBTVQH14 ngày 30/12/2016 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội qui định về mức thu, miễn, giảm, thu, nộp, quản lý và sử dụng án phí và lệ phí Tòa án;

Miễn nộp 200.000 đồng (Hai trăm nghìn đồng) án phí hình sự sơ thẩm đối với mỗi bị cáo.

5. Quyền kháng cáo: Áp dụng Điều 331; Điều 333 của Bộ luật Tố tụng hình sự;

Các bị cáo có quyền kháng cáo bản án trong hạn 15 ngày kể từ ngày tuyên án.