Bản án 155/2017/HC-PT ngày 26/07/2017 về khởi kiện quyết định hành chính trong lĩnh vực quản lý đất đai đối với trường hợp Nhà nước thu hồi đất, bồi thường hỗ trợ thu hồi đất

TÒA ÁN NHÂN DÂN CẤP CAO TẠI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

BẢN ÁN 155/2017/HC-PT NGÀY 26/07/2017 VỀ KHỞI KIỆN QUYẾT ĐỊNH HÀNH CHÍNH TRONG LĨNH VỰC QUẢN LÝ ĐẤT ĐAI ĐỐI VỚI TRƯỜNG HỢP NHÀ NƯỚC THU HỒI ĐẤT,  BỒI THƯỜNG HỖ TRỢ THU HỒI ĐẤT

Ngày 26 tháng 7 năm 2017 tại trụ sở Tòa án nhân dân tỉnh Ninh Thuận, Tòa án nhân dân cấp cao tại thành phố Hồ Chí Minh xét xử phúc thẩm vụ án hành chính thụ lý số 142/2017/TLPT-HC ngày 06/6/2017 về việc “Khởi kiện quyết định hành chính trong lĩnh vực quản lý đất đai đối với trường hợp Nhà nước thu hồi đất, bồi thường hỗ trợ thu hồi đất”.

Do có kháng cáo của người khởi kiện đối với bản án hành chính sơ thẩm số 07/2017/HC-ST ngày 28/4/2017 của Tòa án nhân dân tỉnh Ninh Thuận;

Theo quyết định đưa vụ án ra xét xử phúc thẩm số 409/2017/QĐ-PT ngày 10 tháng 7 năm 2017 giữa các đương sự:

1. Người khởi kiện: Ông Vũ Mạnh N, sinh năm 1977. (có mặt) Địa chỉ: phường PM, thành phố PT, tỉnh Ninh Thuận.

Đại diện theo ủy quyền của người khởi kiện: Ông Đoàn Việt T, sinh năm 1967. (Văn bản ủy quyền ngày 16/01/2017) (có mặt)

Địa chỉ: xã BH, huyện BC, thành phố Hồ Chí Minh.

2. Người bị kiện: Ủy ban nhân dân huyện Ninh Sơn, tỉnh Ninh Thuận

Đại diện theo ủy quyền của người bị kiện: Ông Đoàn Văn H – Phó chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện Ninh Sơn. (Văn bản ủy quyền ngày 30/11/2016) (có đơn xin xét xử vắng mặt)

Người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người bị kiện: Ông Trần Minh Đ, sinh năm 1960. (có mặt)

Địa chỉ: Xã QS, huyện NS, tỉnh Ninh Thuận.

NỘI DUNG VỤ ÁN

Người khởi kiện - ông Vũ Mạnh N trình bày:

Ngày 21/9/2016 Ủy ban nhân dân huyện Ninh Sơn (viết tắt là UBND) ban hành Quyết định số 2020/QĐ-UBND về việc thu hồi đất để giải phóng mặt bằng, thực hiện dự án công trình Kênh chính Đập dâng Tân Mỹ (thuộc hệ thống thủy lợi Tân Mỹ) đoạn qua xã Mỹ Sơn, huyện Ninh Sơn. Căn cứ vào quyết định này ông bị thu hồi diện tích đất 9.340,3m2.

Cùng ngày 21/9/2016, UBND huyện Ninh Sơn ban hành Quyết định số 2039/QĐ-UBND về việc thu hồi đất để giải phóng mặt bằng, thực hiện dự án công trình Kênh chính Đập dâng Tân Mỹ (thuộc hệ thống thủy lợi Tân Mỹ) đoạn qua xã Mỹ Sơn, huyện Ninh Sơn. Căn cứ vào quyết định này ông bị thu hồi diện tích đất 5.365,7m2. Tổng diện tích mà ông bị thu hồi thông qua 02 quyết định trên là: 14.706,00 m2.

Ngày 30/9/2016 UBND huyện Ninh Sơn ra Quyết định 2201/QĐ-UBND để giải quyết việc bồi thường và hỗ trợ cho ông. Tại Điều 1 quyết định này cho là đất lấn chiếm, nằm trong khu đất của UBND xã Mỹ Sơn quản lý là 9.340,3m2. Ông N xác định thửa đất số 3, tờ bản đồ địa chính số 4, xã Mỹ Sơn, huyện Ninh Sơn với diện tích thu hồi là 6.432m2 là đất do ông Phạm Văn M khai hoang vào năm 2000 và sử dụng ổn định đến năm 2009 chuyển nhượng lại cho Ông N, tổng thời gian sử dụng là 16 năm, đã được UBND xã Mỹ Sơn xác nhận.

Đối với thửa đất số 10 tờ bản đồ số 1, xã Mỹ Sơn, huyện Ninh Sơn, diện tích đất thu hồi là 2.908,3m2  là do ông Ngọc khai hoang năm 2008, sử dụng ổn định đến năm 2014 sang nhượng lại cho Ông N. Từ trước cho đến khi có dự án Kênh chính Đập dâng Tân Mỹ, Ông N cũng như UBND xã Mỹ Sơn không biết đây là đất do UBND xã Mỹ Sơn quản lý và cũng không nhận được bất kỳ thông báo nào của UBND xã Mỹ Sơn yêu cầu ngừng khai hoang sản xuất. Như vậy 02 lô đất này đủ điều kiện bồi thường và hỗ trợ theo quy định của pháp luật. Ông N không tranh chấp về đơn giá đền bù của UBND huyện Ninh Sơn

Từ những nội dung trên đề nghị Tòa án nhân dân tỉnh Ninh Thuận giải quyết: Hủy Điều 1 Quyết định số 2020/QĐ-UBND ngày 21/9/2016 của Ủy ban nhân dân huyện Ninh Sơn về việc thu hồi đất để giải phóng mặt bằng thực hiện dự án Công trình Kênh chính Đập dâng Tân Mỹ (Thuộc hệ thống thủy lợi Tân Mỹ) đoạn qua xã Mỹ Sơn, huyện Ninh Sơn. Hủy Điều 1 Quyết định số 2201/QĐ-UBND ngày 30/9/2016 của Ủy ban nhân dân huyện Ninh Sơn về việc bồi thường, hỗ trợ cho hộ ông Vũ Mạnh N để giải phóng mặt bằng thực hiện dự án Tuyến kênh chính đập dâng Tân Mỹ đoạn qua địa bàn xã Mỹ Sơn, huyện Ninh Sơn.

Người bị kiện - Ủy ban nhân dân huyện Ninh Sơn, tỉnh Ninh Thuận trình bày:

Dự án Kênh chính đập dâng Tân Mỹ được Trung ương hỗ trợ đầu tư và được phê duyệt tại quyết định số 3088/QĐ-BNN-XD ngày 04/8/2015 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn. Để thực hiện dự án Kênh chính Đập dâng Tân Mỹ đoạn qua địa bàn xã Mỹ Sơn thì UBND huyện Ninh Sơn đã thu hồi đất của hộ ông Vũ Mạnh N đang sử dụng với tổng diện tích bị thu hồi là 14.706m2, cụ thể: Thửa số 10, tờ Bản đồ trích đo số 1, thu hồi diện tích 2.908,3m2; Thửa số 3, tờ Bản đồ địa chính số 4, thu hồi diện tích 8.696m2; Thửa số 8, tờ Bản đồ địa chính số 4, thu hồi diện tích 868m2; Thửa số 40, tờ Bản đồ địa chính số 4, thu hồi diện tích 2.060,2m2; Thửa số 10, tờ Bản đồ địa cính số 4, thu hồi diện tích 173,5m2.

Căn cứ xác nhận của UBND xã Mỹ Sơn về nguồn gốc và thời điểm sử dụng đất thì thửa số 10, tờ Bản đồ trích đo số 1, diện tích 2.908,3m2  do hộ ông Nguyễn Văn N1 chiếm đất rừng để sản xuất nông nghiệp vào năm 2008 đến năm 2014 sang nhượng lại cho ông Vũ Mạnh N. Thửa số 3, tờ Bản đồ địa chính số 4, diện tích 8.696m2 do hộ ông Phạm Văn M khai phá năm 2000 để sản xuất nông nghiệp, trong quá trình sử dụng có lấn chiếm một phần diện tích đất rừng với diện tích 6.432 m2, đến năm 2009 sang nhượng lại cho ông Vũ Mạnh N sử dụng cho đến nay. Thửa số 8, tờ Bản đồ địa chính số 4, diện tích 868m2  do hộ ông Phạm Văn M khai phá năm 2000 để sản xuất nông nghiệp, đến năm 2009 sang nhượng lại cho ông Vũ Mạnh N sử dụng cho đến nay. Thửa số 40, tờ Bản đồ địa chính số 4, diện tích đất 2.060,2m2  và Thửa số 10, tờ Bản đồ địa cính số 4, diện tích 173,5m2  đã được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Căn cứ văn bản số 378/UBND-TCD ngày 19/9/2016 của UBND tỉnh Ninh Thuận về việc bồi thường, hỗ trợ đối với các hộ dân khi thực hiện công trình tuyến Kênh chính Đập dâng Tân Mỹ thuộc hệ thống thủy lợi Tân Mỹ, đoạn qua địa bàn huyện Ninh Sơn “không chấp nhận hỗ trợ về đất cho các hộ lấn chiếm đất rừng sản xuất, đất rừng phòng hộ để sử dụng”.

Tuy nhiên, thực hiện ý kiến Lãnh đạo của UBND tỉnh Ninh thuận, UBND huyện Ninh Sơn đã chỉ đạo các nghành chuyên môn phối hợp với UBND xã Mỹ Sơn xác minh làm rõ cơ sở pháp lý, nguồn gốc thời điểm sử dụng đất đối với thửa đất số 3, tờ bản đồ số 4, diện tích 6.432m2 đất của hộ ông Vũ Mạnh N. Kết quả xác minh như sau:

Diện tích thu hồi là 6.432m2 để làm đường thi công D3. Phần diện tích đất thu hồi nói trên nằm trong thửa đất có diện tích 30.000m2 đã được UBND huyện Ninh Sơn cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đứng tên hộ ông Phạm Văn M, sau đó chuyển nhượng cho hộ ông Vũ Mạnh N trực tiếp sử dụng đến nay.

UBND huyện sẽ tiếp tục công tác đền bù bổ sung cho hộ ông Vũ Mạnh N theo đúng quy định, đồng thời làm rõ trách nhiệm việc thực hiện cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất tại khu vực này.

Tại Bản án hành chính sơ thẩm số 07/2017/HCST ngày 28/4/2017, Tòa án nhân dân tỉnh Ninh Thuận đã quyết định:

Chấp nhận toàn bộ yêu cầu khởi kiện của ông Vũ Mạnh N về việc: Hủy Điều 1 Quyết định số 2020/QĐ-UBND ngày 21/9/2016 của Ủy ban nhân dân huyện Ninh Sơn về việc thu hồi đất để giải phóng mặt bằng thực hiện dự án Công trình Kênh chính Đập dâng Tân Mỹ (Thuộc hệ thống thủy lợi Tân Mỹ) đoạn qua xã Mỹ Sơn, huyện Ninh Sơn.

Hủy Điều 1 Quyết định số 2201/QĐ-UBND ngày 30/9/2016 của Ủy ban nhân dân huyện Ninh Sơn về việc bồi thường, hỗ trợ cho hộ ông (bà): Vũ Mạnh N để giải phóng mặt bằng thực hiện dự án Tuyến kênh chính đập dâng Tân Mỹ đoạn qua địa bàn xã Mỹ Sơn, huyện Ninh Sơn.

Ngoài ra, bản án sơ thẩm con tuyên về phần án phí và quyền kháng cáo theo luật định. Ngày 11/5 và ngày 15/5/2017, ông Đoàn Văn H là đại diện theo ủy quyền của người bị kiện kháng cáo một phần bản án sơ thẩm không đồng ý với việc ông Vũ Mạnh N yêu cầu UBND huyện Ninh Sơn bồi thường phần diện tích đất 2.908,3m2.

Tại phiên tòa phúc thẩm:

Người khởi kiện – ông Vũ Mạnh N yêu cầu Toà án cấp phúc thẩm bác kháng cáo của người bị kiện, giữ nguyên bản án sơ thẩm.

Người bị kiện - Ủy ban Nhân dân huyện Ninh Sơn, tỉnh Ninh Thuận cho rằng Bản án sơ thẩm xác định Ủy ban Nhân dân huyện Ninh Sơn phải bồi thường cho ông Vũ Mạnh N 2.908,3m2 là không đúng quy định pháp luật, vì đây là phần đất lấn chiếm rừng phòng hộ. Đề nghị Hội đồng xét xử bác đơn khởi kiện của ông Vũ Mạnh N về việc yêu cầu UBND  huyện Ninh Sơn bồi thường phần diện tích 2.908,3m2   đất, thuộc thửa số 10, tờ bản đồ số 1 toạ lạc tại xã Mỹ Sơn, huyện Ninh Sơn, tỉnh Ninh Thuận; huỷ một bản án sơ thẩm.

Quan điểm của đại diện viện kiểm sát nhân dân cấp cao tại thành phố Hồ Chí Minh: Tòa án cấp phúc thẩm đã thực hiện các thủ tục tố tụng đúng theo quy định của pháp luật. Đối với kháng cáo của Ủy ban Nhân dân huyện Ninh Sơn, tỉnh Ninh Thuận không có căn cứ chấp nhận, đề nghị Hội đồng xét xử bác kháng cáo của người bị kiện, giữ nguyên bản án sơ thẩm.

Căn cứ các tài liệu, chứng cứ trong hồ sơ vụ án đã được thẩm tra tại phiên tòa phúc thẩm; trên cơ sở xem xét đầy đủ, toàn diện tài liệu, chứng cứ, ý kiến trình bày và kết quả tranh tụng của các đương sự, của Kiểm sát viên tham gia phiên tòa phúc thẩm.

NHẬN ĐỊNH CỦA TÒA ÁN

Về tố tụng:

[1] Toà án cấp sơ thẩm không đưa Uỷ ban nhân dân tỉnh Ninh Thuận vào tham gia tố tụng là chưa phù hợp, vì Uỷ ban nhân dân tỉnh Ninh Thuận là cơ quan uỷ quyền cho Uỷ ban nhân dân huyện Ninh Sơn ban hành Quyết định 2020/QĐ-UBND ngày 21/9/2016 và Quyết định 2201/QĐ-UBND ngày 30/9/2016 nêu trên. Tuy nhiên, theo quy định của pháp luật thì khu đất thuộc diện thu hồi thuộc thẩm quyền của Uỷ ban nhân dân huyện Ninh Sơn nên việc không đưa Uỷ ban nhân dân tỉnh Ninh Thuận vào tham gia tố tụng không ảnh hưởng đến lợi ích hợp pháp của các đương sự. Do đó Toà án cấp phúc thẩm chỉ nêu để rút kinh nghiệm.

Về nội dung:

[2]. Xét kháng cáo của Ủy ban nhân dân huyện Ninh Sơn, tỉnh Ninh Thuận yêu cầu Tòa án cấp phúc thẩm hủy một phần bản án sơ thẩm theo hướng bác đơn khởi kiện của ông Vũ Mạnh N về việc yêu cầu UBND huyện Ninh Sơn bồi thường phần diện tích 2.908,3m2 đất, thuộc thửa số 10, tờ bản đồ số 1 toạ lạc tại xã Mỹ Sơn, huyện Ninh Sơn, tỉnh Ninh Thuận.

Tuy nhiên, theo đơn khởi kiện của ông Vũ Mạnh N chỉ yêu cầu Toà án hủy Điều 1 Quyết định 2020/QĐ-UBND ngày 21/9/2016 của Ủy ban nhân dân huyện Ninh Sơn và Điều 1 Quyết định 2201/QĐ-UBND ngày 30/9/2016 của Ủy ban nhân dân huyện Ninh Sơn vì Ông N cho rằng Điều 1 của 02 quyết định này làm ảnh hưởng đến quyền lợi hợp pháp của Ông N trong việc bồi thường hỗ trợ phần đất bị thu hồi, chứ Ông N không khởi kiện yêu cầu Toà án buộc Ủy ban nhân dân huyện Ninh Sơn phải bồi thường cho Ông N giá trị 2.908,3m2 đất bị thu hồi.

Tại phiên tòa phúc thẩm, phía người bị kiện thừa nhận các Quyết định số 2020 và 2201 nêu trên đều có một phần sai sót. Hơn nữa, sau khi xét xử sơ thẩm thì ngày 30/06/2017 Chủ tịch UBND huyện Ninh Sơn ban hành Công văn số 1354/UBND-TH trong đó có nội dung “…Trên cơ sở rà soát xác định nguồn gốc của UBND xã Mỹ Sơn thì thửa đất số 10, diện tích 2.908,3m2 của hộ ông Vũ Mạnh N đang sử dụng có nguồn gốc, thời điểm sử dụng đất từ năm 1991. UBND Huyện đã có văn bản báo cáo gửi sở Tài nguyên và Môi trường để xem xét thẩm định, đề xuất, UBND  tỉnh  hướng giải quyết…”.

Ngoài ra, quyết định của bản án sơ thẩm không có nội dung buộc UBND huyện Ninh Sơn phải bồi thường phần diện tích đất 2.908,3 m2 nêu trên cho Ông N, mà chỉ tuyên huỷ Điều 1 Quyết định 2020/QĐ-UBND ngày 21/9/2016 và Điều 1 Quyết định 2201/QĐ-UBND ngày 30/9/2016 của Ủy ban nhân dân huyện Ninh Sơn. Như vậy, việc kháng cáo của UBND huyện Ninh Sơn không có căn cứ chấp nhận.

[3]. Từ những phân tích nêu trên, Hội Đồng xét xử chấp nhận quan điểm của Viện kiểm sát nhân dân cấp cao; bác toàn bộ kháng cáo của UBND  huyện Ninh Sơn; giữ nguyên bản án sơ thẩm.

[4]. Về án phí hành chính phúc thẩm: UBND huyện Ninh Sơn phải chịu 300.000đ.

Vì các lẽ trên.

QUYẾT ĐỊNH

Căn cứ Điều 30, khoản 1 Điều 241 Luật Tố tụng hành chính năm 2015; Căn cứ Pháp lệnh án phí, lệ phí Tòa án năm 2009; Nghị quyết 326/2016/UBTVQH14 ngày 30/12/2016 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định về mức thu, miễn, giảm, thu, nộp, quản lý và sử dụng án phí và lệ phí Tòa án.

1. Bác kháng cáo của UBND huyện Ninh Sơn; giữ nguyên Bản án hành chính sơ thẩm số 07/2017/HCST ngày 28/4/2017 của Tòa án nhân dân tỉnh Ninh Thuận về việc “Khởi kiện quyết định hành chính trong lĩnh vực quản lý đất đai đối với trường hợp Nhà nước thu hồi đất, bồi thường hỗ trợ thu hồi đất”, giữa người khởi kiện là ông Vũ Mạnh N, người bị kiện là Ủy ban nhân dân huyện Ninh Sơn, tỉnh Ninh Thuận.

2. Chấp nhận toàn bộ yêu cầu khởi kiện của ông Vũ Mạnh N về việc:

Hủy Điều 1 Quyết định số 2020/QĐ-UBND ngày 21/9/2016 của Ủy ban nhân dân huyện Ninh Sơn về việc thu hồi đất để giải phóng mặt bằng thực hiện dự án Công trình Kênh chính Đập dâng Tân Mỹ (Thuộc hệ thống thủy lợi Tân Mỹ) đoạn qua xã Mỹ Sơn, huyện Ninh Sơn.

Hủy Điều 1 Quyết định số 2201/QĐ-UBND ngày 30/9/2016 của Ủy ban nhân dân huyện Ninh Sơn về việc bồi thường, hỗ trợ cho hộ ông (bà): Vũ Mạnh N để giải phóng mặt bằng thực hiện dự án Tuyến kênh chính đập dâng Tân Mỹ đoạn qua địa bàn xã Mỹ Sơn, huyện Ninh Sơn.

3. Về án phí:

Án phí hành chính sơ thẩm: Ủy ban nhân dân huyện Ninh Sơn phải chịu 300.000đ (ba trăm nghìn đồng).

Hoàn trả cho ông Vũ Mạnh N 200.000đ (hai trăm nghìn đồng) tiền tạm ứng án phí hành chính sơ thẩm đã nộp theo Biên lai thu tiền số 0012153 ngày 15/11/2016 của Cục Thi hành án dân sự tỉnh Ninh Thuận.

Án phí hành chính phúc thẩm: Ủy ban nhân dân huyện Ninh Sơn phải chịu 300.000đ (hai trăm nghìn đồng). Số tiền 300.000đ (ba trăm nghìn đồng) Ủy ban nhân dân huyện Ninh Sơn đã nộp theo Biên lai thu tiền tạm ứng án phí, lệ phí Toà án số  0012244 ngày 23/5/2017 được trừ vào tiền án phí phúc thẩm Ủy ban nhân dân huyện Ninh Sơn phải nộp.

4. Bản án phúc thẩm có hiệu lực từ ngày tuyên án.