Bản án 112/2024/HS-PT về tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản

TÒA ÁN NHÂN DÂN THÀNH PHỐ HÀ NỘI

BẢN ÁN 112/2024/HS-PT NGÀY 19/02/2024 VỀ TỘI LẠM DỤNG TÍN NHIỆM CHIẾM ĐOẠT TÀI SẢN

Ngày 19 tháng 02 năm 2024, tại trụ sở Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội, xét xử phúc thẩm công khai vụ án hình sự phúc thẩm thụ lý số 26/TLPT-HS ngày 10/01/2024 đối với bị cáo Vũ Quốc H do có kháng cáo của bị cáo trên đối với Bản án số 320/2023/HS-ST ngày 20 tháng 11 năm 2023 của Tòa án nhân dân quận Nam Từ Liêm, thành phố Hà Nội.

* Bị cáo có kháng cáo: Vũ Quốc H, sinh năm 2003 tại TB; Giới tính: Nam; Nơi đăng ký HKTT: Bản CT, xã ĐT, huyện YT, tỉnh Bắc Giang; Nghề nghiệp: Lao động tự do; Trình độ học vấn: 12/12; Quốc tịch: Việt Nam; Dân tộc: Tày; Tôn giáo: Không; Con ông: Vũ Đức Th; Con bà: Đào Thị Thanh T; Vợ, con: Chưa có; Tiền án, tiền sự: Không; Bị tạm giữ, tạm giam: Không; Hiện đang bị áp dụng biện pháp ngăn chặn Cấm đi khỏi nơi cư trú; Có mặt tại phiên tòa.

* Bị hại không kháng cáo: Anh Lê Hoàng A, sinh năm 2003; HKTT: Đội 9, xã ĐT, huyện ĐS, tỉnh Thanh Hóa; Nơi ở: Phòng 9A2 chung cư QH, phường XP, quận NTL, thành phố Hà Nội.

* Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan không kháng cáo:

Anh Nguyễn Phương N; Sinh năm: 1985; Địa chỉ: Tổ dân phố số 12, phường TT, quận BTL, thành phố Hà Nội.

(Bị hại và người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan không kháng cáo nên Tòa án cấp phúc thẩm không triệu tập).

NỘI DUNG VỤ ÁN

Theo các tài liệu có trong hồ sơ vụ án và diễn biến tại phiên tòa, nội dung vụ án được tóm tắt như sau:

Vũ Quốc H và anh Lê Hoàng A (Sinh năm: 2003; HKTT: ĐT, ĐS, Thanh Hóa) là bạn ở cùng phòng trọ tại địa chỉ phòng 9A2 chung cư QH, phường XP, quận NTL, thành phố Hà Nội từ tháng 5/2022. Trong thời gian ở trọ cùng nhau, H thường mượn chiếc xe máy nhãn hiệu Air Blade màu đen BKS: 36B5-25.779 của anh Hoàng A để đi lại. Khoảng 17 giờ ngày 24/10/2022, do có việc nên H hỏi mượn anh Hoàng A chiếc xe máy nêu trên, anh Hoàng A đồng ý và đưa chìa khóa xe máy cho H đồng thời bảo H đến 22 giờ cùng ngày đem xe về trả. Sau đó H đi xuống hầm để xe của chung cư để lấy xe, khi H mở cốp xe của Hoàng A để lấy mũ bảo hiểm thì phát hiện thấy giấy tờ xe của Hoàng A để trong cốp xe, lúc này do H đang thiếu tiền trả nợ nên đã nảy sinh ý định đem xe của Hoàng A đi cầm cố lấy tiền chi tiêu cá nhân và điều khiển xe máy đi đến quán cầm đồ Phương Nam tại số 141 đường CD, phường PD, quận BTL, thành phố Hà Nội (do anh Nguyễn Khắc D đăng ký hộ kinh doanh và ủy quyền cho anh Nguyễn Phương N; Sinh năm: 1985; HKTT: Tổ dân phố Hạ 12, phường TT, quận BTL, Hà Nội, quản lý), H vào gặp anh Bùi Đình C (là nhân viên quán cầm đồ Phương N) hỏi cầm cố xe và đưa giấy tờ cho anh C xem và nói đây là xe do H mua lại, chưa sang tên đổi chủ. Sau khi kiểm tra xe, giấy tờ xe và chứng minh nhân dân, anh C đồng ý nhận cầm cố xe với giá 15.000.000 đồng (Bằng chữ: Mười lăm triệu đồng), lãi suất thỏa thuận 2.000 đồng/triệu/ngày, thời hạn 20 ngày, Hợp đồng cầm đồ ghi ngày trả là 12/11/2022. Sau đó, anh C gọi cho anh Trương Mậu H1 (là quản lý tại quán cầm đồ Phương N) để anh H1 chuyển khoản tiền cho H, anh H1 sử dụng tài khoản số 19032755X016 tại ngân hàng Techcombank chuyển số tiền 15.000.000 đồng (Bằng chữ: Mười lăm triệu đồng) đến tài khoản số 9898X082003 của H tại ngân hàng MBBank. Sau khi nhận được tiền, H đã đăng nhập vào app “SunWin” nạp 15.000.000 đồng (hình thức chuyển khoản trên điện thoại di động từ tài khoản của H đến tài khoản số 6868938X tại ngân hàng Á Châu, chủ tài khoản Nguyen Ngoc Yen) để quy đổi tiền đánh bạc và chơi đánh bạc dưới hình thức chơi tài xỉu trong ứng dụng “Sun Clan Hop” (Sun Win) và đã thua hết số tiền trên. Đến 22 giờ cùng ngày, Hoàng A chưa thấy H đem xe về trả theo hẹn nên nhắn tin cho H yêu cầu H đem xe về trả để Hoàng A đi có việc, đến khoảng 23 giờ cùng ngày, H đi về phòng trọ và đi ngủ. Đến khoảng 7 giờ 30 phút ngày 25/10/2022, H ngủ dậy nên Hoàng A hỏi xe thì H đã nói cho Hoàng A biết việc H đã đem xe mượn của Hoàng A đi cầm cố và nói để cho H gọi điện về gia đình đến chuộc xe về trả, anh Hoàng A đồng ý. H sau đó đã gọi điện thoại về cho mẹ là chị Đào Thị Thanh T để mang tiền đến chuộc lại xe cho Hoàng A nhưng chị T không tin việc H đã mang xe của bạn đi cầm cố. Đến 17 giờ ngày 26/10/2022, anh Hoàng A đã đến Công an phường Xuân Phương, quận Nam Từ Liêm trình báo sự việc.

Sau khi biết anh Hoàng A đã trình báo sự việc, Vũ Quốc H đã đến Cơ quan Công an đầu thú. Tại Cơ quan điều tra, Vũ Quốc H khai nhận hành vi phạm tội của H như đã nêu trên.

- Vật chứng tạm giữ của Vũ Quốc H: 01 điện thoại Samsung J7 màu hồng;

01 hợp đồng cầm đồ; Anh Bùi Đình C giao nộp: 01 xe máy Honda Air Blade màu đen, BKS: 36B5-X; 01 đăng ký xe máy BKS: 36K5-X.

Tại Kết luận định giá tài sản trong tố tụng hình sự số: 385/KLĐGTS ngày 04/11/2022 của Hội đồng định giá tài sản trong tố tụng hình sự quận NTL, thành phố Hà Nội kết luận: “01 xe máy nhãn hiệu Honda AirBlade, màu đen-xám, BKS:

36B5-X, số khung: RLHJF6306FZ065473, số máy JF63E1065503 đăng ký lần đầu ngày 15/12/2021, đã qua sử dụng. Trị giá tài sản là: 25.000.000 đồng (Bằng chữ: Hai mươi lăm triệu đồng)”.

Đối với anh Bùi Đình C và anh Trương Mậu H1, quá trình điều tra xác định khi nhận cầm cố xe của H, anh C và anh H1 không biết là xe do người khác phạm tội mà có nên Cơ quan điều tra không xem xét xử lý.

Quá trình điều tra, xác định: Cửa hàng cầm đồ Phương Nam do anh Nguyễn Khắc D đã ủy quyền cho anh Nguyễn Phương N quản lý, anh N thuê anh Trương Mậu H1 làm quản lý và anh Bùi Đình C làm nhân viên. Quá trình điều tra xác định khi nhận cầm cố xe của H, anh C và anh H1 không biết là tài sản do người khác phạm tội mà có nên Cơ quan điều tra không xem xét xử lý.

Ngày 05/10/2023, Công an quận Nam Từ Liêm đã ra Quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với anh Nguyễn Phương N quản lý cửa hàng cầm đồ Phương N về hành vi: “Nhận cầm cố tài sản thuộc sở hữu của người khác nhưng không có giấy ủy quyền hợp lệ của người đó cho người mang tài sản đi cầm cố” theo quy định của Nghị định số: 144/2021/NĐ-CP ngày 31/12/2021, hình thức xử phạt tiền: 7.500.000 đồng (Bằng chữ: Bảy triệu, năm trăm nghìn đồng).

Đối với chiếc xe máy nhãn hiệu Honda AirBlade màu đen, BKS: 36B5- X, quá trình điều tra xác định xe có số khung, số máy là số nguyên thủy, xe không có trong cơ sở dữ liệu xe máy vật chứng, đăng ký xe mang tên ông Lê Văn N1, là bố đẻ của anh Lê Hoàng A. Ngày 16/11/2023, Cơ quan điều tra đã ra Quyết định xử lý tài sản và trao trả chiếc xe máy trên cùng đăng ký xe cho anh Lê Hoàng A, anh Hoàng A không có yêu cầu gì về trách nhiệm dân sự.

Đối với hành vi của Vũ Quốc H sử dụng số tiền cầm cố xe nạp vào app “Sun Win” để đánh bạc dưới hình thức chơi “tài - xỉu” trên điện thoại di động. Quá trình điều tra, Cơ quan điều tra đã có Công văn gửi phòng PA05, Công an thành phố Hà Nội và Trung tâm Internet Việt Nam - Bộ Thông tin và Truyền thông để xác minh về ứng dụng “SUN CLAP HOP”, kết quả Phòng PA05 không cung cấp được thông tin liên quan đến ứng dụng này (thuộc lĩnh vực gì, chạy trên nền tảng gì,..) và Trung tâm Internet Việt Nam trả lời ứng dụng trên không thuộc lĩnh vực chuyên môn quản lý nên không thể cung cấp thông tin nên Cơ quan điều tra không có căn cứ để điều tra xử lý.

Xác minh thông tin tài khoản số: 686893X8 mang tên Nguyen Ngoc Yen mở tại ngân hàng Á Châu (là tài khoản H chuyển tiền để đánh bạc), xác định tài khoản số: 686893X8 mang tên Nguyễn Ngọc Y (Sinh năm: 07/01/1993; HKTT:

Tổ 9, phường BS, thành phố TĐ, tỉnh Ninh Bình; CCCD số: 037193526X tạm trú tại: Số 189 PT, phường PT, HK, Hà Nội). Cơ quan điều tra tiến hành xác minh, xác định không có công dân Nguyễn Ngọc Y đăng ký hộ khẩu thường trú, tạm trú và sinh sống tại các địa chỉ trên nên Cơ quan điều tra không có căn cứ để làm rõ và xử lý.

Quá trình điều tra, ngày 26/10/2022, gia đình H đã khắc phục thay cho H, đã trả anh Nguyễn Phương N số tiền 15.000.000 đồng (Bằng chữ: Mười lăm triệu đồng), anh N đã nhận lại tiền và không yêu cầu về trách nhiệm dân sự.

* Tại Bản án hình sự sơ thẩm số 320/2023/HS-ST ngày 20/11/2023 của Tòa án nhân dân quận Nam Từ Liêm, thành phố Hà Nội đã quyết định: Tuyên bố: Bị cáo Vũ Quốc H phạm tội: “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản”. Áp dụng: điểm b khoản 1 Điều 175; các điểm b, i, s khoản 1 và khoản 2 Điều 51; Điều 38 Bộ luật hình sự 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017. Xử phạt: Bị cáo Vũ Quốc H 12 tháng tù. Thời hạn chấp hành hình phạt tù tính từ ngày bắt thi hành án. Bản án sơ thẩm còn có các quyết định về xử lý vật chứng, án phí và quyền kháng cáo.

Sau khi xét xử sơ thẩm, ngày 21/11/2023, bị cáo Vũ Quốc H có đơn kháng cáo xin được hưởng án treo. Bị hại và những người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan không kháng cáo, Viện kiểm sát không kháng nghị bản án sơ thẩm.

* Tại p hiên tòa phúc thẩm:

- Bị cáo Vũ Quốc H: Giữ nguyên kháng cáo của mình; khai như đã khai tại phiên tòa sơ thẩm và tại Cơ quan điều tra. Bị cáo công nhận bản án sơ thẩm kết án bị cáo về tội “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản” là đúng người, đúng tội, bị cáo không bị oan. Nay bị cáo đã rất hối hận về hành vi phạm tội của mình, chỉ xin Hội đồng xét xử cho bị cáo được hưởng án treo.

- Đại diện Viện kiểm sát nhân dân thành phố Hà Nội tham gia phiên tòa phát biểu ý kiến: Về tố tụng: Kháng cáo của bị cáo Vũ Quốc H là hợp lệ, cần được xem xét, giải quyết theo thủ tục phúc thẩm. Về nội dung: Bản án sơ thẩm kết án bị cáo về tội “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản” là có căn cứ, đúng pháp luật. Mức hình phạt của bản án sơ thẩm xử phạt bị cáo H 12 tháng tù là phù hợp với tính chất, mức độ phạm tội của bị cáo. Tuy nhiên, xét thấy bị cáo đã thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải, phạm tội lần đầu và thuộc trường hợp ít nghiêm trọng, đã tự nguyện bồi thường cho bị hại. Vì vậy, đề nghị Hội đồng xét xử cấp phúc thẩm chấp nhận một phần kháng cáo của bị cáo, sửa bản án sơ thẩm theo hướng áp dụng: điểm b khoản 1 Điều 175; các điểm b, i, s khoản 1 và khoản 2 Điều 51; Điều 38 Bộ luật hình sự 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017 xử phạt bị cáo từ 07 đến 10 tháng tù. Các quyết định khác của Bản án sơ thẩm không có kháng cáo, kháng nghị đã có hiệu lực pháp luật nên không xét.

NHẬN ĐỊNH CỦA TÒA ÁN

Trên cơ sở nội dung vụ án, căn cứ vào các tài liệu trong hồ sơ vụ án đã được tranh tụng tại phiên toà, Hội đồng xét xử nhận định như sau:

[1]. Về tố tụng:

Kháng cáo của bị cáo Vũ Quốc H được làm trong thời hạn luật định, đảm bảo về chủ thể kháng cáo theo Điều 331 và 333 Bộ luật Tố tụng hình sự; hình thức và nội dung đơn kháng cáo phù hợp với quy định của pháp luật. Do vậy, kháng cáo của bị cáo là hợp lệ, được Hội đồng xét xử xem xét giải quyết theo thủ tục phúc thẩm.

[2]. Về nội dung:

[2.1] Về tội danh và điều luật áp dụng:

Lời khai của bị cáo tại phiên tòa phúc thẩm, phù hợp với lời khai của bị cáo tại phiên tòa sơ thẩm và lời khai của bị cáo trong quá trình điều tra; phù hợp với lời khai của bị hại, lời khai của người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan và các tài liệu, chứng cứ khác có trong hồ sơ vụ án, Hội đồng xét xử có đủ cơ sở kết luận:

Khoảng 17 giờ ngày 24/10/2022, tại phòng 9A2/Tòa CT2- C1, chung cư QH, tổ dân phố số 8, phường XP, quận NTL, thành phố Hà Nội, Vũ Quốc H đã mượn chiếc xe máy nhãn hiệu Honda AirBlade màu đen, BKS: 36B5 – X, trị giá tài sản là: 25.000.000 đồng (Bằng chữ: Hai mươi lăm triệu đồng) của anh Lê Hoàng A để đi giải quyết công việc. Sau khi mượn xe, H phát hiện trong cốp xe có đăng ký xe nên H đã nảy sinh ý định chiếm đoạt và đem xe máy trên nên đã đến Cửa hàng cầm đồ Phương Nam (Địa chỉ: Số 141 đường CD, phường PD, quận BTL, thành phố Hà Nội, do anh Nguyễn Phương N quản lý), cầm cố chiếc xe máy trên cho anh Bùi Đình C (Nhân viên cửa hàng cầm đồ) lấy 15.000.000 đồng. Sau đó, H sử dụng số tiền trên nạp vào tài khoản trong app “Sun Win” để chơi “tài xỉu” trong ứng dụng “Sun Clan Hop” (Sun Win) và bị thua hết dẫn đến không có khả năng chuộc xe về trả cho anh Lê Hoàng A.

Hành vi của bị cáo Vũ Quốc H là nguy hiểm cho xã hội, vi phạm luật hình sự, xâm phạm đến quyền sở hữu tài sản hợp pháp của công dân được luật Hình sự bảo vệ. Bị cáo là người có năng lực trách nhiệm hình sự, biết hành vi của mình là vi phạm pháp luật nhưng vẫn cố ý thực hiện tội phạm, bị cáo lợi dụng được bị hại tin tưởng nhiều lần cho bị cáo mượn xe, sau khi nhận được xe và nhận thấy có kèm theo giấy tờ đăng ký thì bị cáo đã tự ý đưa xe của bị hại đi cầm cố lấy tiền tiêu dùng cá nhân dẫn tới mất khả năng chuộc xe. Như vậy, hành vi nêu trên của bị cáo đã cấu thành tội “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản”. Do đó, Tòa án cấp sơ thẩm kết án bị cáo Vũ Quốc H về tội danh, điều luật đã viện dẫn là có căn cứ, đúng người, đúng tội và đúng pháp luật.

[2.2] Xét kháng cáo của bị cáo:

Sau khi xét xử sơ thẩm, bị cáo Vũ Quốc H có đơn kháng cáo xin được hưởng án treo, Hội đồng xét xử cấp phúc thẩm xét thấy:

- Trong vụ án này bị cáo không có tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự. Bị cáo phạm tội thuộc trường hợp quy định tại điểm b khoản 1 Điều 175 Bộ luật hình sự năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017 là tội ít nghiêm trọng. Khi quyết định hình phạt đối với bị cáo, Toà án cấp sơ thẩm đã xem xét: Bị cáo có nhân thân tốt, phạm tội lần đầu và thuộc trường hợp ít nghiêm trọng, sau khi phạm tội đã ra đầu thú, thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải; Bị hại đã nhận lại tài sản, bị cáo đã tác động với gia đình để khắc phục hậu quả cho bị hại và người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan, từ đó áp dụng các tình tiết giảm nhẹ quy định tại điểm b, i, s khoản 1 và khoản 2 Điều 51 của Bộ luật Hình sự giảm nhẹ hình phạt cho bị cáo và xử phạt bị cáo 12 tháng tù.

- Tại cấp phúc thẩm, xét thấy bị cáo có các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự như đã nêu trên, là người dân tộc ít người (Tày), có nơi cư trú rõ ràng, có đủ điều kiện để được hưởng án treo theo quy định của pháp luật. Vì vậy, Hội đồng xét xử cấp phúc thẩm chấp nhận kháng cáo của bị cáo về việc xin được hưởng án treo, sửa bản án sơ thẩm theo hướng giữ nguyên mức hình phạt đối với bị cáo, nhưng cho bị cáo được cải tạo ngoài xã hội cũng đủ tác dụng giáo dục riêng và phòng ngừa chung.

[2.3] Về các nội dung khác:

- Về án phí: Kháng cáo của bị cáo được chấp nhận nên bị cáo không phải nộp án phí hình sự phúc thẩm.

- Các quyết định khác của bản án sơ thẩm không có kháng cáo, không bị kháng nghị đã có hiệu lực pháp luật kể từ ngày hết thời hạn kháng cáo, kháng nghị theo quy định tại Điều 343 Bộ luật Tố tụng hình sự.

Vì các lẽ trên, 

QUYẾT ĐỊNH

1. Áp dụng: điểm b khoản 1 Điều 355; Điều 357 của Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015.

- Chấp nhận kháng cáo của bị cáo Vũ Quốc H về việc xin được hưởng án treo. Sửa Bản án số 320/2023/HS-ST ngày 20/11/2023 của Tòa án nhân dân quận NTL, thành phố Hà Nội về phần hình phạt đối với bị cáo Vũ Quốc H, cụ thể như sau:

- Áp dụng: điểm b khoản 1 Điều 175; các điểm b, i, s khoản 1 và khoản 2 Điều 51; Điều 65 Bộ luật hình sự năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017.

- Xử phạt bị cáo: Vũ Quốc H 12 (mười hai) tháng tù về tội “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản”, nhưng cho hưởng án treo, thời gian thử thách là 24 (hai mươi bốn) tháng kể từ ngày tuyên án phúc thẩm.

Giao bị cáo Vũ Quốc H cho Ủy ban nhân dân xã ĐT, huyện YT, tỉnh Bắc Giang giám sát, giáo dục trong thời gian thử thách. Trường hợp người được hưởng án treo thay đổi nơi cư trú thì thực hiện theo quy định của Luật thi hành án hình sự. Trong thời gian thử thách, nếu người được hưởng án treo cố ý vi phạm nghĩa vụ 02 lần trở lên thì Tòa án có thể quyết định buộc người hưởng án treo phải chấp hành hình phạt tù của bản án đã cho hưởng án treo.

2. Các quyết định khác của bản án sơ thẩm không có kháng cáo, không bị kháng nghị có hiệu lực pháp luật kể từ ngày hết thời hạn kháng cáo, kháng nghị.

3. Về án phí: Áp dụng: khoản 2 Điều 136 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015; Áp dụng Nghị quyết số 326/2016/UBTVQH14 ngày 30/12/2016 của Ủy ban Thường vụ Quốc Hội.

Bị cáo không phải nộp án phí hình sự phúc thẩm.

Bản án phúc thẩm có hiệu lực pháp luật ể từ ngày tuyên án./.