Bản án 03/2020/HC-ST về khiếu kiện hành vi hành chính của chủ tịch ủy ban nhân dân giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai

TÒA ÁN NHÂN DÂN TỈNH BẠC LIÊU

BẢN ÁN 03/2020/HC-ST NGÀY 12/02/2020 VỀ KHIẾU KIỆN HÀNH VI HÀNH CHÍNH CỦA CHỦ TỊCH ỦY BAN NHÂN DÂN GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI TRONG LĨNH VỰC ĐẤT ĐAI

Ngày 12 tháng 02 năm 2020, tại trụ sở Tòa án nhân dân tỉnh Bạc Liêu xét xử sơ thẩm công khai vụ án thụ lý số: 27/2019/TLST-HC ngày 01 tháng 10 năm 2019 về việc “Khiếu kiện hành vi hành chính của Chủ tịch Ủy ban nhân dân về giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai”, theo Quyết định đưa vụ án ra xét xử số: 26/2019/QĐST - HC ngày 26 tháng 12 năm 2019, giữa các đương sự:

1. Người khởi kiện: Ông Nguyễn Hà T, sinh năm 1945 Địa chỉ: Ấp L, thị trấn P, huyện P, tỉnh Bạc Liêu.

Người đại diện theo ủy quyền của người khởi kiện: Ông Hồ Văn H, sinh năm 1982, địa chỉ: 1A/44 khu phố B, phường B1, thị xã T, tỉnh Bình Dương.

2. Người bị kiện: Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện P, tỉnh Bạc Liêu Địa chỉ: Ấp Hành Chính, thị trấn P, huyện P, tỉnh Bạc Liêu.

3. Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan:

- Ủy ban nhân dân huyện P, tỉnh Bạc Liêu Địa chỉ: Ấp Hành Chính, thị trấn P, huyện P, tỉnh Bạc Liêu.

- Trường Trung học phổ thông V Địa chỉ: Ấp L, thị trấn P, huyện P, tỉnh Bạc Liêu.

(Ông Nguyễn Hà T, ông Hồ Văn H có mặt; các đương sự còn lại vắng mặt)

NỘI DUNG VỤ ÁN

Theo đơn khởi kiện đề ngày 04/6/2019, biên bản lấy lời khai và tại phiên tòa người khởi kiện ông Nguyễn Hà T trình bày nội dung như sau: Trước đây ông là Hiệu trưởng trường cấp II – III huyện P (nay là trường Trung học phổ thông V). Ngày 21/12/1992, ông được Ban giám hiệu trường cấp II – III huyện P giao cho phần đất diện tích 315m2, thuộc thửa số 11, tờ bản đồ số 92, tọa lạc tại ấp L, thị trấn P, huyện P, tỉnh Bạc Liêu để cất nhà ở. Khu đất này nằm ngoài khuôn viên học tập, đào tạo của trường, phần lớn diện tích là ao đìa, vườn tạp. Nên gia đình ông bỏ rất nhiều công sức để cải tạo san lấp, xây dựng nhà cửa. Ngày 22/7/2001, ông có làm đơn xin sang cấp chủ quyền đất làm nhà ở gia đình, thì được Ban giám hiệu nhà trường, Ban Công đoàn trường và Ủy ban nhân dân huyện P chấp thuận, xác nhận. Ngày 22/4/2002 nhà trường có Tờ trình số 02/TT với nội dung chuyển giao quyền sử dụng phần đất có diện tích 315m2, thuộc thửa số 11, tờ bản đồ số 92, tọa lạc tại ấp L, thị trấn P, huyện P, tỉnh Bạc Liêu cho ông tiếp tục sử dụng. Bên cạnh đó, tờ trình còn thể hiện nội dung đề nghị các cấp có thẩm quyền lập thủ tục để ông được toàn quyền sử dụng. Ông đã nhiều lần đến Ủy ban nhân dân huyện P nộp hồ sơ kê khai, đăng ký xin cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đối với phần đất nêu trên, nhưng không được giải quyết. Đầu năm 2019, ông có nộp đơn khiếu nại về việc từ chối không tiếp nhận hồ sơ và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đối với trường hợp của ông, thì Ủy ban nhân dân huyện P nhận đơn nhưng không ra biên nhận, mà chỉ hứa hẹn sẽ giải quyết cho ông, sau khi xin ý kiến của Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Bạc Liêu. Ngày 26/3/2019, ông nộp đơn khiếu nại qua đường bưu điện, nhưng đến nay Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện P vẫn không giải quyết khiếu nại cho ông theo đúng quy định pháp luật. Nay ông khởi kiện hành vi hành chính của Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện P, tỉnh Bạc Liêu không giải quyết khiếu nại về việc không cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng phần đất diện tích 315m2, thuộc thửa số 11, tờ bản đồ số 92, tọa lạc tại ấp L, thị trấn P, huyện P, tỉnh Bạc Liêu cho ông và yêu cầu buộc Ủy ban nhân dân huyện P cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho ông đối với phần đất nêu trên.

Tại văn bản nêu ý kiến số 1663/UBND ngày 08/10/2019 người bị kiện Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện P, tỉnh Bạc Liêu trình bày nội dung như sau: Tại thời điểm ông Nguyễn Hà T gửi đơn yêu cầu thì Ủy ban nhân dân huyện P không quản lý, sử dụng phần đất nêu trên. Tuy nhiên để có cơ sở giải quyết đơn yêu cầu của ông T, Ủy ban nhân dân huyện đã thông qua ban chỉ đạo giải quyết yêu cầu khiếu nại tố cáo huyện để xin ý kiến thống nhất hướng giải quyết.

Tại cuộc họp Ban chỉ đạo giải quyết yêu cầu khiếu nại công dân trên địa bàn huyện thống nhất giao Uỷ ban nhân dân huyện báo cáo Ủy ban nhân dân tỉnh xem xét có ý kiến chỉ đạo giải quyết vụ việc.

Vụ việc hiện nay Uỷ ban nhân dân huyện đã báo cáo Uỷ ban nhân dân tỉnh xin ý kiến chỉ đạo giải quyết. Đồng thời hiện nay huyện không quản lý, sử dụng trực tiếp đối với phần đất ông Nguyễn Hà T yêu cầu hóa giá nên chưa đủ cơ sở để giải quyết khiếu nại của ông Nguyễn Hà T.

Tại biên bản lấy lời khai ngày 11/12/2019 đại diện Trường Trung học phổ thông V ông Hồ Văn H1 trình bày nội dung như sau: Nguồn gốc phần đất diện tích 315m2, thuộc thửa số 11, tờ bản đồ số 92, tọa lạc tại ấp L, thị trấn P, huyện P, tỉnh Bạc Liêu là của trường Trung học phổ phông cấp II – III P (nay là trường Trung học phổ thông V) được Ủy ban nhân dân huyện P cấp cho trường năm 1997. Khoảng năm 1992, ông Nguyễn Hà T có mượn phần đất trên của trường để cất nhà ở. Hiện nay phần đất trên do ông T trực tiếp quản lý, sử dụng. Vào năm 2013, khi Ủy ban nhân dân tỉnh Bạc Liêu cấp lại giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho trường, thì đã tách phần đất này nên không còn nằm trên giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của trường. Hiện phần đất này vẫn chưa có ai được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Đối với yêu cầu khởi kiện của ông T thì trường không có ý kiến gì và yêu cầu Tòa án giải quyết theo quy định pháp luật.

Tòa án đã tiến hành tổ chức phiên họp kiểm tra việc giao nộp, tiếp cận, công khai chứng cứ và đối thoại để các đương sự thống nhất với nhau về việc giải quyết vụ án, nhưng người bị kiện có đơn yêu cầu vắng mặt mọi giai đoạn tố tụng, các đương sự còn lại đều thống nhất không đối thoại. Hôm nay, Tòa án nhân dân tỉnh Bạc Liêu mở phiên tòa sơ thẩm xét xử công khai vụ án hành chính để Hội đồng xét xử xem xét, quyết định.

Tại phiên tòa hôm nay, người khởi kiện vẫn giữ nguyên yêu cầu khởi kiện. Đại diện Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Bạc Liêu phát biểu quan điểm:

-Về tố tụng:

Ngày 04/6/2019, ông Nguyễn Hà T gửi đơn khởi kiện đến Tòa án thì vẫn còn thời hiệu theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều 6 Luật Tố tụng hành chính. Việc Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện không giải quyết khiếu nại của ông T theo quy định là hành vi hành chính nên Tòa án nhân dân tỉnh Bạc Liêu thụ lý là đúng thẩm quyền theo quy định tại khoản 3 Điều 3; khoản 4 Điều 32 Luật Tố tụng hành chính.

-Về nội dung: Điều 27 Luật Khiếu nại quy định kể từ ngày nhận được khiếu nại thuộc thẩm quyền thì người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại phải thụ lý giải quyết. Trường hợp không thụ lý giải quyết thì phải nêu lý do. Tại Điều 28 Luật Khiếu nại năm 2011 quy định thời hạn giải quyết khiếu nại lần đầu không quá 30 ngày, kể từ ngày thụ lý; đối với vụ việc phức tạp có thể kéo dài hơn nhưng không quá 45 ngày, kể từ ngày thụ lý. Ông T gửi đơn khiếu nại lần đầu đến Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện ngày 04/01/2019 qua đường bưu điện nhưng đến nay Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện không ra quyết định giải quyết khiếu nại cho ông đúng quy định của Luật Khiếu nại là không đúng với quy định pháp luật nêu trên. Như vậy, việc Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện P kéo dài đến nay chưa giải quyết (11 tháng), gây ảnh H đến quyền lợi của người khiếu nại. Do đó, Căn cứ điểm b khoản 2 Điều 193 Luật Tố tụng hành chính đề nghị Hội đồng xét xử chấp nhận yêu cầu khởi kiện của ông Nguyễn Hà T.

NHẬN ĐỊNH CỦA TÒA ÁN

Căn cứ vào các tài liệu, chứng cứ đã được kiểm tra, xem xét tại phiên tòa; kết quả tranh tụng tại phiên tòa; ý kiến của Kiểm sát viên; các quy định của pháp luật Hội đồng xét xử sơ thẩm vụ án hành chính xét thấy:

[1] Về thủ tục tố tụng:

[1.1] Tại phiên tòa, người khởi kiện ông Nguyễn Hà T và người đại diện theo ủy quyền của người khởi kiện ông Hồ Văn H có mặt; người bị kiện Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện P, tỉnh Bạc Liêu và trường Trung học phổ thông V có đơn đề nghị xét xử vắng mặt; Ủy ban nhân dân huyện P, tỉnh Bạc Liêu vắng mặt. Do đó, Hội đồng xét xử tiến hành xét xử vắng mặt người bị kiện và người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan theo quy định tại điểm b khoản 2 Điều 157, khoản 1 Điều 158 Luật Tố tụng hành chính năm 2015.

[1.2] Về đối tượng khởi kiện và thẩm quyền giải quyết: Ông Nguyễn Hà T khởi kiện hành vi hành chính của Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện P, tỉnh Bạc Liêu về việc không giải quyết khiếu nại của ông đối với yêu cầu xin cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng diện tích đất 315m2, thuộc thửa số 11, tờ bản đồ số 92, tọa lạc tại ấp L, thị trấn P, huyện P, tỉnh Bạc Liêu. Yêu cầu Tòa án buộc Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện P, tỉnh Bạc Liêu giải quyết khiếu nại của ông. Do đó, căn cứ theo quy định tại khoản 3 Điều 3, khoản 1 Điều 30 và khoản 4 Điều 32 Luật Tố tụng hành chính thì hành vi hành chính nêu trên là đối tượng khởi kiện vụ án hành chính và thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án nhân dân tỉnh Bạc Liêu.

[1.3] Về thời hiệu khởi kiện: Ngày 04/01/2019 ông Nguyễn Hà T gửi đơn khiếu nại đề ngày 04/01/2019 đến Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện P về việc Ủy ban nhân dân huyện P không giải quyết cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho ông. Đến ngày 26/3/2019 ông T tiếp tục gửi đơn khiếu nại lần 2 đến Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện P. Đến ngày 04/6/2019 ông nộp đơn khởi kiện hành vi không giải quyết khiếu nại của Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện P, tỉnh Bạc Liêu tại Tòa án nhân dân tỉnh Bạc Liêu qua đường bưu chính nên căn cứ theo quy định tại điểm a khoản 2 Điều 116 của Luật Tố tụng hành chính năm 2015 thì thời hiệu khởi kiện của ông T vẫn còn trong hạn luật định.

[2] Xét hành vi hành chính của Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện P, tỉnh Bạc Liêu về việc không giải quyết khiếu nại của ông Nguyễn Hà T về việc không thực hiện thủ tục cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất diện tích 315m2, thuộc thửa số 11, tờ bản đồ số 92, tọa lạc tại ấp L, thị trấn P, huyện P, tỉnh Bạc Liêu thì thấy rằng:

[2.1] Ông Nguyễn Hà T xác định ngày 04/01/2019 ông có gửi đơn khiếu nại về việc Ủy ban nhân dân huyện P từ chối không tiếp nhận hồ sơ và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho ông. Ngày 14/10/2019 Tòa án nhân dân tỉnh Bạc Liêu nhận được tài liệu, chứng cứ do Ủy ban nhân dân huyện P cung cấp, trong đó có đơn khiếu nại đề ngày 04/01/2019 của ông Nguyễn Hà T gửi Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện P khiếu nại về việc Ủy ban nhân dân huyện P không tiếp nhận hồ sơ và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất có diện tích 315m2, thuộc thửa số 11, tờ bản đồ 92 tọa lạc tại ấp L, thị trấn P, huyện P, tỉnh Bạc Liêu cho ông. Do đó, có căn cứ xác định ngày 04/01/2019 ông T có gửi đơn khiếu nại đến Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện P. Đến ngày 26/3/2019 ông T tiếp tục gửi đơn khiếu nại đến Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện P, nội dung khiếu nại cũng giống như đơn khiếu nại đề ngày 04/01/2019. Nhưng đến nay Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện P vẫn không trả lời đơn khiếu nại của ông T. Đến ngày 04/6/2019 thì ông T nộp đơn khởi kiện tại Tòa án.

[2.2] Theo quy định tại khoản 1, Điều 18 Luật Khiếu nại năm 2011 thì Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần đầu đối với quyết định hành chính, hành vi hành chính của mình. Việc ông T gửi đơn yêu cầu giải quyết khiếu nại của ông đến Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện P là gửi đúng người có thẩm quyền.

[2.3] Tại văn bản nêu ý kiến số 1663/UBND ngày 08/10/2019 Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện P, tỉnh Bạc Liêu cho rằng vụ việc hiện nay Ủy ban nhân dân huyện P đã báo cáo Ủy ban nhân dân tỉnh Bạc Liêu xin ý kiến chỉ đạo giải quyết, đồng thời hiện nay huyện không quản lý, sử dụng trực tiếp đối với phần đất ông Nguyễn Hà T yêu cầu hóa giá nên chưa đủ cơ sở để giải quyết khiếu nại của ông Nguyễn Hà T.

[2.4] Tại Điều 27 Luật Khiếu nại năm 2011 quy định về trình tự, thủ tục thụ lý giải quyết khiếu nại như sau:

“Trong thời hạn 10 ngày, kể từ ngày nhận được khiếu nại thuộc thẩm quyền mà không thuộc một trong các trường hợp được quy định tại Điều 11 của Luật này, người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần đầu phải thụ lý giải quyết; thông báo bằng văn bản cho người khiếu nại, cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền chuyển khiếu nại đến và cơ quan thanh tra nhà nước cùng cấp biết, trường hợp không thụ lý giải quyết thì phải nêu rõ lý do”.

Tại Điều 28 Luật Khiếu nại năm 2011 quy định về thời hạn giải quyết khiếu nại lần đầu như sau:

“Thời hạn giải quyết khiếu nại lần đầu không quá 30 ngày, kể từ ngày thụ lý; đối với vụ việc phức tạp thì thời hạn giải quyết có thể kéo dài hơn nhưng không quá 45 ngày, kể từ ngày thụ lý.

Ở vùng sâu, vùng xa đi lại khó khăn thì thời hạn giải quyết khiếu nại không quá 45 ngày, kể từ ngày thụ lý; đối với vụ việc phức tạp thì thời hạn giải quyết có thể kéo dài hơn nhưng không quá 60 ngày, kể từ ngày thụ lý”.

Ngày 04/01/2019 ông T gửi đơn khiếu nại lần đầu đến Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện P, nhưng đến nay Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện P không có văn bản trả lời cho ông T là vi phạm quy định tại Điều 27; Điều 28 Luật Khiếu nại năm 2011.

[2.5] Trong quá trình làm việc tại Tòa án, ông T trình bày yêu cầu khởi kiện của ông là buộc Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện P, tỉnh Bạc Liêu giải quyết khiếu nại về việc Ủy ban nhân dân huyện P không thực hiện thủ tục cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất diện tích 315m2, thuộc thửa số 11, tờ bản đồ số 92, tọa lạc tại ấp L, thị trấn P, huyện P, tỉnh Bạc Liêu. Đồng thời buộc Ủy ban nhân dân huyện P, tỉnh Bạc Liêu thực hiện thủ tục cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất diện tích đất nêu trên cho ông, thì trường hợp sau khi Chủ tịch Uỷ ban nhân dân huyện P có văn bản giải quyết khiếu nại cho ông và ông không đồng ý với văn bản giải quyết khiếu nại trên thì ông có quyền khởi kiện đối với văn bản giải quyết khiếu nại đó bằng một vụ kiện khác.

[3] Từ những căn cứ nêu trên, Hội đồng xét xử có căn cứ chấp nhận yêu cầu khởi kiện của ông Nguyễn Hà T. Ý kiến của Kiểm sát viên tại phiên tòa đề nghị chấp nhận yêu cầu khởi kiện của ông T được chấp nhận.

[4] Án phí hành chính sơ thẩm: Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện P, tỉnh Bạc Liêu phải chịu theo quy định pháp luật.

Vì các lẽ nêu trên;

QUYẾT ĐỊNH

- Căn cứ vào các Điều 30, Điều 32; điểm b khoản 2 Điều 193, Điều 348 của Luật Tố tụng hành chính;

- Luật Khiếu nại năm 2011;

- Căn cứ điểm đ khoản 1 Điều 12 Nghị quyết 326/2016/UBTVQH14 ngày 30/12/2016 của Ủy ban thường vụ Quốc hội quy định về mức thu, miễn, giảm, thu, nộp, quản lý và sử dụng án phí và lệ phí Tòa án.

Tuyên xử:

1/. Chấp nhận yêu cầu khởi kiện của ông Nguyễn Hà T về việc buộc Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện P, tỉnh Bạc Liêu thực hiện việc giải quyết khiếu nại về việc không thực hiện thủ tục cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất diện tích 315m2, thuộc thửa số 11, tờ bản đồ số 92, tọa lạc tại ấp L, thị trấn P, huyện P, tỉnh Bạc Liêu.

Buộc Chủ tịch Ủy ban nhân huyện P, tỉnh Bạc Liêu thực hiện việc giải quyết khiếu nại của ông Nguyễn Hà T đối với nội dung Ủy ban nhân dân huyện P, tỉnh Bạc Liêu không thực hiện thủ tục cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất diện tích 315m2, thuộc thửa số 11, tờ bản đồ số 92, tọa lạc tại ấp L, thị trấn P, huyện P, tỉnh Bạc Liêu.

2/. Về án phí hành chính sơ thẩm: Ông Nguyễn Hà T không phải chịu.

Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện P, tỉnh Bạc Liêu phải nộp 300.000 đồng án phí hành chính sơ thẩm tại Cục Thi hành án dân sự tỉnh Bạc Liêu.

Các đương sự có quyền kháng cáo bản án trong thời hạn 15 ngày kể từ ngày tuyên án, đương sự vắng mặt có quyền kháng cáo trong thời hạn 15 ngày kể từ ngày nhận được bản án hoặc bản án được tống đạt hợp lệ.