Bản án 01/2020/HNGĐ-PT ngày 06/01/2020 về tranh chấp thay đổi người chăm sóc, nuôi dưỡng con chung

TÒA NHÂN DÂN THÀNH PHỐ HÀ NỘI

BẢN ÁN 01/2020/HNGĐ-PT NGÀY 06/01/2020 VỀ TRANH CHẤP THAY ĐỔI NGƯỜI CHĂM SÓC, NUÔI DƯỠNG CON CHUNG 

Ngày 06 tháng 1 năm 2020 tại trụ sở Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội xét xử phúc thẩm công khai vụ án dân sự thụ lý số 161/2019/LHPT ngày 02 tháng 12 năm 2019.

Do bản án dân sự sơ thẩm số 51/2019/HNGĐ-ST ngày 30 tháng 9 năm 2019 của Tòa án nhân dân huyện Mê Linh, Hà Nội bị kháng cáo.

Theo Quyết định đưa vụ án ra xét xử phúc thẩm số 297/2019/QĐ-PT ngày 12/12/2019 và Quyết định hoãn phiên tòa số 141/2019/QĐ-PT ngày 27/12/2019, giữa:

* Nguyên đơn: Anh NVT, sinh năm 1991.

Trú tại: Tổ 4, thị trấn Chi Đông, huyện Mê Linh, Hà Nội.

* Bị đơn: Chị NTH, sinh năm 1993.

Trú tại: Thôn Bạch Trữ, xã Tiến Thắng, huyện Mê Linh, Hà Nội.

NỘI DUNG VỤ ÁN

* Trong đơn khởi kiện và các lời khai trong quá trình giải quyết vụ án, nguyên đơn là anh NVT trình bày:

Anh NVT kết hôn với chị NTH trên cơ sở tự do tìm hiểu, tự nguyện kết hôn và có đăng ký tại UBND thị trấn Chi Đông, huyện Mê Linh, thành phố Hà Nội vào năm 2012. Sau khi cưới, anh NVT và chị NTH về chung sống cùng bố mẹ đẻ anh NVT tại tổ 4, thị trấn Chi Đông, huyện Mê Linh, thành phố Hà Nội. Trong quá trình chung sống, vợ chồng xảy ra mâu thuẫn. Tháng 3/2018, chị NTH đã nộp đơn yêu cầu Tòa án nhân dân huyện Mê Linh để giải quyết ly hôn với anh NVT. Tại Bản án hôn nhân và gia đình sơ thẩm số 17/2018/HNGĐ-ST ngày 31/5/2018 của Tòa án nhân dân huyện Mê Linh đã quyết định:

- Chị NTH được ly hôn anh NVT.

- Về con: Giao cháu Nguyễn Gia Huy, sinh ngày 30/10/2015 cho chị NTH; giao cháu Nguyễn Thành Long, sinh ngày 26/10/2012 cho anh NVT trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục đến khi các cháu thành niên đủ 18 tuổi, không bên nào phải cấp dưỡng nuôi con chung cho bên nào. Sau khi ly hôn hai bên có quyền, nghĩa vụ thăm nom con chung không ai được cản trở.

- Về tài sản chung, tài sản riêng, đất thổ cư, đất nông nghiệp, công sức: Tách phần tài sản chung nếu sau này anh NVT có yêu cầu thì được xem xét giải quyết bằng vụ án dân sự khác.

Anh NVT cho rằng sau khi ly hôn anh vẫn trực tiếp nuôi dưỡng cháu Nguyễn Gia Huy từ đó đến nay, chị NTH không đến đón, thăm nom chăm sóc hay có trách nhiệm gì với cháu Huy. Chị NTH có yêu cầu thi hành án nhưng khi các ban ngành giao cháu Huy cho chị NTH thì cháu Huy không theo. Hiện nay chị NTH không có điều kiện để trực tiếp chăm sóc, nuôi dưỡng cháu Huy. Để đảm bảo cuộc sống của cháu Huy ổn định và phát triển sau này, anh NVT khởi kiện yêu cầu thay đổi người nuôi con, đề nghị Tòa án giao cho anh NVT trực tiếp chăm sóc nuôi dưỡng cả 02 con chung là Nguyễn Thành Long và Nguyễn Gia Huy đến khi các con chung thành niên (đủ 18 tuổi) hoặc khi có quyết định khác của Tòa án. Chị NTH có quyền đi lại thăm nom con chung không ai được cản trở.

Về cấp dưỡng nuôi con chung: Anh NVT không yêu cầu chị NTH cấp dưỡng cho đến khi 02 con chung thành niên (đủ 18 tuổi) hoặc khi có quyết định khác của Tòa án. Hiện nay anh NVT làm nghề điện dân dụng tự do, thu nhập bình quân 12.000.000đ/tháng.

Về nhà đất và chỗ ở: Hiện nay anh NVT ăn ở chung cùng bố mẹ đẻ, có nhà và diện tích đất ở chung. Ngoài ra bố mẹ anh NVT có đủ điều kiện để giúp đỡ và chăm sóc con giúp cho anh NVT. Ngoài ra, anh NVT không còn ý kiến hay yêu cầu gì thêm.

* Theo bản tự khai ghi ngày 04/6/2019 và các lời khai tiếp theo cũng như tại phiên tòa sơ thẩm, chị NTH trình bày:

Chị NTH kết hôn với anh NVT trên cơ sở tự do tìm hiểu, tự nguyện kết hôn và có đăng ký tại UBND thị trấn Chi Đông, huyện Mê Linh, thành phố Hà Nội năm 2012. Sau khi cưới, anh NVT và chị NTH về chung sống cùng bố mẹ đẻ anh NVT tại tổ 4, thị trấn Chi Đông, huyện Mê Linh, thành phố Hà Nội. Trong quá trình chung sống vợ chồng xảy ra mâu thuẫn. Tháng 3/2018, chị NTH nộp đơn yêu cầu Tòa án nhân dân huyện Mê Linh để ly hôn anh NVT. Tòa án huyện Mê Linh đã xét xử và ra Bản án hôn nhân và gia đình sơ thẩm số 17/2018/HNGĐ-ST ngày 31/5/2018.

Sau khi Bản án có hiệu lực pháp luật, chị NTH yêu cầu anh NVT giao cháu Nguyễn Gia Huy cho chị NTH trực tiếp nuôi dưỡng, nhưng anh NVT và gia đình không giao. Chị NTH đến đón, thăm nom, chăm sóc nhưng anh NVT và gia đình không cho chị NTH đón, thăm nom, chăm sóc. Chị NTH đã có yêu cầu thi hành án, nhưng anh NVT và gia đình vẫn không giao, còn gây khó khăn cho việc thi hành án. Do anh NVT không thi hành án nên anh NVT đã bị xử phạt hành chính về việc không chấp hành án và chống đối khi thi hành án.

Nay anh NVT yêu cầu thay đổi người nuôi con, giao cho anh NVT trực tiếp chăm sóc nuôi dưỡng cháu Nguyễn Thành Long và cháu Nguyễn Gia Huy, chị NTH không nhất trí với lý do: Anh NVT thường xuyên không có mặt ở nhà để chăm sóc con. Anh NVT không có việc làm và không có thu nhập ổn định nên không đảm bảo cuộc sống cũng như trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục cháu Huy. Đến nay chị NTH vẫn yêu cầu anh NVT giao cháu Huy cho chị NTH và chị NTH vẫn đang yêu cầu Cơ quan thi hành án giao cháu Huy cho chị NTH trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục cháu Huy theo Bản án.

Về cấp dưỡng nuôi con chung: Do mỗi bên nuôi 01 con chung nên không bên nào phải cấp dưỡng nuôi con chung cho bên nào. Hiện nay chị NTH làm công nhân tại khu công nghiệp Quang Minh, thu nhập bình quân 8.000.000đ/tháng.

Về nhà đất và chỗ ở: Hiện nay chị NTH ăn ở chung cùng bố mẹ đẻ, có nhà và đất ở. Bố mẹ chị NTH có đủ điều kiện để giúp đỡ chị NTH và chăm sóc con cho chị NTH. Ngoài ra, chị NTH không còn ý kiến hay yêu cầu gì thêm.

Tại bản án số 51/2019/HNGĐ-ST ngày 30/9/2019 của Tòa án nhân dân huyện Mê Linh, Hà Nội đã xử và quyết định:

1. Không chấp nhận yêu cầu khởi kiện của anh NVT về thay đổi người trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn đối với chị NTH.

2. Về cấp dưỡng nuôi con: Các bên đương sự không ai có yêu cầu nên không xem xét giải quyết.

Ngoài ra, bản án còn tuyên về án phí và quyền kháng cáo cho các đương sự. Không đồng ý với Bản án sơ thẩm, ngày 04/10/2019 anh NVT có đơn kháng cáo với nội dung: Yêu cầu giải quyết để anh được chăm sóc, nuôi dưỡng cháu Nguyễn Gia Huy.

Tại phiên tòa phúc thẩm:

Anh NVT không rút đơn khởi kiện. Người kháng cáo là chị NTH không rút đơn kháng cáo. Các đương sự không thỏa thuận được với nhau việc giải quyết vụ án.

- Anh NVT trình bày: Anh NVT thừa nhận đã bị xử phạt hành chính 3.000.000đ do không giao con cho chị NTH, nhưng lý do là bởi khi giao con tại Ủy ban nhân dân thì cháu Huy không theo chị NTH. Anh NVT xuất trình thêm Hợp đồng lao động với Công ty cổ phần dịch vụ và thương mại An Phát, thể hiện việc được trả lương 12.000.000đ/tháng. Anh vẫn giữ nguyên yêu cầu đề nghị cho anh được chăm sóc nuôi dưỡng cháu Nguyễn Gia Huy và không yêu cầu chị NTH phải đóng góp phí tổn nuôi con.

- Chị NTH trình bày: Việc anh NVT trình bày là cháu Huy không theo chị là không đúng. Trước khi ly hôn, chị NTH vẫn có thể thăm con được vào thứ sáu, thứ bảy và chủ nhật hàng tuần. Nhưng sau khi ly hôn, anh NVT và gia đình gây khó khăn, không cho chị NTH gặp con nữa. Chị NTH cho rằng đã nhờ chính quyền xã và thị trấn can thiệp nhưng không được, thậm chí anh NVT còn có lời lẽ xúc phạm cơ quan Thi hành án. Chị NTH giữ nguyên quan điểm không nhất trí thay đổi nuôi con theo yêu cầu của anh NVT vì: Anh NVT thường xuyên không có mặt ở nhà để chăm sóc con. Đồng thời tại cấp sơ thẩm, anh NVT trình bày đang làm lao động tự do, nhưng đến phiên tòa phúc thẩm lại xuất trình Hợp đồng lao động nên đặt nghi vấn về tính xác thực của Hợp đồng này. Chị NTH đề nghị Hội đồng xét xử giữ nguyên Bản án sơ thẩm.

Đại diện Viện kiểm sát nhân dân thành phố Hà Nội phát biểu quan điểm:

Về tố tụng: Các đương sự và hội đồng xét xử chấp hành đúng quy định của bộ luật tố tụng dân sự. Đơn kháng cáo của anh NVT nằm trong thời hạn nên chấp nhận đưa ra xét xử phúc thẩm.

Về nội dung: Trước đây tại bản án ly hôn đã được Tòa án giải quyết cho anh chị ly hôn và giao mỗi người nuôi dưỡng 01 con chung. Tuy nhiên anh NVT không giao con cho chị NTH và đã bị xử phạt hành chính. Tòa án cấp sơ thẩm đã xét xử không chấp nhận đơn khởi kiện của anh NVT về việc xin thay đổi người chăm sóc nuôi dưỡng con chung là phù hợp với quy định của pháp luật. Do vậy không có căn cứ chấp nhận kháng cáo của anh NVT và đề nghị Hội đồng xét xử giữ nguyên Bản án sơ thẩm.

NHẬN ĐỊNH CỦA TÒA ÁN

Sau khi nghiên cứu các tài liệu có trong hồ sơ vụ án được thẩm tra tại phiên tòa và căn cứ vào kết quả tranh luận tại phiên tòa, Hội đồng xét xử nhận định:

Về hình thức: Xét đơn kháng cáo của của người kháng cáo nằm trong thời hạn kháng cáo nên chấp nhận đưa ra xét xử phúc thẩm.

Về nội dung: Tại bản án hôn nhân và gia đình sơ thẩm số 17/2018/HNGĐ-ST ngày 31/5/2018 của Tòa án nhân dân huyện Mê Linh, thành phố Hà Nội đã quyết định cho anh chị ly hôn và giao cho mỗi người chăm sóc nuôi dưỡng 01 con chung. Tuy nhiên anh NVT không thực hiện giao con cho chị NTH và đã bị xử phạt hành chính về hành vi này, cho thấy anh NVT đã vi phạm khoản 2 Điều 83 Luật hôn nhân gia đình về nghĩa vụ của người trực tiếp nuôi con đối với người không trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn. Mặt khác cháu Nguyễn Gia Huy còn nhỏ, rất cần sự chăm sóc của người mẹ. Việc anh NVT khởi kiện thay đổi người nuôi con không thuộc trường hợp quy định tại khoản 2 Điều 84 Luật hôn nhân gia đình, nên Tòa án cấp sơ thẩm đã không chấp nhận đơn khởi kiện của anh là phù hợp với quy định của pháp luật.

Do đó không có căn cứ chấp nhận kháng cáo của anh NVT. Quan điểm giữ nguyên Bản án sơ thẩm như đề nghị của đại diện Viện kiểm sát là phù hợp.

Về án phí: Anh NVT phải chịu án phí phúc thẩm.

Vì các lẽ trên;

QUYẾT ĐỊNH

Căn cứ khoản 1 Điều 308 Bộ luật tố tụng dân sự; Căn cứ Nghị quyết 326/2016/UBTVQH14 ngày 30/12/2016 của Ủy ban thường vụ Quốc hội quy định về mức thu, miễn, giảm, thu, nộp, quản lý và sử dụng án phí và lệ phí Tòa án, xử:

1. Không chấp nhận kháng cáo của anh NVT. Giữ nguyên bản án số 51/2019/HNGĐ-ST ngày 30/9/2019 của Tòa án nhân dân huyện Mê Linh, thành phố Hà Nội.

2. Về án phí: Anh NVT phải chịu 300.000đ (ba trăm nghìn đồng) án phí ly hôn phúc thẩm, được trừ vào số tiền tạm ứng án phí đã nộp theo biên lai số 9223 ngày 07/10/2019 tại Chi cục thi hành án dân sự huyện Mê Linh, Hà Nội.

Án xử công khai phúc thẩm có hiệu lực kể từ ngày tuyên án./.