Toàn bộ đề thi giữa kì 2 lớp 11 năm 2025 có đáp án hướng dẫn giải chi tiết?

Sở Giáo dục và Đào tạo ...

Đề thi Giữa kì 2 Môn Ngữ Văn 11

năm 2025

Thời gian làm bài: phút

Phần I. Đọc hiểu (6,0 điểm)

MỘT CƠN GIẬN

Thạch Lam

[…] Cũng một buổi chiều mùa đông như hôm nay, tôi ở tòa báo ra về, trong lòng chán nản và buồn bực. Có những ngày mà tự nhiên không hiểu tại sao, ta thấy khó chịu, và hay gắt gỏng, không muốn làm việc gì. Tôi đang ở vào một ngày như thế mà chiều trời hôm ấy lại ảm đạm và rét mướt càng khiến cho cảm giác đó rõ rệt hơn.

Tôi đi vài bước trên con đường phố vắng người. Một cái xe tay dằng xa đi lại, anh phu xe co ro vì rét, hai tay giấu dưới manh áo tơi tàn. Theo lệ như mọi khi, tôi mặc cả:

- Xe đi không? Bốn xu về gần nhà bò Yên Phụ.

- Thầy cho sáu xu.

- Không, bốn xu là đúng giá rồi […]

tôi lại càng ghét và quay lại gắt:

- Có đi hay không thì thôi! Đừng có theo sau người ta mà lải nhải.

Thấy tôi gắt, người phu xe đứng lại, không dám theo nữa. Nhưng để tôi đi một quãng xa, anh ta ới gọi:

- Lại đây đi mà.

Rồi anh ta hạ càng xe xuống, cứ đứng yên chỗ ấy đợi chứ không kéo lại phía tôi. Cái cử chỉ ấy làm tôi sinh ghét thêm, đã toan không đi, nhưng lúc ấy không có cái xe nào khác. Tôi giận dữ bước mạnh lên xe, vừa mắng:

- Anh thật là lắm chuyện, không đi ngay lại còn vẽ.

Anh xe cãi lại:

- Từ đây về đấy thầy cho được bốn đồng xu thật rẻ quá!

- Thì ai bảo anh đi? Không có tôi đã gọi xe khác.

Người phu xe khẽ thở dài, yên lặng nhấc xe lên. Lúc bấy giờ tôi mới ngả mình ra phía sau, nhưng thấy cái đệm cứng như gỗ đập vào lưng, tôi cúi xuống bên nhìn cái tay xe… Sự tồi tàn của cái xe làm tôi càng ghét anh xe nữa.

- Xe khổ thế này mà anh lại còn đòi cao giá.

- Xe thế mà thầy chê thì còn thế nào nữa!

Anh xe bướng bỉnh cũng không chịu kém. Tôi nói câu gì là anh ta đối lại liền. Sau cùng, giận quá, tôi dẫm mạnh chân xuống sàn xe, gắt:

- Thôi, câm họng đi, đừng lải nhải nữa.

Sự giận dữ làm cho tôi quên rằng anh xe cũng chỉ có trả lời những câu mắng của tôi mà thôi, và chính tại tôi gắt với anh ta nhiều quá. Nhưng lúc bấy giờ tôi chỉ thấy tức người xe ấy đến cực điểm, vì hắn dám cãi lại tôi mà không sợ.

Xe đi khỏi nhà máy nước thì gặp một người đội xếp tây đi xe đạp lại, theo sau một người đội xếp ta. Tôi nhận thấy anh xe kéo tôi có ý luống cuống và sợ hãi. Có lẽ vì thế mà người cảnh sát để ý, đi giáp vào cái xe kéo để xem dấu hiệu.

- Ê! Đứng lại!

Người kéo xe dừng chân... Anh ta quay lại tôi hớt hải van xin:

- Lạy thầy... thầy nói giúp con... thầy làm ơn...

Dưới ánh đèn tôi thấy mặt anh xe tái mét. Những vết răn in sâu xuống trên mặt già nua hốc hác, chân tay người khốn nạn ấy run bật lên và tôi thấy cái rung động chuyển cả vào chiếc thân xe. Người cảnh sát tây đến, nói bằng tiếng ta hơi sõi:

- Mày chết nhé! Mày sẽ bị phạt!

Người phu xe ấp úng nói thì ông ta khoát tay bảo im, rồi quay lại tôi hỏi, lần này bằng tiếng Pháp.

- Người này kéo ông từ trong phố ra hay ông đi khứ hồi?

Tôi liếc mắt nhìn anh kéo xe. Trong bóng tối của vành nón qua ngang mặt, tôi thấy hai mắt anh ta long lanh nhìn tôi, như khẩn cầu van xin yên lặng. Tôi biết lời nói của tôi sẽ làm anh ta bị bắt hay không. Những khi nói chuyện với các phu xe khác, tôi được biết rằng nếu người khách nói là đi khứ hồi từ ngoại ô, thì người xe không việc gì. Nhưng lúc ấy, lời van xin của anh xe kia không làm cho tôi động lòng, mà lại làm cho tôi ghét anh thêm. Tôi trả lời người đội xếp:

- Tôi đi từ phố hàng Bún.

- Vậy phiền ông xuống xe.

Rồi anh ta nhìn anh phu xe, cười một cách tinh quái:

- Allez! Đi về bót!

Khi anh phu xe run sợ và hai người cảnh sát đã khuất đầu phố, tôi mới quay đi thong thả trên bờ hè. Cơn giận của tôi đã hết rồi. Sự hối hận dần thấm thía vào lòng tôi, tôi thấy một cái chán nản bực tức rung động trong người.

Tôi rung mình nghĩ đến số phận của anh xe khốn nạn. Ba đồng bạc phạt! Anh ta phải vay cai xe để nộp phạt; nhưng ba đồng bạc nợ ấy, bao giờ anh ta trả xong, sau những ngày nhịn đói, bị cai xe hành hạ, đánh đập vì thù hằn?

Những ngày hôm sau thực là những ngày khổ cho tôi. Lòng hối hận không để tôi yên. Hình như có một cái gì nặng nề đè nén trên ngực làm cho tôi khó thở, và lúc nào hình ảnh anh phu xe cũng hiển hiện ra trước mắt. Tôi nhất định đem tiền đến cho người xe kia để chuộc tội lỗi của mình…

Lần ấy là lần đầu tôi bước vào một chỗ nghèo nàn, khổ sở như thế. Trong cái hang tối tăm bẩn thỉu ấy, sống một đời khốn nạn những người gầy gò, rách rưới như những người trong một cơn mê.

Người phu xe Dư ở trong ấy. Một bà cụ già gầy giơ xương ngồi cắn chấy ở vệ hè chỉ cho tôi một cái cửa thấp bé ở đầu nhà. Tôi cúi mình bước vào, chỉ thấy tối như bưng lấy mắt và thấy hơi ẩm lạnh thấm vào tận trong mình. Có tiếng người đàn bà khẽ hỏi:

- Bẩm thầy muốn gì?

Khi mắt mắt đã quen tối, tôi nhận thấy người đàn bà vừa hỏi, một bà già ở mép một chiếc giường tre mục nát kê ở sát tường. Sau lưng bà này, một người đàn bà nữa ngồi ôm trong lòng một vật gì hơi động đậy. Cả hai cùng ngước mắt lên nhìn tôi một cách ngạc nhiên và đầu họ chạm vào mái nhà thấp, đầy những mảng giẻ rách nát vắt trên xà.

- Bác Dư có nhà không?

- Bẩm, chú nó đi về quê vắng từ hôm nọ.

Một vẻ sợ hãi thoáng qua trên mặt đủ tỏ cho tôi biết họ không nói thật, tôi giảng giải:

- Không, cụ cứ nói thật cho tôi biết. Tôi đến để giúp bác ta chứ không có ý gì khác.

Bà cụ nhìn tôi nghĩ ngợi một lát rồi nói:

- Thế thầy đã biết việc chú nó bị bắt xe hôm nọ?

Tôi gật đầu ra hiệu cho bà cụ cứ nói:

- Hôm ấy cai nó phải đem tiền lên nộp phạt để chuộc xe về. Chú nó đã xin khất với cai để rồi trả dần số tiền đó. Nhưng nó nhất định không nghe, bắt phải trả một nửa ngay. Khốn nạn, thì lấy đâu ra mà trả. Thế là bị nó lột quần áo đánh một trận thừa sống thiếu chết thầy ạ. Khi về đây lê đi không được nữa. Thế mà nó còn bắt mai phải trả ngay.

Người đàn bà ngồi trong cất tiếng ốm yếu nói theo:

- Nó còn bảo hễ không trả nó sẽ bắt lấy thẻ.

- Thế bây giờ bác ta đâu?

Bà cụ trả lời:

- Đi ngay từ hôm ấy, mà không biết đi đâu. Đã ba hôm nay chúng tôi dò mà không thấy. Chắc là sợ cai không dám về nữa, dù có về mà không có tiền cũng chết với nó. Thật cũng là cái vạ, nghe đâu chú nó nói hôm ấy tại người khách đi xe không biết nói với người đội xếp thế nào mới bị bắt, chứ không cũng chẳng việc gì.

Bà cụ chép miệng, chỉ người đàn bà ngồi sau:

- Tội cho vợ con chú đây, ốm đã mấy ngày hôm nay không có thuốc. Đứa cháu không biết có qua khỏi được không?

Tôi đứng lại gần xem. Trên cánh tay người mẹ, chỉ còn là một dúm thịt con đã nhăn nheo: đứa bé há hốc miệng thở ra, mặt xám nhợt. Người mẹ thỉnh thoảng lấy cái lông gà dúng vào chén mật ong để bên cạnh, phết lên lưỡi của đứa bé.

- Cháu nó sài đã hơn một tháng nay. Hôm nọ đã đỡ. Mấy hôm nay vì không có tiền mua thuốc lại tăng. Ông lang bảo cháu khó qua khỏi được.

Người mẹ nói xong nấc lên một tiếng rồi nức nở khóc. Bà cụ già lê nhích lại gần, cúi xuống khe khẽ kéo lại những cái tã rách như xơ mướp.

Cái cảnh đau thương ấy làm tôi rơm rớm nước mắt. Một cảm giác nghẹn ngào đưa lên chẹn lấy cổ. Tôi lấy tờ giấy bạc năm đồng đưa cho người mẹ, rồi vội vàng bước ra cửa, để mặc hai người nhìn theo ngờ vực […].

Ra đến bên đường, tôi nghe thấy trong căn nhà lụp xụp đưa ra tiếng khóc của hai người đàn bà… Đứa bé con đã chết.

(Nguồn: Tuyển tập Thạch Lam, NXB văn học, 2018)

Câu 1. Dòng nào nói lên đặc điểm thể loại của văn bản Một cơn giận của Thạch Lam?

A. Truyện dài, nhiều nhân vật, viết về cuộc đời, số phận nhân vật.

B. Truyện ngắn, viết về một quãng đời/ một lát cắt trong cuộc đời của nhân vật.

C. Truyện ngắn, viết về số phận nhân vật.

D. Trích đoạn tiểu thuyết, phản ánh hiện thực rộng lớn, nhiều nhân vật.

Câu 2. Dòng nào nói lên đề tài của văn bản Một cơn giận?

A. Nông thôn

B. Tâm lí

C. Thành thị

D. Kỹ năng ứng xử

Câu 3. Dòng nào nói lên cảm hứng chủ đạo của văn bản Một cơn giận?

A. Lên án kẻ vô tâm, tàn nhẫn; xót thương kiếp nghèo khổ.

B. Phê phán sự nhẫn tâm; xót thương kiếp người nghèo khổ.

C. Trân trọng sự hối lỗi; xót thương kiếp nghèo khổ.

D. Mỉa mai những kẻ lắm lời; xót thương kiếp người nghèo khổ.

Câu 4. Suy nghĩ của nhân vật “tôi” ở dòng sau diễn ra vào thời điểm nào? Nó có tác dụng gì trong khắc họa nhân vật?

“Sự giận dữ làm cho tôi quên rằng anh xe cũng chỉ có trả lời với những câu mắng của tôi mà thôi, và chính tại tôi gắt với anh ta nhiều quá.”

A. Sau khi người kéo xe bị đội xếp tây phạt; thể hiện sự hối hận của “tôi”.

B. Trước khi người kéo xe bị đội xếp tây phạt; thể hiện sự nhẫn tâm của “tôi”.

C. Khi đội xếp Tây đang hỏi; thể hiện sự đấu tranh trong nội tâm của “tôi”.

D. Khi người kéo xe đang van xin; thể hiện sự đắc ý của “tôi”.

Câu 5. Khi nào, nhân vật “tôi” hối hận về ứng xử của mình?

A. Cơn giận đã hết rồi

B. Thấy anh phu xe run sợ

C. Thấy ba đồng bạc phạt quá lớn

D. Thấy hình ảnh anh phu xe hiển hiện trước mắt

Câu 6. Cơn giận của nhân vật “tôi” đã gây ra hậu quả như thế nào?

A. Người phu xe mất việc, phải đi trốn

B. Đứa bé chết vì bố nó mất việc, không có tiền mua thuốc

C. Nhân vật tôi sống trong sự giày vò

D. Nhân vật tôi mất oan một khoản tiền

Câu 7. Tác giả miêu tả những người khốn khổ ở cùng nơi với người phu xe Dư nhằm mục đích gì?

A. Tô đậm sự hối hận của nhân vật “tôi”, của đội xếp tây.

B. Tô đậm sự khốn khổ của người phu xe, sự tàn nhẫn của “tôi”

C. Tố cáo xã hội cũ chứa đầy những bất công

D. Chứng tỏ “tôi” đã bỏ nhiều công chuộc lỗi

Câu 8. Dòng nào nói lên nghệ thuật kể chuyện văn bản Một cơn giận?

A. Người kể chuyện ngôi thứ 3 (người kể chuyện toàn tri)

B. Kết hợp hai ngôi kể (2 câu chuyện lồng trong nhau)

C. Người kể chuyện ngôi thứ nhất (người kể chuyện hạn tri)

D. Chủ thể trần thuật ngôi thứ ba theo điểm nhìn phức hợp

Câu 9 (1,0 điểm) Văn bản đã gửi đến người đọc tư tưởng, thông điệp nào? Hình thức nghệ thuật nào của văn bản chuyển tải điều đó?

Câu 10 (1,0 điểm) Em rút ra được kinh nghiệm gì trong việc giải tỏa cơn giận của bản thân? Theo em, nhân vật “tôi” cần làm gì để giảm tội lỗi của mình?

Phần II. Viết (4,0 điểm)

Từ truyện ngắn Một cơn giận ở phần đọc hiểu, em hãy viết bài văn nghị luận về một vấn đề phải biết chịu trách nhiệm với lỗi lầm của bản thân.

ĐÁP ÁN

Phần I. Đọc hiểu (6,0 điểm)

Câu 1. Đáp án: B. Truyện ngắn, viết về một quãng đời/ một lát cắt trong cuộc đời của nhân vật.

Câu 2. Đáp án: C. Thành thị

(→ Văn bản khắc họa cuộc sống nơi phố thị, phản ánh những con người nghèo khổ sống mưu sinh trong đô thị thời kỳ Pháp thuộc).

Câu 3. Đáp án: C. Trân trọng sự hối lỗi; xót thương kiếp nghèo khổ.

Câu 4. Đáp án: B. Trước khi người kéo xe bị đội xếp tây phạt; thể hiện sự nhẫn tâm của “tôi”.

Câu 5. Đáp án: A. Cơn giận đã hết rồi

(→ Chỉ khi cảm xúc nguôi ngoai, “tôi” mới bắt đầu suy ngẫm về hành động của mình và cảm thấy hối hận).

Câu 6. Đáp án: B. Đứa bé chết vì bố nó mất việc, không có tiền mua thuốc.

Câu 7. Đáp án: C. Tố cáo xã hội cũ chứa đầy những bất công

(→ Đồng thời thể hiện tình cảnh khốn cùng của tầng lớp lao động nghèo và sự thức tỉnh lương tâm của nhân vật “tôi”).

Câu 8. Đáp án: C. Người kể chuyện ngôi thứ nhất (người kể chuyện hạn tri)

(→ Giúp thể hiện chân thực dòng tâm lý, cảm xúc, sự giằng xé nội tâm của nhân vật "tôi").

Câu 9. (1,0 điểm) – Gợi ý bài làm học sinh giỏi:

Văn bản Một cơn giận gửi đến người đọc thông điệp nhân văn sâu sắc: con người cần biết kiểm soát cảm xúc, sống bao dung và có trách nhiệm với lỗi lầm của bản thân. Thạch Lam đã sử dụng hình thức kể chuyện ngôi thứ nhất kết hợp với nghệ thuật miêu tả tâm lí tinh tế, từ đó làm nổi bật sự chuyển biến trong nội tâm nhân vật “tôi”: từ giận dữ, thờ ơ đến thức tỉnh và hối hận. Qua đó, tác giả khơi dậy lòng trắc ẩn, nhắc nhở mỗi người biết đặt mình vào nỗi đau của người khác.

Câu 10. (1,0 điểm) – Gợi ý bài làm học sinh giỏi:

Từ văn bản, em nhận ra rằng giải tỏa cơn giận đúng cách là việc vô cùng quan trọng. Khi tức giận, hãy hít thở sâu, tạm lắng lại để suy nghĩ trước khi hành động, tránh làm tổn thương người khác. Nếu mắc lỗi, đừng trốn tránh, hãy can đảm nhận trách nhiệm và tìm cách sửa sai. Nhân vật “tôi” trong truyện cần tìm gặp người phu xe để xin lỗi, hỗ trợ gia đình anh vượt qua khó khăn và tích cực lan tỏa bài học nhân văn ấy đến người khác. Đó cũng là cách để xoa dịu phần nào lỗi lầm đã gây ra.

Phần II. Viết (4,0 điểm)

Mở bài

Trong cuộc sống, không ai là hoàn hảo tuyệt đối, mỗi người đều có lúc phạm sai lầm. Tuy nhiên, điều làm nên giá trị của một con người không chỉ nằm ở việc tránh sai lầm, mà còn ở chỗ biết can đảm chịu trách nhiệm với lỗi lầm của mình. Truyện ngắn Một cơn giận của Thạch Lam chính là một minh chứng thấm thía cho điều đó, khi nhân vật “tôi” phải đối diện với chính cảm xúc sai lệch của bản thân và chuộc lại lỗi lầm đã gây ra.

Thân bài

Trách nhiệm với lỗi lầm là thái độ dũng cảm thừa nhận và hành động để sửa chữa sai lầm. Con người không thể tránh khỏi những lúc nóng nảy, lỡ lời hay hành động vội vàng. Nhưng biết quay đầu, biết nhận lỗi, xin lỗi và bù đắp chính là cách khôi phục những giá trị đạo đức đã vô tình đánh mất.

Trong Một cơn giận, nhân vật “tôi” chỉ vì một cơn nóng giận vô cớ đã trút bực tức lên anh phu xe nghèo khổ. Cơn giận ấy khiến anh phu xe bị phạt, đánh đập, mất việc; đứa con của anh vì không có tiền chữa bệnh mà qua đời. Khi cơn giận qua đi, “tôi” mới nhận ra hậu quả nghiệt ngã do chính mình gây ra. Đó là sự thức tỉnh đau đớn. Tuy muộn màng, nhưng sự can đảm chuộc lỗi của nhân vật “tôi” là một tia sáng nhân bản trong bóng tối của lương tâm.

Trách nhiệm với lỗi lầm không chỉ là một bổn phận đạo đức mà còn là biểu hiện của nhân cách trưởng thành. Khi ta dám chịu trách nhiệm, ta học được cách sống tử tế, biết tôn trọng người khác và trở thành một phiên bản tốt đẹp hơn của chính mình.

Ngược lại, nếu trốn tránh lỗi lầm, đổ lỗi cho hoàn cảnh hay người khác, con người dễ rơi vào vòng luẩn quẩn của sự ích kỷ và vô cảm. Lỗi lầm không được sửa chữa sẽ trở thành cái bóng đeo bám lương tri suốt đời.

Kết bài

Biết chịu trách nhiệm với lỗi lầm của bản thân không chỉ là cách ta cứu vãn những sai lầm đã gây ra, mà còn là cách ta gìn giữ giá trị nhân cách của chính mình. Câu chuyện trong Một cơn giận không chỉ là hồi chuông tỉnh thức cho mỗi người, mà còn là lời nhắc nhở thấm thía: hãy sống có trách nhiệm – cả với người khác, và với chính lương tâm mình.