Soạn bài Mùa hoa mận lớp 10 tập 2 ngắn gọn? Kiến thức tiếng Việt môn Ngữ văn lớp 10 có gì?
Soạn bài Mùa hoa mận lớp 10 tập 2 ngắn gọn?
1. Soạn bài Mùa hoa mận chuẩn bị trước khi đọc
Tìm hiểu về nhà thơ Chu Quỳnh Liên:
Chu Quỳnh Liên là một nhà thơ Việt Nam, mặc dù thông tin về bà không quá phổ biến nhưng các tác phẩm của bà vẫn để lại dấu ấn sâu sắc trong lòng bạn đọc. Với phong cách thơ nhẹ nhàng, tinh tế, Chu Quỳnh Liên thường viết về thiên nhiên, cuộc sống, tình yêu và những giá trị nhân văn. Bài thơ "Mùa hoa mận" là một ví dụ điển hình cho cảm hứng về thiên nhiên trong thơ bà, nơi vẻ đẹp của mùa xuân được tôn vinh qua những hình ảnh giản dị nhưng sâu sắc. Bà không chỉ miêu tả cảnh vật mà còn gửi gắm những suy nghĩ, tình cảm chân thành của con người đối với thiên nhiên và cuộc sống.
Ấn tượng về cảnh sắc thiên nhiên và mùa xuân miền Tây Bắc:
Miền Tây Bắc nổi bật với vẻ đẹp hùng vĩ của núi rừng, với những ngọn núi trùng điệp, những con suối trong vắt và những thung lũng xanh mướt. Mùa xuân ở đây đến muộn hơn so với các miền khác, nhưng lại mang một vẻ đẹp rất riêng, đặc biệt là khi hoa mận bắt đầu nở trắng rừng, khoác lên mình màu sắc tinh khôi, thuần khiết. Cảnh sắc mùa xuân ở miền Tây Bắc không chỉ có hoa mận, hoa đào, mà còn là những làn gió xuân thổi qua những nương ngô, ruộng lúa xanh ngát, với cuộc sống bình dị, gần gũi của đồng bào dân tộc thiểu số.
Mùa xuân miền Tây Bắc không chỉ là mùa của hoa nở mà còn là mùa của hy vọng và ước mơ. Cành mận bung cánh trắng muốt trong bài thơ của Chu Quỳnh Liên đã khắc họa rõ nét sự trong sáng, tinh khôi của mùa xuân nơi đây. Đó là mùa của sự sinh sôi, của những ước mơ con trẻ bay cao cùng những khát khao về cuộc sống tươi đẹp. Vẻ đẹp mùa xuân miền Tây Bắc còn được thể hiện qua âm thanh, mùi hương của cây cối, của đất trời, mang đến một cảm giác thanh bình, dễ chịu.
Qua bài thơ "Mùa hoa mận", tác giả đã thành công trong việc khắc họa bức tranh mùa xuân miền Tây Bắc, nơi mọi sự vật đều hòa quyện, cùng nhau tạo nên một không gian tươi mới, đầy sức sống.
2. Soạn bài Mùa hoa mận đọc hiểu
Câu 1: Chú ý hình ảnh, các biện pháp tu từ được sử dụng trong văn bản.
Bài thơ "Mùa hoa mận" của Chu Quỳnh Liên sử dụng nhiều hình ảnh sinh động và các biện pháp tu từ để làm nổi bật vẻ đẹp của thiên nhiên và khơi gợi những cảm xúc trong lòng người đọc. Một số hình ảnh và biện pháp tu từ nổi bật trong bài thơ:
Hình ảnh: Hình ảnh "cành mận bung cánh muốt" xuất hiện ba lần trong bài thơ, là hình ảnh trung tâm xuyên suốt tác phẩm. Cành mận trắng muốt không chỉ là một biểu tượng của mùa xuân mà còn là hình ảnh của sự tinh khôi, thuần khiết. Hình ảnh "lũ con trai háo hức chơi cù" hay "lũ con gái rộn ràng khăn áo" gợi lên không khí vui tươi, hồn nhiên của mùa xuân trong đời sống trẻ thơ.
Biện pháp tu từ:
Điệp ngữ: Câu thơ "Cành mận bung cánh muốt" được lặp lại ba lần, tạo ra sự nhấn mạnh, tăng tính gợi cảm và diễn tả sự lặp lại của mùa xuân.
So sánh: Hình ảnh "bóng bay nâng ước mơ con trẻ" có thể được hiểu là sự nhẹ nhàng, bay bổng của ước mơ, thể hiện khát vọng tự do và sự mơ mộng của tuổi trẻ.
Nhân hóa: Các hành động "giục mẹ xôn xang lá, gạo", "giục cha vui lòng căng cánh nỏ", "giục người già bản hối hả làm đu" đều là những hành động mang tính nhân hóa, giúp thiên nhiên như sống dậy và có sự tương tác với con người.
Ẩn dụ: "Nhà trình tường ủ hương nếp" là một cách nói ẩn dụ, diễn tả sự ấm áp, thân quen của mái ấm gia đình trong mùa xuân.
Câu 2: Dòng thơ cuối có gì đặc biệt về hình ảnh, cảm xúc?
Dòng thơ cuối của bài:
"Nhà trình tường ủ hương nếp
Giục lửa hồng nở hoa trong bếp
Cho người đi xa nhớ lối trở về..."
Dòng thơ này đặc biệt bởi hình ảnh ấm áp, thân thương của một ngôi nhà và không khí gia đình trong mùa xuân. "Nhà trình tường ủ hương nếp" là hình ảnh gợi lên sự bình yên, gần gũi của một mái ấm, với mùi hương nếp thơm trong không gian bếp. Biện pháp nhân hóa trong câu thơ "Giục lửa hồng nở hoa trong bếp" giúp cho hình ảnh ngọn lửa trong bếp trở nên sống động, như một đóa hoa nở trong sự ấm áp, yêu thương của gia đình.
Hình ảnh "Cho người đi xa nhớ lối trở về" thể hiện một cảm xúc vô cùng sâu lắng, nhắc nhở về giá trị gia đình và sự trở về quê hương, dù đi xa đâu thì vẫn luôn có nơi trở về. Đây là một cảm xúc ấm áp, đầy tình cảm và cũng là thông điệp về sự gắn kết giữa con người với gia đình và quê hương trong mùa xuân, thời điểm của sự đoàn tụ và yêu thương.
3. Soạn bài Mùa hoa mận trả lời câu hỏi cuối bài:
Câu 1: Bài thơ Mùa hoa mận thể hiện tâm trạng, cảm xúc của nhân vật trữ tình về điều gì? Dòng thơ nào được điệp lại trong bài?
Bài thơ "Mùa hoa mận" thể hiện tâm trạng và cảm xúc của nhân vật trữ tình về vẻ đẹp thuần khiết, trong sáng của thiên nhiên mùa xuân miền Tây Bắc. Tâm trạng của nhân vật trữ tình được thể hiện qua sự trân trọng, yêu thương thiên nhiên và khát khao đoàn tụ của con người. Dòng thơ được điệp lại trong bài là: "Cành mận bung cánh muốt", lặp lại ba lần. Câu thơ này nhấn mạnh vẻ đẹp của cành mận và tạo nên sự liên kết, gắn kết giữa các khung cảnh và cảm xúc trong bài thơ.
Câu 2: Hãy chỉ ra và nêu tác dụng của các biện pháp tu từ được sử dụng trong bài thơ.
Trong bài thơ, các biện pháp tu từ chủ yếu bao gồm:
Điệp ngữ: Dòng thơ "Cành mận bung cánh muốt" được lặp lại ba lần. Tác dụng của điệp ngữ là tạo sự nhấn mạnh, tăng cường cảm xúc và làm nổi bật vẻ đẹp của mùa xuân, đồng thời thể hiện sự tuần hoàn, lặp lại của thiên nhiên.
Nhân hóa: Các hành động như "giục mẹ xôn xang lá, gạo", "giục cha vui lòng căng cánh nỏ" đều là những hành động mang tính nhân hóa, giúp thiên nhiên như có cảm xúc, tác động đến con người, thể hiện sự hòa quyện giữa con người và thiên nhiên.
Ẩn dụ: Hình ảnh "Nhà trình tường ủ hương nếp" là một ẩn dụ diễn tả sự ấm áp, thân thương của mái ấm gia đình trong mùa xuân, cùng với sự gắn bó giữa con người và quê hương.
So sánh: "Bóng bay nâng ước mơ con trẻ" so sánh ước mơ với những chiếc bóng bay, thể hiện sự tự do, nhẹ nhàng và bay bổng của tuổi trẻ và hy vọng.
Câu 3: Tâm trạng, cảm xúc của con người hiện lên qua các từ ngữ, hình ảnh trong bài thơ ra sao?
Tâm trạng và cảm xúc của con người trong bài thơ hiện lên rất rõ qua các từ ngữ và hình ảnh. Sự hứng khởi, vui tươi của tuổi trẻ được thể hiện qua hình ảnh "lũ con trai háo hức chơi cù" và "lũ con gái rộn ràng khăn áo". Cảm xúc yêu thương, ấm áp của gia đình và quê hương cũng xuất hiện mạnh mẽ, đặc biệt là trong các dòng thơ miêu tả ngôi nhà và bếp lửa, với hình ảnh "Nhà trình tường ủ hương nếp" và "Giục lửa hồng nở hoa trong bếp". Các hình ảnh này tạo ra một không gian đầm ấm, nơi con người tìm thấy sự bình yên, và sự trở về của người đi xa trong không khí mùa xuân.
Câu 4: Hình dung và miêu tả bằng lời hoặc bằng bức tranh vẽ về thiên nhiên, con người miền Tây Bắc vào mùa “hoa mận” được thể hiện trong bài thơ.
Mùa hoa mận ở miền Tây Bắc mang vẻ đẹp rất đặc trưng. Những cành mận bung cánh trắng muốt, tô điểm cho những ngọn núi trập trùng, phủ một lớp sương mỏng. Những bông hoa mận như những đám mây nhẹ bay giữa bầu trời trong xanh, tạo nên không gian lãng mạn, thanh khiết. Những đứa trẻ vui tươi, rộn ràng chơi đùa với chiếc cù, với tiếng cười trong sáng, thả hồn vào thiên nhiên. Người lớn cũng bận rộn với công việc trong mùa xuân, làm đu, đốt lửa nấu cơm, chuẩn bị bữa ăn ấm cúng cho gia đình. Mùa xuân trong bài thơ như một bức tranh tươi sáng, đầy sức sống và khát khao đoàn tụ.
Câu 5: Em thích nhất những câu thơ, hình ảnh nào trong văn bản Mùa hoa mận? Vì sao?
Em thích nhất câu thơ: "Nhà trình tường ủ hương nếp", vì nó gợi lên một cảm giác ấm áp, thân quen, và gần gũi. Hình ảnh ngôi nhà trình tường với hương nếp trong bếp không chỉ miêu tả cảnh vật mà còn gợi lên sự yên bình, đoàn tụ và sự yêu thương trong gia đình. Câu thơ này mang đến cho em một cảm xúc đặc biệt về mái ấm gia đình, nơi mà con người dù đi đâu xa cũng luôn nhớ về, nơi luôn chào đón chúng ta trở về.
Câu 6: Tưởng tượng một “người đi xa" trong bài thơ đã “nhớ lối trở về" quê hương vào “mùa hoa mận". Những cảm xúc, tình cảm nào đang diễn ra trong tâm hồn của người đó? Hãy viết một đoạn văn (khoảng 8 – 10 dòng) để ghi lại cảm xúc, tâm trạng ấy.
Trong mùa hoa mận, khi những cành mận trắng muốt bung nở, người đi xa cảm nhận một nỗi nhớ da diết về quê hương, nơi có những đồi núi trập trùng, có mái nhà trình tường ấm áp, và bếp lửa hồng luôn chờ đón. Từng cánh hoa mận bay theo gió, như mang theo những ký ức tươi đẹp, những buổi sáng ấm áp bên gia đình. Trong lòng người đó, nỗi nhớ quê hương trỗi dậy mạnh mẽ, không chỉ là những hình ảnh quê nhà mà còn là những cảm xúc yêu thương, gắn bó không thể tách rời. Mùa xuân nơi quê hương như đánh thức những ước mơ, khát khao về sự trở lại, về cảm giác bình yên trong vòng tay ấm áp của gia đình. Dẫu cuộc sống nơi xa có nhiều thử thách, nhưng tiếng gọi của quê hương, sự bình dị trong từng nhành mận, vẫn luôn thôi thúc người ấy quay về, tìm lại những gì thân thuộc và an yên nhất trong cuộc đời.
Lưu ý: Nội dung chỉ mang tính chất tham khảo!
Soạn bài Mùa hoa mận lớp 10 tập 2 ngắn gọn? Kiến thức tiếng Việt môn Ngữ văn lớp 10 có gì? (Hình từ Internet)
Kiến thức tiếng Việt môn Ngữ văn lớp 10 có gì?
Căn cứ Chương trình giáo dục phổ thông môn Ngữ văn ban hành kèm theo Thông tư 32/2018/TT-BGDĐT kiến thức tiếng Việt môn Ngữ văn lớp 10 bao gồm như sau:
- Lỗi dùng từ và cách sửa
- Lỗi về trật tự từ và cách sửa
- Biện pháp tu từ chêm xen, liệt kê: đặc điểm và tác dụng
- Lỗi về liên kết đoạn văn và văn bản: dấu hiệu nhận biết và cách chỉnh sửa
- Kiểu văn bản và thể loại
+ Văn bản nghị luận: mục đích, quan điểm của người viết; cách sắp xếp, trình bày luận điểm, lí lẽ và bằng chứng; các yếu tố tự sự, biểu cảm trong văn bản nghị luận; bài nghị luận về một vấn đề xã hội; bài nghị luận phân tích, đánh giá một tác phẩm văn học; bài nghị luận về bản thân
+ Văn bản thông tin: sự kết hợp giữa phương tiện ngôn ngữ và các phương tiện giao tiếp phi ngôn ngữ; sự kết hợp các phương thức biểu đạt; cách đưa tin và quan điểm của người viết; văn bản thuyết minh tổng hợp; nội quy, bản hướng dẫn ở nơi công cộng
- Cách đánh dấu phần bị tỉnh lược trong văn bản, cách chú thích trích dẫn và ghi cước chú
- Phương tiện giao tiếp phi ngôn ngữ: hình ảnh, số liệu, biểu đồ, sơ đồ,...
Học sinh lớp 10 được đánh giá thường xuyên thế nào?
Căn cứ Điều 6 Thông tư 22/2021/TT-BGDĐT quy định học sinh lớp 10 được đánh giá thường xuyên như sau:
(1) Đánh giá thường xuyên được thực hiện thông qua: hỏi - đáp, viết, thuyết trình, thực hành, thí nghiệm, sản phẩm học tập.
(2) Đối với một môn học, mỗi học sinh được kiểm tra, đánh giá nhiều lần, trong đó chọn một số lần kiểm tra, đánh giá phù hợp với tiến trình dạy học theo kế hoạch giáo dục của tổ chuyên môn, ghi kết quả đánh giá vào sổ theo dõi và đánh giá học sinh (theo lớp học) để sử dụng trong việc đánh giá kết quả học tập môn học, như sau:
- Đối với môn học đánh giá bằng nhận xét (không bao gồm cụm chuyên đề học tập): mỗi học kì chọn 02 (hai) lần.
- Đối với môn học đánh giá bằng nhận xét kết hợp đánh giá bằng điểm số (không bao gồm cụm chuyên đề học tập), chọn số điểm đánh giá thường xuyên (sau đây viết tắt là ĐĐGtx) trong mỗi học kì như sau:
+ Môn học có 35 tiết/năm học: 02 ĐĐGtx.
+ Môn học có trên 35 tiết/năm học đến 70 tiết/năm học: 03 ĐĐGtx.
+ Môn học có trên 70 tiết/năm học: 04 ĐĐGtx.
(3) Đối với cụm chuyên đề học tập của môn học, mỗi học sinh được kiểm tra, đánh giá theo từng chuyên đề học tập, trong đó chọn kết quả của 01 (một) lần kiểm tra, đánh giá làm kết quả đánh giá của cụm chuyên đề học tập. Kết quả đánh giá của cụm chuyên đề học tập của môn học được tính là kết quả của 01 (một) lần đánh giá thường xuyên của môn học đó và ghi vào sổ theo dõi và đánh giá học sinh (theo lớp học) để sử dụng trong việc đánh giá kết quả học tập môn học.
