Hướng dẫn cách soạn văn bài Quang Trung đại phá quân Thanh? Những tiêu chí nào cần đạt khi đọc hiểu văn bản văn học trong ngữ văn lớp 8?

Nội dung chính

• Hướng dẫn cách soạn văn bài Quang Trung đại phá quân Thanh?
• Những tiêu chí nào cần đạt khi đọc hiểu văn bản văn học trong ngữ văn lớp 8?
• Từ tượng hình là nội dung trong kiến thức tiếng lớp 8?

Hướng dẫn cách soạn văn bài Quang Trung đại phá quân Thanh?

Dưới đây là hướng dẫn cách soạn văn bài Quang Trung đại phá quân Thanh như sau:

Trước khi đọc

Câu hỏi 1: Hãy kể tên một số nhân vật lịch sử mà em biết. Em thích nhất nhân vật nào? Vì sao?

Trả lời:

Một số nhân vật lịch sử tiêu biểu: Hùng Vương, Hai Bà Trưng, Trần Hưng Đạo, Ngô Quyền, Quang Trung,...

Trong số đó, em yêu thích nhất Ngô Quyền vì ông đã chỉ huy trận chiến trên sông Bạch Đằng, đánh bại quân Nam Hán, mở ra thời kỳ độc lập lâu dài cho dân tộc.

Câu hỏi 2 : Chia sẻ những hiểu biết của em về người anh hùng Quang Trung – Nguyễn Huệ.

Trả lời:

Quang Trung – Nguyễn Huệ là một vị anh hùng kiệt xuất trong lịch sử dân tộc. Ông đã lãnh đạo phong trào Tây Sơn, đánh bại nhiều thế lực phong kiến trong và ngoài nước. Chiến thắng vang dội nhất của ông là cuộc đại phá 20 vạn quân Thanh vào năm 1789, thể hiện tài cầm quân lỗi lạc và tinh thần quyết chiến vì đất nước.

Đọc văn bản

Gợi ý trả lời câu hỏi trong bài đọc:

1. Theo dõi: Thời điểm diễn ra các sự kiện và thái độ, phản ứng của Bắc Bình Vương.

Thời điểm diễn ra sự kiện: Khi quân Thanh kéo đến chiếm đóng Thăng Long.

Thái độ, phản ứng của Bắc Bình Vương: Tức giận, lập tức triệu tập các tướng lĩnh và quyết định đích thân cầm quân ra trận.

2. Theo dõi: Những công việc Quang Trung đã tiến hành và thời điểm nhà vua hạ lệnh xuất quân.

- Những công việc Quang Trung đã tiến hành:

Tổ chức tế cáo trời đất trên núi Bân, chính thức lên ngôi hoàng đế, đổi niên hiệu thành Quang Trung.

Sau lễ đăng quang, lập tức ra lệnh xuất quân.

- Thời điểm xuất quân: Ngày 25 tháng Chạp năm Mậu Thân (1788).

3. Theo dõi: Nội dung lời dụ quân lính của vua Quang Trung.

Xác định chủ quyền dân tộc, lên án sự xâm lược của quân Thanh.

Nhấn mạnh truyền thống yêu nước, kêu gọi quân sĩ đồng lòng chiến đấu.

Đề ra kỷ luật quân đội nghiêm minh, đảm bảo chiến thắng.

4. Theo dõi: Lời của vua Quang Trung nói với các tướng lĩnh.

Khi đến núi Tam Điệp, Quang Trung đã trao đổi với Ngô Văn Sở và các tướng lĩnh về tình hình quân giặc, đề ra chiến lược phù hợp.

5. Dự đoán: Theo em, kết quả trận đánh giữa quân Tây Sơn và quân Thanh sẽ như thế nào? Dựa vào đâu em dự đoán như vậy?

Trận đánh sẽ kết thúc với thắng lợi thuộc về quân Tây Sơn.

Lời nói và hành động quyết đoán của Quang Trung đã cho thấy sự chuẩn bị kỹ lưỡng và chiến lược sắc bén, đảm bảo chiến thắng.

6. Đối chiếu: Em có đoán đúng kết quả trận đánh không?

Kết quả: Quân Thanh đại bại hoàn toàn.

Em đã dự đoán đúng về chiến thắng của quân Tây Sơn.

7. Theo dõi: Những chi tiết miêu tả hành động, thái độ của Tôn Sĩ Nghị.

Khi ở Thăng Long, Tôn Sĩ Nghị chủ quan, không hề hay biết gì về diễn biến chiến sự.

Khi quân Tây Sơn tấn công, ông hoảng loạn bỏ chạy, thậm chí không kịp mặc giáp, dẫn quân tháo chạy qua cầu phao.

8. Theo dõi: Hành động, thái độ của vua Lê Chiêu Thống khi nghe tin quân Tây Sơn kéo vào thành.

Vua Lê vội vã cùng tùy tùng tháo chạy khỏi cung điện.

Trên đường trốn chạy, vua Lê nhiều lần tìm cách lẩn trốn, nhờ cậy sự giúp đỡ của thổ hào.

Cuối cùng, ông theo Tôn Sĩ Nghị chạy sang Trung Quốc, sống lưu vong.

Sau khi đọc

Văn bản khắc họa hình ảnh anh hùng Quang Trung – vị tướng tài ba với chiến công lẫy lừng đại phá quân Thanh. Đồng thời, tác phẩm cũng vạch trần sự bạc nhược, hèn yếu của triều đình Lê Chiêu Thống.

Gợi ý trả lời câu hỏi sau khi đọc:

Câu 1: Đoạn trích có thể chia thành mấy phần? Nêu nội dung chính của từng phần.

Trả lời:

Phần 1: (Từ đầu đến ngày 25 tháng Chạp năm Mậu Thân) - Bối cảnh quân Thanh xâm lược nước ta.

Phần 2: (Tiếp đến “rồi kéo vào thành”) - Cuộc phản công thần tốc của vua Quang Trung và quân Tây Sơn.

Phần 3: (Còn lại) - Sự đại bại của quân Thanh và cảnh chạy trốn nhục nhã của Lê Chiêu Thống.

Câu 2: Em hãy liệt kê những nhân vật và sự kiện lịch sử được tác giả đề cập trong văn bản.

Trả lời:

Nhân vật lịch sử: Quang Trung, Ngô Văn Sở, Nguyễn Văn Tuyết, Nguyễn Thiếp, Tôn Sĩ Nghị, Lê Chiêu Thống,...

- Sự kiện lịch sử:

Tháng 11/1788: Quân Thanh tiến vào nước ta.

- Ngày 25 tháng Chạp năm 1788: Nguyễn Huệ lên ngôi hoàng đế, lấy niên hiệu Quang Trung.

- Đêm 30 tháng Chạp: Quân Tây Sơn lên đường phản công.

- Mồng 3 tháng Giêng năm Kỷ Dậu (1789): Đánh chiếm làng Hà Hồi.

- Mờ sáng ngày mồng 5: Tấn công đồn Ngọc Hồi, giành thắng lợi.

- Quân Thanh đại bại, Lê Chiêu Thống bỏ chạy.

Câu 3: Tìm những chi tiết tiêu biểu miêu tả thái độ, lời nói và hành động của Bắc Bình Vương khi nghe tin báo quân Thanh xâm lược nước ta. Những chi tiết đó cho thấy đặc điểm tính cách gì của nhân vật?

Trả lời:

Bắc Bình Vương tức giận, lập tức triệu tập tướng lĩnh bàn bạc kế sách.

Ông chủ động tế cáo trời đất, lên ngôi hoàng đế để tập hợp lòng dân.

Tuyển mộ binh lính, tổ chức duyệt binh và chuẩn bị cho chiến dịch.

Những chi tiết này thể hiện ông là người sáng suốt, quyết đoán và có tầm nhìn chiến lược.

Câu 4: Nêu cảm nhận của em về nhân vật vua Quang Trung được khắc họa trong đoạn trích, qua đó nhận xét cảm hứng của tác giả với vị anh hùng dân tộc này.

Trả lời:

- Quang Trung là vị tướng quyết đoán, có tài thao lược kiệt xuất.

- Ông có tầm nhìn xa trông rộng, luôn hành động mạnh mẽ, dứt khoát.

- Ông thể hiện tinh thần yêu nước, sẵn sàng xả thân vì dân tộc.

Hình tượng Quang Trung trong tác phẩm được khắc họa đầy khí phách. Dù tác giả thuộc Ngô gia văn phái - vốn trung thành với nhà Lê - nhưng vẫn dành sự ngợi ca cho vị anh hùng vĩ đại này.

Câu 5: Nhân vật Lê Chiêu Thống được khắc họa rõ nét qua những chi tiết tiêu biểu nào? Phân tích một chi tiết đặc sắc, thể hiện rõ bản chất của nhân vật Lê Chiêu Thống, qua đó thấy được thái độ của tác giả đối với nhân vật này.

Trả lời:

- Nhân vật Lê Chiêu Thống được khắc họa rõ nét qua những chi tiết:

+ Vua Lê trong điện, nghe tin có biến ấy, vội vã cùng bọn Lê Quýnh, Trịnh Hiến đưa thái hậu ra ngoài.

+ Cướp thuyền đánh cá khi thấy cầu phao bị đứt, ngày mồng 6 chạy đến núi Tam Tằng.

+ Vua Lê đưa thái hậu đến đồn Hòa Lạc, được một người thổ hào giúp đỡ.

+ Khi vua Lê nghe thấy tin quân Tây Sơn đã đuổi theo đến nơi, vua vội vã đi theo lối tắt đến cửa ải, kịp chỗ nghỉ ngơi của Tôn Sĩ Nghị.

- Phân tích chi tiết vua tôi Lê Chiêu Thống tháo chạy:

+ Vì lợi ích của dòng họ, vị thế nhà Lê mà trở thành những kẻ phản động, cõng rắn cắn gà nhà, đi ngược lại quyền lợi của dân tộc.

+ Đớn hèn, nhục nhã trước quân Thanh.

+ Tháo chạy thục mạng, cướp cả thuyền của dân mà qua sông, khi đuổi kịp Tôn Sĩ Nghị thì “nhìn nhau than thở, oán giận chảy nước mắt”, rồi chấp nhận phận vong quốc, sau này phải cạo đầu tết tóc như người Mãn Thanh.

- Thái độ của tác giả với vua Lê: Sự xót thương, ngậm ngùi cho số phận của Lê Chiêu Thống. Bởi dù sao ông cũng là một cựu thần trung thành của nhà Lê, trước sự sụp đổ triều đại mình tôn thờ không khỏi không ngậm ngùi, chua xót.

Câu 6: Sự đối lập giữa hai nhân vật Quang Trung và Lê Chiêu Thống, giữa quân Tây Sơn và quân Thanh có tác dụng như thế nào trong việc thể hiện chủ đề của đoạn trích? Hãy khái quát chủ đề đó.

Trả lời:

- Sự đối lập giữa hai nhân vật Quang Trung và Lê Chiêu Thống, giữa quân Tây Sơn và quân Thanh có tác dụng quan trọng trong việc thể hiện chủ đề của đoạn trích:

+ Vua Quang Trung được miêu tả toàn diện về vẻ đẹp anh hùng, dũng cảm, mưu lược của người anh hùng áo vải. Còn vua Lê Chiêu Thống là một vị vua hèn nhát, vì lợi ích của dòng họ, vị thế nhà Lê mà trở thành những kẻ phản động, cõng rắn cắn gà nhà, đi ngược lại quyền lợi của dân tộc.

+ Quân Tây Sơn được miêu tả hào hùng, hành công thần tốc và đại phá quân Thanh. Còn quân Thanh phải dẫm đạp lên nhau chạy về nước.

- Chủ đề:

+ Phản ánh sự sụp đổ không cưỡng nổi của triều đại Lê - Trịnh và sự hỗn loạn của Đàng Ngoài cuối thế kỉ XVIII.

+ Ca ngợi khí thế sấm sét của phong trào nông dân Tây Sơn và tài trị xuất chúng của người anh hùng áo vải Nguyễn Huệ.

Câu 7: Ở đoạn trích này, những yếu tố đặc trưng nào của truyện lịch sử đã được tác giả sử dụng? Hãy nhận xét về nghệ thuật kể chuyện lịch sử của tác giả.

Trả lời:

- Ở đoạn trích này, những yếu tố đặc trưng của truyện lịch sử đã được tác giả sử dụng là:

+ Truyện tái hiện những sự kiện, nhân vật ở một thời kì, một giai đoạn lịch sử cụ thể.

+ Cốt truyện được xây dựng trên các cơ sở các sự kiện đã xảy ra nhằm thể hiện chủ đề của tác phẩm.

+ Truyện khắc họa nhân vật nổi tiếng: vua Quang Trung, Lê Chiêu Thống,…

+ Ngôn ngữ truyện kể và nhân vật phù hợp với thời đại được miêu tả.

- Nghệ thuật kể chuyện: Lối văn trần thuật đặc sắc. Không ghi chép sự kiện một cách gấp gáp qua từng mốc thời gian mà miêu tả cụ thể hành động, lời nói. Miêu tả được thế đối lập giữa hai đội quân và trung thành với lịch sử dân tộc.

Bài tập Viết đoạn văn (khoảng 7 – 9 câu) nêu cảm nhận về một chi tiết trong văn bản Quang Trung đại phá quân Thanh để lại cho em ấn tượng sâu sắc nhất.

Đoạn văn tham khảo

Một trong những chi tiết ấn tượng nhất trong đoạn trích Quang Trung đại phá quân Thanh là hình ảnh vua Quang Trung trong cuộc hành quân thần tốc ra Bắc. Khi vừa lên ngôi, ông lập tức xuất quân, đích thân chỉ huy, lập kế hoạch tác chiến tỉ mỉ và khoa học. Chỉ trong vòng chưa đầy một tháng, nghĩa quân Tây Sơn đã tiến công thần tốc, đánh tan quân Thanh. Điều này thể hiện tài thao lược kiệt xuất, ý chí quyết thắng mạnh mẽ của vị anh hùng áo vải. Đặc biệt, trong bài phủ dụ ở Nghệ An, Quang Trung đã khẳng định quyết tâm đánh giặc, nêu cao tinh thần yêu nước và khích lệ tướng sĩ bằng những dẫn chứng lịch sử hào hùng. Ông không chỉ là một vị tướng tài ba mà còn là một nhà lãnh đạo sáng suốt, biết khơi dậy lòng tự hào dân tộc. Hình ảnh Quang Trung oai phong lẫm liệt, trí tuệ sắc bén và hành động quyết đoán đã để lại dấu ấn sâu sắc trong lòng người đọc, làm sáng ngời khí phách dân tộc Việt Nam.

Lưu ý: Hướng dẫn cách soạn văn bài Quang Trung đại phá quân Thanh chỉ mang tính tham khảo!

Hướng dẫn cách soạn văn bài Quang Trung đại phá quân Thanh? Những tiêu chí nào cần đạt khi đọc hiểu văn bản văn học trong ngữ văn lớp 8?

Những tiêu chí nào cần đạt khi đọc hiểu văn bản văn học trong ngữ văn lớp 8?

Căn cứ theo Mục IV Phụ lục Chương trình giáo dục phổ thông môn Ngữ văn ban hành kèm theo Thông tư 32/2018/TT-BGDĐT, có quy định cụ thể về yêu cầu cần đạt như sau:

Đọc hiểu nội dung

- Nêu được nội dung bao quát của văn bản; nhận biết được các chi tiết tiêu biểu, đề tài, câu chuyện, nhân vật trong tính chỉnh thể của tác phẩm.

- Nhận biết và phân tích được chủ đề, tư tưởng, thông điệp mà văn bản muốn gửi đến người đọc thông qua hình thức nghệ thuật của văn bản; phân tích được một số căn cứ để xác định chủ đề.

- Nhận biết và phân tích được tình cảm, cảm xúc, cảm hứng chủ đạo của người viết thể hiện qua văn bản.

Từ tượng hình là nội dung trong kiến thức tiếng lớp 8?

Căn cứ theo tiểu mục 2 Mục 5 Chương trình môn Ngữ văn ban hành kèm theo Thông tư 32/2018/TT-BGDĐT có quy định cụ thể kiến thức tiếng Việt lớp 8 như sau:

KIẾN THỨC TIẾNG VIỆT

1.1. Nghĩa của một số thành ngữ và tục ngữ tương đối thông dụng

1.2. Sắc thái nghĩa của từ ngữ và việc lựa chọn từ ngữ

1.3. Từ tượng hình và từ tượng thanh: đặc điểm và tác dụng

1.4. Nghĩa của một số yếu tố Hán Việt thông dụng (ví dụ: vô, hữu) và nghĩa của những từ có yếu tố Hán Việt đó (ví dụ: vô tư, vô hình, hữu quan, hữu hạn)

2.1. Trợ từ, thán từ: đặc điểm và chức năng

2.2. Thành phần biệt lập trong câu: đặc điểm và chức năng

2.3. Câu kể, câu hỏi, câu khiến, câu cảm; câu khẳng định và câu phủ định: đặc điểm và chức năng

3.1. Biện pháp tu từ đảo ngữ, câu hỏi tu từ: đặc điểm và tác dụng

....

Như vậy thông qua quy định trên thì từ tượng hình là nội dung trong kiến thứ tiếng lớp 8.