Bộ Xây dựng đã nhận văn bản số 1778/UBND-ĐTMT ngày 20/3/2008 của ủy ban nhân dân thành phố Hồ Chí Minh; văn bản số 1961/SXD-QLKTXD ngày 25/3/2008 của Sở Xây dựng thành phố Hồ Chí Minh; văn bản số 283/SXD ngày 21/3/2008 của Sở Xây dựng thành phố Hải Phòng; văn bản số 824/SXD-KTTH ngày 21/3/2008 của Sở Xây dựng tỉnh Khánh Hoà; văn bản số 308/SXD-XD ngày 20/3/2008 của Sở Xây dựng tỉnh Long An; văn bản số 95/SXD-QLXD ngày 19/3/2008 của Sở Xây dựng tỉnh Nam Định; văn bản số 44/SXD-QLCL ngày 10/3/2008 của Sở Xây dựng tỉnh Thái Bình về việc Hướng dẫn điều chỉnh giá và hợp đồng xây dựng do biến động giá vật liệu xây dựng trong thời gian qua. Sau khi nghiên cứu, Bộ Xây dựng có ý kiến như sau:

1. Về nội dung giá vật liệu xây dựng biến động ngoài khả năng kiểm soát của chủ đầu tư và nhà thầu: Giá vật liệu xây dựng biến động ngoài khả năng kiểm soát của chủ đầu tư và nhà thầu được hiểu là giá vật liệu xây dựng trên thị trường đã tăng cao hơn giá vật liệu xây dựng trong hợp đồng được ký kết giữa chủ đầu tư và nhà thầu.

2. Việc phân cấp cho chủ đầu tư tự tổ chức nghiệm thu, xác nhận khối lượng xây lắp bị ảnh hưởng tăng giá, mức điều chỉnh giá và tự chịu trách nhiệm về tính chính xác của kết quả điều chỉnh:

Theo Thông tư số 05/2007/TT-BXD ngày 25/7/2007 và số 07/2007/TT-BXD ngày 25/7/2007 của Bộ Xây dựng hướng dẫn thực hiện nghị định số 99/2007/NĐ-CP ngày 13/6/2007 của Chính phủ đã phân cấp cho chủ đầu tư tự quyết định việc áp dụng, vận dụng định mức, đơn giá, chỉ số giá xây dựng, suất vốn đầu tư cho công trình; riêng đối với công trình sử dụng vốn ngân sách địa phương thì UBND cấp tỉnh hướng dẫn và quy định việc này, do vậy thông tư số 05/2008/TT-BXD phân cấp cho chủ đầu tư tự tổ chức nghiệm thu, xác nhận khối lượng xây lắp bị ảnh hưởng tăng giá, mức điều chỉnh giá và tự chịu trách nhiệm về tính chính xác của kết quả công việc điều chỉnh là phù hợp với Nghị định số 99/2007/NĐ-CP và cơ chế thị trường.

3. Việc xử lý đối với hợp đồng đã được thanh toán xong trong năm 2007: Hợp đồng đã được thanh toán xong trong năm 2007 là các hợp đồng xây dựng đã thanh toán hết giá hợp đồng (bao gồm giá trị của hợp đồng đã được ký kết và phần bổ sung nếu có) trong năm 2007 (trừ các khoản bảo hành theo qui định) thì không được điều chỉnh giá vật liệu xây dựng. Trường hợp trong quá trình thực hiện hợp đồng mới thanh toán từng đợt, chưa thanh toán hết giá hợp đồng thì được điều chỉnh theo qui định tại Thông tư số 05/2008/TT-BXD.

4. Về giá vật liệu để tính chênh lêch giá vật liệu trong dự toán chi phí xây dựng bổ sung: Là giá vật liệu theo thông báo giá hoặc giá trong công bố giá vật liệu hoặc theo chứng từ, hoá đơn hợp lệ.

Chứng từ, hoá đơn hợp lệ là chứng từ, hoá đơn theo qui định của Bộ Tài chính hoặc chứng từ viết tay có tên, địa chỉ của người cung cấp vật liệu đối với loại vật liệu xây dựng không thể có hoá đơn theo qui định (ví dụ như mua đất đắp...).

5. Về việc điều chỉnh giá hợp đồng, dự toán, giá gói thầu, tổng mức đầu tư: Chỉ điều chỉnh một lần trên cơ sở dự toán xây dựng bổ sung. Dự toán chi phí xây dựng bổ sung cũng lập một lần trên cơ sở những khối lượng xây lắp chịu ảnh hưởng tăng giá vật liệu thực hiện của năm 2007 và khối lượng còn lại của hợp đồng này.

Đối với những hợp đồng đã ký kết, thì căn cứ vào dự toán chi phí xây dựng bổ sung và nội dung hợp đồng đã ký kết, chủ đầu tư và nhà thầu ký bổ sung giá hợp đồng làm cơ sở thanh toán hợp đồng. Việc thanh toán thực hiện trên cơ sở phụ lục hợp đồng và nội dung hợp đồng đã ký kết giữa các bên.

6. Về việc điều chỉnh đối với hình thức hợp đồng theo giá điều chỉnh:

Đối với hợp đồng thực hiện theo hình thức giá hợp đồng điều chỉnh thì việc điều chỉnh giá hợp đồng khi có sự biến động của giá vật liệu là đương nhiên, do vậy văn bản số 164/TTg-CN không đề cập đến trường hợp này và Thông tư số 05/2008/TT-BXD không hướng dẫn.

7. Đối với những công trình, gói thầu đã có quyết định phê duyệt kết quả trúng thầu theo hình thức hợp đồng trọn gói nhưng chưa ký hợp đồng thì thực hiện như mục 7.2 hoặc 7.3 của Thông tư số 05/2008/TT-BXD.

8. Đối với những công trình, gói thầu thực hiện theo Nghị định số 16/2005/NĐ-CP ngày 07/02/2005 của Chính phủ, hình thức hợp đồng theo giá điều chỉnh, nếu việc chậm tiến độ thực hiện hợp đồng không do lỗi của nhà thầu, thì những khối lượng thực hiện trong năm 2007 được điều chỉnh theo hướng dẫn tại Thông tư số 05/2008/TT-BXD.

9. Các nội dung Bộ Xây dựng đã báo cáo Thủ tướng Chính phủ tại văn bản số 518/BXD-KTTC ngày 25/3/2008 và Bộ Xây dựng sẽ hướng dẫn khi có ý kiến chính thức của Thủ tướng Chính phủ.

9.1. Về loại vật liệu xây dựng được điều chỉnh: Bộ Xây dựng kiến nghị Thủ tướng Chính phủ cho phép điều chỉnh giá của tất cả các loại vật liệu xây dựng có biến động giá trong thời gian qua.

9.2. Việc điều chỉnh tổng mức đầu tư của dự án thực hiện theo Nghị định số 99/2007/NĐ-CP của Chính phủ: Kiến nghị Thủ Tướng Chính phủ cho phép điều chỉnh tổng mức đầu tư của dự án thực hiện theo Nghị định số 99/2007/NĐ-CP khi điều chỉnh giá hợp đồng do giá vật liệu xây dựng biến động trong thời gian qua ngoài khả năng kiểm soát của chủ đầu tư và nhà thầu đã thoả thuận trong hợp đồng.

9.3. Đề nghị Thủ tướng Chính phủ cho phép tạm ứng tiền bù chênh lệch giá theo mức tạm ứng của hợp đồng của khối lượng chưa thực hiện và tạm thanh toán 80%-90% chênh lệch giá của khối lượng đã thực hiện trong khi chờ làm các thủ tục điều chỉnh để tránh thiệt hại cho nhà thầu và không ảnh hưởng đến tiến độ công trình, dự án.

9.4. Trường hợp sau khi điều chỉnh giá vật liệu xây dựng làm thay đổi nhóm của dự án: Bộ Xây dựng kiến nghị Thủ tướng Chính phủ cho phép tiếp tục thực hiện dự án như qui định đối với dự án trước khi điều chỉnh, không phải làm lại các thủ tục lập, thẩm định, phê duyệt dự án.

9.5. Đối với các gói thầu, công trình do nhà thầu nước ngoài làm tổng thầu: Bộ Xây dựng kiến nghị việc điều chỉnh giá vật liệu xây dựng đối với các công việc do nhà thầu phụ Việt Nam thực hiện do chủ đầu tư xem xét quyết định trên cơ sở đề nghị của nhà thầu nước ngoài. Việc thanh toán chi phí bổ sung này có thể do chủ đầu tư trả trực tiếp cho nhà thầu phụ Việt Nam khi được nhà thầu nước ngoài chấp thuận.

9.6. Đối với các gói thầu của các dự án sử dụng vốn ODA, Bộ Xây dựng kiến nghị Thủ tướng Chính phủ cho phép: Các Bộ, ngành, địa phương chủ động làm việc với nhà tài trợ để bổ sung vốn do trượt giá; Trường hợp nhà thầu nước ngoài làm tổng thầu thì xử lý như mục 9.5 nêu trên; trường hợp nhà thầu Việt nam là tổng thầu thì thực hiện điều chỉnh giá hợp đồng như của dự án sử dụng vốn nhà nước (trừ vốn ODA);Trường hợp áp dụng công thức điều chỉnh giá trong hợp đồng đẫ ký kết, sử dụng chỉ số giá do tổng cục thồng kê để điều chỉnh giá hợp đồng không phù hợp thì các bên thống nhất điều chỉnh công thức áp dụng, căn cứ tính toán và ký phụ lục hợp đồng sau khi có ý kiến chấp thuận của nhà tài trợ

Trong quá trình thực hiện nếu còn vướng mắc, đề nghị các Bộ, Uỷ ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, các Tập đoàn kinh tế, các Tổng công ty Nhà nước phản ánh về Bộ Xây dựng để nghiên cứu giải quyết./.