Tại Kỳ họp thứ 4, Quốc hội khóa XV đã thông qua 06 Luật[1] và 13 Nghị quyết[2]. Tại Kỳ họp bất thường lần thứ hai, Quốc hội khóa XV đã thông qua 01 Luật[3] và 03 Nghị quyết[4]. Trên cơ sở các luật, nghị quyết đã được Quốc hội khóa XV thông qua tại các Kỳ họp nêu trên, để đảm bảo quyền được thông tin về pháp luật của công dân và tập trung triển khai các nhiệm vụ phổ biến, giáo dục pháp luật (PBGDPL) trong dịp đón Tết cổ truyền của dân tộc, Hội đồng phối hợp PBGDPL trung ương (sau đây gọi là Hội đồng) trân trọng đề nghị các bộ, cơ quan, tổ chức ở trung ương, địa phương thực hiện các công việc sau đây:

1. Tăng cường tổ chức phổ biến các luật, nghị quyết mới được thông qua

Đề nghị các bộ, ngành quản lý nhà nước về lĩnh vực trong các luật, nghị quyết mới được thông qua:

a) Đăng tải, cập nhật toàn văn nội dung các văn bản luật, nghị quyết được thông qua thuộc phạm vi lĩnh vực quản lý lên Cổng/Trang Thông tin điện tử, Cơ sở dữ liệu quốc gia về pháp luật và các hình thức thích hợp khác để cán bộ, công chức, viên chức, người lao động và Nhân dân dễ dàng tiếp cận, khai thác và sử dụng khi có nhu cầu.

b) Tổ chức biên soạn tài liệu tập huấn, phổ biến pháp luật; kịp thời quán triệt, tổ chức tập huấn, bồi dưỡng chuyên sâu nội dung và tinh thần của văn bản luật cho cán bộ, công chức, viên chức, báo cáo viên pháp luật của bộ, ngành trực tiếp triển khai thi hành văn bản luật; giải thích, cung cấp đầy đủ quy định của văn bản luật liên quan trực tiếp đến vụ việc đang giải quyết hoặc hướng dẫn tìm kiếm, tra cứu trên Cơ sở dữ liệu quốc gia về văn bản pháp luật khi công dân có yêu cầu trong quá trình xem xét, giải quyết vụ việc của công dân.

c) Chỉ đạo, hướng dẫn, xác định nội dung, hình thức phổ biến văn bản luật phù hợp với từng nhóm đối tượng, địa bàn; biên soạn, đăng tải, phát hành rộng rãi tài liệu phổ biến nội dung văn bản luật và phối hợp với Bộ Tư pháp (Vụ Phổ biến, giáo dục pháp luật) để cập nhật trên Cổng Thông tin điện tử PBGDPL quốc gia (http://pbgdpl.gov.vn). Đồng thời, chỉ đạo, hướng dẫn tăng cường thông tin, phổ biến rộng rãi nội dung của luật cho cán bộ, công chức, viên chức, người lao động thuộc phạm vi quản lý và Nhân dân bằng hình thức phù hợp, chú trọng ứng dụng công nghệ thông tin để triển khai thực hiện (tập huấn trực tuyến, thi tìm hiểu pháp luật, tư vấn pháp luật trực tuyến; đối thoại pháp luật trực tuyến; biên soạn, đăng tải hỏi - đáp pháp luật trên Cổng Thông tin điện tử ...); bố trí nguồn lực bảo đảm thực hiện nhiệm vụ.

d) Căn cứ điều kiện, tình hình thực tiễn và yêu cầu nhiệm vụ chính trị, cơ quan chủ trì soạn thảo văn bản quy phạm pháp luật (VBQPPL) quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành các luật mới được thông qua (nếu có) chủ động phối hợp với các cơ quan thông tin, báo chí ở trung ương, địa phương, cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan tổ chức truyền thông chính sách trong dự thảo văn bản bằng hình thức phù hợp theo yêu cầu của Quyết định số 407/QĐ-TTg ngày 30/3/2022 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án “Tổ chức truyền thông chính sách có tác động lớn đến xã hội trong quá trình xây dựng văn bản quy phạm pháp luật giai đoạn 2022 - 2027”. Trong quá trình thực hiện, cần quan tâm tổ chức tiếp nhận, giải trình, xử lý thông tin góp ý, phản hồi, phản biện xã hội đối với dự thảo chính sách trong Báo cáo tổng hợp, tiếp thu và giải trình ý kiến góp ý về dự thảo VBQPPL để kịp thời sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện dự thảo VBQPPL quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành đó.

2. Đẩy mạnh PBGDPL nhân dịp Tết Quý Mão 2023

Đề nghị các bộ, cơ quan, tổ chức ở trung ương và địa phương chỉ đạo, hướng dẫn cơ quan, tổ chức, đơn vị, cán bộ, công chức và người lao động thuộc phạm vi quản lý quán triệt đầy đủ, thực hiện nghiêm túc các văn bản chỉ đạo của Ban Bí thư[5], Thủ tướng Chính phủ[6] về việc tăng cường các biện pháp bảo đảm đón Tết Nguyên đán Quý Mão năm 2023 vui tươi, lành mạnh, an toàn, tiết kiệm. Cán bộ, công chức khi thực thi công vụ cần chú trọng phổ biến, vận động cán bộ, Nhân dân tự giác tuân thủ, chấp hành pháp luật; tích cực tham gia đấu tranh, phòng ngừa tội phạm và vi phạm pháp luật.

Nội dung PBGDPL cần tập trung quy định của pháp luật về đảm bảo trật tự, an toàn giao thông và xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an toàn giao thông; sử dụng pháo và vật liệu nổ; phòng, chống dịch bệnh; phòng, chống tội phạm và tệ nạn xã hội (ma túy, mại dâm, mê tín dị đoan, đánh bạc...); phòng cháy, chữa cháy; cư trú, xuất nhập cảnh; an ninh thông tin, an toàn mạng; phòng, chống hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng; đầu cơ, găm hàng, tăng giá bất hợp lý; phòng, chống buôn lậu, gian lận thương mại, buôn bán hàng cấm; an toàn thực phẩm; các hoạt động tổ chức lễ hội...

Hình thức PBGDPL được lựa chọn phù hợp với từng nhóm đối tượng, địa bàn, bảo đảm thiết thực, nhất là đồng bào dân tộc thiểu số ở vùng sâu, vùng xa, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn. Phát huy vai trò của các phương tiện thông tin, truyền thông, mạng lưới loa truyền thanh cơ sở, PBGDPL trực quan; lồng ghép thông qua sinh hoạt văn hóa, lễ hội, hòa giải ở cơ sở..., đồng thời phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội, đội ngũ báo cáo viên pháp luật, tuyên truyền viên pháp luật, già làng, trưởng thôn, trưởng bản, người có uy tín trong cộng đồng tham gia phổ biến, vận động, thuyết phục người dân nghiêm túc tuân thủ, chấp hành pháp luật, không vi phạm pháp luật và tệ nạn xã hội.

3. Trên cơ sở các nhiệm vụ nêu trên, Hội đồng đề nghị các bộ, cơ quan, tổ chức ở trung ương và các địa phương:

a) Trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ được giao và tình hình thực tiễn, quan tâm chỉ đạo, hướng dẫn và chủ động tổ chức phổ biến, thông tin, truyền thông pháp luật có liên quan bằng hình thức phù hợp với nhu cầu xã hội và từng nhóm đối tượng, địa bàn, có trọng tâm, trọng điểm; đề nghị cán bộ, công chức, viên chức, người lao động thuộc phạm vi quản lý tự giác học tập, tìm hiểu, tuân thủ và chấp hành pháp luật và tham gia PBGDPL cho Nhân dân. Trong quá trình thực hiện, cần nắm bắt và phản ánh kịp thời với các cơ quan nhà nước có thẩm quyền về ý kiến của Nhân dân, phản ánh của dư luận xã hội về tính khả thi, phù hợp của văn bản mới ban hành; kịp thời định hướng thông tin, phổ biến những vấn đề nóng, được dư luận quan tâm hoặc cần định hướng dư luận xã hội; giải đáp pháp luật và các vướng mắc phổ biến trong áp dụng pháp luật về các lĩnh vực, phạm vi do mình quản lý cho Nhân dân, doanh nghiệp bằng các hình thức phù hợp; tăng cường kiểm tra, sơ kết, tổng kết, đánh giá hiệu quả việc thực hiện nhiệm vụ được giao.

b) Đề nghị Bộ Thông tin và Truyền thông chỉ đạo, hướng dẫn các cơ quan thông tin, báo chí và mạng lưới truyền thanh cơ sở tăng cường thông tin, truyền thông, phổ biến về nội dung theo hướng dẫn tại Công văn này.

c) Đề nghị Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch, Bộ Thông tin và Truyền thông, Bộ Công Thương, Bộ Y tế, Bộ Nội vụ, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Thanh tra Chính phủ và các cơ quan liên quan trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ tổ chức thông tin, phổ biến nội dung các luật do mình chủ trì soạn thảo tại Công văn này và lĩnh vực pháp luật khác thuộc phạm vi lĩnh vực quản lý nhà nước được giao.

d) Đề nghị Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, các bộ, cơ quan, tổ chức khác ở trung ương, địa phương chỉ đạo, hướng dẫn các nhà trường, cơ sở giáo dục nghề nghiệp trực thuộc tổ chức PBGDPL; chỉ đạo Sở Giáo dục và Đào tạo, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội các tỉnh, thành phố hướng dẫn các nhà trường, cơ sở giáo dục nghề nghiệp trên địa bàn triển khai hoạt động ký cam kết không vi phạm pháp luật trong học sinh, sinh viên.

đ) Đề nghị Đài Truyền hình Việt Nam, Đài Tiếng nói Việt Nam, Thông tấn xã Việt Nam, Báo Nhân dân, các cơ quan thông tin, báo chí tăng cường thời lượng, lồng ghép phổ biến rộng rãi, thường xuyên các nội dung hướng dẫn trên chuyên trang, chuyên mục của báo, đài để người dân biết và thực hiện.

e) Đề nghị Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Kiểm toán Nhà nước có văn bản hướng dẫn, tổ chức quán triệt, phổ biến nội dung, tinh thần của các văn bản luật có liên quan trong toàn ngành.

g) Đề nghị Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, cơ quan trung ương của các tổ chức chính trị - xã hội, Hội Luật gia Việt Nam, Liên đoàn Luật sư Việt Nam có văn bản chỉ đạo, hướng dẫn, tổ chức quán triệt, phổ biến các nội dung văn bản luật liên quan cho đoàn viên, hội viên của tổ chức mình và tham gia PBGDPL cho Nhân dân; tích cực vận động đoàn viên, hội viên và Nhân dân tự giác tìm hiểu, tuân thủ và chấp hành pháp luật; tham gia kiểm tra, giám sát việc thực hiện pháp luật.

h) Đề nghị Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương căn cứ hướng dẫn tại Công văn này, hướng dẫn của bộ, cơ quan, tổ chức ở trung ương và nhu cầu, điều kiện thực tiễn địa phương, có kế hoạch triển khai phổ biến nội dung, tinh thần của các văn bản luật và các lĩnh vực cần chú trọng PBGDPL trong dịp đón Tết cổ truyền tại địa phương với hình thức phù hợp; theo dõi, đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện đảm bảo hiệu quả, thực chất.

i) Hội đồng phối hợp PBGDPL các cấp, tổ chức pháp chế bộ, cơ quan, tổ chức ở trung ương, Sở Tư pháp tham mưu, giúp Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan, tổ chức ở trung ương, Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương thực hiện các nhiệm vụ nói trên.

Trên đây là hướng dẫn phổ biến các luật mới được Quốc hội khóa XV thông qua tại Kỳ họp thứ 4, Kỳ họp bất thường lần thứ 2 và triển khai một số nhiệm vụ PBGDPL dịp Tết Quý Mão 2023, Hội đồng trân trọng đề nghị bộ, cơ quan, tổ chức trung ương và các địa phương kịp thời triển khai thực hiện; tổng hợp báo cáo kết quả trong Báo cáo công tác tư pháp (lĩnh vực PBGDPL) năm 2023 và gửi về Bộ Tư pháp - Cơ quan thường trực của Hội đồng phối hợp PBGDPL trung ương để tổng hợp, báo cáo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.

Trong quá trình thực hiện, mọi thông tin đề nghị phản ánh về Bộ Tư pháp (qua Vụ Phổ biến, giáo dục pháp luật, điện thoại 024.6273.9480).