Quy trình cưỡng chế tiền thuế nợ bằng biện pháp khấu trừ một phần tiền lương hoặc thu nhập thế nào?

Nội dung chính

• Các biện pháp cưỡng chế tiền thuế nợ theo Quy trình cưỡng chế tiền thuế nợ mới nhất?
• Quy trình cưỡng chế tiền thuế nợ bằng biện pháp khấu trừ một phần tiền lương hoặc thu nhập thế nào?
• Các biện pháp cưỡng chế tiền thuế nợ phải đảm bảo thực hiện theo nguyên tắc nào?

Các biện pháp cưỡng chế tiền thuế nợ theo Quy trình cưỡng chế tiền thuế nợ mới nhất?

Căn cứ Mục 2 Phần B tại Quyết định 1795/QĐ-TCT năm 2022 về Quy trình cưỡng chế tiền thuế nợ, Tổng Cục thuế ban hành các biện pháp cưỡng chế tiền thuế nợ bao gồm:

- Trích tiền từ tài khoản, phong tỏa tài khoản của người nộp thuế mở tại Kho bạc nhà nước, ngân hàng thương mại, tổ chức tín dụng khác.

- Khấu trừ một phần tiền lương hoặc thu nhập.

- Đề nghị hải quan dừng làm thủ tục hải quan đối với hàng hóa xuất, nhập khẩu.

- Ngừng sử dụng hóa đơn.

- Kê biên tài sản, bán đấu giá tài sản kê biên.

- Thu tiền, tài sản khác của người nộp thuế do tổ chức, cá nhân khác đang giữ.

- Thu hồi giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh.

Quy trình cưỡng chế tiền thuế nợ bằng biện pháp khấu trừ một phần tiền lương hoặc thu nhập thế nào?

Theo tiểu mục 2 Mục 2 Phần B Quy trình cưỡng chế tiền thuế nợ được ban hành kèm theo Quyết định 1795/QĐ-TCT thì việc cưỡng chế bằng biện pháp khấu trừ một phần tiền lương hoặc thu nhập như sau:

(1). Lập danh sách người nộp thuế (NNT) chuẩn bị cưỡng chế

- Cơ sở để lập danh sách NNT chuẩn bị cưỡng chế:

NNT là cá nhân có tiền thuế nợ được hưởng tiền lương, tiền công, thu nhập từ cơ quan, tổ chức mà cá nhân thuộc biên chế hoặc cơ quan, tổ chức mà cá nhân ký hợp đồng lao động có thời hạn từ 6 tháng trở lên hoặc cơ quan, tổ chức chi trả trợ cấp hưu trí, mất sức thuộc một trong các trường hợp sau:

+ Cá nhân không mở tài khoản tại Kho bạc nhà nước (KBNN), Ngân hàng thương mại (NHTM), tổ chức tín dụng (TCTD) khác hoặc cơ quan thuế đã gửi văn bản xác minh thông tin về tài khoản nhưng NNT bị cưỡng chế, KBNN, NHTM, TCTD khác không cung cấp hoặc cung cấp không đầy đủ thông tin.

+ Cá nhân có mở tài khoản tại KBNN, NHTM, TCTD khác, cơ quan thuế đã ban hành quyết định cưỡng chế (QĐCC) trích tiền từ tài khoản nhưng đến ngày lập danh sách số tiền thuế nợ bị cưỡng chế chưa được nộp đủ vào ngân sách nhà nước (NSNN).

+ Cá nhân đang bị cơ quan thuế áp dụng một trong các biện pháp cưỡng chế sau đây:

++ Ngừng sử dụng hóa đơn;

++ Kê biên tài sản, bán đấu giá tài sản kê biên;

++ Thu tiền, tài sản khác do cơ quan, tổ chức, cá nhân khác đang giữ;

++ Hoặc NNT đang trong thời gian bị cơ quan thuế có văn bản đề nghị cơ quan đăng ký kinh doanh thu hồi giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh nhưng cơ quan đăng ký kinh doanh chưa ban hành quyết định thu hồi.

+ Cá nhân có tiền thuế nợ, có hành vi phát tán tài sản hoặc bỏ trốn.

- Lập danh sách:

Hằng tháng, công chức thực hiện rà soát cơ sở dữ liệu (CSDL) của cơ quan thuế và các văn bản, tài liệu do các tổ chức, cá nhân có liên quan cung cấp để cập nhật vào danh sách NNT chuẩn bị cưỡng chế bằng biện pháp khấu trừ một phần tiền lương hoặc thu nhập (mẫu số 02-1/DS-TL ban hành kèm theo quy trình này).

Căn cứ danh sách NNT chuẩn bị cưỡng chế (mẫu số 02-1/DS-TL), bộ phận cưỡng chế nợ thuế có thể phối hợp với bộ phận thanh tra – kiểm tra, bộ phận quản lý các khoản thu về đất và các bộ phận có liên quan để rà soát, xác định chính xác số tiền thuế nợ của NNT.

(2) Thu thập và xác minh thông tin của NNT chuẩn bị cưỡng chế

- Các thông tin cần thu thập, xác minh:

+ Tên, mã số thuế, địa chỉ của cơ quan, tổ chức chi trả.

+ Tên, mã số thuế, tiền lương, thu nhập của cá nhân bị cưỡng chế.

- Các hình thức thu thập, xác minh thông tin:

+ Công chức thực hiện khai thác trên cơ sở dữ liệu của cơ quan thuế và cập nhật vào danh sách NNT chuẩn bị cưỡng chế (mẫu số 02-1/DS-TL).

+ Đối với các trường hợp thông tin chưa đầy đủ:

++ Đề nghị các bộ phận kê khai và kế toán thuế, thanh tra kiểm tra và các bộ phận liên quan cung cấp (nếu cần thiết).

++ Gửi văn bản yêu cầu NNT bị cưỡng chế, tổ chức chi trả cung cấp thông tin theo mẫu số 02/XM-TL ban hành kèm theo quy trình này.

Trong ngày nhận được thông tin cung cấp từ các tổ chức, cá nhân, công chức phải cập nhật thông tin vào danh sách NNT chuẩn bị cưỡng chế (mẫu số 02-1/DS-TL).

(3) Lập danh sách NNT phải cưỡng chế

- Trên cơ sở danh sách NNT chuẩn bị cưỡng chế (mẫu 02-1/DS-TL) và các thông tin đã thu thập, xác minh, công chức lập danh sách NNT phải áp dụng biện pháp cưỡng chế khấu trừ một phần tiền lương hoặc thu nhập (mẫu số 02-2/DS-TL ban hành kèm theo quy trình này).

- Trường hợp sau thời hạn yêu cầu cung cấp thông tin, nếu cá nhân thuộc đối tượng bị cưỡng chế nợ thuế, tổ chức chi trả không cung cấp thông tin hoặc cung cấp thông tin không đầy đủ thì công chức thực hiện biện pháp cưỡng chế khác phù hợp.

Trường hợp cơ quan, tổ chức quản lý tiền lương, thu nhập của NNT bị cưỡng chế có thông báo về việc chưa khấu trừ đủ số tiền thuế theo quyết định cưỡng chế nhưng hợp đồng lao động của NNT bị cưỡng chế đã chấm dứt thì công chức dự thảo tờ trình và hồ sơ kèm theo trình lãnh đạo đơn vị chuyển sang biện pháp khác phù hợp theo quy định.

(4) Ban hành quyết định cưỡng chế

- Căn cứ vào danh sách NNT phải cưỡng chế (mẫu số 02-2/DS-TL), công chức thực hiện:

+ Dự thảo QĐCC (mẫu số 02/CC), kèm theo các hồ sơ:

++ Tờ trình về việc áp dụng biện pháp cưỡng chế, nêu rõ diễn biến quá trình đôn đốc và áp dụng các biện pháp CCNT;

++ Thông báo tiền thuế nợ (mẫu số 01/TTN) tại thời điểm gần nhất hoặc các quyết định hành chính thuế khác;

++ Văn bản xác minh thông tin (nếu có);

++ Văn bản cung cấp thông tin từ cơ quan chi trả, cá nhân bị cưỡng chế (nếu có);

++ Tài liệu chứng minh NNT có hành vi phát tán tài sản hoặc bỏ trốn (nếu có);

++ Quyết định cưỡng chế đã ban hành (nếu có);

++ Văn bản, tài liệu khác có liên quan (nếu có).

+ Báo cáo lãnh đạo phòng/đội trình Thủ trưởng cơ quan thuế để ký, ban hành QĐCC.

- Sau khi nhận được dự thảo QĐCC kèm theo hồ sơ đầy đủ, Thủ trưởng cơ quan thuế ký và ban hành QĐCC đảm bảo đúng thời điểm theo quy định:

+ Ngay sau ngày hết thời hiệu của quyết định cưỡng chế trích tiền từ tài khoản, phong tỏa tài khoản của cá nhân bị cưỡng chế.

+ Ngay sau ngày có thông tin, điều kiện áp dụng biện pháp cưỡng chế này hoặc đồng thời áp dụng biện pháp cưỡng chế này.

(5) Gửi và công khai quyết định cưỡng chế

- Quyết định cưỡng chế được gửi cho cá nhân bị cưỡng chế; cơ quan, tổ chức chi trả tiền lương hoặc thu nhập của cá nhân bị cưỡng chế; các cơ quan, tổ chức có liên quan ngay trong ngày ban hành quyết định cưỡng chế.

Hình thức gửi thực hiện theo quy định tại điểm c khoản 3 Điều 32 Nghị định 126/2020/NĐ-CP.

- Cơ quan thuế có trách nhiệm đăng tải thông tin về NNT bị cưỡng chế lên trang thông tin điện tử ngành thuế như sau:

+ Trường hợp thực hiện ký điện tử QĐCC thì hệ thống ứng dụng quản lý thuế tự động công khai các thông tin theo mẫu số 01/CKCC ban hành kèm theo quy trình này.

+ Trường hợp không thực hiện ký điện tử QĐCC, công chức thực hiện nhập thông tin trên QĐCC vào hệ thống ứng dụng quản lý thuế để công khai.

(6) Tổ chức thực hiện

Trong thời gian QĐCC có hiệu lực, công chức thực hiện theo dõi việc thi hành QĐCC, cụ thể như sau:

- Ngay trong ngày làm việc nhận được thông tin về việc NNT bị cưỡng chế hoặc tổ chức chi trả đã nộp đủ số tiền thuế nợ ghi trên QĐCC;

Hoặc số tiền thuế nợ bị cưỡng chế được cơ quan thuế ban hành quyết định nộp dần tiền thuế nợ hoặc quyết định gia hạn nộp thuế hoặc quyết định miễn tiền chậm nộp tiền thuế hoặc thông báo không tính tiền chậm nộp thì:

Công chức dự thảo tờ trình kèm toàn bộ hồ sơ báo cáo lãnh đạo phòng/đội trình Thủ trưởng cơ quan thuế ban hành quyết định chấm dứt hiệu lực của quyết định cưỡng chế (mẫu số 08/CC) gửi cho NNT, tổ chức chi trả để chấm dứt thực hiện cưỡng chế.

Khi NNT đã nộp hết số tiền thuế nợ bị cưỡng chế vào NSNN, trường hợp ứng dụng quản lý thuế chưa cập nhật kịp thời số tiền đã nộp của NNT thì cơ quan thuế căn cứ vào một trong các chứng từ sau để chấm dứt hiệu lực của QĐCC:

Chứng từ nộp có xác nhận của KBNN, TCTD hoặc tổ chức được phép ủy nhiệm thu thuế; Chứng từ điện tử nộp trên cổng thông tin điện tử của Tổng cục Thuế.

- Trường hợp QĐCC hết hiệu lực mà số tiền thuế nợ bị cưỡng chế chưa được nộp đủ vào NSNN thì công chức thực hiện biện pháp cưỡng chế khác phù hợp.

Quy trình cưỡng chế tiền thuế nợ bằng biện pháp khấu trừ một phần tiền lương hoặc thu nhập thế nào? (Hình từ Internet)

Các biện pháp cưỡng chế tiền thuế nợ phải đảm bảo thực hiện theo nguyên tắc nào?

Căn cứ Mục 1 Phần B Quy trình cưỡng chế tiền thuế nợ ban hành kèm theo Quyết định 1795/QĐ-TCT năm 2022 có nêu các nguyên tắc phải đảm bảo thực hiện trong quy trình cưỡng chế tiền thuế nợ bao gồm:

- Đối với các biện pháp cưỡng chế trích tiền từ tài khoản, phong tỏa tài khoản của người nộp thuế tại KBNN, NHTM, TCTD khác; Khấu trừ một phần tiền lương hoặc thu nhập; đề nghị cơ quan Hải quan cưỡng chế bằng biện pháp Dừng làm thủ tục Hải quan đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu thì việc áp dụng các biện pháp cưỡng chế được thực hiện như sau:

+ Biện pháp cưỡng chế trích tiền từ tài khoản, phong tỏa tài khoản của người nộp thuế áp dụng đối với người nộp thuế có tài khoản tại KBNN, NHTM, TCTD khác.

Trường hợp người nộp thuế là doanh nghiệp, tổ chức nhưng CSDL tại cơ quan thuế không có thông tin về tài khoản hoặc thông tin về tài khoản không chính xác thì cơ quan thuế phải thực hiện xác minh thông tin về tài khoản để thực hiện cưỡng chế.

+ Biện pháp cưỡng chế Khấu trừ một phần tiền lương hoặc thu nhập chỉ áp dụng đối với người nộp thuế là cá nhân được hưởng tiền lương, tiền công hoặc thu nhập từ:

++ Cơ quan, tổ chức mà cá nhân thuộc biên chế;

++ Cơ quan, tổ chức mà cá nhân ký hợp đồng lao động có thời hạn từ 6 tháng trở lên;

++ Cơ quan, tổ chức chi trả trợ cấp hưu trí, mất sức.

+ Biện pháp cưỡng chế Dừng làm thủ tục Hải quan đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu chỉ áp dụng đối với trường hợp cơ quan thuế có đủ thông tin, tài liệu xác định người nộp thuế đang có hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu hàng hóa hoặc đã thực hiện hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu hàng hóa ít nhất một lần trong vòng 12 tháng.

+ Cơ quan thuế căn cứ tình hình thực tế của người nộp thuế để áp dụng các biện pháp cưỡng chế nêu trên phù hợp, có hiệu quả.

- Các biện pháp cưỡng chế d, đ, e, g quy định tại khoản 1 Điều 125 Luật Quản lý thuế 2019 phải được thực hiện lần lượt theo trình tự từ trước đến sau, trường hợp không áp dụng được biện pháp cưỡng chế trước thì chuyển sang thực hiện biện pháp tiếp theo.

- QĐCC đối với từng người nộp thuế phải được ban hành liên tục, nối tiếp nhau.

Đối với các biện pháp cưỡng chế d, đ, e quy định tại khoản 1 Điều 125 Luật Quản lý thuế 2019, trường hợp đang áp dụng biện pháp cưỡng chế này mà có thông tin, điều kiện thực hiện biện pháp cưỡng chế trước hoặc biện pháp cưỡng chế tiếp theo hiệu quả hơn thì cơ quan quản lý thuế đồng thời áp dụng biện pháp cưỡng chế trước hoặc biện pháp cưỡng chế tiếp theo để thu tiền thuế nợ vào ngân sách nhà nước.

- Trong thời gian từ ngày cơ quan thuế có văn bản đề nghị thu hồi giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh gửi cơ quan đăng ký kinh doanh đến ngày cơ quan đăng ký kinh doanh có quyết định thu hồi hoặc có văn bản về việc không thu hồi thì cơ quan thuế có thể áp dụng biện pháp cưỡng chế phù hợp để đảm bảo hiệu quả công tác quản lý thuế.

- Trường hợp người nộp thuế có dấu hiệu phát tán tài sản hoặc bỏ trốn thì số tiền thực hiện cưỡng chế là tổng số tiền thuế nợ của người nộp thuế.