Chọn đúng sản phẩm để phòng chống Zika

Ở một số chợ ta có thể bắt gặp một số sản phẩm như vòng đeo tay, miếng dán, miếng chống muỗi đốt, túi chống muỗi, đèn bắt muỗi, vợt muỗi thần kỳ… được cho là được xuất xứ từ nước ngoài, có tác dụng phòng dịch vi rút Zika, nhưng chưa được kiểm chứng.

Phía Sở Y tế Thành phố Hồ Chí Minh đã có văn bản yêu cầu Sở Công Thương kết hợp kiểm tra các hoạt động kinh doanh các sản phẩm diệt, ngăn ngừa muỗi và có kết luận rằng những sản phẩm quảng cáo như trên là không đúng sự thật. Theo Sở, không có biện pháp khác để ngăn ngừa dịch bệnh do vi rút Zika như quảng cáo trên thị trường. Như vậy, những sản phẩm được rao bán khắp nơi trên thị trường chỉ có thể là những sản phẩm có tác dụng xua, đuổi muỗi chứ không thể nào phòng, chống và diệt được muỗi. Chúng ta cũng không thể biết rõ được những sản phẩm này có nguồn gốc, xuất xứ từ đâu, đã được kiểm duyệt qua Bộ y tế chưa, liệu có ảnh hưởng đến sức khỏe hay không?

Tới thời điểm này chưa có bất kì công trình nghiên cứu khoa học nào đánh giá việc sử dụng vòng đeo tay, vòng đeo chân có khả năng chống muỗi. Mặc khác, giá của sản phẩm chống muỗi nếu chỉ dao động từ vài nhìn đến vài chục nghìn được bán trôi nổi trên thị trường thì càng không nên sử dụng. 

Theo PGS.TS Trương Sỹ Niêm, Phó trưởng khoa Dịch tễ (viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương) khẳng định: “Sản phẩm nào càng khiến côn trùng sợ hãi, chết nhanh, càng chứng tỏ nồng độ các thành phần trong đó cao và có tác dụng rất mạnh. Như vậy, không chỉ côn trùng chết, con người cũng bị ảnh hưởng, nhất là với trẻ nhỏ”.

Chúng ta cần lưu ý là: Zika hiện nay chưa có thuốc đặc trị và cũng chưa có vắc xin phòng ngừa, cách tốt nhất để phòng và chống lại virut này là tránh bị muỗi cắn. Ở mỗi khu vực địa phương cần có biện pháp phòng chống dịch rộng rãi trong cộng đồng, khuyến cáo người dân không nên đến khu vực có dịch, tăng cường kiểm soát chặt chẽ các trường hợp nhập cảnh ở cửa khẩu và sân bay, đồng thời nhanh chóng khám, xét nghiệm và cách ly các trường hợp nghi ngờ. Tại cộng đồng nơi mình sinh sống, người dân nên đẩy mạnh việc diệt muỗi, loăng quăng bọ gậy ở khu dân cư bằng nhiều phương pháp theo sự chỉ dẫn của cơ sở y tế.

Người dân khi mua và sử dụng bất kỳ sản phẩm nào cần căn cứ vào nhãn mác, chứng nhận của cơ quan chức năng in trên bao bì, tránh mua những sản phẩm mập mờ về nguồn gốc xuất xứ cũng như tính năng, hướng dẫn sử dụng. 

Các chuyên gia y tế cũng khuyến cáo rằng: Khi sử dụng các sản phẩm diệt, ngừa muỗi trong gia đình cần phải hết sức lưu ý và cẩn thận. Vì trong sản phẩm diệt, chống muỗi thường có hóa chất Tetramethrin, D-Phenothrin, Pemerthrin… là chất diệt côn trùng và có tác dụng cả trên người. Những chất này tác động lên hệ thần kinh, gây ra một số chứng bệnh như ngứa, tê, chóng mặt, nhức đầu, buồn nôn, thậm chí là co giật, tăng huyết áp. Hệ nội tiết cũng chịu ảnh hưởng nếu nhiễm phải các loại hóa chất này, đặc biệt là nội tiết sinh dục với những biểu hiện như dậy thì sớm, gây hiếm muộn, vô sinh, tăng nguy cơ gây ung thư, ung thư vú.

Bất kỳ sản phẩm nào liên quan đến diệt muỗi, côn trùng đều phải tiến hành thực hiện khảo nghiệm đánh giá hiệu lực và tính an toàn tại phòng thí nghiệm hoặc tại thực địa theo các quy trình mà Bộ Y tế ban hành. Đơn cử như các quy trình sau:

• Quy trình khảo nghiệm hóa chất, chế phẩm diệt muỗi dạng phun hạt thể tích cực nhỏ quy định tại Thông tư 20/2015/TT-BYT ngày 27/7/2015 của Bộ Y tế.
• Quy trình khảo nghiệm tấm hóa chất xua, diệt muỗi dùng điện quy định tại Thông tư 21/2015/TT-BYT ngày 27/7/2015 của Bộ Y tế.
• Quy trình khảo nghiệm kem xoa xua muỗi quy định tại Thông tư 22/2015/TT-BYT ngày 27/7/2015 của Bộ Y tế.

>> XEM BẢN TIẾNG ANH CỦA BÀI VIẾT NÀY TẠI ĐÂY